ปลาสิงโตระบาดข้ามมหาสมุทร

ปลาสิงโตระบาดข้ามมหาสมุทร : วินิจ รังผึ้ง

เมื่อไม่นานมานี้มีข่าวนักวิจัยและผู้เชี่ยวชาญระบบนิเวศทางทะเลของสหรัฐอเมริกากำลังวิตกกังวลและหามาตรการกำจัดปลาสิงโต ซึ่งกำลังแพร่ระบาดหนักในแถบทะเลแคริบเบียน ตลอดชายฝั่งฟลอริดา และหมู่เกาะต่างๆในมหาสมุทรแอตแลนติก โดยปลาสิงโต หรือ Lion fish ซึ่งเป็นปลาที่มีถิ่นกำเนิดแถบมหาสมุทรอินเดีย และแปซิฟิก กำลังข้ามมหาสมุทรเข้ามาแพร่ระบาดขยายพันธุ์ในมหาสมุทรแอตแลนติก

การแพร่พันธุ์อย่างรวดเร็วของปลาสิงโตในทะเลแคริบเบียนนี้มีผลทำให้เจ้าปลาสิงโตเหล่านี้เข้าไปกินลูกปลาขนาดเล็กซึ่งเป็นการทำลายวงจรและห่วงโซ่อาหารของทะเลในแถบนี้ เพราะปลาสิงโตนั้นเป็นปลาที่มีพิษบริเวณก้านแข็งของครีบ เพื่อไว้ป้องกันตัว จึงทำให้ปลาชนิดอื่นๆ ไม่ค่อยอยากยุ่งกับปลาสิงโต มันจึงไม่ค่อยตกเป็นอาหารของสัตว์ทะเลอื่นๆ ยกเว้นแต่ปลาเก๋าซึ่งมีโครงสร้างของปากที่กว้างใหญ่และแข็งแรงทรงพลังสามารถจะฮุบปลาสิงโตเป็นอาหารได้ แต่แถบทะเลแคริบเบียนก็ไม่ได้มีปลาเก๋ามากมายชุกชุมเหมือนในทะเลบ้านเรา ปลาสิงโตจึงได้ขยายพันธุ์ขึ้นอย่างรวดเร็วจนฝรั่งทั้งหลายพากับแตกตื่น ถึงขนาดจะต้องหาวิธีล่าทำลายปลาสิงโตกันยกใหญ่เลยทีเดียว

มันเป็นเรื่องที่น่าเศร้า เพราะความจริงก็ไม่ใช่ความผิดของปลาสิงโตสักหน่อย แต่ตัวต้นเหตุที่น่าสมน้ำหน้าก็คือพวกฝรั่งแถวฟลอริดานั่นแหละที่นิยมสั่งปลาสิงโตจากฝั่งมหาสมุทรอินเดียและแปซิฟิกเข้าไปเลี้ยงเป็นปลาตู้ และบางส่วนก็เลี้ยงโชว์ไว้ในอะควอเรียม กระทั่งในปี พ.ศ. 2535 เกิดพายุเฮอริเคนแอนดรูว์พัดถล่มสร้างความเสียหายให้กับชายฝั่งฟลอริดาอย่างหนัก และก็ทำให้ปลาสิงโตในอควาเรียมเอกชนหลุดรอดลงไปในอ่าวบิสเคย์นของไมอามี่ ทำให้ปลาวางไข่ขยายพันธุ์ไปตามกระแสน้ำในอ่าว เรื่อยไปจนถึงชายฝั่งตอนเหนือ ซึ่งพวกมันแพร่พันธุ์ไปทั่วตั้งแต่เบอร์มิวดาจนถึงรัฐนอร์ทแคโรไลนา

จากการสำรวจพบว่าเจ้าปลาสิงโตจะรวมตัวกันมากแถวบาฮามาส ทั้งตามท่าเรือ ชายหาด แนวปะการังน้ำตื้น แนวปะการังน้ำลึก ไปจนถึงป่าชายเลนซึ่งเป็นที่วางไข่และขยายพันธุ์ของปลาวัยอ่อนอันเป็นอาหารอันโอชะของบรรดาปลาสิงโต ซึ่งผู้เชี่ยวชาญพบว่าภายในเวลาไม่ถึง 30 นาที เจ้าปลาสิงโตได้กินลูกปลาไปถึง 20 กว่าตัวเลยทีเดียว ซึ่งข้อมูลวิจัยก็ไม่ได้บอกว่ามันกินวันละกี่มื้อ แต่ก็คงไม่ได้กินทั้งวันหรอกนะ เพราะสัตว์ต่างๆนั้นกินเพื่ออยู่ไม่ได้กินเพราะอยาก สัตว์บางชนิดล่าครั้งเดียว กินเข้าไปก็ดำรงชีวิตไปได้อีกหลายวัน แต่นั่นก็ทำให้ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบนิเวศวิตกกังวลว่าการเพิ่มปริมาณของปลาสิงโตอย่างรวดเร็วจะส่งผลกระทบไปถึงการประมงของสหรัฐอเมริกาในอนาคตเลยทีเดียว นั่นจึงทำให้เกิดมาตรการกำจัดปลาสิงโตโดยพยายามส่งเสริมให้ชาวประมงนำขึ้นมาทำเป็นอาหาร หรือพยายามจะช่วยกันล่าทำลายด้วยวิธีการต่างๆ

ช่างเป็นเรื่องน่าเศร้าแทนปลาสิงโตครับ เพราะแม้นปลาสิงโตจะเป็นปลาที่มีครีบพิษ สามารถจะสร้างความเจ็บปวดอย่างแสนสาหัสให้กับผู้ที่เข้าไปแตะต้องตัว แต่มันก็เป็นปลาที่มีนิสัยรักสงบ เป็นปลาที่มีสีสันสวยงาม และแทบจะไม่เคยมีข่าวว่านักดำน้ำคนไหนโดนมันทำร้าย หรือได้รับอันตรายจากมัน ทั้งที่ในทะเลไทยของเราที่ถือว่าเป็นบ้านของปลาสิงโต เป็นแหล่งกำเนิดและแหล่งอาศัยที่มีอยู่ทั่วไปแทบจะทุกหนทุกแห่งในแหล่งดำน้ำ แต่ก็ไม่เคยมีปัญหากับนักดำน้ำแต่ประการใด

เจ้าปลาสิงโตนั้นเป็นปลาที่อยู่ในครอบครัว Scorpaenidae ญาติใกล้ชิดปลาสิงโตก็คือเจ้าปลาแมงป่อง (Scorpionfish ) และปลาหิน (Stonefish) ซึ่งล้วนเป็นปลาที่มีต่อมพิษบริเวณก้านครีบที่สามารถจะใช้เป็นอาวุธสะบัดเข้าทิ่มตำแล้วปล่อยพิษเข้าไปโดนศัตรูผู้รุกราน จนแทบจะไม่มีปลาหน้าไหนจะกล้าเข้ามารุกรานหรือกล้าเข้ามาตอแยด้วย โดยเฉพาะเจ้าปลาหินนั้นนับได้ว่ามีพิษรุนแรงที่สุดในบรรดาพี่น้อง ซึ่งเจ้าปลาแมงป่องกับปลาหินนั้น มักมีรูปร่างหน้าตา และสีสันที่ดูกลมกลืนกับก้อนหินหรือแนวปะการัง ชอบพรางตัวคอยซุ่มจับเหยื่ออยู่นิ่งๆบนพื้นหินและโขดปะการัง ต่างกับเจ้าปลาสิงโตที่ชอบว่ายลอยตัวอยู่เหนือพื้นทรายหรือแนวปะการัง โดยมันจะลอยตัวนิ่งๆเคลื่อนไหวช้าๆ เพราะไม่ต้องว่ายน้ำหนีใคร ด้วยไม่มีใครหน้าไหนจะกล้าแตะต้อง และอาการลอยตัวนิ่งๆ ดูท่าทางสงบเสงี่ยมของมัน ก็มักจะทำให้ฝูงปลาเล็กอย่างปลาชิงชั้ง ปลาหัวกระจกตัวเล็กๆตายใจว่ายเข้ามาใกล้ให้เจ้าปลาสิงโตฮุบเข้าปากอย่างรวดเร็วและง่ายดาย อาหารโปรดของมันจึงเป็นบรรดาปลาและกุ้ง ปูขนาดเล็ก

นอกจากบริเวณพื้นทรายแล้ว แหล่งที่อยู่อาศัยสุดโปรดของเจ้าปลาสิงโตก็คือบริเวณซอกหลืบของซากเรือจมซึ่งดำน้ำมุดเข้าไปเป็นต้องพบเจอ หรือไม่ก็บริเวณเสาสะพานท่าเรือที่มักเป็นแหล่งชุมนุมของบรรดาสิงห์ทะเลทั้งหลายเหล่านี้

ความจริงปลาสิงโตบ้านเราก็ไม่ได้แตกต่างไปจากปลาสิงโตที่กำลังเข้าไปแพร่พันธุ์ระบาดในเขตทะเลแคริบเบียน แต่บ้านเราก็ไม่ได้มีปลาสิงโตล้นทะเลสักหน่อย เพราะอย่างไรเสียธรรมชาติก็น่าจะมีระบบการควบคุมไม่ให้เจ้าปลาสิงโตแพร่พันธุ์มากเกินไป เพราะหากเป็นเช่นนั้นมันก็จะแย่งอาหารกันเองจนไม่มีอาหารเพียงพอสำหรับเผ่าพันธุ์ แต่แน่นอนว่าการเดินทางมาของบรรดาสัตว์สายพันธุ์แปลกปลอมจากต่างถิ่น ก็จะต้องส่งผลกระทบต่อสัตว์ประจำถิ่นอย่างแน่นนอน

ดูอย่างเจ้าปลาซัคเกอร์ซึ่งเป็นปลาน้ำจืดที่มีแหล่งกำเนิดแถบลุ่มน้ำอะเมซอนที่บรรดานักเลี้ยงปลาตู้นำเข้ามาเลี้ยงในบ้านเราเมื่อ 10-20 ปีก่อน แล้วก็ปล่อยลงไปตามแหล่งน้ำธรรมชาติ จนปลาจอมเขมือบชนิดนี้กินไข่ปลา ลูกปลาขนาดเล็กซึ่งเป็นประชากรประจำถิ่นจนเกือบสูญพันธุ์ จะปราบอย่างไร ทำลายอย่างไรก็ไม่ยอมหมด เพราะคนไม่นิยมกิน ปลาด้วยกันก็ไม่สามารถทำอะไรมันได้ เพราะมีเกล็ดแข็งคล้ายเกราะหนาเป็นเครื่องปกป้อง บรรดาปลาเนื้ออ่อน ปลาซิว ปลาสร้อย ผู้น่าสงสารซึ่งเป็นประชากรประจำถิ่นมายาวนานก็ต้องรับกรรมที่ตนไม่ได้เป็นผู้ก่อ รับกรรมจากการสนองกิเลสของมนุษย์ที่ไม่เคยนึกถึงชีวิตอื่นๆที่อยู่ร่วมกันบนผืนโลก

ความจริงการรุกรานเบียดเบียนของชีวิตต่างสายพันธุ์นั้นก็มิใช่จะมีเฉพาะในโลกสีครามหรือในแม่น้ำลำคลองเท่านั้น เพราะทุกวันนี้แม้แต่ประชาชนคนไทยตาดำๆเจ้าของประเทศ เจ้าของผืนแผ่นดินก็ยังหนีไม่พ้นการรุกรานของทุนข้ามชาติ ที่รุกรานคืบคลานเข้ามาเบียดเบียนยึดครองแหล่งทำกินจนคนไทยเจ้าของประเทศ เจ้าของทรัพยากร เจ้าของผืนแผ่นดินแทบจะไม่มีที่หยัดที่ยืนอยู่แล้ว และที่น่าเศร้าใจก็คือผู้ที่เชื้อเชิญชักนำทุนข้ามชาติที่มีพฤติกรรมเช่นเดียวกับ “สัตว์แปลกปลอมต่างสายพันธุ์” เหล่านี้เข้ามาทำลายล้างและครอบครองกลับไม่ใช่อื่นไกล แต่กลับเป็นคนชาติเดียวกันเชื้อสายเดียวกันนั่นเอง.

จาก : ผู้จัดการออนไลน์ วันที่ 16 กันยายน 2551

	ผู้เขียน	หัวข้อ: ปลาสิงโตระบาดข้ามมหาสมุทร (อ่าน 3300 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้