แตนทะเลระบาดหาดบางแสน

[สายน้ำ]

แตนทะเลระบาดหาดบางแสน




กรณีที่มีการร้องเรียนจาก นางศิริภัค อินทร์เพชร ชาวกรุงเทพฯ ว่า เมื่อวันที่ 8 มีนาคม ที่ผ่านมา ได้เดินทางไปพักผ่อนที่ชายหาดบางแสน ต.บางแสน อ.เมือง จ.ชลบุรี พบว่าลูกชายอายุ 7 ขวบ มีอาการผื่นแดง บวม และคัน เกิดขึ้นบนผิวหนัง โดยเฉพาะบริเวณลำตัว แพทย์สันนิษฐานว่าอาจจะแพ้อาหารทะเล หรือสัตว์ทะเลบางชนิด เมื่อสอบถามไปยังกลุ่มเพื่อนๆ และเด็กๆ ที่ร่วมลงเล่นน้ำทะเลพบว่าทั้งหมดเกิดอาการเช่นเดียวกัน

ผู้สื่อข่าวได้ติดต่อสอบถามข้อมูลไปยังสำนักจัดการคุณภาพน้ำทะเล กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) เจ้าหน้าที่ชี้แจงว่า จากการตรวจสอบคุณภาพน้ำทะเลบริเวณชายหาดบางแสนล่าสุด พบว่าคุณภาพน้ำทะเลอยู่ในเกณฑ์ปกติสามารถที่จะลงเล่นน้ำได้ ปกติ คพ.จะตรวจสอบคุณภาพน้ำทะเลปีละ 2 ครั้ง คือในฤดูแล้ง เดือนมีนาคม และฤดูฝน เดือนมิถุนายนโดยจะตรวจสอบดูแบคทีเรียชนิดต่างๆ ซึ่งไม่พบว่าเกิดอันตรายกับผู้ที่ลงเล่นน้ำ

ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวว่า จากอาการดังกล่าว คิดว่าสาเหตุน่าจะมาจากการที่ผู้ลงเล่นน้ำทะเลไปสัมผัสกับแพลงตอนชนิดหนึ่งที่เรียกว่าแตนทะเล (Seawasp) มีลักษณะคล้ายแมงกะพรุนขนาดจิ๋ว ที่ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า แต่มีพิษระคายเคืองต่อผิวหนัง ทำให้เกิดอาการคันมาก โดยเฉพาะคนที่มีอาการแพ้อาจจะทำให้มีไข้ หรือผื่นขึ้นรุนแรงแต่ยังไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต โดยปกติแล้วเมื่อสัมผัสถูกแพลงตอนชนิดนี้จะคันยิบควรขึ้นจากน้ำทะเลทันที เบื้องต้นใช้น้ำส้มสายชูราดบรรเทาพิษและทายา วิธีหลีกเลี่ยงเมื่อลงเล่นน้ำคือแต่งกายให้มิดชิดพร้อมทาครีมกันแดด ไม่ควรแต่งเปลือยจนเกินไป




จาก                       :                          มติชน     วันที่ 13 มีนาคม 2551

[kungkings]

แบบนี้ร้องเรียนได้ด้วยเหรอคะ...

[Sky]

Sky โดนทุกน่านน้ำเลย

[สายชล]

ภาพจาก....http://en.wikipedia.org/wiki/Box_jellyfish

หุๆ....ถ้าสัมผัสกับแมงกะพรุนอย่างที่ลงไว้ตามข่าว  ไม่ใช่แค่ทำให้คันหรอกค่ะ.....ตายค่ะตายหรือไม่ก็คางเหลืองเลยล่ะค่ะ

ที่เห็นนั้นเป็น  Sea Wasp ที่มีลักษณะคล้ายๆ Box Jellyfish บางตำราจัดเป็นแมงกะพรุนพิษประเภทเดียวกัน ทั้งสองชนิดมีรูปทรงออกสี่เหลี่ยมทรงกระบอก หรือทรงระฆังคว่ำเหมือนๆกัน  เพียงแต่หนวดที่มีสี่มุมของด้านล่างลำตัวนั้น ถ้าเป็น Sea Wasp จะมีกลุ่มของหนวดหลายเส้นในแต่ละมุม ส่วน Box Jellyfish นั้น จะมีหนวดมุมละเส้นเท่านั้น   เข็มพิษที่มีอยู่มากมายที่หนวดนั้น สามารถทำให้คนตายได้ ถ้ารักษาได้ไม่ทันการณ์

สองสายเคยพบ Box Jellyfish ที่หน้าเกาะสากและที่เรือคราม ตอนที่ยืดหนวดยาวกว่าเมตร  รูปร่างเป็นอย่างนี้ค่ะ



อ่านเรื่องราวของแมงกะพรุนได้ที่....

http://www.saveoursea.net/boardsmf/index.php?topic=476.0

[Sugary]

อ่า รูปข้างบนเหมือนภาพวาดโคมไฟจีนเลย

[Sunshine]

เจอทุกน่านน้ำ เหมือนพี่ sky เลยค่ะ ....  ลงน้ำเจอแมงกระพรุนตัวเล็กๆ จิ๋วๆ ใสๆ บ่อยค่ะ ตัวเท่าปลายนิ้วก้อยได้ ถ้าเห็นก็พยายามว่ายหลบตลอด  .. แต่ไม่เคยรู้เลยว่า ทำให้ถึงตายได้ ....

[สายชล]

หุๆ.....งานนี้ไม่ทราบว่าผู้สื่อข่าวนำภาพมาลงผิด หรือผู้ให้ข่าวให้ข่าวและภาพผิดกันแน่ค่ะ.....

สรุป....ถ้าเพียงแค่ทำให้แค่คันๆนั้น เป็นแพลงก์ตอนลูกแมงกะพรุนที่เรียกว่า "แตนทะเล" ในภาษาไทย หรือลูกสัตว์น้ำมีพิษอื่นๆที่ล่องลอยอยู่ในทะเล แต่ไม่น่าใช่ Sea Wasp ที่มีรูปร่างตามภาพในข่าวแน่นอนค่ะ

หนูๆทั้งหลายอย่าได้กังวลไปเลยนะคะ

ส่วนการกำจัดแตนทะเลพวกนี้ ยังไม่เคยได้เห็นหรือได้ยินค่ะ  เราคงทำได้เพียงการป้องกันตัวเองด้วยการไม่ลงเล่นน้ำในบริเวณที่เกิดแมงกะพรุนบลูมอย่างนี้ค่ะ    

[kungkings]

สวย ร้ายกาจ น่ากลัว.... 
เคยไปหมู่เกาะชุมพร ขากลับลงจากรถปุ๊ป เข้าโรงพยาบาลฉีดยาปั๊บเลยคะ เม็ดขึ้นเหมือนอีสุกอีใส ทุกรูขุมขนที่โผล่จากนอกเสื้อ กางเกงเลยคะ ... คราวหลังเลยใส่เวทสูทตลอด ที่ลงทะเลเลยคะ

[topping]

วิธีหลีกเลี่ยงเมื่อลงเล่นน้ำคือแต่งกายให้มิดชิดพร้อมทาครีมกันแดด ไม่ควรแต่งเปลือยจนเกินไป

ฮ่ะ ๆๆ สงสัยจะต้องใส่ wetsuit เต็มยศเล่นน้ำที่บางแสนซะแล้ว
ดูรูปของพี่น้อยแล้ว มันสวยจริง ๆ ค่ะ แต่สวยพิฆาตอย่างนี้ น่ากลัวจริง

[สายชล]

สำหรับแมงกะพรุนที่มีพิษร้ายแรงที่สุดคือ Box Jellyfish และ Sea Wasp ซึ่งน้อง Moray...คุณหมอคนสวยผู้เชี่ยวชาญเรื่องโรคผิวหนังและความงามได้เคยเขียนถึงพิษและและวิธีปฐมพยาบาลกรณีถูกเข็มพิษของ Box Jellyfish ไว้ดังนี้

ข้อมูลเกี่ยวกับพิษของ Box Jellyfish และวิธีปฐมพยาบาล

Venom หรือพิษของ Box Jellyfish ที่มีฤทธิ์ต่อคนเราได้3 ประการ
 
1.ทำให้เซลล์ผิวหนังบริเวณที่สัมผัสตายได้ (เพราะบาดเจ็บมาก)
2.ทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงแตก จากพิษที่ซึมเข้าสู่กระแสเลือด ผลที่ตามมาคือเกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน
3.lethal friction ได้แก่ ผลต่อหัวใจ ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ และ/หรือหัวใจหยุดเต็น กับกดระบบประสาททำให้หยุดหายใจได้

Tentacles ที่ขาดแล้ว และที่อยู่กับแมงกระพรุนที่ตายแล้วยังมีพิษต่อคนเราได้อยู่ ดังนั้นไม่ควรสัมผัส  


การปฐมพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับพิษ หลังจากนำขึ้นมาจากน้ำ

1.ตรวจดูA,B,C
 
A....(airway)... คือดูว่ามีอะไรอุดกั้นทางเดินหายใจอยู่หรือไม่ เช่น ลูกอม(ที่บางคนชอบอมก่อนลงน้ำ) จัดตำแหน่งศีรษะผู้ป่วยไม่ให้คอพับคออ่อน เพราะในกรณีที่หมดสติลิ้นอาจพับตกลงไปขวางทางเดินหายใจช่วงลำคอได้

B....(breathing)... ผู้ป่วยหายใจได้เองเป็นปกติหรือไม่

C....(circulation)...คือการไหลเวียนโลหิต หมายความว่าชีพจรเต้นเป็นปกติหรือไม่ ถ้าคลำชีพจรไม่ได้แสดงว่าผู้ป่วยช็อคหรือหัวใจหยุดเต้น

2.ทำ CPR ในกรณีที่ผู้ป่วยหมดสติและหัวใจหยุดเต้น (ถ้าหมดสติเฉยๆ แต่หัวใจเต้นอยู่ก็ไม่ต้องทำ แค่จัด airway ให้เค้าหายใจได้โล่งๆเอาไว้ก่อน)

3. พยายามอย่าเคลื่อนไหวส่วนที่ถูกกับแมงกระพรุนโดยไม่จำเป็น เพราะอาจกระตุ้นให้ nematocysts หรือเข็มพิษที่ฝังอยู่แตกและปล่อยพิษออกมามากขึ้น

4. ใช้ acetic acidเจือจาง 3-10% หรือน้ำส้มสายชูล้างบริเวณที่โดน อย่างน้อย 30 วินาที

5. ห้ามใช้น้ำส้มสายชูในกรณีที่โดน Protuguese man-of-war เพราะอาจจะทำให้ nematocysts แตกมากขึ้น ดังนั้นให้ดูดีๆก่อนว่าโดนตัวอะไร อย่าผลีผลามราดน้ำส้มนะคะ

6. ถ้าไม่มี acetic acid หรือน้ำส้มสายชู ให้ใช้น้ำทะเลล้างมากๆ

7.ห้ามใช้น้ำจืดหรือ alcohol  ล้างเพราะ nematocystsจะแตกและปล่อยพิษออกมามากขึ้น

8. ใช้การ์ดพลาสติก (เช่น เครดิตการ์ด)หรือสันมีดขูดเบาๆเพื่อกำจัด tentacles ที่ติดอยู่ออกไป

9. น้ำแข็งหรือ cold pack สามารถลดอาการเจ็บปวดบริเวณที่โดนได้ดี

10. อาจใช้วิธีรัดบริเวณเหนือตำแหน่งที่โดนในระหว่างนำส่ง รพ.เพื่อป้องกันพิษกระจายไปตามกระแสเลือดและน้ำเหลือง ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการมาก

11. ให้ยา Verapamil ทางเส้นเลือดเพื่อรักษาและป้องกันภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (จำเอาไว้นิดนึงค่ะ เพราะหมอหลายๆคนอาจลืม)

12. การรักษาที่ดีที่สุด .. คือให้ Antivenin นอกจากแก้พิษแล้วยังลดอาการเจ็บปวดได้ดีมาก (ภายในไม่กี่นาที) และทำให้แผลหายเร็ว ลดแผลเป็นได้ด้วย

Antivinin ผลิตจากซีรั่มของแกะ เป็นสารโปรตีน ดังนั้นบางคนอาจแพ้ได้

Antivinin สำหรับ Box Jellyfish ผลิตโดย Commonwealth Serum Laboratories,Parkville,Victoria,Australia

[kungkings]

แล้วเราจะจำแนกเบื้องต้นได้ยังไงละจ๊ะ พี่สายชลจ๋าว่าเราโดนตัวไหน ... เพราะทุกวันนี้พอขึ้นจากน้ำได้ก็ขอทาน้ำส้มก่อนเป็นลำดับแรกเลย... ถ้าไปเจอ เจ้าเจลลี่ตัวแสบขึ้นมานู๋มิแย่เหรอจ๊ะ... 

[boat sick forever]

ศึกษาข้อมูลของพื้นที่ที่จะไปก่อนเที่ยวซักนิดก็ดีนะ แตนทะเลมันคงไม่ได้มีทุกวันครับ เป็นบางช่วงเท่านั้เอง
ไม่แน่ใจว่าแพ้หรือปล่าวก็อย่าเล่นน้ำหรือถ้าเล่นก็ต้องรัดกุมหน่อย   แต่ขอบอกว่าครีมกันแดดไม่ว่าดีแค่ไหนก็ตามแต่
 ก็ช่วยไม่ได้หรอกนะครับ  เพราะยังไงมันก็คือครีมกันแดดไม่ใช่ครีมกันแตนทะเลผมโดนบ่อยจึงรู้ว่าไม่ได้ผล อาศัยว่าหน้าด้านNematocysts เลยแทงไม่เข้า แต่ที่แถวๆคอก็ยังมีอาการแปล็บอยู่เหมือนกัน อิอิอิ

[สายชล]

เห็นด้วยกับน้อง boat sick forever ค่ะ....ครีมกันแดด มีไว้ป้องกันแสง UV จากดวงอาทิตย์  ไม่ได้มีไว้กันแตนทะเล....

คำถามของน้องกุ๊งกิ๊ง ที่ว่าจะจำแนกเบื้องต้นได้ยังไงว่าเราโดนตัวไหน ....คงจำแนกยากนะคะ แต่ถ้าถูก Sea Wasp หรือ Box Jellyfish  จริง แล้วเกิดอาการแพ้  มันไม่น่าจะแค่เจ็บแปลบๆ  แต่น่าจะเจ็บปวดมากๆขนาดที่น้องหมอเร่บอกว่า "ทำให้เซลผิวหนังบริเวณนั้นตายได้" 

ทางที่ดีก็ป้องกันตัวเองไว้ก่อนโดยไม่ฝืนลงเล่นน้ำในบริเวณที่เห็นๆว่าแมงกะพรุนหรือแพลงก์ตอนลอยฟ่อง  และหากเกิดอาการ ก็ทำอย่างที่น้องปฏิบัติอยู่แล้ว คือราดด้วยน้ำส้มสายชูไว้ก่อน แล้วก็ทำตามขั้นตอนที่น้องหมอเร่แนะนำค่ะ