กระดานข่าว Save Our Sea.net

แตนทะเลระบาดหาดบางแสน


(http://www.matichon.co.th/news-photo/matichon/2008/03/lif03130351p1.jpg)

กรณีที่มีการร้องเรียนจาก นางศิริภัค อินทร์เพชร ชาวกรุงเทพฯ ว่า เมื่อวันที่ 8 มีนาคม ที่ผ่านมา ได้เดินทางไปพักผ่อนที่ชายหาดบางแสน ต.บางแสน อ.เมือง จ.ชลบุรี พบว่าลูกชายอายุ 7 ขวบ มีอาการผื่นแดง บวม และคัน เกิดขึ้นบนผิวหนัง โดยเฉพาะบริเวณลำตัว แพทย์สันนิษฐานว่าอาจจะแพ้อาหารทะเล หรือสัตว์ทะเลบางชนิด เมื่อสอบถามไปยังกลุ่มเพื่อนๆ และเด็กๆ ที่ร่วมลงเล่นน้ำทะเลพบว่าทั้งหมดเกิดอาการเช่นเดียวกัน

ผู้สื่อข่าวได้ติดต่อสอบถามข้อมูลไปยังสำนักจัดการคุณภาพน้ำทะเล กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) เจ้าหน้าที่ชี้แจงว่า จากการตรวจสอบคุณภาพน้ำทะเลบริเวณชายหาดบางแสนล่าสุด พบว่าคุณภาพน้ำทะเลอยู่ในเกณฑ์ปกติสามารถที่จะลงเล่นน้ำได้ ปกติ คพ.จะตรวจสอบคุณภาพน้ำทะเลปีละ 2 ครั้ง คือในฤดูแล้ง เดือนมีนาคม และฤดูฝน เดือนมิถุนายนโดยจะตรวจสอบดูแบคทีเรียชนิดต่างๆ ซึ่งไม่พบว่าเกิดอันตรายกับผู้ที่ลงเล่นน้ำ

ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวว่า จากอาการดังกล่าว คิดว่าสาเหตุน่าจะมาจากการที่ผู้ลงเล่นน้ำทะเลไปสัมผัสกับแพลงตอนชนิดหนึ่งที่เรียกว่าแตนทะเล (Seawasp) มีลักษณะคล้ายแมงกะพรุนขนาดจิ๋ว ที่ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า แต่มีพิษระคายเคืองต่อผิวหนัง ทำให้เกิดอาการคันมาก โดยเฉพาะคนที่มีอาการแพ้อาจจะทำให้มีไข้ หรือผื่นขึ้นรุนแรงแต่ยังไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต โดยปกติแล้วเมื่อสัมผัสถูกแพลงตอนชนิดนี้จะคันยิบควรขึ้นจากน้ำทะเลทันที เบื้องต้นใช้น้ำส้มสายชูราดบรรเทาพิษและทายา วิธีหลีกเลี่ยงเมื่อลงเล่นน้ำคือแต่งกายให้มิดชิดพร้อมทาครีมกันแดด ไม่ควรแต่งเปลือยจนเกินไป




จาก                       :                          มติชน     วันที่ 13 มีนาคม 2551

แบบนี้ร้องเรียนได้ด้วยเหรอคะ... :P :P :P

Sky โดนทุกน่านน้ำเลย :(

(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Haeckel_Cubomedusae.jpg/424px-Haeckel_Cubomedusae.jpg)

ภาพจาก....http://en.wikipedia.org/wiki/Box_jellyfish

หุๆ....ถ้าสัมผัสกับแมงกะพรุนอย่างที่ลงไว้ตามข่าว  ไม่ใช่แค่ทำให้คันหรอกค่ะ.....ตายค่ะตายหรือไม่ก็คางเหลืองเลยล่ะค่ะ

ที่เห็นนั้นเป็น  Sea Wasp ที่มีลักษณะคล้ายๆ Box Jellyfish บางตำราจัดเป็นแมงกะพรุนพิษประเภทเดียวกัน ทั้งสองชนิดมีรูปทรงออกสี่เหลี่ยมทรงกระบอก หรือทรงระฆังคว่ำเหมือนๆกัน  เพียงแต่หนวดที่มีสี่มุมของด้านล่างลำตัวนั้น ถ้าเป็น Sea Wasp จะมีกลุ่มของหนวดหลายเส้นในแต่ละมุม ส่วน Box Jellyfish นั้น จะมีหนวดมุมละเส้นเท่านั้น   เข็มพิษที่มีอยู่มากมายที่หนวดนั้น สามารถทำให้คนตายได้ ถ้ารักษาได้ไม่ทันการณ์

สองสายเคยพบ Box Jellyfish ที่หน้าเกาะสากและที่เรือคราม ตอนที่ยืดหนวดยาวกว่าเมตร  รูปร่างเป็นอย่างนี้ค่ะ

(http://www.saveoursea.net/boardsmf/index.php?action=dlattach;topic=476.0;attach=3901;image)

อ่านเรื่องราวของแมงกะพรุนได้ที่....

http://www.saveoursea.net/boardsmf/index.php?topic=476.0  

อ่า รูปข้างบนเหมือนภาพวาดโคมไฟจีนเลย

เจอทุกน่านน้ำ เหมือนพี่ sky เลยค่ะ ....  ลงน้ำเจอแมงกระพรุนตัวเล็กๆ จิ๋วๆ ใสๆ บ่อยค่ะ ตัวเท่าปลายนิ้วก้อยได้ ถ้าเห็นก็พยายามว่ายหลบตลอด  .. แต่ไม่เคยรู้เลยว่า ทำให้ถึงตายได้ ....

หุๆ.....งานนี้ไม่ทราบว่าผู้สื่อข่าวนำภาพมาลงผิด หรือผู้ให้ข่าวให้ข่าวและภาพผิดกันแน่ค่ะ..... :(

สรุป....ถ้าเพียงแค่ทำให้แค่คันๆนั้น เป็นแพลงก์ตอนลูกแมงกะพรุนที่เรียกว่า "แตนทะเล" ในภาษาไทย หรือลูกสัตว์น้ำมีพิษอื่นๆที่ล่องลอยอยู่ในทะเล แต่ไม่น่าใช่ Sea Wasp ที่มีรูปร่างตามภาพในข่าวแน่นอนค่ะ

หนูๆทั้งหลายอย่าได้กังวลไปเลยนะคะ

ส่วนการกำจัดแตนทะเลพวกนี้ ยังไม่เคยได้เห็นหรือได้ยินค่ะ  เราคงทำได้เพียงการป้องกันตัวเองด้วยการไม่ลงเล่นน้ำในบริเวณที่เกิดแมงกะพรุนบลูมอย่างนี้ค่ะ    

สวย ร้ายกาจ น่ากลัว....  :( :( :(
เคยไปหมู่เกาะชุมพร ขากลับลงจากรถปุ๊ป เข้าโรงพยาบาลฉีดยาปั๊บเลยคะ เม็ดขึ้นเหมือนอีสุกอีใส ทุกรูขุมขนที่โผล่จากนอกเสื้อ กางเกงเลยคะ ... คราวหลังเลยใส่เวทสูทตลอด ที่ลงทะเลเลยคะ :'( :'( :'(

ฮ่ะ ๆๆ สงสัยจะต้องใส่ wetsuit เต็มยศเล่นน้ำที่บางแสนซะแล้ว
ดูรูปของพี่น้อยแล้ว มันสวยจริง ๆ ค่ะ แต่สวยพิฆาตอย่างนี้ น่ากลัวจริง

สำหรับแมงกะพรุนที่มีพิษร้ายแรงที่สุดคือ Box Jellyfish และ Sea Wasp ซึ่งน้อง Moray...คุณหมอคนสวยผู้เชี่ยวชาญเรื่องโรคผิวหนังและความงามได้เคยเขียนถึงพิษและและวิธีปฐมพยาบาลกรณีถูกเข็มพิษของ Box Jellyfish ไว้ดังนี้

ข้อมูลเกี่ยวกับพิษของ Box Jellyfish และวิธีปฐมพยาบาล

Venom หรือพิษของ Box Jellyfish ที่มีฤทธิ์ต่อคนเราได้3 ประการ
 
1.ทำให้เซลล์ผิวหนังบริเวณที่สัมผัสตายได้ (เพราะบาดเจ็บมาก)
2.ทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงแตก จากพิษที่ซึมเข้าสู่กระแสเลือด ผลที่ตามมาคือเกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน
3.lethal friction ได้แก่ ผลต่อหัวใจ ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ และ/หรือหัวใจหยุดเต็น กับกดระบบประสาททำให้หยุดหายใจได้

Tentacles ที่ขาดแล้ว และที่อยู่กับแมงกระพรุนที่ตายแล้วยังมีพิษต่อคนเราได้อยู่ ดังนั้นไม่ควรสัมผัส  


การปฐมพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับพิษ หลังจากนำขึ้นมาจากน้ำ

1.ตรวจดูA,B,C
 
A....(airway)... คือดูว่ามีอะไรอุดกั้นทางเดินหายใจอยู่หรือไม่ เช่น ลูกอม(ที่บางคนชอบอมก่อนลงน้ำ) จัดตำแหน่งศีรษะผู้ป่วยไม่ให้คอพับคออ่อน เพราะในกรณีที่หมดสติลิ้นอาจพับตกลงไปขวางทางเดินหายใจช่วงลำคอได้

B....(breathing)... ผู้ป่วยหายใจได้เองเป็นปกติหรือไม่

C....(circulation)...คือการไหลเวียนโลหิต หมายความว่าชีพจรเต้นเป็นปกติหรือไม่ ถ้าคลำชีพจรไม่ได้แสดงว่าผู้ป่วยช็อคหรือหัวใจหยุดเต้น

2.ทำ CPR ในกรณีที่ผู้ป่วยหมดสติและหัวใจหยุดเต้น (ถ้าหมดสติเฉยๆ แต่หัวใจเต้นอยู่ก็ไม่ต้องทำ แค่จัด airway ให้เค้าหายใจได้โล่งๆเอาไว้ก่อน)

3. พยายามอย่าเคลื่อนไหวส่วนที่ถูกกับแมงกระพรุนโดยไม่จำเป็น เพราะอาจกระตุ้นให้ nematocysts หรือเข็มพิษที่ฝังอยู่แตกและปล่อยพิษออกมามากขึ้น

4. ใช้ acetic acidเจือจาง 3-10% หรือน้ำส้มสายชูล้างบริเวณที่โดน อย่างน้อย 30 วินาที

5. ห้ามใช้น้ำส้มสายชูในกรณีที่โดน Protuguese man-of-war เพราะอาจจะทำให้ nematocysts แตกมากขึ้น ดังนั้นให้ดูดีๆก่อนว่าโดนตัวอะไร อย่าผลีผลามราดน้ำส้มนะคะ

6. ถ้าไม่มี acetic acid หรือน้ำส้มสายชู ให้ใช้น้ำทะเลล้างมากๆ

7.ห้ามใช้น้ำจืดหรือ alcohol  ล้างเพราะ nematocystsจะแตกและปล่อยพิษออกมามากขึ้น

8. ใช้การ์ดพลาสติก (เช่น เครดิตการ์ด)หรือสันมีดขูดเบาๆเพื่อกำจัด tentacles ที่ติดอยู่ออกไป

9. น้ำแข็งหรือ cold pack สามารถลดอาการเจ็บปวดบริเวณที่โดนได้ดี

10. อาจใช้วิธีรัดบริเวณเหนือตำแหน่งที่โดนในระหว่างนำส่ง รพ.เพื่อป้องกันพิษกระจายไปตามกระแสเลือดและน้ำเหลือง ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการมาก

11. ให้ยา Verapamil ทางเส้นเลือดเพื่อรักษาและป้องกันภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (จำเอาไว้นิดนึงค่ะ เพราะหมอหลายๆคนอาจลืม)

12. การรักษาที่ดีที่สุด .. คือให้ Antivenin นอกจากแก้พิษแล้วยังลดอาการเจ็บปวดได้ดีมาก (ภายในไม่กี่นาที) และทำให้แผลหายเร็ว ลดแผลเป็นได้ด้วย

Antivinin ผลิตจากซีรั่มของแกะ เป็นสารโปรตีน ดังนั้นบางคนอาจแพ้ได้

Antivinin สำหรับ Box Jellyfish ผลิตโดย Commonwealth Serum Laboratories,Parkville,Victoria,Australia

แล้วเราจะจำแนกเบื้องต้นได้ยังไงละจ๊ะ พี่สายชลจ๋าว่าเราโดนตัวไหน ... เพราะทุกวันนี้พอขึ้นจากน้ำได้ก็ขอทาน้ำส้มก่อนเป็นลำดับแรกเลย... ถ้าไปเจอ เจ้าเจลลี่ตัวแสบขึ้นมานู๋มิแย่เหรอจ๊ะ...  ??? ??? ???

ศึกษาข้อมูลของพื้นที่ที่จะไปก่อนเที่ยวซักนิดก็ดีนะ แตนทะเลมันคงไม่ได้มีทุกวันครับ เป็นบางช่วงเท่านั้เอง
ไม่แน่ใจว่าแพ้หรือปล่าวก็อย่าเล่นน้ำหรือถ้าเล่นก็ต้องรัดกุมหน่อย   แต่ขอบอกว่าครีมกันแดดไม่ว่าดีแค่ไหนก็ตามแต่
 ก็ช่วยไม่ได้หรอกนะครับ  เพราะยังไงมันก็คือครีมกันแดดไม่ใช่ครีมกันแตนทะเลผมโดนบ่อยจึงรู้ว่าไม่ได้ผล อาศัยว่าหน้าด้านNematocysts เลยแทงไม่เข้า แต่ที่แถวๆคอก็ยังมีอาการแปล็บอยู่เหมือนกัน อิอิอิ

เห็นด้วยกับน้อง boat sick forever ค่ะ....ครีมกันแดด มีไว้ป้องกันแสง UV จากดวงอาทิตย์  ไม่ได้มีไว้กันแตนทะเล.... ;D

คำถามของน้องกุ๊งกิ๊ง ที่ว่าจะจำแนกเบื้องต้นได้ยังไงว่าเราโดนตัวไหน ....คงจำแนกยากนะคะ แต่ถ้าถูก Sea Wasp หรือ Box Jellyfish  จริง แล้วเกิดอาการแพ้  มันไม่น่าจะแค่เจ็บแปลบๆ  แต่น่าจะเจ็บปวดมากๆขนาดที่น้องหมอเร่บอกว่า "ทำให้เซลผิวหนังบริเวณนั้นตายได้" 

ทางที่ดีก็ป้องกันตัวเองไว้ก่อนโดยไม่ฝืนลงเล่นน้ำในบริเวณที่เห็นๆว่าแมงกะพรุนหรือแพลงก์ตอนลอยฟ่อง  และหากเกิดอาการ ก็ทำอย่างที่น้องปฏิบัติอยู่แล้ว คือราดด้วยน้ำส้มสายชูไว้ก่อน แล้วก็ทำตามขั้นตอนที่น้องหมอเร่แนะนำค่ะ