พิมพ์หน้านี้ - รวมเรื่องราวของ .... แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด กับภัยพิบัติอื่นๆ

หลายลูก ‘อยู่ติดไทย’ ‘ภัยภูเขาไฟ’ ‘ใกล้ตัว’ กว่าที่คิด !!

(http://ads.dailynews.co.th/column/images/2007/politic/8/24/44634_42299.jpg)

“ภูเขาไฟ ภัยพิบัติที่ใกล้ตัวเรากว่าที่คิด” ...เป็นชื่องานเสวนาที่จัดขึ้นเมื่อเร็ว ๆ นี้ ในโอกาสที่ เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ชาแนล ช่องสารคดีระดับโลก นำสารคดีชุด “Doomsday Volcano” สารคดีการสำรวจสืบสวนหาข้อเท็จจริงของเหตุการณ์ “ภูเขาไฟระเบิด” บนเกาะซานฌโตรินี่หรือชื่อเดิมว่าเธร่าในประเทศกรีซ ซึ่งเป็นการระเบิดที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ มานำเสนอ...

“แม้ว่าในประเทศไทยจะไม่มีภูเขาไฟที่สามารถปะทุได้ แต่ประเทศเพื่อนบ้านที่อยู่รอบ ๆ มีภูเขาไฟที่พร้อมปะทุขึ้นมาและสร้างความเสียหายมายังประเทศไทยได้” ...เป็นการระบุของ ฤทธิชาติ ศิลารักษ์ ผู้จัดการอาวุโสฝ่ายการตลาดและจัดจำหน่าย เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ชาแนล เอเชีย ซึ่งนี่มิได้เกินเลยจากความจริง

“แผ่นดินไหว-สึนามิ” การเกิดเกี่ยวข้องกับ “ภูเขาไฟ”

ภูเขาไฟ เกิดจากหินหนืดที่อยู่ใต้เปลือกโลกถูกแรงดันอัดให้แทรกรอยแตกขึ้นสู่ผิวโลก โดยมีแรงปะทุหรือแรงระเบิดเกิดขึ้น สิ่งที่พุ่งออกมาจากปล่องภูเขาไฟเมื่อเกิดระเบิดก็คือ หินหนืด ไอน้ำ ฝุ่นละออง เศษหิน แก๊สต่าง ๆ โดยหินหนืดถ้าพุ่งออกมาบนพื้นผิวโลกเรียกว่า “ลาวา” แต่ถ้ายังอยู่ใต้ผิวโลกเรียกว่า “แมกมา”

บริเวณที่มีโอกาสเกิดภูเขาไฟคือแนวรอยต่อของเปลือกโลก เป็นบริเวณที่มีโอกาสเกิดภูเขาไฟได้มากที่สุด โดยเฉพาะบริเวณที่มีการมุดตัวของแผ่นเปลือกโลกใต้พื้นมหาสมุทรลงไปสู่บริเวณใต้เปลือกโลกที่เป็นส่วนของทวีป เพราะแผ่นเปลือกโลกที่มุดตัวลงไปจะถูกหลอมกลายเป็นหินหนืด และสามารถแทรกตัวขึ้นมาบริเวณผิวโลกได้ง่ายกว่าบริเวณอื่น ส่วนบริเวณที่อยู่ห่างจากรอยต่อระหว่างเปลือกโลกก็อาจเกิดภูเขาไฟได้เช่นกัน ซึ่งเกิดขึ้นได้โดยกระบวนการที่หินหนืดถูกดันขึ้นมาตามรอยแยกในชั้นหิน

ในไทยก็มีภูเขาไฟ 8 แห่ง แต่ดับสนิทหมดแล้ว มีอายุราว 7 แสนปี โดยอยู่ที่ จ.บุรีรัมย์ 6 ประกอบด้วย... ภูเขาไฟหินพนมรุ้ง ที่เขาพนมรุ้ง ต.ตาเป๊ก อ.เฉลิมพระเกียรติ, ภูเขาไฟอังคาร ที่ภูพระอังคาร ต.เจริญสุข อ.เฉลิมพระเกียรติ, ภูเขาไฟกระโดง ที่เขากระโดน ต.เสม็ด อ.เมือง, ภูเขาไฟหินหลุบ, ภูเขาไฟไบรบัด, ภูเขาไฟคอก และอยู่ที่ จ.ลำปางอีก 2 คือ ภูเขาไฟดอยผาคอกจำปาแดด และ ภูเขาไฟดอยหินคอกผาฟู

ทั้งนี้ ลักษณะของภูเขาไฟมีอยู่ 4 ประเภท ได้แก่... ภูเขาไฟแบบกรวยสูง เกิดจากการทับถมของลาวาที่เป็นกรด มีความข้นและเหนียวจึงไหลและเคลื่อนตัวช้าแต่แข็งตัวเร็ว ทำให้ไหล่เขาชันมาก ภูเขาไฟแบบนี้ถ้าเกิดการระเบิดจะรุนแรง, ภูเขาไฟแบบโล่ เกิดจากลาวาที่มีความเป็นเบส ลาวามีลักษณะเหลว ไหลได้เร็วและแข็งตัวช้า การระเบิดไม่รุนแรง, ภูเขาไฟแบบกรวยกรวด เป็นกรวยสูงขึ้น ฐานแคบ เป็นภูเขาไฟที่มีการระเบิดรุนแรงที่สุด, ภูเขาไฟแบบสลับชั้น กรวยของภูเขาไฟมีหลายชั้น มีปล่องและแอ่งปากปล่องขนาดใหญ่

การระเบิดของภูเขาไฟก็มีประโยชน์อยู่บ้าง อาทิ ทำให้แผ่นดินขยายกว้างขึ้นหรือสูงขึ้น เกิดเกาะใหม่หลังเกิดการปะทุใต้ทะเล ดินที่เกิดจากภูเขาไฟระเบิดจะอุดมสมบูรณ์ด้วยแร่ธาตุต่าง ๆ เป็นแหล่งเกิดน้ำพุร้อน

แต่โทษภัยที่จะมีต่อชีวิตและทรัพย์สินที่อยู่ใกล้เคียงนั้น มันร้าย แรงจนคนทั่วไปไม่ค่อยคิดถึงประโยชน์ของภูเขาไฟระเบิด โดยนอกจากธารลาวาแล้ว หลังการระเบิดของภูเขาไฟจะมี “เขม่าควันและก๊าซพิษ” ซึ่งเป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต นอกจากนั้นยังทำให้เกิด “แผ่นดินไหว” และต่อเนื่องถึง “สึนามิ” ได้ด้วย

วรวุฒิ ตันติวนิช ที่ปรึกษาการบริหารจัดการทรัพยากรธรณี ระบุว่า... การเกิดระเบิดของภูเขาไฟนั้นสิ่งที่ทำให้ผู้คนเสียชีวิตมากที่สุดไม่ใช่ลาวา แต่เป็น “ไพโรคลาสติก” ซึ่งประกอบด้วยเศษหินร้อน พุ่งขึ้นบนอากาศ เกิดฝุ่นหนาปกคลุมพื้นที่ ทำให้คนขาดอากาศหายใจและเสียชีวิต ปัจจุบันถึงไทยจะไม่มีภูเขาไฟให้ระเบิด แต่บริเวณรอบ ๆ ที่เป็นประเทศเพื่อนบ้านของไทยนั้นยังมีภูเขาไฟที่ยังคุกรุ่นอยู่ ไม่ว่าจะเป็นใน อินโดนีเซีย, ฟิลิปปินส์, อินเดีย เพราะอยู่บนรอยต่อของเปลือกโลกที่จะมีการเคลื่อนตัวตลอด

“ภูเขาไฟที่น่าเป็นห่วงที่สุดตอนนี้ก็คือ ภูเขาไฟ Barren Island ที่อินเดีย ที่อยู่ในทะเลอันดามัน เพราะมีความเสี่ยงที่จะเกิดการปะทุมากที่สุด และถ้าเกิดขึ้นไทยก็จะได้รับผลกระทบด้วยอย่างแน่นอน ดังนั้นการเตรียมตัวรับมือไว้ก่อนจึงดีที่สุด เพราะเราไม่สามารถยับยั้งไม่ให้เกิดภัยพิบัติได้ แต่เราสามารถเรียนรู้ถึงวิธีการรับมือกับภัยพิบัติต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นได้” ...ผู้เชี่ยวชาญรายนี้กล่าว

สอดคล้องกับ ดร.สมิทธ ธรรมสโรช ประธานอำนวยการศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ที่บอกว่า... ภูเขาไฟที่อยู่ใต้ทะเลอาจจะเกิดปะทุขึ้นได้ทุกนาที เพราะพลังงานที่อยู่ใต้เปลือกโลกยังมีอยู่ ยังถูกปล่อยออกมาจากใต้เปลือกโลก ซึ่งถ้าเกิดการระเบิดของภูเขาไฟในประเทศเพื่อนบ้าน ก็จะก่อให้เกิดผลกระทบกับประเทศไทยแน่ ถ้ามีการระเบิดขึ้นแล้วตามมาด้วยแผ่นดินไหวเกินกว่า 7 ริคเตอร์ อาจจะทำให้เกิดคลื่นยักษ์สึนามิในไทยได้

“การระเบิดของภูเขาไฟ การเกิดแผ่นดินไหว จึงเป็นเรื่องที่ต้องศึกษาเรียนรู้และทำความเข้าใจให้มากขึ้น รัฐบาลต้องสร้างระบบเตือนภัยที่มีประสิทธิภาพสูงให้กับประชาชน เพราะถึงไม่สามารถหยุดยั้งภัยพิบัติได้ แต่ก็จะสามารถช่วยชีวิตและทรัพย์สินได้มาก” ...ดร.สมิทธระบุ

ในอดีตไทยเฉย ๆ กับ “แผ่นดินไหว” แต่ยุคนี้ต้องกลัว

ในอดีตไทยไม่เคยกลัว “สึนามิ” แต่เดี๋ยวนี้ถึงขั้นผวา

และกับ “ภัยภูเขาไฟ” ไทยไม่กลัว...ไม่ได้แล้ว !!!!!.

จาก : เดลินิวส์ วันที่ 24 สิงหาคม 2550

เผชิญหน้า... ภัยพิบัติ "ถล่มโลก"

(http://www.matichon.co.th/news-photo/prachachat/2007/08/spe01270850p1.jpg)

สัปดาห์ที่ผ่านมา กรมอุตุนิยมวิทยาออกประกาศเตือนพื้นที่จังหวัดภาคเหนือตอนบนให้ระวังน้ำท่วมฉับพลัน ขณะที่กรุงเทพมหานครอาจจะมีฝนตกหนัก ส่วนกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) ออกประกาศเตือนพื้นที่เสี่ยงภัยดินถล่มบริเวณเชียงราย-พะเยา เนื่องจากมีฝนตกหนัก

ขณะที่ก่อนหน้านี้มีฝนตกหนักติดต่อกันหลายวันในพื้นที่ จ.พังงา ส่วนที่ จ.สุราษฎร์ธานี ประสบเหตุน้ำป่าจากน้ำตก 11 ชั้น ป่าต้นน้ำคลองศกไหลหลากเข้าท่วมบ้านเรือนประชาชน บ้านเรือนได้รับผลกระทบกว่า 1,000 หลัง พื้นที่การเกษตรเสียหายประมาณ 10,000 ไร่

ช่วงเวลาเดียวกันที่ต่างประเทศ พายุเฮอร์ริเคน "ดีน" พัดเข้าถล่มบริเวณทะเลแคริบเบียน มีผู้เสียชีวิตหลายสิบคน ขณะที่แถบมิดเวสต์ของสหรัฐอเมริกาถูกพายุฝนกระหน่ำอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดอุทกภัยรุนแรงในหลายพื้นที่ กระทั่งผู้ว่าการรัฐโอไฮโอตัดสินใจประกาศภาวะฉุกเฉินใน 9 เขตของรัฐในพื้นที่แถบตะวันตกเฉียงเหนือและตอนกลาง เนื่องจากระดับน้ำท่วมสูงรุนแรงที่สุด ในรอบ 100 ปี

ส่วนรายงานจากรัฐวิสคอนซินและมินนิโซตาระบุว่า มีบ้านเรือนประชาชนหลายพันหลังได้รับความเสียหายจากเหตุการณ์อุทกภัย เบื้องต้นระบุว่า มีบ้านเรือนประชาชนในรัฐมินนิโซตา 4,200 หลังคาเรือน ได้รับความเดือดร้อน 256 หลัง เสียหายทั้งหมด ส่วนที่ วิสคอนซิน นายจิม ดอยล์ ผู้ว่าการรัฐ ประกาศภาวะฉุกเฉินใน 5 เขต ประมาณความเสียหายจากอุทกภัยเบื้องต้นไม่ต่ำกว่า 38 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 1,300 ล้านบาท

นายเทอเจ สคาฟดัล ผู้เชี่ยวชาญจากองค์การสหประชาชาติ กล่าวว่า ขณะนี้ชาวเอเชียและแปซิฟิกกำลังเผชิญกับภัยพิบัติทางธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นอุทกภัยทั้งในเอเชียใต้และเอเชียกลาง, เหตุแผ่นดินไหวทั้งในเปรูและหมูเกาะโซโลมอน แล้วไหนจะพายุเฮอร์ริเคน "ดีน" ที่กำลังทรงพลังอยู่ โดยลำพังเพียงแค่สึนามิในปี 2004 ที่โจมตี 14 ประเทศชายฝั่ง ก็ทำสถิติผู้เสียชีวิตเข้าไปแล้ว 37 เปอร์เซ็นต์ของเหตุภัยพิบัติทางธรรมชาติทั้งหมดตั้งแต่ปี ค.ศ.2000

กลับมาที่ประเทศไทย นายทศพร นุชอนงค์ ผู้อำนวยการกองธรณีวิทยาสิ่งแวดล้อม กรมทรัพยากรธรณี เปิดเผยว่า ภาวะโลกร้อนได้กัดเซาะชายฝั่งทะเลทั่วประเทศไทยแล้ว 20 เปอร์เซ็นต์ จากภาวะน้ำทะเลที่เพิ่มสูง ลมแรง และการกระทำของมนุษย์ ในส่วนดินถล่มก็เกิดขึ้นถี่และรุนแรงขึ้น

นี่คือเหตุการณ์บางส่วนจากเหตุภัยพิบัติจากทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมาที่ประสบความรุนแรงอย่างหนัก

จากสถิติพบว่า หลังเหตุการณ์แผ่นดินไหวจนเกิดเหตุการณ์สึนามิเมื่อ 26 ธันวาคม 2547 เกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวและภัยพิบัติอื่นๆ ขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ฤาใกล้ถึงวันสิ้นโลก ?!

"ประชาชาติธุรกิจ" สัมภาษณ์พิเศษ "นายสมิทธ ธรรมสโรช" ประธานอำนวยการศูนย์เตือนภัยภัยพิบัติแห่งชาติ เจ้าของคำเตือนภัยพิบัติจาก สึนามิ เจ้าเดียวและเจ้าแรกในประเทศไทย

- ระยะหลังมานี้ภัยพิบัติก่อตัวถี่ขึ้นและรุนแรงมากขึ้น

หลังจากเกิดสึนามิ (26 ธันวาคม 2547) มันทำให้มีรอยแยกของเปลือกโลกในทะเลอันดามันมีความยาวถึง 1,200 กิโลเมตร พื้นเปลือกโลกก็ยกตัวสูงขึ้นถึง 40 เมตร ตลอดแนว การเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่คราวนั้นทำให้รอยเลื่อนหรือรอยแยกของเปลือกโลกที่อยู่ในประเทศต่างๆ ในภูมิภาคต่างๆ ของโลกมีผลกระทบกระเทือนหมด

ในส่วนประเทศไทย ผมเคยยกตัวอย่างว่า เหมือนเรามีแก้วอยู่ใบหนึ่ง แล้วก็มีรอยร้าวอยู่ 13-14 รอย วันดีคืนดีก็มีคนเอาค้อนมาทุบแก้วเราซึ่งมีรอยร้าวอยู่แล้ว ซึ่งรอยร้าวบางรอยมันก็ต้องมีปฏิกิริยาเพราะได้รับการกระทบ

กระเทือนอย่างรุนแรง ก็อาจจะร้าวมากขึ้น แตกมากขึ้น ผมทำสถิติไว้หลังเกิดสึนามิ พบว่านับตั้งแต่เกิดสึนามิ เราเกิดแผ่นดินไหวถี่ขึ้นและรุนแรงมากขึ้นในทุกจังหวัด ซึ่งไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในอดีต รอยเลื่อนที่เรามีอยู่มันก็มีพลังอยู่ แต่จะไม่ไหวต่อเนื่องติดต่อกันมากมายขนาดนี้

(http://www.matichon.co.th/news-photo/prachachat/2007/08/spe01270850p2.jpg)

- หมายความว่าแก้วประเทศไทยพร้อมที่จะ แตกเสมอ

ไม่ใช่เฉพาะในประเทศไทย (นะ) แต่เป็นทั่วโลกเลย มีแผ่นดินไหวในอินโดนีเซียเพิ่มขึ้นในพม่า ในจีน แม้แต่ประเทศลาวซึ่งไม่เคยเกิดแผ่นดินไหว ก็เกิดถึง 6.1 ริกเตอร์ มีผลกระทบถึงเชียงแสนทำให้ยอดเจดีย์เราหักลงมา ในพม่าเองก็เกิดบ่อย เมื่อเร็วๆ นี้ก็เกิดขึ้นที่ทะเลอันดามัน จริงๆ มันมีแผ่นดินไหวขนาดเล็กๆ เป็นพันๆ ครั้งหลังจากเกิดสึนามิ แต่แผ่นดินไหวขนาดใหญ่มีเป็นร้อยๆ ครั้ง

- ในส่วนประเทศไทยที่มีถึง 13 รอยเลื่อน จุดไหนอันตรายที่สุด

ที่อันตรายที่สุดก็มี 2 จุดที่น่าเป็นห่วง ที่แรกคือตรงรอยเลื่อนเจดีย์ 3 องค์ กับอีกที่คือรอยเลื่อนศรีสวัสดิ์ เพราะทั้งสองจุดนี้ยังมีพลังอยู่และอยู่ใกล้เขื่อนศรีนครินทร์และเขื่อนวชิราลงกรณ์ ซึ่งเราเป็นห่วง แต่ปัญหาคือการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยที่ออกมาประกาศว่า เขื่อนศรีนครินทร์แข็งแรงมาก สามารถทนแรงแผ่นดินไหวได้ 7 ริกเตอร์ แต่ผมชี้แจงว่าการยืนยันเช่นนั้นมันแสดงให้เห็นว่า การก่อสร้างไม่ได้ทำเผื่อแผ่นดินไหวที่รุนแรงมากกว่านี้ เพราะอย่าประมาทว่าเมืองไทยจะแผ่นดินไหวแค่ 7 ริกเตอร์ หากมันเกิดรุนแรงกว่านั้น เขื่อนก็อาจจะแตก เพราะระหว่าง 8 ริกเตอร์กับ 7 ริกเตอร์ ความรุนแรงมันมากกว่ากันถึง 33 เท่า

ฉะนั้นถ้าการไฟฟ้าออกมาบอกโดยไม่ได้ศึกษาประวัติศาสตร์มันไม่ได้ เพราะรอยเลื่อนศรีสวัสดิ์กับรอยเลื่อนเจดีย์สามองค์เป็นแขนงหนึ่งของรอยเลื่อนสแกงซึ่งอยู่ในพม่า แล้วรอยเลื่อนสแกงเคยเกิดแผ่นดินไหวถึง 8 ริกเตอร์ เมื่อ 74 ปีที่แล้ว

- การไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯบอกว่า ท่านทำให้คนตื่นตระหนก มีอะไรที่ดีกว่าคำเตือนที่ทำให้คนนอนไม่หลับไหม

มันเตือนอะไรไม่ได้แล้ว ตอนนี้ต้องมีระบบ เตือนภัยเท่านั้น เพราะจะไปรื้อเขื่อนสร้างใหม่ก็ไม่ได้ แล้วไม่มีสิ่งก่อสร้างในแผ่นดินใดที่สามารถทนทานแผ่นดินไหวได้ 7 ริกเตอร์ ที่ปากีสถานหลังเกิดเหตุการณ์สึนามิแผ่นดินไหว 7.3 ริกเตอร์ คนตายตั้ง 7 หมื่นกว่าคน เมืองโกเบในญี่ปุ่น เมื่อหลายปีก่อนเมืองทั้งเมืองก็พังไปเลย ฉะนั้นอย่ามาคุย (เลย) แล้วก่อนสร้างเขื่อน ผมเคยบอกการไฟฟ้าฯว่า ถ้าสร้างเขื่อนตรงนั้นก็อาจจะแตกได้เพราะสร้างใกล้รอยแยกแผ่นดิน

- แล้วเราจะแก้ปัญหาอย่างไรได้บ้างไหม

ผมก็บอกว่าต้องคืนกำไรของการไฟฟ้าฯให้ประชาชน โดยเฉพาะประชาชนที่อยู่ท้ายน้ำ ทำระบบเตือนให้ประชาชนถ้าเขื่อนแตกก็จะได้มีสัญญาณเตือนออกมา บอกเขาให้ชัดว่าตรงจุดที่ประชาชนอยู่ในแต่ละแห่ง น้ำจะมาถึงเขาอีกกี่ชั่วโมงกี่นาที แล้วบอกเขาว่าน้ำจะสูงเท่าไหร่ เพราะถ้าเผื่อมันแตกขึ้นมา คนที่อยู่ราชบุรี เพชรบุรี อาจจะเจอพรวดเลย

- การลงทุนระบบเตือนภัยต้องใช้งบประมาณ เท่าไหร่

ปัดโธ่...! ไม่กี่แสนบาท ก็มีป้ายบอก มีสัญญาณบอก เพื่อเวลาเกิดแผ่นดินไหวทางเขื่อน ก็จะรู้ทันทีว่ามีรอยร้าวรอยแยกมั้ย แล้วก็ส่งสัญญาณให้ประชาชนรู้ว่า เขื่อนกำลังจะร้าวจะแตกก็ให้อพยพคน ซึ่งจริงๆ ไม่กี่ตังค์หรอก แต่เขาไม่ทำ เขาบอกว่าทนได้ถึง 7 ริกเตอร์ แต่ผมบอกว่ามันไม่ได้ เท่าที่ผมศึกษามา 10-20 ปี

- การไฟฟ้าฯก็ต่อว่าท่านเยอะว่าทำให้เกิดความตื่นตระหนก

กฟผ.บอกว่า ผมมาทำลายเศรษฐกิจของเมืองกาญจน์ ทำให้คนไม่มาท่องเที่ยว ผู้ว่าราชการจังหวัดก็ต่อว่าผม คนที่ทำธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ก็ไม่ชอบ แต่ผมก็บอกว่าภัยธรรมชาติ (เนี่ย) ถ้าคุณทำระบบดี นักท่องเที่ยวเขาไม่กลัวหรอก ดูอย่างญี่ปุ่นมีแผ่นดินไหวทุกชั่วโมง ทำไมคนยังเต็มเมือง หรือลอสแองเจลิส ก็เพราะเขามีระบบเตือนภัยที่ดี ซึ่งประเทศเราต้องแก้ไข ต้องอยู่กับภัยธรรมชาติให้ได้ มนุษย์ต้องเรียนรู้ว่าพื้นที่ที่อยู่อาศัยนั้นจะมีภัยธรรมชาติอะไรเกิดขึ้นบ้าง ซึ่งเมื่อเรารู้ เราก็ต้องบอกเขา

ในแง่ของระบบเตือนภัย สมมุติถ้าเกิดมีแผ่นดินไหวตอนนี้จะทำอะไรได้บ้าง

ผมก็ได้แต่เตือนประชาชนเท่านั้น (ล่ะ)

- แผ่นดินไหว เรารู้ล่วงหน้าได้มากน้อยแค่ไหน

แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติชนิดเดียวที่คุณไม่สามารถทำนายได้ ถ้าผมทำนายได้ผมรวยไปแล้ว (หัวเราะ) ขนาดทำนายไม่ได้ยังมีฝรั่งมาหาผมทุกวันเพื่อมาขอข้อมูลผม คือ ผมทำมาจนโดนด่า โดนว่าสารพัด ผู้ว่าฯภูเก็ต (จเด็จ อินสว่าง) ไม่ให้ผมเข้าจังหวัด หาว่าผมจะทำให้เกิดอันตราย ประมาณว่าถ้าเกิดอันตรายขึ้นกับผมก็จะไม่รับรองความเสียหาย แต่แล้วเป็นไง สิ่งที่ผมทำนายไว้

แต่รู้มั้ยทำไมชาวมอร์แกนถึงรอดมาได้ ก็เพราะเขาได้รับการสอนมา ทั้งๆ ไม่มีภาษาเขียน แต่เขาสอนลูกหลานเขามาเป็นบทเพลง โดยในเนื้อเพลงจะบอกว่า ถ้ายืนอยู่บนพื้นดิน แล้วรู้สึกถึงความสั่นสะเทือนอย่างรุนแรง แล้วน้ำก็ลดลงไป ก็ให้วิ่งขึ้นเขาหมด

- ท่านเคยบอกว่าสึนามิคงไม่เกิดอีกครั้งในรุ่นท่าน แต่รุ่นต่อไปไม่แน่

ใช่...ไม่แน่ เพราะหลังจากนี้ก็อาจเกิดอีก ผมคิดว่าภัยธรรมชาติเราประมาทเขาไม่ได้ เราต้องเรียนรู้อยู่กับเขา ไดโนเสาร์ที่ตายก็เพราะมันประมาท ไม่รู้จักอยู่กับภัยธรรมชาติ

- ถ้าหากมีแผ่นดินไหวใกล้กรุงเทพฯจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง ตรงไหนจะได้รับอันตรายมากที่สุด แล้วเราจะรับมือยังไง

กรุงเทพฯ (เนี่ย) พบรอยเลื่อนพัดผ่านเข้ามาใต้กรุงเทพฯเลย มันมาจากรอยเลื่อนสแกง แต่ผมตั้งชื่อว่ารอยเลื่อนกรุงเทพฯ มีอยู่ 2-3 รอย เป็นรอยเลื่อนแผ่นเดียวกับที่เกิดสึนามิ แล้วกรุงเทพฯก็ตั้งอยู่บนผิวดินบนเลน การที่มีแผ่นดินตั้งอยู่บนเลน เวลามีแผ่นดินไหวมันจะขยายอัตราเร่งของแผ่นดินไหวซึ่งจะทวีความรุนแรงมากขึ้น สามารถทำให้ตึกอาคารบ้านเรือนพังได้

ในทางป้องกัน เราสามารถสร้างอาคารสร้างตึกเพื่อรองรับแผ่นดินไหวก็สามารถทำได้ แต่ต้องสร้างให้แข็งแรงมาก อาคารที่สร้างช่วงหลังๆ ทนทานได้ เพราะวิศวกรส่วนใหญ่เขาสร้างไว้เผื่อแรงลม การสร้างอาคารเผื่อแรงลมจะสามารถปลดปล่อยพลังงานออกไปได้ อาคารก็จะสามารถสั่นตัวได้และไม่พัง เพราะสามารถปลดปล่อยพลังงานที่ได้รับจากแผ่นดินไหวได้ แต่อาคารที่ไม่ได้สร้างไว้เพื่อรับแรงลมก็จะไป ก็เคยบอกแล้ว แต่ไม่มีใครสนใจ มัวแต่ทะเลาะกันเรื่องรัฐธรรมนูญ ไม่รู้จะทะเลาะกันไปถึงไหน

- ท่านกำลังบอกว่าภัยพิบัติมันมาโดยไม่รู้ตัว แต่เราต้องรู้เท่าทันมัน

ผมยกตัวอย่างว่า ที่โตเกียวเขาอยู่ได้เพราะเขาจะไม่เอาตึกไปต่อกับยอดเข็ม เขาจะตอกเสาเข็มเป็นแผ่น แล้วสร้างให้ตึกเหมือนอยู่ในกรอบสี่เหลี่ยม แผ่นดินไหวก็เคลื่อนตัวไปแต่ตึกไม่พัง แต่อาจจะสั่นตามสมควร แต่ถ้าตึกอยู่บนยอดเข็มเหมือนบ้านเรา เวลาแผ่นดินไหวรุนแรง เข็มมันจะหลุดจากหัวเสา ทำให้ทรุดและพังลงมาได้

- มีหน่วยงานอื่นอีกมั้ยที่ทำหน้าที่เตือนภัยธรรมชาติ นอกจากศูนย์เตือนภัย

มีเยอะแยะไป แต่ต่างคนต่างทำ คนไทยชอบทำอะไรแข่งกัน ที่ผมทำก็เตือนมา 10-20 ปี สมัยก่อนผมเคยเตือนรัฐบาลให้จัดตั้งศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติขึ้นมา แต่ก็ไม่มีใครเห็นด้วย เพราะทุกคนอยากจะทำของตัวเอง พยายามจะทำเครือข่ายของตัวเอง ผมก็เลยบอกว่าการสร้างเครือข่ายของตัวเองมันต้องสร้างระบบเตือนภัย ซึ่งระบบเตือนภัยมันแพงมาก แล้วก็เป็นการเสียทรัพยากร ธรรมชาติ เสียงบประมาณให้ต่างประเทศ เพราะเราต้องไปซื้อเครื่องมือเขามา

- ถ้าทำทั้งระบบต้องใช้เงินเท่าไหร่

ผมทำแล้ว ซื้อแล้ว ผมได้เงินจากรัฐบาลที่แล้ว แต่รัฐบาลนี้ให้หยุดไว้ก่อน 6 เดือน ผมลาออกเลย จน พล.อ.สุรยุทธ์ (จุลานนท์) เรียกไปพบว่าให้ทำต่อเถอะ คุณสนธิ (บุญยรัตกลิน) เรียกไปพบบอกว่า อาจารย์ช่วยทำต่อหน่อย ผมก็เลยมาทำต่อ คือเราไม่แตะต้องเงินเลย แต่บอกเพียงว่าให้จัดซื้ออุปกรณ์เครื่องไม้เครื่องมือมาให้ผมเท่านั้นเอง

- สิ่งที่ท่านทำไว้แล้วสามารถรองรับภัยพิบัติทุกประเภท

ทุกประเภทครับ ไม่ใช่เฉพาะสึนามิ แต่ยังมีน้ำท่วม น้ำป่า ไฟป่า มลพิษทางอากาศเราก็เตือนได้

- ตอนนี้ก็บรรลุสิ่งที่ต้องการทำหมดแล้ว

ยังไม่หมดสิ ผมถึงยังต้องทำอยู่เดี๋ยวนี้ วันเสาร์-อาทิตย์ยังมาทำงานอยู่เลย ไม่ได้เงินสักบาท ผมก็มาทำให้ ตอนนี้ (เนี่ย) นะ ยังไม่มีคนมาบรรจุเลย คนที่ทำงานกับผม ผมยืมตัวมาทั้งนั้น ตอนที่ผมมาทำ ผมมาตัวคนเดียว แต่ต่อมารัฐบาลก็ให้ผมมีอำนาจขอยืมตัวเจ้าหน้าที่ นักวิชาการจาก 6 กระทรวง ผมก็ระบุเลยว่าเอากระทรวงไหนบ้าง แม้แต่ทหารในกองบัญชาการทหารสูงสุด ผมก็เอามาหมด ทั้งทัพเรือ ทัพบก อากาศ แต่มาทำสักพัก อยู่ๆ เขาก็ต้องกลับแล้ว

- ดูเหมือนรัฐบาลไม่ค่อยให้ความสำคัญ

เมื่อเร็วๆ นี้สำนักงานตรวจเงินแผ่นดินก็เพิ่งมาหาผม แต่ผมก็ด่ากลับไป ผมบอกว่าถ้าจะมายุบก็ทำๆ ไปเลย อย่ามาถามมากเรื่องให้วุ่นวาย เพราะเขามาดูว่า ผมใช้งบประมาณคุ้มค่าหรือเปล่า แต่คุณไปดูผลงานสิ ผมไปติดตั้งระบบเตือนภัยให้ฝรั่งเห็น แล้วศูนย์ที่นี่ผมสามารถออกโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจได้เลย แล้วผมก็เอาสิ่งที่ผมทำมาให้เขาดูว่าผมทำอะไรบ้าง

หลังเกิดสึนามิใหม่ๆ ไม่มีนักท่องเที่ยวมาเลย ผมก็เอาหอเตือนภัยไปติดให้เขาดู นักท่องเที่ยวก็เห็นแล้วก็มีความเชื่อมั่น แล้วประเทศที่โดนสึนามิทั้งหมดในแถบอันดามัน มีประเทศไทยประเทศเดียวที่ทำระบบนี้ออกมา นักท่องเที่ยวก็กลับมา

บริษัทเอเย่นต์ประกันชีวิตในยุโรปแถบสแกนดิเนเวียมาหาผมถามว่า สิ่งที่คุณทำสามารถเตือนภัยล่วงหน้าได้กี่นาที มีประสิทธิภาพแค่ไหน ผมก็เล่าให้เขาฟัง เขาก็เชื่อ พอกลับไปบ้านเขาก็ออกระเบียบเลยว่า นักท่องเที่ยวในประเทศเขา โดยเฉพาะในประเทศสวีเดน นอร์เวย์ จะมาเที่ยวประเทศไทย เขารับประกันชีวิตให้ แล้วเขาก็ให้ความมั่นใจว่า ถ้ามาเที่ยวประเทศไทยยินดีให้มา

- แต่เราก็เคยมีปัญหาเรื่องการส่งสัญญาณแต่เกิดขัดข้อง

นั่นเพราะเมืองไทยก็คือเมืองไทย รัฐบาลก็รู้อยู่แล้วว่า ศูนย์เราทำหน้าที่นี้อยู่ แล้วระบบการเตือนภัยมันอ่อนไหวมาก แต่ไปให้เอกชนทำ คุณไปให้เอกชนทำได้ยังไง เพราะบางทีก็ไปกดเอง ทำให้นักท่องเที่ยวกลับบ้านไปตั้งหลายคณะ เสียหายตั้ง 2-3 ล้านบาท ผมกำลังทำเรื่องฟ้องอยู่ (เนี่ย)

- เป็นไปได้มั้ยว่าในอนาคต หน่วยงานแต่ละหน่วยที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้จะสามารถรวมกันทำงานได้

ก็ควรจะทำอย่างนั้นนะ สภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) เขาก็กำลังจะทำอยู่ แต่ผมว่าไม่สำเร็จหรอก เพราะทุกคนอยากใหญ่ ถ้าคุณไปยุบรวม ตำแหน่งหน้าที่ก็น้อยลง คนที่มันมีอำนาจน้อยลงก็ไม่ยอม นอกจากให้พวกที่มีอำนาจตายไปเสียก่อน (หัวเราะ) เพราะคนเรามันอยากได้อำนาจ อยากเป็นใหญ่

- ตลอดชีวิตการทำงาน นิยามตัวเองว่าอย่างไร

ที่ผมมาทำอย่างนี้ แฟนผมก็ถาม (นะ) ว่า มาทำให้เขาทำไม เกษียณมาแล้วตั้ง 10 กว่าปี แทนที่จะไปตีกอล์ฟ ไปเที่ยวต่างประเทศ ผมก็บอกแฟนว่า ผมเป็นหนี้ประชาชน 8-9 พันคนที่ตายไป แล้วประชาชนที่อินเดีย ที่ศรีลังกา ที่เราควรจะเตือนเขาได้ล่วงหน้า เพราะเขาโดนทีหลังเรา เพราะเรามีระบบที่ดี เราเตือนเขาได้ล่วงหน้า เขาจะได้ไม่ตายเป็นหมื่น

แต่ก็มีท้อแท้ (นะ) กับการด่าการว่าของหนังสือพิมพ์ว่า ผมทำให้เศรษฐกิจปั่นป่วนเสียหาย ผมตัดเก็บไว้หมดนะ มันก็แปลกดีเหมือนกัน มีจิตสำนึกอะไรไม่รู้เก็บพวกนี้ไว้ เผื่อวันหนึ่งจะด่าตอบกลับไป (หัวเราะ) แม้กระทั่งลูกน้องเก่าก็ยังด่าผม ที่หนักๆ หน่อยก็ว่า พระพุทธเจ้าไม่ได้สอนให้คนเชื่อโดยไม่มีเหตุผล ผมก็ด่ากลับไปเหมือนกันว่า ความประมาทคือความตาย

- ชีวิตอยู่กับการเตือนภัยพิบัติตลอด 24 ชั่วโมง ไม่เครียดแย่หรือ

โอ้ย... เมื่อ 2-3 วันก่อนมันไหวที่ 7.4 ตรงแถวๆ จาการ์ตา ผมขับรถมาที่ทำงานตอนตี 2 อายุ 73 ขับรถ 140 กิโลเมตรมาบนทางด่วน เมียผมบอกว่า ไม่ตายก็ดีแล้ว (หัวเราะ) ประกันชีวิตก็ไม่ประกัน ตายไปแล้วเขาก็ไม่รวยขึ้น (หัวเราะ)

- ท่านมั่นใจว่าวิธีการของท่านแม่นกว่าหมอดู

คือผมเชื่อ (นะ) หมอดู เพราะผมเป็นคนเชื่อดาราศาสตร์ ผมเป็นสมาชิกสมาคมดารา ศาสตร์ แล้วผมเชื่อเรื่องการโคจรของดวงดาว บางทีผมถึงได้ทายว่าภัยธรรมชาติเกิดจากการแยกสลายตัวของดวงดาว ดวงอาทิตย์

จาก : ประชาชาติธุรกิจ วันที่ 27 สิงหาคม 2550

"ภูเขาไฟ"ในเมืองไทย-มหันตภัยร้ายแรง "ดร.สมิทธ"แนะ-ต้องเรียนรู้อยู่คู่ภัยธรรมชาติ

(http://www.matichon.co.th/news-photo/khaosod/2007/08/fea01280850p1.jpg)

ความรุนแรงของภูเขาไฟระเบิดมันคือ "ภัยพิบัติหรือมหันตภัยร้ายแรงอันทรงพลังโหดร้าย" ที่สามารถทำลายล้างทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่ตรงหน้าได้เพียงชั่วพริบตาให้พังราบเป็นหน้ากลอง ไม่เคยมีความปรานี หรือส่งสัญญาณเตือนบอกเหตุให้เราได้รู้ล่วงหน้า และยังเป็นภัยคุกคามที่มนุษย์ไม่สามารถหยุดยั้งมันได้

"เนชั่นแนล จิโอกราฟฟิก ชาแนล" รายการสารคดีระดับโลก ได้จัดเสวนา "ภูเขาไฟ...ภัยพิบัติที่ใกล้ตัวเรากว่าที่คิด" ที่ศูนย์การค้าเพนนินซูล่า พลาซ่า ไปเมื่อเร็วๆ นี้ โดยได้เชิญนักวิชาการระดับปรมาจารย์ด้านธรณีวิทยาของไทย "ดร.สมิทธ ธรรมสโรช" ประธานอำนวยการศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ และนักธรณีวิทยาที่เชี่ยวชาญเกี่ยวกับภูเขาไฟ "นายวรวุฒิ ตันติวนิช" ที่ปรึกษาการบริหารจัดการทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พร้อมแนะวิธีรับมือและหลบหลีกอย่างไรให้ปลอดภัย รวมถึงคำทำนาย "นอสตราดามุส" ว่าจะเกิดภัยพิบัติโลกครั้งใหญ่ในปีค.ศ.2012 หรือ พ.ศ.2555

ดร.สมิทธกล่าวว่า "ภูเขาไฟ" คือภัยพิบัติที่ไกลจากตัวเรา ถึงแม้ว่าในประเทศไทยจะไม่มีภูเขาไฟที่สามารถปะทุได้ แต่ประเทศเพื่อนบ้านที่อยู่รอบๆ ที่มีภูเขาไฟพร้อมปะทุขึ้นมา และสร้างความเสียหายมายังประเทศไทยได้เช่นกัน ถ้าเรากางแผนที่ประเทศไทยดูจะพบว่า ประเทศไทยเรามีภูเขาไฟอยู่หลายลูก ล้วนดับสนิทแล้วทั้งสิ้นมีจำนวน 8 ลูก อาจจะหลงเหลือพิษสงอยู่บ้างก็แค่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวที่ไม่รุนแรงเท่าใดนัก

(http://www.matichon.co.th/news-photo/khaosod/2007/08/fea01280850p2.jpg)

อาทิ จ.บุรีรัมย์ ได้แก่ ภูเขาไฟหินพนมรุ้ง ภูเขาไฟหินหลุบ ภูเขาไฟอังคาร ภูเขาไฟกระโดง ภูเขาไฟไบรบัด ภูเขาไฟคอก จ.ลำปาง ได้แก่ ภูเขาไฟดอยผาดอกจำปาแดด ภูเขาไฟดอยหินคอกผาฟู

ปรมาจารย์ด้านธรณีวิทยากล่าวต่อว่า ถ้าดูเหตุการณ์หลังจากเกิดแผ่นดินไหวประมาณ 9.3 ริกเตอร์ ที่เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย เมื่อวันที่ 26 ธ.ค. 2547 สถิติการเกิดแผ่นดินไหวตามรอยเลื่อนต่างๆ ในประเทศไทยก็เพิ่มมากขึ้นและรุนแรงขึ้น อาทิ ภาคเหนือเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่เกิน 4 ริกเตอร์ ติดต่อกันบ่อยขึ้น จากที่ผ่านมาไม่ค่อยมีเหตุการณ์แบบนี้ ซึ่งเป็นสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์เป็นห่วงมาก

ดร.สมิทธกล่าวเตือนว่า นอกจากแผ่นดินไหวแล้วภัยจากคลื่นยักษ์สึนามิยังเป็นอีกผลกระทบที่เกิดจากการระเบิดของภูเขาไฟในประเทศใกล้เคียง ในปัจจุบันยังพบอีกว่าทุกวินาทีบนผิวโลกมีการเกิดภูเขาไฟระเบิด แม้แต่ในขณะนี้ก็ยังมีภูเขาไฟเกิดขึ้นอยู่ใต้ท้องทะเลตลอดเวลาและอยู่บริเวณรอบประเทศไทย แต่เราไม่สามารถที่จะมองเห็นได้ ซึ่งเป็นการปล่อยพลังงานพื้นโลก

(http://www.matichon.co.th/news-photo/khaosod/2007/08/fea01280850p3.jpg)

จากการตรวจสอบผิวโลกพบว่ามีจุดที่อาจจะเกิดภูเขาไฟอยู่ไม่ต่ำกว่า 100 จุด แต่ที่อยู่รอบประเทศไทยมีอยู่ประมาณ 50 จุด คือ บริเวณรอบมหาสมุทรแปซิฟิกในประเทศฟิลิปปินส์ 45 จุด และที่น่าเป็นห่วงมากที่สุดบริเวณเกาะนิโคบาร์ ซึ่งมีภูเขาไฟที่เรียกว่าไพโรคลาสติก (Pyro Clatic) ในมหาสมุทรอินเดีย ห่างออกจากประเทศไทยประมาณ 200 ไมล์ทะเล และเคยเกิดภูเขาไฟระเบิดเมื่อปี 1997 ที่ผ่านมา

หากภูเขาไฟไพโรคลาสติกเกิดระเบิดอีกครั้งจะส่งผลกระทบให้กับประเทศไทย ซึ่งอาจจะเกิดแผ่นดินไหว และจะเกิดเป็นคลื่นทะเลที่สูงมาก จนกระทั่งเป็นคลื่นสึนามิอีกครั้ง พร้อมทั้งจะส่งผลกระทบด้านมลพิษทางอากาศในจังหวัดภาคใต้ด้วย

ภูเขาไฟที่อาจจะเกิดระเบิดในอนาคตและทำให้เกิดคลื่นสึนามิกระทบมาถึงประเทศไทย ที่น่าเป็นห่วงได้แก่ การระเบิดของภูเขาไฟในหมู่เกาะฟิลิปปินส์ โดยเฉพาะภูเขาไฟฟินาตูโบ ซึ่งเคยเกิดการระเบิดขึ้นหลายครั้งในอดีต และมีวัฏจักรในการระเบิดประมาณทุก 30-50 ปี

ดร.สมิทธกล่าวว่า ธรรมชาตินี้เราไปหยุดเขาไม่ได้ แต่เราจะหยุดโดยการอยู่กับเขาได้ คือเรียนรู้กับภัยธรรมชาติ เช่น มีสึนามิต้องวิ่งขึ้นบนเขาหรือตึกที่มีความสูงมากกว่า 3 ชั้น หากแผ่นดินไหวและอยู่บนตึกสูงควรหาที่หลบตามช่องไว้ก่อน เมื่อสงบก็ค่อยลงออกจากตึกด้วยบันไดและต้องอยู่ในที่โล่งแจ้งเพื่อไม่ให้สิ่งของตกใส่

ด้านนายวรวุฒิเล่าสมทบว่า ภูเขาไฟที่น่าเป็นห่วงที่สุดตอนนี้ก็คือ ภูเขาไฟ Barren Island ที่อินเดียที่อยู่ในทะเลอันดามัน เพราะมีความเสี่ยงที่จะเกิดการปะทุมากที่สุด และถ้าเกิดขึ้นไทยก็จะได้รับผลกระทบด้วยอย่างแน่นอน

บริเวณที่มีภูเขาไฟและแผ่นดินไหวเกิดขึ้นเป็นประจำนี้ คือบริเวณรอบๆ มหาสมุทรแปซิฟิก ในประเทศฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ยุโรป หรือทางใต้ของจีน ในฝั่งตะวันออกทวีปแอฟริกา เพราะว่าเปลือกโลกเราไม่ได้เชื่อมต่อเป็นอันเดียว แต่เป็นแผ่นทวีปที่แยก หากมีการเคลื่อนที่บริเวณเปลือกโลกยุบตัวส่วนใหญ่จะมีแผ่นดินไหวและภูเขาไฟระเบิดเกิดขึ้น ไทยเรามีรอยเลื่อนอยู่และมีพลังและอาจมีการเคลื่อนที่ขยับตัว ทำให้เกิดแผ่นดินไหวได้ในบางครั้ง จนทำให้เกิดความรู้สึกได้ในกรุงเทพฯ

ส่วนคำทำนายของนอสตราดามุสในปีค.ศ.2012 ว่าจะเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติครั้งใหญ่และทำลายมนุษยชาตินั้น ผมเห็นว่าคงเป็นไปไม่ได้ แต่อาจจะมีผลกระทบกับพวกอิเล็กทรอนิกส์ การสื่อสาร

ภูเขาไฟภัยพิบัติที่ไม่ไกลตัวเรา!!

จาก : ข่าวสด วันที่ 28 สิงหาคม 2550

บาร์เรน-กรากะตัวภูเขาไฟใกล้ไทยกำลังตื่น!

หลังจากเกิดแผ่นดินไหวครั้งประวัติศาสตร์ที่เขย่าโลกใบนี้ด้วยความรุนแรงขนาด 9.3 ริกเตอร์ และก่อให้เกิดคลื่นสึนามิคร่าชีวิตผู้คนไปนับแสน เมื่อเช้าวันที่ 26 ธันวาคม2547

(http://www.komchadluek.net/2007/08/28/images/octopusvolcano_02.jpg)

อาจไม่ใช่ภัยธรรมชาติร้ายแรงที่สุดที่มนุษย์โลกต้องเผชิญ...หากเป็นสัญญาณเริ่มต้นที่นำไปสู่หายนะของโลกครั้งใหม่ที่ยากเกินจะคาดเดา!

นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกตั้งข้อสังเกตว่าหลังแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่ผ่านมา อาจมีส่วนทำให้การเกิดแผ่นดินไหวทั่วโลกมีความถี่เพิ่มขึ้น ขณะที่ใต้พิภพยังคุกรุ่นไปด้วยธารหินหนืดหลอมละลายจากแผ่นเปลือกโลกที่มุดลงใต้เปลือกโลก อาจจะพร้อมใจกันปลดปล่อยพลังงานความร้อนที่รุนแรงกว่าระเบิดนิวเคลียร์หลายพันเท่าออกมาตามปล่องภูเขาไฟที่เคยหลับไหลมาหลายร้อยปีได้

สแตนกูสบี ผู้เชี่ยวชาญแผ่นดินไหวและสึนามิจากศูนย์ Pacifle Disaster Warning Center (PDC) ประเทศสหรัฐอเมริกาเชื่อว่าการเกิดแผ่นดินไหวที่มีความถี่สูงมากเช่นปัจจุบัน เป็นอาการปกติของการปะทุของภูเขาไฟ โดยเฉพาะภูเขาไฟที่ใกล้กับจุดที่เกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม2547

(http://www.komchadluek.net/2007/08/28/images/414618cmyk.jpg)

ผู้เชี่ยวชาญแผ่นดินไหวและสึนามิฯหมายถึงภูเขาไฟที่ตั้งอยู่บนเกาะบาร์เรนนั่นเอง ซึ่งกำลังปลดปล่อยธารลาวาและควันพิษที่เกิดจากเศษหินหลอมละลายพวยพุ่งอยู่กลางทะเลอันดามัน หากรอบๆ ภูเขาไฟใต้น้ำลูกนี้มีตะกอนสะสมอยู่เป็นปริมาณมาก การระเบิดของภูเขาไฟอย่างรุนแรงหรือเกิดแผ่นดินไหว อาจทำให้ตะกอนปริมาณมหาศาลเหล่านี้พังทลายลงอย่างรวดเร็วและก่อให้เกิดคลื่นสึนามิได้

เฉกเช่นเหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้นเมื่อปี2541 เมื่อแผ่นดินไหวขนาด6.8 ริคเตอร์ทำให้เกิดแผ่นดินถล่มใต้ทะเลทางตอนเหนือของเกาะปาปัวนิวกินี เกิดคลื่นสึนามิสูง 7-10 เมตรซัดถล่มชายฝั่งทำให้ชาวปาปัวนิวกีนีเสียชีวิตเกือบ 3,000 คน

(http://www.komchadluek.net/2007/08/28/images/414620cmyk.jpg)

ส่วน"บาร์เรน" เป็น1 ใน 3 ของภูเขาไฟที่หน่วยงานเกี่ยวกับการป้องกันภัยพิบัติทางธรรมชาติของไทยกำลังจับตาดูอยู่ ได้แก่ภูเขาไฟบาร์เรน ภูเขาไฟกรากะตัว ประเทศอินโดนีเซีย และภูเขาไฟที่ตั้งอยู่บริเวณแหลมญวน เพราะภูเขาไฟระเบิดแต่ละครั้งความรุนแรงไม่ได้อยู่ที่ธารลาวาร้อน (แมกม่า) หรือหินเดือดหลอมละลายใต้พิภพ แต่อาจเป็นอันตรายจากควันพิษ (ไพโรคลาสติก) หรือคลื่นสึนามิก็ได้

สัญลักษณ์รูปสามเหลี่ยมสีเหลือง2 จุดบนแผนที่เหนือเกาะนิโคบาร์แทนที่ตั้งภูเขาไฟบนเกาะบาร์เรน ปรากฏอยู่บนโปรแกรมเพาเวอร์พอยต์ของ "วรวุฒิ ตันติวนิช" ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านที่ปรึกษาทางการบริหารจัดการทรัพยากรธรณี กรมทรัพยากรธรณี ซึ่งระบุว่าภูเขาไฟลูกนี้เคยระเบิดมาแล้วเมื่อครั้งอดีต แต่เป็นภูเขาไฟขนาดเล็กไม่ค่อยมีความสำคัญในสายตาของนักวิทยาศาสตร์โลก แต่บังเอิญว่าเป็นภูเขาไฟที่อยู่ใกล้ประเทศไทย

วรวุฒิอธิบายว่า ภูเขาไฟบนเกาะบาร์เรนตั้งอยู่กลางทะเลอันดามัน อยู่ห่างจากหมู่เกาะนิโคบาร์ ประเทศอินโดนีเซีย ไปทางทิศตะวันออก มีประวัติการปะทุและระเบิดของภูเขาไฟลูกนี้เป็นระยะๆ แต่ไม่รุนแรง ล่าสุดปี 2538 มีรายงานการปะทุและมีรายงานการพ่นลาวาออกมา

(http://www.komchadluek.net/2007/08/28/images/5_copy38.jpg)

อย่างไรก็ตามวรวุฒิ บอกว่า บนเกาะบาร์เรนไม่มีคนอยู่อาศัย จึงไม่ค่อยมีข้อมูลเกี่ยวกับการระเบิดมากเท่าไรนัก แต่ภูเขาไฟลูกนี้ดร.สมิทธ ธรรมสโรช ประธานกรรมการอำนวยการศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ กังวลว่าหากเกิดการระเบิดอาจจะเกิดสึนามิ ซึ่งประเทศไทยอาจได้รับผลกระทบจากภูเขาไฟลูกนี้ เพราะอยู่ใกล้ประเทศไทยมากกว่าภูเขาไฟลูกอื่นๆ

"โดยส่วนตัวผมมองว่าภูเขาไฟลูกนี้ อาจจะระเบิดไม่รุนแรงเหมือนภูเขาไฟกรากะตัว ประเทศอินโดนีเซีย ที่มีความสูงใหญ่และมีพลังมากจนยอดปล่องพังทลายลงมาเมื่อครั้งระเบิดใหญ่ปี 2426 มีผู้เสียชีวิตนับหมื่นคน และเกิดคลื่นสึนามิ ปัจจุบันภูเขาไฟกรากะตัวกำลังฟอร์มตัวขึ้นอีกครั้ง จากการพ่นหมอกควันที่ประกอบด้วยหินขึ้นมาปกคลุมปากปล่องจนมีขนาดเกือบเท่าของเดิมแล้ว และอาจจะระเบิดรุนแรงอีกครั้งก็ได้"

ทั้งนี้ภูเขาไฟกรากะตัว ตั้งอยู่บนเกาะชื่อเดียวภูเขาไฟอยู่ระหว่างเกาะสุมาตรากับเกาะชวา เคยเกิดระเบิดเล็กๆน้อยๆ หลายครั้ง แต่เกิดการระเบิดครั้งใหญ่ในปี2224 และอีก200 ปีต่อมา วันที่ 20 พฤษภาคม 2426 ก็เกิดระเบิดเสียงดังกึกก้อง ปล่อยเถ้าถ่านควันไฟออกมาต่อเนื่องจนถึงวันที่ 26 สิงหาคมปีเดียวกันเกิดระเบิดรุนแรงอีกครั้งจนถึงรุ่งเช้าของอีกวัน

...เสียงกัมปนาทจากปล่องภูเขาไฟดังขึ้นอีกครั้ง ทำให้ยอดปล่องภูเขาไฟพังทลายลงมา ธารลาวาสีแดงเพลิงไหลท่วมหมู่บ้าน 163 แห่ง มีผู้เสียชีวิตราวๆ 36,000 คน

(http://www.komchadluek.net/2007/08/28/images/4_copy37.jpg)

"หากภูเขาไฟที่เกาะบาร์เรนระเบิดรุนแรงจนทำให้ภูเขาไฟถล่ม และมีบางส่วนพังทลายลงมาอาจทำให้เกิดคลื่นสึนามิสูง 1-2 เมตรเกิดขึ้นที่ชายฝั่งไทย แม้ว่าคลื่นจะดูไม่สูงมาก แต่อาจสร้างความเสียหายได้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกำลังเฝ้าระวังการระเบิดของภูเขาไฟลูกนี้อยู่" วรวุฒิบอก

อย่างไรก็ตามเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2550 มีรายงานการปะทุและระเบิดของภูเขาไฟบนเกาะบาร์เรนที่อยู่ห่างจากเกาะนิโคบาร์ไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ 135 กิโลเมตร ทีมผู้เชี่ยวชาญด้านภูเขาไฟระเบิดจากประเทศอินเดีย ลงไปสำรวจร่องรอยการระเบิดครั้งใหม่ในรอบ 10 ปี เมื่อวันที่ 13 มิถุนายน ที่ผ่านมา พบลาวาและหินระเบิดพุ่งออกมาอย่างรุนแรงจากปล่องภูเขาไฟ มีอุณหภูมิตั้งแต่ 900 ถึงมากกว่า 1,200 องศาเซลเซียส พร้อมด้วยฝุ่นหินของลาวาที่ร้อนแรงพุ่งออกมาจากปล่องสูงถึง 100 เมตร นานกว่า 15-30 วินาที หมอกควันที่ระเบิดออกมา มีรูปร่างคล้ายดอกเห็ดใหญ่ๆ ที่มีทิศทางพุ่งไปทางเหนือ

นอกจากนี้วรวุฒิ ยังระบุถึง ภูเขาไฟอีกลูกที่อาจก่อให้เกิดคลื่นสึนามิชายฝั่งอ่าวไทย นั่นคือ ภูเขาไฟที่ตั้งอยู่ตรงบริเวณปลายแหลมญวน หากระเบิดขึ้นมาอาจทำให้เกิดคลื่นสึนามิได้ แต่ตอนนี้ยังสบายใจได้ เพราะภูเขาไฟลูกนี้ยังสงบเงียบอยู่ แต่ขณะเดียวกันภูเขาไฟกรากะตัวที่ยังคุกรุ่นอยู่ด้วย ยังเป็นสิ่งที่น่ากังวล เพราะหากภูเขาไฟลูกนี้ระเบิดอีกครั้งอาจทำให้เกิดสึนามิได้เช่นกัน

"ภูเขาไฟใต้ทะเลอาจมีการปลดปล่อยพลังงานออกมาตลอดเวลา และอาจทำให้เกิดคลื่นสึนามิได้ ขณะที่ภูเขาไฟรอบๆ ประเทศไทยก็ปล่อยเถ้าถ่านที่เป็นพิษปกคลุมพื้นที่ 3-4 จังหวัดภาคใต้ของไทย"ดร.สมิทธธรรมสโรช ประธานกรรมการอำนวยการศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ย้ำถึงภัยพิบัติจากภูเขาไฟระเบิด

(http://www.komchadluek.net/2007/08/28/images/3_copy58.jpg)

แม้ว่าภูเขาไฟของไทยทั้ง8 แห่งจะดับสนิทหมดแล้ว แต่ปัจจุบันทั่วโลกกำลังเผชิญหน้ากับภูเขาไฟที่อาจระเบิดได้ในทุกนาที รวมถึงภูเขาไฟใต้ท้องทะเลที่อยู่โดยรอบประเทศไทยด้วย

ดร.สมิทธ เล่าให้ฟังว่า มีนักสำรวจทะเลชาวรัสเซียให้ข้อมูลการค้นพบภูเขาดินหลายลูกใต้ทะเลแถวๆบังกลาเทศ มีขนาดเล็กและใหญ่ต่างกัน เกิดจากการตกตะกอนของแม่น้ำ อยู่ห่างจากประเทศไทย 340 กิโลเมตร พวกเขาเตือนว่าหากภูเขาดินเหล่านี้ถล่มอาจเกิดคลื่นสึนามิโดยไม่รู้ตัว แล้วเราจะป้องกันตัวเองได้อย่างไร

"ศูนย์เตือนภัยได้ของบประมาณปีนี้กว่า 100 ล้านบาทเพื่อซื้อทุ่นตรวจวัดการเกิดคลื่นสึนามิเพิ่มอีก 2 ทุ่น เมื่อเกิดคลื่นสึนามิจะได้เตือนทัน แม้ว่าการติดตั้งทุนจะเตือนภัยล่วงหน้าเพียงแค่ 30 นาทีก็ยังดีกว่าไม่มีการเตือนภัยใดๆ" ดร.สมิทธ กล่าวทิ้งท้าย

----------------

ภาพการระเบิดของภูเขาไฟบนเกาะเธราหรือซานโตนีประเทศกรีก เมื่อราว 1,600 ปีก่อนคริสตกาล ถูกนำเสนอผ่านทรูวิชั่นส์-ยูบีซีช่อง 45 เมื่อค่ำวันหนึ่งกลางเดือนสิงหาคม ที่ผ่านมา ทีมสำรวจของเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ใช้เรือดำน้ำ ขนาด 2 ตัน ลงไปเก็บตัวอย่างซากหินและเศษตะกอนภูเขาไฟที่เคยเกิดขึ้นเมื่อ 3,600 ปีก่อน เพื่อค้นหาปริศนาของภูเขาไฟระเบิดครั้งประวัติศาสตร์ ที่มีความรุนแรงกว่าการระเบิดของภูเขาไฟกรากะตัวหลายร้อยเท่านัก

ทั้งนี้แรงระเบิดจากภูเขาไฟบนเกาะซานโตนี มีความรุนแรงมากจนทำให้ปล่องภูเขาไฟแตกเป็นเสี่ยงๆ ทำให้ภูเขาไฟขนาดมหึมาจมสู่ก้นทะเลลึก และก่อให้เกิดคลื่นยักษ์สูงร่วม 30 เมตรซัดถล่มเกาะครีทซึ่งอยู่ห่างออกไปร่วม 100 กิโลเมตร จนทำให้อาณาจักรไมนวลที่เคยเจริญรุ่งเรืองที่สุดในแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียนต้องสิ้นสุดลง

เมื่อย้อนกลับมาสู่ยุคปัจจุบันที่มนุษย์กำลังหาวิธีรับมือกับภัยธรรมชาติทุกรูปแบบที่กำลังถาโถมเข้ามาในศตวรรษนี้ และเริ่มมีข่าวลือหนาหูถึงเรื่องคำทำนายวันสิ้นโลก ท่ามกลางสถานการณ์แผ่นดินไหวถี่และรุนแรงขึ้น โดยมีความสัมพันธ์กับการเกิดภูเขาไฟระเบิด อาจกลายเป็นภัยพิบัติอีกชนิดที่สั่นคลอนชีวิตมนุษย์ได้

ภูเขาหินยักษ์ที่อัดแน่นไปด้วยแมกม่าจากหินหลอมละลายใต้พิภพเกือบ200 แห่งทั่วโลกอาจกำลังถูกปลุกด้วยการขยับตัวของแผ่นเปลือกโลก ฤา...ใกล้ถึงวงรอบการระเบิดของภูเขาไฟครั้งประวัติศาสตร์ที่จะย้อนมากลืนอารยธรรมของมนุษย์อีกครั้ง!

ทีมข่าวรายงานพิเศษ: เรื่อง

เนชั่นแนลจีโอกราฟฟิก-อินเทอร์เน็ต: ภาพ

-------------------

Sidebar 1

ภูเขาไฟในไทย

ประเทศไทยเคยมีภูเขาไฟที่ปะทุและเกิดการระเบิดมาแล้ว8 แห่ง อยู่ที่ จ.บุรีรัมย์ 6 แห่ง ได้แก่ ภูเขาไฟหินพนมรุ้ง ที่ตั้งของปราสาทหินพนมรุ้ง ภูเขาไฟอังคาร ภูเขาไฟหินหลุบ ภูเขาไฟกระโดง ภูเขาไฟไบรบัด และภูเขาไฟคอก ส่วนอีก 2 แห่ง ตั้งอยู่ที่ จ.ลำปาง ได้แก่ ภูเขาไฟดอยผาดอกจำปาแดด และภูเขาไฟดอยหินคอกผาฟู โดยภูเขาไฟทั้งหมดดับสนิทหมดแล้ว

โดยภูเขาไฟลูกสุดท้ายของไทยสิ้นฤทธิ์ไปเมื่อ7 แสนปีก่อน!?!

ผู้เชี่ยวชาญด้านธรณีวิทยาบอกว่า การระเบิดของภูเขาไฟในไทยทั้ง 8 แห่งนั้น ไม่มีความรุนแรง เพราะลาวาชนิดบะซอลต์ มีส่วนประกอบของเหล็กและแมงกานีส ซึ่งมีความหนืดต่ำ ไหลง่าย เหมือนลาวาภูเขาไฟที่ฮาวาย แตกต่างจากภูเขาไฟที่อินโดนีเซียหรือกรีซ ซึ่งลาวาจะเป็นหินหนืดไหลช้า จะไปกีดขวางทางไหลของลาวาและมีการสะสมแรงดันเอาไว้ ทำให้มีการปะทุและระเบิดที่รุนแรงนั่นเอง

อย่างไรก็ตามสิ่งที่ทำให้ผู้คนเสียชีวิตจากภัยภูเขาไฟระเบิดไม่ใช่ ลาวา แต่เป็นผ้าห่มแห่งหมอกควันพิษที่เรียกว่า "ไพโรคลาสติก" ที่ประกอบด้วยควันพิษและเศษหินร้อนเคลื่อนที่เร็วไหลลงมาถล่มทับหมู่บ้านเบื้องล่าง อย่างที่เคยเกิดขึ้นที่"เมืองปอมเปอี" คราวที่ภูเขาไฟวิสุเวียสระเบิดเมื่อปี 622

-----------------

Sidebar 2

บันทึก...ปฐพีเดือดครั้งสำคัญ

- ปี622 ภูเขาไฟวิสุเวียส ประเทศอิตาลี มีผู้เสียชีวิตราว16,000 คน

- ปี1712 ภูเขาไฟเอ็ตนาเกาะซิซิลี ประเทศอิตาลี มีผู้เสียชวิตราว15,000 คน

- ปี2174 ภูเขาไฟวิสุเวียสประเทศอิตาลี มีผู้เสียชีวิตราว 4,000 คน

- ปี2212 ภูเขาไฟเอ็ตนาเกาะซิซิลี ประเทศอิตาลี มีผู้เสียชีวิตราว 20,000 คน

- ปี2315 ภูเขาไฟปาปันดายัง ประเทศอินโดนีเซีย มีผู้เสียชีวิตราว 3,000 คน

- ปี2335 ภูเขาไฟอุนเซ็นดาเกะ ประเทศญี่ปุ่น มีผู้เสีนชีวิตราว10,400 คน

- ปี2358 ภูเขาไฟแทมโบโลประเทศอินโดนีเซีย มีผู้เสียชีวิตราว12,000 คน และยังทำให้ปี2359 ไม่มีฤดูร้อนอีกด้วย

- วันที่26-28 สิงหาคม2426 ภูเขาไฟกรากะตัว ประเทศอินโดนีเซีย มีผู้เสียชีวิตราว 36,000 คน

- วันที่8 เมษาย 2445 ภูเขาไฟซานตามาเรียประเทศกัวเตมาลา มีผู้เสียชีวิตราว 1,000 คน

- วันที่8 พฤษภาคม 2445 ภูเขาไฟปิเล เกาะมาร์ตินีกมีผู้เสียชีวิตราว 10,000 คน

จาก : คม ชัด ลึก วันที่ 28 สิงหาคม 2550

รอยเลื่อนนครปฐม แผ่นดินไหว ?

นับแต่เกิดแผ่นดินไหวที่เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย เกิดคลื่นยักษ์สึนามิ เมื่อ 26 ธ.ค. 2547 บ้านเราที่ไม่ค่อยเจอะเจอภัยแผ่นดินไหวสักเท่าไร กลับเจอถี่หนักเพิ่มขึ้นเป็น 3 เท่า

(http://www.thairath.co.th/2550/hotnews02/Aug/library/30/scoop4.jpg)

ก่อนหน้าเกิดสึนามิ 2 ปี ได้เกิดแผ่นดินไหวที่ส่งผลกระทบต่อประเทศไทย 12 ครั้ง...แต่หลังจากเกิดสึนามิมา 2 ปี เกิดมากถึง 37 ครั้ง

นั่นเป็นสถิติแผ่นดินไหวในทุกระดับ ตั้งแต่ไหวเล็กน้อย ปานกลางไปจนถึงระดับรุนแรง แต่ถ้านับเฉพาะแผ่นดินไหวรุนแรง ตั้งแต่ระดับ 5 ริกเตอร์ขึ้นไป...ความถี่ของการเกิดแผ่นดินไหวจะเพิ่มสูงมากกว่านี้

ก่อนหน้าเกิดสึนามิ 2 ปี บ้านเราได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวในระดับ 5 ริกเตอร์ขึ้นไป แค่ 4 ครั้ง...แต่หลังจากเกิดสึนามิ 2 ปี เกิดขึ้น 21 ครั้ง

แผ่นดินไหวระดับรุนแรง เกิดเพิ่มถี่มากขึ้นถึง 5 เท่าตัว

ฉะนั้น จึงไม่น่าแปลกใจ วันนี้คนไทยถึงได้ใกล้ชิดกับแผ่นดินไหวบ่อยขึ้น และภัยอันตรายจากแผ่นดินไหว คงไม่เป็นเรื่องที่ไกลตัวคนไทยเหมือนในอดีต อีกต่อไป

ณ วันนี้ประเทศไทยมีระบบ มีความพร้อมรับมือเตือนภัยแผ่นดินไหวให้กับคนไทยมากน้อยแค่ไหน?

จะมีโอกาส...เสียชีวิตแบบงงๆ ไม่รู้ตัว ว่ามันเกิดอะไรขึ้น เหมือนสึนามิอีกไหม

“โอกาสที่จะเป็นแบบนั้นคงไม่มีอีกแล้ว ตอนเกิดสึนามิ ทำให้คนเสียชีวิตไปมากมายโดยไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น สาเหตุมาจากตอนนั้นเราไม่มีระบบเตือนภัยการเกิดแผ่นดินไหว เกิดคลื่นสึนามิในมหาสมุทรอินเดียเลย

ไม่ใช่แต่เราที่ไม่มี ประเทศอื่นๆที่ตั้งอยู่รอบมหาสมุทรอินเดียก็ไม่มี

แม้แต่เครือข่ายตรวจวัดแผ่นดินไหวของนักวิทยาศาสตร์ชาติเจริญแล้ว ที่มักจะเอาอุปกรณ์เครื่องไม้เครื่องมือไปติดตั้งไว้ตามประเทศต่างๆทั่วโลก ก็ไม่มีมาติดตั้งไว้ที่มหาสมุทรอินเดียแม้แต่เครื่องเดียว”

(http://www.thairath.co.th/2550/hotnews02/Aug/library/30/scoop1.jpg)

เหตุที่เป็นเช่นนั้น นายศุภฤกษ์ ตันศรีรัตนวงศ์ อธิบดีกรมอุตุนิยมวิทยา อธิบายว่า เป็นเพราะนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า ไม่น่าจะเกิดคลื่นในมหาสมุทรอินเดียได้

ส่วนใหญ่เชื่อว่าน่าจะเกิดในมหาสมุทรแปซิฟิกมากกว่า เพราะเป็นเปลือกโลกแผ่นใหญ่ที่สุด ที่มีการขยับเขยื้อนเคลื่อนตัวตลอดเวลา เป็นพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหวมากที่สุด การเกิดแผ่นดินไหวระดับ 7-8 ริกเตอร์ ถือเป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นรอบมหาสมุทรแปซิฟิก

นักวิทยาศาสตร์เลยทุ่มเครื่องไม้เครื่องมือตรวจวัดไปที่มหาสมุทรแปซิฟิกมากกว่าพื้นที่อื่น

เครื่องตรวจวัดไม่มีในมหาสมุทรอินเดีย การเตือนภัยอพยพผู้คนในครั้งนั้น จึงไม่สามารถทำได้ทันท่วงที

แต่ปัจจุบันสึนามิจากเกาะสุมาตรา ได้ทำลายความเชื่อดั้งเดิมไปหมดแล้ว เครื่องไม้เครื่องมือตรวจวัดในมหาสมุทรอินเดียมีแล้ว บ้านเราเองก็มีเครื่องตรวจวัดแผ่นดินไหวเพิ่มขึ้นไม่น้อย...จากเดิมทีมีไม่กี่เครื่อง ทั้งยังเป็นเครื่องล้าหลัง

กรมอุตุนิยมวิทยาไทยมีเครื่องตรวจแผ่นดินไหวที่เชียงใหม่ สงขลา ครั้งแรกเมื่อปี 2506 ไม่ใช่เพราะเราไปซื้อมาติดตั้ง เพราะให้ความสำคัญกับปัญหาแผ่นดินไหวแต่อย่างใด

เรามีก็เพราะองค์กรวิทยาศาสตร์จากต่างประเทศมาติดตั้งให้ เพื่อศึกษาเรื่องของเปลือกโลก

ต่อมาในยุคสงครามเย็นระหว่างสหรัฐฯกับสหภาพโซเวียตรัสเซียกำลังเฟื่องฟู สหรัฐฯได้ให้ความช่วยเหลือติดตั้งเครื่องตรวจวัดแผ่นดินไหวให้เราอีกเครื่องที่เชียงใหม่... เป็นเครื่องตรวจจับแผ่นดินไหวแบบดิจิตอลรุ่นแรกที่ทันสมัยที่สุดในยุคนั้น

ประเทศไทยได้ของดีทันสมัยสุดจากสหรัฐฯมาใช้ อย่าหลงเข้าใจผิดฝันไปว่ารัฐบาลอเมริกันใจดี มีเจตนาจะช่วยตรวจวัดแผ่นดินไหวให้เรา เขามาติดตั้งให้ก็เพื่อตรวจจับการทดลองระเบิดนิวเคลียร์ของรัสเซีย, เกาหลีเหนือ, จีน, อินเดีย, ปากีสถาน

เพราะการทดลองระเบิดนิวเคลียร์ทำให้แผ่นดินไหวได้...ระเบิดเกิดเมื่อไร เครื่องตรวจจับแผ่นดินไหวสามารถตรวจจับได้

หลังจากนั้น กรมอุตุนิยมวิทยาได้ทยอยซื้อเครื่องตรวจแผ่นดินไหวมาเรื่อย ก่อนเกิดเหตุสึนามิ ปี 2547 เรามีสถานีตรวจวัดอยู่ด้วยกันทั้งหมด 8 แห่ง มีเครื่องตรวจแบบธรรมดาและดิจิตอล...แต่เมื่อเกิดสึนามิ ก็ช่วยอะไรไม่ได้

(http://www.thairath.co.th/2550/hotnews02/Aug/library/30/scoop3.jpg)

“เครื่องตรวจวัดที่มีอยู่ตอนนั้น เป็นเครื่องที่ไม่สามารถแจ้งข้อมูลแบบ REAL TIME หรือข้อมูล ณ ปัจจุบัน เหมือนถ่ายทอดสด ตลอด 24 ชั่วโมง

ตอนนั้นเราจะรู้ว่ามีแผ่นดินไหวก็ต่อเมื่อมีเจ้าหน้าที่ มาตรวจดูเส้นสั่นไหวของเครื่องมือตรวจวัด ซึ่งปกติวันหนึ่งก็จะมาดูกันแค่ 3 ครั้ง ตอนมีการรายงานการพยากรณ์อากาศเท่านั้นเอง”

มีเจ้าหน้าที่มาตรวจดู 8 ชั่วโมง 1 ครั้ง นั่นแปลว่า ถ้าเกิดแผ่นดินไหวเกิดหลังเจ้าหน้าที่เพิ่งมาตรวจ กว่าจะมารู้อีกทีก็ต้องใช้เวลาหลายชั่วโมง...มารู้ ตอนนั้นการเตือนภัยสายไปเสียแล้ว

ฉะนั้น...การจะเตือนภัยที่ดี เราจะต้องรู้ข้อมูลให้ได้เร็วที่สุด และตอนนี้ ระบบตรวจวัดแผ่นดินไหวของบ้านเราได้ถูกปรับให้เป็นแบบ REAL TIME มีการถ่ายทอดสดทั้งวัดระดับน้ำทะเล และตรวจจับการเกิดแผ่นดินไหวตลอด 24 ชั่วโมง

จากสถานีตรวจวัดแผ่นดินไหวที่เคยมีแค่ 8 แห่ง เพิ่มเป็น 40 แห่งและเพิ่มขึ้นไปอีก เพราะยิ่งมีสถานีมากแห่ง การตรวจวัดจะสามารถทำได้ละเอียด รู้ตำแหน่งจุดศูนย์กลางการเกิดแผ่นไหวได้เร็วและแม่นยำมากขึ้น

เนื่องจากการคำนวณจุดเกิดแผ่นดินไหว จะต้องใช้สถานีตรวจวัดอย่างน้อย 3 แห่ง ยิ่งได้สถานีที่อยู่ใกล้จุดเกิดแผ่นดินไหว เราจะยิ่งรู้เร็วและแม่นยำกว่า ได้ข้อมูลจากสถานีที่อยู่ไกล

“ไม่เพียงแต่จะมีสถานีของเราเองเพิ่มมากขึ้นเท่านั้น ตอนนี้เราได้ เข้าไปเป็นสมาชิกเครือข่ายการตรวจจับแผ่นดินไหวของ IRIS เครือข่ายระดับโลกที่สามารถเชื่อมต่อแลกเปลี่ยนข้อมูลการตรวจจับแผ่นดินไหวได้ทั่วโลก เพื่อเพิ่มความแม่นยำให้การตรวจหาแผ่นดินไหว

เนื่องจากความแม่นยำเป็นเรื่องที่สำคัญมากในการประกาศเตือนภัยให้ผู้คนอพยพ เพราะถ้าประกาศออกไปแล้วไม่มีความถูกต้องบ่อยๆ จะทำให้ ประชาชนไม่เชื่อถือ ประกาศไปแล้วชาวบ้านไม่อพยพทำตาม ความเสียหายจะตามมาในภายหลัง

สถานีเครือข่ายของต่างประเทศสามารถช่วยยืนยันได้ว่า ที่เราคำนวณออกมานั้น ถูกต้องเหมือนกับที่เขาตรวจวัดได้หรือเปล่า”

และการที่ประเทศไทยมีสถานีเพิ่มขึ้นไปในหลายพื้นที่ เน้นไปที่ภาคเหนือ ภาคตะวันตกและภาคใต้ ก็ไม่ได้ทำเพื่อตรวจวัดแผ่นดินไหวอย่างเดียว

ผลของการเกิดคลื่นยักษ์สึนามิ ส่งผลให้ประเทศไทยเผชิญกับแผ่นดินไหวมากขึ้น กรมอุตุนิยมวิทยาต้องเพิ่มเครื่องตรวจวัดพิเศษ...เครื่องตรวจวัดอัตราเร่งของแผ่นดิน

(http://www.thairath.co.th/2550/hotnews02/Aug/library/30/scoop2.jpg)

ฟังแล้วชาวบ้าน...เข้าใจยาก

พูดง่ายๆ เป็นเครื่องวัดแผ่นดินแต่ละจุด แต่ละแห่ง แต่ละจังหวัดของประเทศไทยมีอัตราการส่ายไหวไปมามากน้อยแค่ไหน

ตรวจวัดจุดสั่นไหวสูงสุด เพื่อจะได้นำมาใช้ในการกำหนดมาตรฐาน การก่อสร้างอาคารสูงในประเทศไทย

บ้านเรามีประกาศกฎกระทรวงในเรื่องนี้มาตั้งแต่ปี 2540 แต่ที่ผ่านมาไม่เคยมีการตรวจวัดการสั่นไหวของแผ่นดินเลยว่า แต่ละพื้นที่อยู่ในระดับไหน การก่อสร้างอาคารควรจะมีมาตรฐานแค่ไหน

ประกาศที่ออกจึงเป็นแค่กระดาษ นำมาใช้เป็นหลักไม่ได้... แต่ตอนนี้มีการตรวจวัดเก็บสถิติมาแล้ว 1 ปี ฉะนั้นต่อไปใครคิดจะสร้างบ้าน สร้างอาคารสูง ได้ฤกษ์คนไทยต้องปรับตัวปรับใจเตรียมรับภัยแผ่นดินไหวได้แล้ว

กรุงเทพฯ ก็อย่าคิดว่าอยู่ห่างไกลภัย...แถวแม่กลอง นครปฐม ก็มีรอยเลื่อนน่าสงสัยว่า จะมีพลังทำให้แผ่นดินไหวได้ พอๆกับรอยเลื่อนแถวภาคเหนือ

จาก : ไทยรัฐ วันที่ 30 สิงหาคม 2550

ทั่วโลกเตรียมรับมือภูมิอากาศ...วิปริต

(http://www.komchadluek.net/2007/09/03/images/415585cmyk.jpg)

ปรากฏการณ์หิมะตกหนักกลางเมืองหลวงบูเอโนสไอเรส เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม 2550 สร้างความตื่นตระหนกให้ชาวอาร์เจนตินาทั่วประเทศ ชาวเมืองที่อายุต่ำกว่า 89 ปี

จะไม่เคยเห็นหิมะตกมาก่อนในชีวิต เนื่องจากปุยหิมะสีขาวบางๆ ตกจากฟากฟ้า ปกคลุมพื้นดินกรุงบูเอโนสไอเรสครั้งสุดท้ายเมื่อปี 2461

สำนักพยากรณ์อากาศอาร์เจนตินา วิเคราะห์ว่า มวลอากาศเย็นจัดที่พัดมาจากทวีปแอนตาร์กติกา ปะทะกับมวลความชื้นจากแรงกดอากาศต่ำ ซึ่งปกคลุมพื้นที่สูงทางตะวันตกและทางตอนกลางของอาร์เจนตินา ทำให้อุณหภูมิลดลงถึงติดลบ 22 องศาเซลเซียส เป็นเหตุให้หิมะตกลงมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานานหลายชั่วโมง

(http://www.komchadluek.net/2007/09/03/images/415586cmyk.jpg)

ขณะที่เด็กๆ เล่นขว้างปาหิมะอย่างสนุกสนานนั้น นักวิชาการด้านโลกร้อนจากทั่วโลก ต่างวิตกกังวลว่า หิมะที่ตกหนักหลังจากห่างหายไปนานเกือบ 100 ปี แสดงให้เห็นถึงวิกฤติความแปรปรวนของภูมิอากาศโลก โดยเฉพาะผลกระทบจากภาวะโลกร้อน

ส่วนที่ญี่ปุ่นมหันตภัยจากภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นล่าสุดเมื่อกลางเดือนสิงหาคม ที่ผานมา แต่ผลลัพธ์เป็นตรงข้ามกับการเกิดหิมะตก นั่นคือ การเกิด "คลื่นความร้อน" ปกคลุมทั่วประเทศ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตแล้ว 13 ราย ชายชราวัย 59 ปี นอนตายอยู่ในห้องพักอย่างโดดเดี่ยว เพราะทนคลื่นความร้อนไม่ไหว ขณะที่ประชาชนกว่า 100 คน ถูกนำตัวส่งโรงพยาบาลเพราะป่วยจากอากาศร้อน

กรมอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น รายงานเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม ว่า เมืองโทจิมิซึ่งอยู่ห่างจากกรุงโตเกียว 400 กิโลเมตร อุณหภูมิได้พุ่งสูงถึง 40.9 องศาเซลเซียส สร้างประวัติศาสตร์ใหม่โดยทำลายสถิติเมืองยามากาตะที่เคยอากาศร้อนที่สุด 40.8 องศาเซลเซียสเมื่อปี 2546 ส่งผลให้รถไฟบางสายต้องหยุดวิ่ง เนื่องจากความร้อนทำให้รางรถไฟพองจนงอตัว ต้องใช้น้ำสาดช่วยลดอุณหภูมิให้เย็นลง

(http://www.komchadluek.net/2007/09/03/images/415678cmyk.jpg)

นอกจากญี่ปุ่นแล้ว สถานีอุตุนิยมวิทยาภูมิภาคของทิเบต ได้ประกาศเตือนภัยว่า ภาวะโลกร้อนส่งผลให้ธารน้ำแข็งละลายเป็นวงกว้างถึง 131 ตารางกิโลเมตรต่อปี และ 3 กรกฎาคม 2550 อุณหภูมิในนครลาซา ทำสถิติสูงสุดถึง 29 องศาเซลเซียส นับเป็นประวัติการณ์ในรอบ 30 ปี

ภาวะโลกร้อน (Global Warming) คือ ปรากฏการณ์ที่อุณหภูมิเฉลี่ยของผิวโลกและผืนมหาสมุทรสูงขึ้น โดยมีก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และก๊าซเรือนกระจกอื่นๆ กักเก็บความร้อนจากแสงอาทิตย์ไว้ไม่ให้คายออกสู่บรรยากาศ เมื่ออุณหภูมิโลกสูงขึ้น ภูมิอากาศจึงเกิดการแปรปรวนอย่างรวดเร็ว

โดยเฉพาะ 3 เดือนที่ผ่านมา ความผันผวนของภูมิอากาศส่งผลเสียหายต่อประเทศต่างๆ ทั่วโลกอย่างรุนแรงต่อเนื่อง ชนิดที่ไม่เคยมีบันทึกมาก่อนในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ

(http://www.komchadluek.net/2007/09/03/images/415680cmyk.jpg)

สำหรับประเทศไทยภาวะแปรปรวนของอากาศทำให้ชาวบ้าน 6 อำเภอ ใน จ.พังงา ต้องประสบอุทกภัยครั้งรุนแรงอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมานานหลายสิบปี 20 สิงหาคม ถนนสายตะกั่วป่า-สุราษฎร์ธานี เผชิญกับพายุฝนกระหน่ำ รวมถึงน้ำป่าไหลหลาก จนพื้นถนนจมอยู่ใต้น้ำกว่า 1 เมตร อ.ตะกั่วป่า สั่งปิดโรงเรียนกว่า 10 แห่ง บ้านเรือนราษฎรจมน้ำกว่า 1,500 หลังคาเรือน ชาวบ้าน ต.บางเตย รายหนึ่ง แสดงความวิตกว่า ตั้งแต่เกิดมาไม่เคยพบน้ำท่วมมาก่อน เพราะพังงาเป็นเมืองชายฝั่งทะเล สาเหตุอาจเกิดจากภาวะโลกร้อน และการบุกรุกทำลายป่าโกงกางโดยกลุ่มธุรกิจบ่อกุ้ง

นายทศพร นุชอนงค์ ผู้อำนวยการกองธรณีวิทยาสิ่งแวดล้อม กรมทรัพยากรธรณี ระบุว่า ภาวะโลกร้อนได้กัดเซาะชายฝั่งทะเลทั่วประเทศไทยแล้ว 20 เปอร์เซ็นต์ จากภาวะน้ำทะเลที่เพิ่มสูง ลมแรง และการกระทำของมนุษย์ ส่วนดินถล่มก็เกิดขึ้นถี่และรุนแรงขึ้น ประชาชนควรตระหนักว่า ปัญหาโลกร้อนเป็นเรื่องใกล้ตัว

สำหรับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น นางจงกลณี อยู่สบาย ผู้อำนวยการสำนักพัฒนาอุตุนิยมวิทยา กรมอุตุนิยมวิทยา ยอมรับว่า ปัจจุบันสภาพภูมิอากาศแปรปรวนมากขึ้น โดยสถิติในรอบ 30 ปี ปริมาณน้ำฝนน้อยลง แต่ปริมาณพายุรุนแรงมากขึ้น กรมอุตุนิยมวิทยาจึงตั้งศูนย์ภูมิอากาศแห่งชาติเพื่อติดตามความเปลี่ยนแปลงของอากาศ ร่องมรสุม เพื่อเตือนภัยและเฝ้าระวังแล้ว

(http://www.komchadluek.net/2007/09/03/images/415681cmyk.jpg)

ด้าน ดร.อานนท์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ผู้อำนวยการศูนย์เครือข่ายงานวิเคราะห์ วิจัยและฝึกอบรมการเปลี่ยนแปลงของโลกแห่งภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ วิเคราะห์ว่า ขณะนี้ทั่วโลกกำลังเผชิญกับสภาวะอากาศที่แปรปรวนอย่างหนัก เหตุการณ์หิมะตกที่อาร์เจนตินา หรือน้ำท่วมที่ จ.พังงา ยังไม่มีนักวิชาการยืนยันว่า เกี่ยวกับสภาวะโลกร้อนหรือไม่ แต่อาจเป็นสัญญาณชี้ให้เห็นถึงความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศโลก

"น้ำท่วม หรือหิมะตกเกิดขึ้นในพื้นที่ที่ไม่เคยเกิดมาก่อน อาจจะไม่เกี่ยวกับสภาวะโลกร้อนก็ได้ แต่ถ้าเกิดถี่ขึ้น หรือบ่อยขึ้นในอีก 2-3 ปีข้างหน้า ก็มีแนวโน้มว่าเกี่ยวกับสภาวะโลกร้อน ส่วนกรณีภัยพิบัติต่างๆ ที่เกิดขึ้นในเมืองไทยสะท้อนให้เห็นความไม่พร้อมในการรับมือกับภัยพิบัติ หน่วยงานเกี่ยวข้องต้องประเมินการรับมือใหม่ และต้องทำความเข้าใจเรื่องความแปรปรวนของอากาศ เพราะภัยพิบัติที่เกิดขึ้นวันนี้รุนแรงกว่าในอดีต" ดร.อานนท์ กล่าว

(http://www.komchadluek.net/2007/09/03/images/415682cmyk.jpg)

อย่างไรก็ตาม องค์กรสหประชาชาติ (ยูเอ็น) ได้ประกาศเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม ที่ผ่านมา ว่า ปัญหาโลกร้อนจะเป็นวาระหลักของการประชุมสมัชชายูเอ็นประจำปีนี้ เพื่อให้ทุกประเทศร่วมมือกันหาทางแก้ไข โดยรายงานจากยูเอ็นระบุว่า ภายใน 20 ปีนี้โลกจะต้องใช้เงินจำนวนมหาศาลถึงปีละ 7.14 ล้านล้านบาท (2.1 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ) เพื่อต่อสู้กับสภาพอากาศเปลี่ยนแปลง

จาก : คม ชัด ลึก วันที่ 3 กันยายน 2550

ศูนย์เตือนภัยย้ำระบบสมบูรณ์ 100% มีเวลา3ชั่วโมงกดสัญญาณ"สึนามิ"

ความโกลาหลจากแรงสั่นสะเทือนแผ่นดินไหว ขนาด 8.4 ริกเตอร์ รอยเลื่อนเกาะสุมาตรา เป็นบททดสอบได้ไม่น้อยกับความพร้อมของระบบเตือนภัยในประเทศไทย เพราะขณะที่ศูนย์เตือนภัยแห่งชาติยังไม่ออกประกาศเตือน ชาวบ้านอันดามันที่ล้วนผ่านบทเรียนเจ็บปวดจากคลื่นยักษ์สึนามิเมื่อ 3 ปีก่อน ต่างอพยพกันขึ้นบนพื้นที่สูง

คำถามจึงมีอยู่ว่า ทำไมระหว่างนั้น ศูนย์เตือนภัยไม่ประกาศเตือน ซึ่งในเรื่องนี้ ศุภฤกษ์ ตันศรีรัตนวงศ์ อธิบดีกรมอุตุนิยมวิทยา และในฐานะรักษาการผู้อำนวยการศูนย์เตือนภัยแห่งชาติ บอกว่า หลังเกิดแผ่นดินไหวเวลาประมาณ 18.10 น. ต้องมีการตรวจสอบตำแหน่งที่เกิดอยู่ที่ไหนก่อน และเกิดในทะเลหรือบนบก หากเกิดในทะเลต้องระวัง เพราะเป็นส่วนที่มีความสัมพันธ์กับประเทศไทย ประกอบกับความรุนแรงของการเกิดครั้งนี้ มีความรุนแรงที่ตรวจได้ตอนแรก 8.0 ริกเตอร์ ก่อนจากนั้นก็ปรับลงเป็น 7.9 ริกเตอร์ ตรงนี้ต้องดูว่าลักษณะความลึกของทะเลตรงนั้นลึกแค่ไหน หากว่าในการเกิดตรงนี้ทะเลลึกมาก ต้องระวังมาก

"การตรวจสอบข้อมูลดังกล่าว สามารถทราบได้ภายใน 10 นาที เพราะมีเครื่องมือที่ทันสมัยและตำแหน่งที่เกิดในตำแหน่งนั้นยังมีเกาะอยู่ ดูในรูปสังเกตดูว่าในตำแหน่งที่เกิดจะอยู่ทางใต้ ฉะนั้นในส่วนนี้จะมีเกาะสุมาตราบังอยู่ การเคลื่อนตัวของคลื่นทางทะเลต้องกระทบชายฝั่งของเกาะ จากนั้นแผ่ไปอินเดีย ศรีลังกา มัลดีฟส์ มากกว่าก่อนจะอ้อมมาสู่ประเทศไทย ตรงนี้เราจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการตรวจสอบข้อมูลที่มีความแน่นอน ทั้งนี้เนื่องจากว่าการแจ้งเตือนภัย หากแจ้งผิดตรงนี้จะมีผลกระทบอย่างสูงทำให้ประชาชนเสียขวัญด้วย"

การตรวจสอบว่าเกิดคลื่นยักษ์สึนามิหรือไม่หลังเหตุการณ์ จึงเป็นภาระหน้าที่สำคัญของกรมอุตุนิยมวิทยา เพื่อจะได้แจ้งเตือนภัยอย่างถูกต้องไม่ทำให้ประชาชนขวัญเสีย ซึ่งศุภฤกษ์บอกว่า เราร่วมมือกับกรมอุตุฯ กรมอุทกศาสตร์และศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ในการตรวจเช็คตรงนี้ จะมีการรายงาน ฉะนั้นระยะแรกคงประเมินว่าในส่วนนี้จะต้องใช้เวลาว่าจะเกิดสึนามิที่แท้จริงหรือไม่ โดยการตรวจสอบกับทางต่างประเทศด้วย ช่องทางที่จะชี้ชัดว่าจะเกิดสึนามิหรือไม่ต้องใช้เวลา และเราจึงมีความแน่ใจว่าในส่วนนี้คงไม่กระทบกับประเทศไทยมากนัก ประเทศไทยอยู่ห่างจากเหตุเกิดแผ่นดินไหว 1,000 กว่ากิโล ก็ระยะทางไกลพอสมควร ซึ่งไกลกว่าสึนามิที่เกิดขึ้นครั้งที่แล้ว

"เรามีเวลาประมาณเกือบ 3 ชั่วโมงในการประเมิน ประกอบกับเรามีการตรวจวัดคลื่นที่เกาะเมียง จ.พังงา เมื่อเกิดคลื่นที่ทางทะเลแล้วเครื่องวัดตัวนี้สามารถตรวจสอบได้ และเรามีเวลาในการเตรียมอพยพ ในโอกาสแรก ก็แจ้งว่าเกิดแผ่นดินไหวและเตรียมการไว้ก่อน เพราะข้อเท็จจริง หลังจากเกิดแล้วภายใน 3 ชั่วโมง หากมีระบบเอสโอพี คือมีมาตรฐานในการทำงาน ตรวจสอบแล้วไม่มีอะไร ก็ต้องแจ้งยกเลิกว่าไม่มีสึนามิเกิดขึ้นแล้ว"

กระนั้นก็ตาม ศุภฤกษ์บอกว่า ลึกๆ แล้ว เขาก็หวั่นไม่น้อยว่าจะเกิดคลื่นยักษ์ สึนามิ หลังจากตรวจสอบข้อมูลได้เพียง 1 ชั่วโมง แต่เมื่อพบว่าลักษณะตำแหน่งที่เกิดและมีเกาะบังอยู่ ทำให้คิดว่าไม่น่าจะเกิดแน่ แต่ก็วางใจไม่ได้ เพราะได้รับรายงานว่าคลื่นที่เกิดมีความสูงเล็กน้อย ในบริเวณใกล้กันแต่อีกฝั่งหนึ่งอาจจะสูงได้ ฉะนั้นสิ่งสำคัญต้องเตรียมพร้อม ต้องเฝ้าติดตามเรื่องข้อมูลต่างๆ ให้มากสุด ประกอบกับส่วนนี้ต้องมีการจัดหาติดตั้งเครื่องมือที่มีความพร้อม หมายถึงเครื่องวัดแผ่นดินไหว โดยจะติดตั้งแล้วเสร็จปีหน้าอีก 40 ชุดรอบประเทศไทย และเรามีเครื่องตรวจวัดระดับน้ำทะเล ที่ร่วมกับกรมอุทกศาสตร์กองทัพเรือทั้งหมด 9 ชุดทางฝั่งทะเลอันดามัน

"ผมถือว่าการเตือนภัยที่เกิดขึ้นสมบูรณ์มากที่สุดใน 16 ประเทศของฝั่งทะเลอันดามัน และในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เรามีความพร้อมมากที่สุด ในขณะเดียวกันเราต้องให้ความรู้กับประชาชน เป็นสิ่งสำคัญ ขณะเดียวกันในหน่วยราชการต่างๆ จะต้องมีการเตรียมการในการฝึกซ้อมอย่างต่อเนื่องเช่นกัน"

ศุภฤกษ์บอกอีกว่า ที่ผ่านมาเรามีการทดสอบสัญญาณหอเตือนภัยอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นที่ทราบว่าหอเตือนภัยในฝั่งทะเลอันดามัน 6 จังหวัด มีการติดตั้งหอเตือนภัยทั้งหมด 79 หอ ประกอบด้วยระนอง 5 พังงา 18 ภูเก็ต 19 กระบี่ 12 ตรัง 11 สตูล 14 รวมแล้ว 79 หอ ดังนั้นจะมีการเสริมเรื่องหอเตือนภัยทางอันดามันอีก 20 หอ ทางจังหวัดกระบี่ ขณะเดียวกันเราก็วางใจทางฝั่งอ่าวไทยไม่ได้เหมือนกัน เพราะจุดที่เกิดคงเป็นฟิลิปปินส์ที่จะมีผลกระทบเรากับไต้หวัน รวมทั้งอินโดนีเซียด้วย ดังนั้นในส่วนนี้เราจะมีการวางเรื่องหอเตือนภัยอีก 48 หอ ตรงนี้ทำให้สองฝั่งทะเลเรามีความพร้อมมากที่สุด ในเรื่องการเตือนภัย แต่ยังคงจำเป็นจะต้องให้ข้อมูลกับประชาชนอย่างต่อเนื่อง

+++++++++++++

นักวิชาการห่วงรอยเลื่อนสะแกงปริไหวซ้ำ : ล้อมกรอบ

นายสมิทธ ธรรมสโรช ประธานกรรมการอำนวยการเตือนภัยพิบัติแห่งชาติ กล่าวว่า ปัญหาการเกิดแผ่นดินไหวอาจจะรุนแรงเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะแนวเลื่อนใน 2 อำเภอ คือ อ.ศรีสวัสดิ์และสังขละบุรี ซึ่งไม่ทราบว่าจะเกิดในพื้นที่ใด และสร้างความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินหรือไม่ จากสถิติแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นตั้งแต่ปี 2526 วัดได้สูงสุด 5.8 ริกเตอร์ แต่ปัจจุบันมีการไหวเพิ่มขึ้นและสร้างความเสียหายเพิ่มขึ้นตามมา โดยส่วนตัวเห็นว่าการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) น่าจะจัดงบประมาณสร้างหอเตือนภัยขึ้นในพื้นที่สร้างเขื่อน เพราะหากรองบประมาณของรัฐบาลอาจไม่ทันกาล เนื่องจากจังหวัดกาญจนบุรีเป็นพื้นที่ได้รับความนิยมด้านท่องเที่ยว

ผศ.ดร.ปัญญา จารุศิริ หัวหน้าหน่วยปฏิบัติการวิจัยธรณีวิทยาแผ่นดินไหวและธรณีแปรสัณฐาน คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า กรณีที่ศูนย์เตือนพิบัติแห่งชาติไม่ออกประกาศ เตือนภัยสึนามิทันทีหลังทราบข่าวนั้น เป็นเพราะได้มีการวิเคราะห์ข้อมูลสถานการณ์จนมั่นใจแล้วว่าแผ่นดินไหวดังกล่าว จะไม่ก่อให้เกิดสึนามิมากระทบกับไทยอย่างแน่นอน และคงไม่อยากสร้างความแตกตื่นกับประชาชนและนักท่องเที่ยวในพื้นที่ 6 จังหวัดอันดามัน อย่างไรก็ตาม อยากให้ประชาชนเชื่อมั่นในศูนย์เตือนภัยของไทยมากกว่าเชื่อข้อมูลเตือนภัยจากต่างประเทศ ซึ่งค่อนข้างมีความพร้อม

แล้ว

ผศ.ดร.ปัญญา กล่าวด้วยว่า สำหรับเหตุการณ์ไหวระดับ 8.4 ริกเตอร์ใต้ทะเลครั้งนี้ น่าจะเป็นสัญญาณเตือนอีกครั้งว่าแผ่นดินไหวบริเวณรอบๆ มหาสมุทรแปซิฟิก ซึ่งมีจุดวงแหวนไฟอยู่โดยรอบ เช่น ฟิลิปปินส์ ญี่ปุ่น นิวซีแลนด์ ตะวันตกของอเมริกา ตะวันตกของอเมริกาใต้ เป็นต้น ส่วนของไทยแม้จะไม่ได้อยู่ในจุดวงแหวนไฟแบบตรงๆ แต่ก็สามารถได้รับผลกระทบได้หากมีแผ่นดินไหวขนาดรุนแรงอย่างที่เกิดขึ้นครั้งล่าสุด และคงเป็นสัญญาณว่าศูนย์เตือนภัยฯ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องทำงานหนักขึ้น

“ที่น่าเป็นห่วงคือการไหวระดับ 8 ริกเตอร์ครั้งนี้ อาจจะกระทบกับรอยเลื่อนใหญ่บนแผ่นดิน ซึ่งมี 2 รอย ที่ต้องจับตาเป็นพิเศษ คือรอยเลื่อนสุมาตรา ที่ขนานเกาะสุมาตรา และต่อกับรอยเลื่อนสะแกง ของพม่า ที่อาจจะกระทบถึงกันหมด รวมทั้งจุดอื่นๆ ที่อาจกำลังสะสมความแรงจนครบอยู่แล้ว อาจจะแตกปริออกมากลายเป็นแผ่นดินไหวได้ โดยเฉพาะรอยเลื่อนสะแกงนั้น ยังมีรอยเลื่อนแขนงต่อมายังรอยเลื่อนแม่ปิงของไทย รอยเลื่อนเจดีย์สามองค์ ถ้ารอยเลื่อนสะแกงขยับ รอยเลื่อนเหล่านี้ก็จะขยับตามด้วย ซึ่งการคาดการณ์เชิงสถิติพบว่าการไหวระดับรุนแรงของรอยเลื่อนสะแกง ขยับมาเหลือ 40 ปี จากเดิมที่เคยคาดการณ์เอาไว้ว่าจะอยู่ในช่วง 70 ปีต่อครั้ง แต่จากการเก็บสถิติพบว่ามันเริ่มมีการไหวถี่มากขึ้นในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ดังนั้นจึงควรต้องจับตาว่ามีสัญญาณอะไรหรือไม่ ต้องเฝ้าระวัง” นักวิชาการระบุ

จาก : กรุงเทพธุรกิจ วันที่ 14 กันยายน 2550

เตรียมประกาศจว.เสี่ยงภัยแผ่นดินไหวเพิ่ม12 จว.รวมกทม.

เตรียมประกาศจังหวัดเสี่ยงภัยแผ่นดินไหวเพิ่ม 12 จังหวัด รวม กทม. กำหนดการก่อสร้างอาคารสูงตั้งแต่ 15 เมตรขึ้นไป ต้องออกแบบโครงสร้างรับแรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหว หลังจากกรมธรณีแสดงความเป็นห่วงอาคารสูงกทม.ไม่ออกแบบรองรับ

นายอภิรักษ์ โกษะโยธิน ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร (กทม.) ให้สัมภาษณ์ถึงการเตรียมการรับมือเหตุแผ่นดินไหวในพื้นที่ กทม. หลังพบรอยเลื่อนใต้ กทม. ซึ่งเกิดจากเหตุแผ่นดินไหวที่ประเทศอินโดนีเซียว่า ขณะนี้ กทม.มีการตั้งคณะกรรมการป้องกันและแก้ไขปัญหาภัยพิบัติ หลังจากเกิดเหตุคลื่นยักษ์สึนามิ เมื่อปี 2547 โดยเชิญผู้เชี่ยวชาญ เช่น รศ.ดร.เป็นหนึ่ง วานิชชัย จากสถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย คอยให้คำปรึกษา รวมถึงเชิญผู้เกี่ยวข้องโดยเฉพาะผู้ประกอบการในพื้นที่สูงมาร่วมประชุมสัมมนา ซึ่งที่ประชุมมีการเสนอให้รวมพื้นที่ กทม.เข้าเป็นพื้นที่เสี่ยงแผ่นดินไหว และทราบว่าขณะนี้เรื่องอยู่ที่กระทรวงมหาดไทย

นายอภิรักษ์ กล่าวว่า ขณะที่กฎกระทรวงแผ่นดินไหวยังไม่ประกาศใช้ ในส่วนของ กทม.โดยนางบรรณโศภิษฐ์ เมฆวิชัย รองผู้ว่าฯ กทม. ก็ได้จัดสัมมนาเรื่องการป้องกันภัยจากเหตุแผ่นดินไหวให้แก่ผู้ประกอบการและผู้ที่อยู่ในอาคารสูง ซึ่งเจ้าหน้าที่จากสำนักป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (สปภ.) ของ กทม. จะเข้าไปให้คำแนะนำในการป้องกันและปฏิบัติตนเมื่อเกิดเหตุแผ่นดินไหว อีกทั้ง กทม.ยังมีศูนย์แจ้งเตือนภัย เพื่อสื่อสารให้ประชาชนรับทราบกรณีเกิดเหตุภัยพิบัติต่างๆ ด้วย แต่หากกฎกระทรวงประกาศใช้แล้ว ก็จะรวมพื้นที่ กทม.เข้าไปอยู่ในพื้นที่เสี่ยงแผ่นดินไหว ซึ่งจะทำให้อาคารสูงตั้งแต่ 15 เมตรขึ้นไปที่จะขออนุญาตก่อสร้างต้องออกแบบโครงสร้างให้มีระบบรับแรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหวเพิ่ม

ทั้งนี้ พื้นที่เสี่ยงแผ่นดินไหวในประเทศไทยที่ได้กำหนดไว้เดิม มีทั้งสิ้น 10 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย แม่ฮ่องสอน พะเยา แพร่ น่าน ลำพูน ลำปาง ตาก กาญจนบุรี และเชียงใหม่ ซึ่งกฎกระทรวงฉบับใหม่นี้ จะมีการเพิ่มพื้นที่เสี่ยงภัยแผ่นดินไหวอีก 12 จังหวัด แบ่งเป็นจังหวัดในพื้นที่ภาคใต้ 7 จังหวัด ได้แก่ กระบี่ ชุมพร พังงา ภูเก็ต ระนอง สงขลา และสุราษฎร์ธานี ส่วนอีก 5 จังหวัด ได้แก่ กทม. ปทุมธานี นนทบุรี สมุทรปราการ และนครปฐม ซึ่งขณะนี้กระทรวงมหาดไทยอยู่ระหว่างออกประกาศ คาดว่าจะสามารถประกาศใช้ได้เร็วๆ นี้

กรมธรณีห่วงอาคารสูงกทม.ไม่ออกแบบรองรับแผ่นดินไหว

นายทศพร นุชอนงค์ ผู้อำนวยการกองวิทยาสิ่งแวดล้อมสิ่งแวดล้อม กรมทรัพยากรธรณี ขณะนี้ครม. ได้เห็นชอบ ตามที่กรมโยธาธิการและการผังเมือง เสนอให้เพิ่มเติมกฎกระทรวงว่าด้วยการก่อสร้าง อาคารในเขตพื้นที่ที่อาจได้รับแรงสั่นสะเทือนแผ่นดินไหว ขณะนี้อยู่ในขั้นตอนการพิจารณาของ กฤษฎีกา ที่จะต้องมีการออกแบบอาคารให้สามารถรองรับผลกระทบจากแผ่นดินไหว โดยได้แบ่งออก เป็น 3 พื้นที่ ได้แก่ โซนที่ 1 หมายถึงบริเวณที่เป็นชั้นดินอ่อนและจะได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหว ระยะไกล ซึ่งประกอบด้วยกทม. นนทบุรี ปทุมธานี สมุทรปราการและสมุทรสาคร โซนที่ 2 หมายถึง บริเวณที่อยู่ใกล้แนวรอยเลื่อนในเขตภาคเหนือและภาคตะวันตกของไทย 10 จังหวัด ได้แก่ แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ เชียงราย กาญจนบุรี ลำปาง ลำพูน ตาก น่าน แพร่ พะเยา กาญจนบุรี และโซน ที่ 3 เป็นพื้นที่เฝ้าระวังในเขตภาคใต้ 7 จังหวัด คือ กระบี่ ชุมพร ภูเก็ต สุราษฎร์ พังงา ระนอง และ สงขลา อย่างไรก็ตาม กรณี 10 จังหวัดในโซนที่ 2 มีการบังคับใช้ตามกฎหมายแล้ว โดยต้องออกแบบ อาคารบ้านเรือนรองรับผลกระทบของแผ่นดินไหวที่จะสร้างความเสียหายต่อโครงสร้างของอาคาร

ส่วนพื้นที่อื่นๆที่ยังไม่มีผลบังคับใช้ ก็เริ้มมีการคุยในวงการวิศวกรรมว่าจะต้องเริ่มในส่วนของอาคาร สาธารณะเช่น โรงพยาบาล โรงเรียน สะพาน เป็นมาตรการทางสังคมจนกว่ากฎกระทรวงว่าจะมีผล บังคับใช้

ดร.วรวุฒิ ตันติวานิช ที่ปรึกษาด้านบริหารจัดการทรัพยากรธรณี กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กล่าวถึงกรณีที่นักวิชาการ จากจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย ระบุว่าการเกิดแผ่นดินไหวใต้ทะเล นอกชายฝั่งเกาะสุมาตรา ขนาด 8.4 ริกเตอร์ เมื่อวัน ที่ 12 ก.ย.ที่ผ่านมาอาจส่งผลต่อรอยเลื่อน สุมาตรา และรอยเลื่อนสะแกงที่อยู่บนแผ่นดินให้เกิดการขยับตัวว่า ไม่เห็นด้วยกับการแปลความหมาย แบบนี้ เพราะพฤติกรรมของรอยเลื่อนแตกต่างกัน จึงไม่มีความสัมพันธ์กันได้เลย เนื่องจากรอยเลื่อนที่ ทำให้เกิดแผ่น ดินไหวเมื่อวันที่ 26 ธ.ค.47 และวันที่ 12-13 ก.ย.50 เกิดจากการเคลื่อนตัวของแผ่น เปลือกโลกอินเดีย-ออสเตรเลีย มุดตัวใต้แผ่นเปลือกโลก ซึ่งเป็นรอยเลื่อนย้อนเพราะเคลื่อนที่แบบขึ้นลง

ขณะที่รอยเลื่อนสุมาตรา และสะแกงจะเป็นรอยเลื่อนแบบขนาน นอกจากนี้แรงส่งไม่ได้ส่งไปใน ทิศทางเดียวกันที่จะทำให้รอยเลื่อนบนบกทั้งสองรอยเกิดการเคลื่อนที่ได้ จึงไม่สามารถต่อกันได้ โดยเฉพาะแนวรอยเลื่อนสุมาตรานั้นอยู่กลางเกาะ

ดร.วรวุฒิ กล่าวว่า สำหรับความเสี่ยงของกทม.ต่อกรณีแผ่นดินไหวนั้นมาจาก 3 แหล่งคือ แผ่นดิน ไหวขนาดใหญ่นอกเขตไทยขนาด 7-8 ริกเตอร์ เช่น กรณีการเกิดที่เกาะสุมตรา กทม.ก็รู้สึกถึง แรงสั่นไหว เช่นเดียวกับรอยเลื่อนสะแกงของพม่า อยู่ห่างจากกทม.ประมาณ 400 ก.ม. ส่วนแหล่งที่ 2 แผ่นดินไหวจากแนวรอยเลื่อนเจดีย์สามองค์ และศรีสวัสดิ์ เพราะเป็นรอยเลื่อนใกล้กทม.ราว 200 กม.หากไหว ขนาดกลาง 5-6 ริกเตอร์ ก็สร้างความเสียหาย และสุดท้ายแผ่นดินไหวจากแนวรอยเลื่อน ทางทิศใต้ของกทม. เอง ประเมินว่าขนาดเล็กและปานกลาง ระดับ 4.5-5 ริกเตอร์ก็จะส่งผลกระทบขึ้น ได้ เนื่องจากปัจจัยที่กทม.เป็นชั้นดินอ่อนจะขยายแรงเพิ่มอีก 2-3 เท่า

“กรณีของรอยเลื่อนด้านใต้กทม.นั้น จากสถิติย้อนกลับไป 60ปียังไม่มีสัญญาณว่ามีแผ่นดิน ไหว แต่ เนื่องจากกทม.เป็นเมืองหลวงเป็นพื้นที่ที่มีก่อสร้าง และตึกและอาคารสูงมาก แม้จะเสี่ยงต่อการเกิด แผ่นดินไหวน้อยก็ต้องศึกษา โดยขณะนี้มีการจัดสรรงบจำนวน 1 ล้านบาท เพื่อหาให้แน่ใจว่าแนวรอย

เลื่อนอยู่ตรงไหน ซึ่งข้อมูลแผนที่จุดสำรวจจะแล้วเสร็จช่วงเดือนต.ค.นี้ จากนั้น ต้นปี 2551 จึงจะลง ไปเจาะเก็บตัวอย่างทางธรณีวิทยาเพื่อดูสถิติการการเคลื่อนตัวต่อไป

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากปัจจุบันมี การก่อสร้างอาคารสูง และคอนโดมีเนียมบริเวณใจกลาง กทม.ค่อนข้างมาก จึงอยากให้เจ้าของ โครงการมีจิตสำนึกในการออกแบบ และสร้างอาคารที่รองรับแผ่นดินไหวได้ ซึ่งอยู่ระหว่างการเพิ่มใน พ.ร.บ.ควบคุมอาคารของกรมโยธาธิการและผังเมือง”

สำหรับกรณีที่ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ไม่ได้ประกาศเตือนภัยชาวบ้านนั้น ดร.วรวุฒิ กล่าวว่า ถ้า ภาครัฐให้ความรู้กับประชาชน และสร้างความเข้าใจว่าแผ่นดินไหวในทะเลทุกครั้งไม่ได้แปลว่าจะเกิดสิ นามิ รวมทั้งศูนย์ควรจะมีมาตรการว่าจะแจ้งประชาชนได้อย่างไร ตามความเหมาะสมของเวลา ไม่ใช่รอ จนแน่ใจว่ามี หรือไม่มีสึนามิแล้วเตือน เนื่องจากชาวบ้านที่เคยมีประสบการณ์จาก 3 ปีที่แล้วเมื่อรับรู้ถึง แรงสั่นสะเทือน ประ กอบกับข่าวสารที่เข้าถึงชาวบ้านแล้วว่ามีแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ จึงต้องอพยพหนีเพื่อความปลอดภัยของตัวเองขณะที่ ศูนย์เตือนภัยไทย กลับไม่ให้ข่าวสารที่จำเป็นในพื้นที่เกี่ยวข้อง

ประชาชนเลยสับสน ซึ่งเรื่องนี้ไม่โทษประชาชนที่แตกตื่น แม้ว่าศูนย์จะเชื่อมั่นว่าจากระยะทางจากจุด เกิดเหตุแผ่นดินไหว และสถานการณ์จะไม่ส่งผลให้เกิดสึนามิมาถึงไทยก็ตาม แต่ก็จำเป็นต้องแจ้งให้ ประชาชนรู้เป็นระยะๆ ซึ่งตรงนี้เป็นช่องว่างที่ศูนย์ฯต้องนำไปปรับปรุง การเตือนภัย

“แผ่นดินไหวครั้งนี้ถือว่าโชคดีเพราะว่าเป็นการขยับทีละรอบคือ ระดับ 8.4 ริกเตอร์ 7.8 และขนาด 7.2 ริกเตอร์ใกล้เคียงกัน ซึ่งแสดงว่าการปลดปล่อยพลังงานหรือการเคลื่อนที่ 3 ขยับ แต่หากสะสมรวมกัน แล้วขยับเพียงครั้งเดียว เชื่อว่าผลกระทบจะแรงมาก และส่งผลให้เปลือกโลกยกสูง และอาจเกิดสึนามิ

ที่มีความรุนแรง ซึ่งลักษณะของการขยับตัวของเปลือกโลกก็ปลดปล่อยไปในทิศทางเดียวกันคือทาง เหนือของเกาะสุมาตรา” ดร.วรวุฒิ กล่าว

จาก : คม ชัด ลึก วันที่ 15 กันยายน 2550

อ่าวไทย-อันดามัน ปฐพีไหวตรงไหน

(http://www.thairath.co.th/2550/hotnews02/Sep/library/18/scoop1.jpg)

สร้างความอกสั่นให้ลุ้นระทึกไปตามๆกัน สำหรับเหตุการณ์แผ่นดินไหว ขนาด 8.4 ริกเตอร์ ที่เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย เมื่อเย็นวันพุธที่ผ่านมา

ด้วยเป็นแผ่นดินไหวในระดับรุนแรง เกิดที่เกาะสุมาตรา ซึ่งทำให้เกิดสึนามิ เมื่อ 26 ธ.ค. 2547 ที่ทำให้ผู้คนเสียชีวิตไปไม่น้อยกว่า 280,000 คน

ให้โชคดีแผ่นดินไหวคราครั้งนี้...ไม่เกิดคลื่นยักษ์ถาโถมเข้าเมืองไทยเหมือนคราครั้งนั้น

แต่ใช่ว่าเปลือกโลกโยกส่ายครั้งนี้ จะไม่เกิดสึนามิตามมา

มีคลื่นสึนามิเกิดตามมา แต่เนื่องจากจุดเกิดแผ่นดินไหวนั้น อยู่ค่อนไปทางใต้ของเกาะสุมาตรา

เกาะสุมาตราเลยกลายเป็นเกราะกำบัง ผลักให้สึนามิเคลื่อนกระฉอกไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของมหาสมุทรอินเดีย มุ่งหน้าสู่ขั้วโลกใต้

และให้บังเอิญทิศทางที่คลื่นสึนามิมุ่งหน้าไปนั้น มหาสมุทรอินเดียบริเวณนั้นไปจนยันขั้วโลก ไม่ค่อยมีผู้คนอาศัย รวมทั้งไม่มีนักข่าวไปอยู่

ก็เลยไม่มีรายงานข่าวแจ้งมาให้ทราบว่า คลื่นสึนามิที่กระเพื่อมยักย้ายไปนั้นสร้างความเสียหายขนาดไหน

“การเกิดแผ่นดินไหวที่เกาะสุมาตราครั้งนี้ เครื่องตรวจจับคลื่นในมหาสมุทร พบว่า มีคลื่นสูงผิดปกติขึ้นมาแค่เพียง 5 เซนติเมตร เท่านั้นเอง

คลื่นมีความสูงผิดปกติขนาดนี้ ยังไม่มีโมเดลเพื่อศึกษาให้แน่ชัดว่า เมื่อมันเคลื่อนที่ไปกระทบชายฝั่งแล้ว จะกลายเป็นคลื่นที่มีความสูงขนาดไหนตามมา แต่คาดว่าน่าจะประมาณ 1-2 เมตร”

นายบุรินทร์ เวชบรรเทิง นักวิจัยสำนักแผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา กล่าวและบอกอีกว่า ปกติแล้วการเกิดแผ่นดินไหวในทะเล ขนาด 8 ริกเตอร์ขึ้นไป มักจะเกิดคลื่นสึนามิตามมาเสมอ

แต่จะเกิดเป็นสึนามิขนาดใหญ่หรือขนาดเล็ก ขึ้นอยู่กับว่า เมื่อเกิดแผ่นดินไหวแล้ว พื้นทะเลใต้มหาสมุทรมีการเปลี่ยนแปลง ทำให้เปลือกโลกมีการแทนที่น้ำทะเลมาแค่ไหน

แทนที่น้ำทะเลมากก็เกิดสึนามิขนาดใหญ่...แทนที่น้อยก็ขนาดเล็ก

ในเมื่อธรรมชาติของแผ่นดินไหวเป็นเช่นนี้ มีคำถามตามมาว่า การเกิดแผ่นดินไหวที่เกาะสุมาตราครั้งนี้ มีสึนามิตามมา ทำไมศูนย์เตือนภัยของไทย ถึงนิ่งดูตายไม่รีบเตือนภัยบอกให้รู้กันแต่เนิ่น...มีบอกให้รู้แค่มีแผ่นดินไหวเกิดขึ้นอย่างเดียว

นายบุรินทร์ บอกว่า...ไม่ได้นิ่งนอนใจ แต่การเกิดแผ่นดินไหวแบบนี้ แรงกว่านี้ ใกล้ไทยมากกว่านี้ เราเคยเจอมาแล้ว

ที่เคยเจอมา ไม่ใช่แผ่นดินไหว เกิดสึนามิเมื่อปี 2547

แต่เป็นแผ่นดินไหว ที่เกาะสุมาตรา เมื่อ 28 มี.ค. 2548 ขนาด 8.7 ริกเตอร์ (12 ก.ย. 50 ไหวแค่ 8.4 ริกเตอร์)

นอกจากจะแรงกว่า จุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวค่อนมาทางเหนือ อยู่ใกล้กับประเทศไทยมากกว่า เพราะอยู่เหนือเส้นศูนย์สูตรขึ้นมา 2 องศาเหนือ

ในขณะที่ครั้งนี้ จุดศูนย์กลางแผ่นดินไหว อยู่ค่อนทางใต้ของเกาะสุมาตรา และอยู่ใต้เส้นศูนย์สูตรไปเกือบ 5 องศาใต้

“การเกิดแผ่นดินไหวครั้งนั้น เครื่องตรวจวัดความผิดปกติของคลื่น ที่อินโดนีเซีย พบความผิดปกติไม่มาก มีคลื่นสูงขึ้นมาแค่ 5 ซม. และจากการเฝ้าติดตาม เราพบว่า ไม่เกิดคลื่นสึนามิที่ส่งผลกระทบต่อประเทศไทย เหตุการณ์ครั้งนั้นเลยเป็นประสบการณ์ให้กับเรา

เมื่อเกิดแผ่นดินไหวคราวนี้ จุดศูนย์ลงไปทางใต้มากกว่าคราวนั้น เครื่องตรวจวัดความผิดปกติของคลื่น ที่เรานำทุ่นไปติดตั้งกลางมหาสมุทรอินเดีย ให้ข้อมูลมาว่า มีคลื่นสูงผิดปกติแค่ 4-5 ซม.

เราเลยมั่นใจว่า จะไม่เกิดสึนามิที่จะส่งผลกระทบต่อบ้านเราแน่ แต่เพื่อความมั่นใจเต็มร้อย เราต้องรอผลการตรวจวิเคราะห์จากเครือข่ายแผ่นดินไหวอื่นๆ มายืนยันตรวจสอบว่า ได้ผลตรงกันหรือไม่”

เลยเป็นเหตุผลว่า ทำไมถึงได้ออกมาประกาศไม่เกิดขึ้นสึนามิ ช้าเกินไป...ในความรู้สึกของประชาชนทั่วไป

คราครั้งนี้ โชคดีที่จุดศูนย์กลางการเกิดแผ่นดินไหวลงไปอยู่ทางใต้ค่อนข้างมาก เกาะสุมาตราเลยช่วยเป็นโล่กำบังให้กับประเทศไทยได้เป็นอย่างดี

เลยมีคำถามตามมาว่า...เกิดแผ่นดินไหวบริเวณไหน ที่เกิดแล้วจะมีสึนามิสร้างความเสียหายให้กับประเทศไทยได้บ้าง

ทางด้านฝั่งอ่าวไทย นายบุรินทร์ บอกว่า จุดบริเวณที่จะเกิดแผ่นดินไหวและจะทำให้เกิดคลื่นสึนามิมาถึงไทยได้ มีอยู่ 2 จุด

นั่นคือ แผ่นดินไหวที่ในทะเล แถบประเทศฟิลิปปินส์ ถ้าเกิดแผ่นดินไหวระดับ 8 ริกเตอร์ที่มักจะเกิดคลื่นสึนามิตามมา แต่กว่าคลื่นยักษ์จะกระเพื่อมจะถึงประเทศไทย ใช้เวลาประมาณ 11 ชั่วโมง...มีเวลามากพอที่จะประกาศอพยพผู้คนได้ทัน

จ.นราธิวาส จะเป็นพื้นที่แรกของประเทศไทยที่ได้รับผลกระทบโดยตรง จากนั้นคลื่นสึนามิจะกระเพื่อมเข้าอ่าวไทย ทุกจังหวัดที่ติดชายทะเล แต่อาจจะโชคดีว่าคลื่นสึนามิเข้ามาในอ่าวไทย แล้วจะลดความแรงลง

เพราะอ่าวไทยตื้น...ความตื้นจะช่วยชะลอคลื่นสึนามิให้ลดความรุนแรงก่อนที่จะถึงชายฝั่งได้ และที่ผ่านมายังไม่เคยมีบันทึกว่าเคยเกิดสึนามิในอ่าวไทยเลย

อีกจุดหนึ่งใกล้ประเทศไทยมาหน่อย

บริเวณห่างจากชายฝั่งประเทศเวียดนาม ไปทางตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 200 กม. มีภูเขาไฟใต้ทะเล 2 ลูก ที่กำลังคุกรุ่นอยู่

แต่โชคดีว่าเป็นภูเขาไฟขนาดเล็ก ไม่ใช่ภูเขาไฟขนาดใหญ่ อำนาจพิษสง เมื่อเกิดการระเบิดปะทุถึงขั้นทำให้เกิดคลื่นสึนามิขนาดใหญ่ มีน้อยมาก

แต่ก็ไม่อาจมองข้าม...เพราะหาอะไรที่แน่นอนจากธรรมชาติไม่ค่อยได้

สำหรับด้านอันดามัน มหาสมุทรอินเดีย มีอยู่ 2 จุดที่จะต้องระวังให้มาก นั่นก็คือ เกิดแผ่นดินไหวที่เกาะสุมาตราทางตอนเหนือ และจุดศูนย์กลางของการเกิดแผ่นดินไหว จะต้องอยู่ในบริเวณเหนือเส้นศูนย์สูตร ประมาณ 2 องศาเหนือขึ้นไป

ตอนเกิดสึนามิที่ถล่ม 6 จังหวัดภาคใต้ของไทย เมื่อปี 2547 ขนาด 9.4 ริกเตอร์ จุดศูนย์กลางแผ่นดินไหว อยู่เหนือเส้นศูนย์สูตร 3.4 องศาเหนือ

แต่เกิดขึ้นจุดนี้ ในตอนนี้ไม่ค่อยน่ากลัวเท่าไร เพราะตอนนี้เรามีเครื่องไม้เครื่องมือตรวจวัด ระบบเตือนภัยดีขึ้นมาเยอะแล้ว สามารถบอกเตือนภัยอพยพได้ทัน

เพราะคลื่นสึนามิจากจุดนี้ จะกระเพื่อมมาถึงไทยใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมง

อีกจุดหนึ่งที่น่ากลัวยิ่งกว่า นั่นก็คือ เกิดในทะเลอันดามัน ที่ขึ้นมาทางเหนือ เหนือเส้นศูนย์สูตร ประมาณ 8-9 องศาเหนือ ที่เรียกกันว่า หมู่เกาะนิโคบาร์

จุดนี้อยู่ตรงข้ามกับภาคใต้ฝั่งตะวันตกของประเทศไทย เกิดแผ่นดินไหวระดับ 8 ริกเตอร์เมื่อใด มีคลื่นสึนามิตามมา จะมาถึงประเทศไทยภายใน 1 ชั่วโมง โดยไม่มีอะไรมาเป็นโล่กำบังให้ด้วย

แต่กระนั้นก็ตามสิ่งสำคัญที่สุดในการเอาตัวรอดให้ปลอดภัยจากสึนามิ นั่นก็คือทำยังไง...หนีให้ทันสึนามิ

จะหนีให้ทันได้...ต้องรู้ได้ทัน ได้เร็วว่าจะเกิดสึนามิแล้ว

วิธีง่ายๆ แบบพึ่งพาตัวเอง นายบุรินทร์ แนะเฉพาะคนที่อยู่ใกล้ทะเล เพราะอยู่ที่อื่น อยู่บนภูเขาสึนามิทำอะไรไม่ได้

จะหนีสึนามิให้ทัน เมื่ออยู่ใกล้ทะเลแล้วรู้สึกกับตัวเองได้ว่า มีแผ่นดินไหวเกิดขึ้น ให้เตรียมตัว ตั้งหลักที่จะหนีขึ้นไปอยู่บนที่สูง

สังเกตระดับน้ำทะเล ถ้าขึ้นลงช้าเป็นชั่วโมง เหมือนน้ำขึ้นลงปกติก็ไม่เป็นไร

แต่ถ้าระดับน้ำขึ้นเร็ว ลงเร็วภาย 5-10 วินาที...ขั้นนี้ชัวร์ได้ ให้ หนีขึ้นที่สูงลูกเดียว คุณถึงจะอยู่รอดปลอดภัย.

จาก : ไทยรัฐ วันที่ 18 กันยายน 2550

"แผ่นดินไหว"อยู่บนตึก 11 พื้นที่เขตอันตรายหนีตายยาก กทม.แจกคาถารับมือ..แค่เตรียมตัว ไม่ตื่นตระหนก

เหตุแผ่นดินไหวเกิดขึ้นติด ๆ กันถึง 2 วัน ที่เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย ความแรงเกือบ 8 ริคเตอร์ แม้ศูนย์กลางจะอยู่ห่างจากกรุงเทพฯ ถึง 2,000 กม. ห่างจากเกาะภูเก็ตที่เคยได้รับผลกระทบจาก “สึนามิ” 1,400 กม. แต่ตึกสูงในกรุงเทพฯ ย่านสีลมและสาทร ก็รับรู้ถึงความสั่นไหว สร้างความหวาดผวาให้ประชาชนไม่น้อย

แผ่นดินไหวเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติ ที่เกิดจากการเคลื่อนที่อย่างฉับพลันของเปลือกโลก ทำให้เกิดการสั่นสะเทือนของพื้นดิน หากมีความรุนแรงนอกจากจะทำลายทรัพย์สิน อาคารบ้านช่องแล้ว ถ้าเกิดแผ่นดินไหวในทะเล แรง ๆ จะทำให้เกิดคลื่นยักษ์ “สึนามิ” ที่เคยก่อความวิปโยคแสนสาหัสในชายทะเลฝั่งอันดามันเมื่อวันที่ 26 ธ.ค. 2547 ทำให้ชีวิตมนุษย์ต้องสังเวยไปหลายแสนคน แผ่นดินไหวล่าสุดที่ประเทศลาว เมื่อวันที่ 16 พ.ค. ที่ผ่านมา วัดได้ 6.4 ริคเตอร์ แรงสั่นสะเทือนยังทำให้ยอดฉัตรพระธาตุจอมกิตติ ในจังหวัดเชียงรายเสียหายหักโค่น อาคารในจังหวัดภาคเหนือเสียหายเป็นจำนวนมาก ไม่นับที่ประเทศเปรู หมู่เกาะโซโลมอน เม็กซิโก ก็เกิดความเสียหาย ประชาชนเสีย ชีวิตจำนวนมากเช่นกัน

สำนักป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กรุงเทพมหานคร (กทม.) ได้ติดตามภาวการณ์แผ่นดินไหวรอบ ๆ ประเทศไทยในช่วง 2 ปีที่ผ่านมามีรายงานแผ่นดินไหวโดยศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ปรากฏว่าการเกิดแผ่นดินไหวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้รอบประเทศไทยมีความถี่สูง ส่วนความรุนแรงก็มีต่ำบ้างสูงบ้างดังนี้

การเกิดแผ่นดินไหวดังกล่าวส่งผลให้เกิดรอยเลื่อนในประเทศไทยแล้ว 13 จุด ส่วนใหญ่อยู่ในทางภาคเหนือใกล้สุดก็ที่จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งห่างจากกรุงเทพฯเพียง 100 กม. แม้นักวิชาการจะยังถกเถียงกันเรื่องรอยเลื่อนจากแผ่นดินไหวในกรุงเทพฯ ที่แตกออกเป็น 2 ฝ่ายว่าเกิดรอยเลื่อนแล้วกับยังไม่เกิด รวมทั้งยังไม่มีกฎหมายกำหนดให้มีการก่อสร้างอาคารใหม่ที่รับแรงสั่นสะเทือนเพื่อรองรับแผ่นดินไหวได้ ซึ่งกรมโยธาธิการอยู่ระหว่างการพิจารณา อย่างไรก็ตามแม้จะได้ออกกฎหมายมาบังคับใช้จริง ๆ....... แต่จะมีตึกเกิดใหม่ที่ปฏิบัติตามกฎหมายได้กี่ตึก เพราะพื้นที่ว่างเมืองกรุงแทบไม่เหลือแล้ว

จากข้อมูลของสำนักป้องกันฯ ระบุว่า ในกรุงเทพฯมีตึกรามบ้านช่องถึง 1.98 ล้านหลังคาเรือน ในจำนวนนี้เป็นตึกสูงเกินกว่า 9 ชั้นถึง 3,000 หลัง ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ใน 11 เขตพื้นที่ ดังนี้ เขตสาทร บางรัก คลองเตย วัฒนา ปทุมวัน ราชเทวี ยานนาวา คลองสาน บางคอแหลม ห้วยขวาง และดินแดง ที่เหลือต่ำกว่า 9 ชั้น และเป็นบ้านเรือนที่อยู่อาศัย โดยเขตที่มีจำนวนหมู่บ้านจัดสรรจำนวนมาก ได้แก่ เขตลาดพร้าว บางกะปิ วังทองหลาง พระโขนง จตุจักร บางเขน หลักสี่ คันนายาว บางแค ตลิ่งชัน ทวีวัฒนา ธนบุรี บางกอกน้อย แต่ก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันในแวดวงนักวิชาการอีกว่า ระหว่างตึกสูงเกิน 9 ชั้น กับบ้านเรือนที่อยู่อาศัยอันไหนเสี่ยงจะเกิดความเสียหายหากเกิดแผ่นดินไหวมากกว่ากัน......... โดยฝ่ายหนึ่งบอกว่า ตึกสูงแม้จะเกิดรอยร้าวเมื่อมีแรงสั่นสะเทือน แต่ในการออกแบบผู้รับเหมาได้คำนวณเพิ่มจำนวนเหล็กในโครงสร้างเพื่อรับแรงลมและรับการสั่นสะเทือนได้มากกว่า แม้ว่าบางส่วนจะมีการก่อสร้างผิดแบบแต่ก็ผิดแบบตามหลักวิชาการ ในขณะที่บ้านเรือนจัดสรรทั่วไปก่อสร้างไม่ค่อยได้มาตรฐาน รับแรงสั่นสะเทือนได้น้อยกว่า แต่ที่เห็นตรงกันคือ ผู้ที่อยู่ในตึกสูงขณะที่เกิดแผ่นดินไหวจะเสี่ยงตายมากกว่า เพราะออกจากอาคารได้ยาก อยู่ในบ้านยังหนีได้ทัน

ในส่วนของกทม. ได้จัดทำคู่มือ “รับมือแผ่นดินไหว” ไว้นับแสนเพื่อแจกจ่ายประชาชน โดยขอได้ที่สำนักป้องกันฯ สำนักงานตั้งอยู่ที่เแยกศรีอยุธยา ซึ่งมีวิธีเตรียมรับมือแผ่นดินไหว เช่น ต้องเตรียมไฟฉาย นกหวีด กระเป๋ายาประจำบ้าน น้ำดื่ม อาหารสำเร็จรูป เครื่องนอนสนาม พร้อมเสื้อผ้า 2-3 ชุด ไว้ในบ้านในจุดที่หยิบฉวยได้ง่าย เพื่อเตรียมพร้อมยามฉุกเฉิน อย่าวางสิ่งของที่แตกหักง่าย เช่น เครื่องแก้ว สิ่งของหนัก ๆ บนหิ้งหรือชั้นสูง ๆ ควรวางไว้ชั้นต่ำสุด ตรึงเฟอร์นิเจอร์ขนาดใหญ่ติดโครงสร้างอาคาร ติดเครื่องดับเพลิงไว้ประจำจุดเสี่ยง ซักซ้อมสมาชิกในครอบครัวเพื่อกำหนดวิธีปฏิบัติเมื่อเกิดแผ่นดินไหว และจุดนัดพบที่ปลอดภัยนอกบ้าน แนะนำวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น อยู่ห่างจากบริเวณที่อาจมีวัสดุหล่นใส่ หลบลงใต้โต๊ะหรือมุมห้อง ถ้าอยู่ในที่โล่งแจ้งให้อยู่ห่างจากป้ายโฆษณา เสาไฟ อาคาร และต้นไม้ใหญ่ ระวังเศษอิฐ กระจกแตก และชิ้นส่วนอาคารหล่นใส่

สำหรับผู้อยู่ตึกสูง ถ้าอาคารมั่นคงแข็งแรงให้หลบในอาคารนั้น ถ้าอาคารเก่าไม่มั่นคงแข็งแรงให้หลบออกจากอาคารเร็วที่สุด หลังการสั่นสะเทือนให้รีบออกจากอาคาร ถ้าไม่อยู่ใกล้ทางออกให้หมอบลงกับพื้น หาทางหลบใต้โต๊ะหรือมุมห้อง ป้องกันตนเองโดยใช้แขนปกป้องศีรษะและคอ ยึดเกาะโต๊ะให้แน่นและเคลื่อนตัวไปพร้อมโต๊ะ รอจนความสั่นไหวหยุดลงหรือปลอดภัยแล้วจึงไปหาที่ปลอดภัย ห้ามใช้ลิฟต์เด็ดขาด หลังเกิดแผ่นดินไหว รีบออกจากอาคารที่เสียหาย ตรวจสายไฟ ท่อน้ำ ท่อแก๊ส ถ้าแก๊สรั่วให้ปิดวาล์วถังแก๊ส เปิดประตูทุกบานระบาย ยกสะพานไฟ อย่าจุดไม้ขีดไฟหรือก่อไฟ ออกจากที่สายไฟขาดหรือสายไฟพาดถึง อย่าเป็นไทยมุงเข้าไปในเขตที่เสียหาย หรือปรักหักพัง อย่าแพร่ข่าวลือ

นายนิยม กรรณสูต ผู้อำนวยการสำนักป้องกันฯ เปิดเผยว่า นายอภิรักษ์ โกษะโยธิน ผู้ว่าฯกทม. มีความห่วงใยในชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนกรุงเทพฯ ซึ่งได้จัดตั้งศูนย์ป้องกันและควบคุมภัยพิบัติ กทม. ที่ได้วางแผนและระบบการป้องกันและบรรเทาภัยพิบัติของกทม. ที่มีประสิทธิภาพ โดยมีแนวปฏิบัติในการเผชิญเหตุ วินัยการเผชิญเหตุ การบัญชาการเหตุการณ์สำหรับวิบัติภัยทุกประเภท รวมทั้งวางแผนในการประสานกับหน่วยงานภายในและภายนอกทั้งหมด เพื่อรับสถานการณ์หากเกิดภัยพิบัติในกรุงเทพฯ เตรียมพร้อมในส่วนของเจ้าหน้าที่สำนักป้องกันฯ 1,000 คน พร้อมอุปกรณ์เครื่องมือ รถกู้ภัย และรถดับเพลิงต่าง ๆ กว่า 1,000 คัน ตลอด 24 ชม. โดยประสานพื้นที่เขตในการเข้าบรรเทาภัยพิบัติทันที ไม่นับรวมบุคลากรจากหน่วยงานภายนอกอีกหลายหมื่นคนที่เตรียมรับสถานการณ์บรรเทาภัยพิบัติ อย่างไรก็ตามขอความร่วมมือประชาชนในการเตรียมตัวไม่ตื่นตระหนกและมีจิตสำนึกในการป้องกันและระแวดระวังภัยอย่างสม่ำเสมอ ไม่ใช่เกิดเหตุการณ์ทีก็ตื่นตระหนกกันที รวมทั้งเมื่อเกิดเหตุ มีภัย โทร. 199 สำนักป้องกันฯ พร้อมออกไปช่วยเหลือตลอด 24 ชั่วโมง

แผ่นดินไหวเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่อย่าลืมว่า การเตรียมตัว ที่ดีเพื่อรับมือ ตั้งสติไม่ตื่นตระหนกจะช่วยลดความเสียหายทั้งจากชีวิตและทรัพย์สินได้.

วัน/เดือน/ปี เวลา สถานที่ ความรุนแรง
26/12/2004 7.58 ตอนเหนือเกาะสุมาตรา 9.3
26/12/2004 11.21 หมู่เกาะนิโคลบาร์ 7.5
5/2/2005 19.23 ในทะเลเซเลเบส 7.1
28/3/2005 23.09 ทางเหนือของเกาะสุมาตรา 8.6
3/3/2006 8.36.07 สหภาพพม่า 5.2
12/5/2006 0.22.54 สหภาพพม่า 5.7
26/12/2006 19.34.00 ไต้หวัน 7.1
16/5/2007 15.56.16 สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว 6.4
19/8/2007 19.17 สหภาพพม่า 4.1
30/8/2007 18.07 ชายแดนไทย-พม่า 4.1

จาก : เดลินิวส์ วันที่ 18 กันยายน 2550

ค่ำคืนสุดแสนโกลาหล ค่ำคืนที่แสนหวั่นภัย"สึนามิ" : โดย ด้วง-ตุ่น-ไมตรี อาสาสมัครสึนามิ

(http://www.matichon.co.th/news-photo/matichon/2007/09/way02230950p1.jpg)

ห้าโมงเย็นวันที่ 12 กันยายน พวกเราเดินทางออกจากภูเก็ตเพื่อไประนอง เพราะจะมีการสัมมนาเครือข่ายคนไทยพลัดถิ่น คนไร้สัญชาติ ที่ต้องการสิทธิความเป็นมนุษย์เหมือนคนอื่นเขา

ระหว่างเดินทางฝนตกหนักมาก ไมตรี จงไกรจักร ผู้ประสานงานเครือข่ายผู้ประสบภัยสึนามิ เป็นคนขับรถ พวกเราพูดกันถึงเรื่องแผนป้องกันภัยพิบัติและการซ้อมหนีภัยสึนามิของชาวบ้านน้ำเค็ม ที่มีการทำแผนและฝึกซ้อม อปพร. 35 คน เพื่อเตรียมความพร้อมของชาวบ้าน ในการเฝ้าระวังภัยสึนามิ เพราะที่ผ่านมาบ้านน้ำเค็มมีความเสียหายมากที่สุด และชาวบ้านยังไม่มั่นใจสัญญาณเตือนภัยที่ทางการมาติดตั้งไว้

ไมตรีเล่าว่า ก่อนหน้านี้ชาวบ้านมีลางสังหรณ์ว่า จะมีการเกิดแผ่นดินไหวขึ้นอีก โดยชาวบ้านที่ออกทะเลสังเกตมาเกือบ 2 เดือนแล้วว่าได้ปลามากเกินไปผิดปกติ ได้มากจนน่ากลัว ได้มากเหมือนตอนที่จะเกิดสึนามิ ปี 2547

"พี่เชื่อไหม ได้มากจนเอากลับไม่ไหว ต้องใช้วิทยุเรียกเรือลำอื่นบอกว่า หากเอ็งยังไม่วางอวน ก็ไม่ต้องวาง มาเอาปลาที่ข้า บางคนต้องเอาอวนและปลาที่ติดมาไปฝังดินให้ปลาเน่าเปื่อย เพื่อเอาอวนมาใช้ใหม่ บางคนขายไม่หมดต้องเอาไปทำปลาเค็มเป็นโอ่งๆ ขายไม่ทัน ออกเรือคืนเดียวมีรายได้คืนละหมื่นหรือมากว่านั้น มันไม่ปกติแล้ว อีกอย่างหนึ่งช่วงนี้ คนที่ออกทะเลมือเปื่อย ทั้งๆ ที่เขาทำงานอยู่กับทะเลมานาน 20-30 ปี มือไม่เคยเปื่อย ชาวบ้านสันนิษฐานว่ามีก๊าซ มีสารเคมีบางอย่างปนกับน้ำในทะเล เป็นไปได้หรือไม่ว่าเป็นก๊าซจากรอยแยกก่อนแผ่นดินไหว ปลาจึงหนีเข้าฝั่ง อันนี้ชาวบ้านเขาคิดกันเอาเอง และพูดกันหลายๆ คน" ไมตรีเล่า

ขณะที่ไมตรีกำลังเล่าอยู่นั้น มี SMS ที่ส่งข่าวผ่านโทรศัพท์มือถือว่า เกิดแผ่นดินไหวที่เกาะสุมาตรา 8.9 ริคเตอร์ อาจเกิดสึนามิ ให้เฝ้าระวัง" เวลาตอนนั้นประมาณหนึ่งทุ่ม หลังจากนั้นมีโทรศัพท์เข้ามาที่ไมตรี นับร้อยสาย ข่าวโทรทัศน์บอกให้รออีกหนึ่งชั่วโมง

เสียงโทรศัพท์จากเพื่อน อปพร. บ้านน้ำเค็ม โทร.มาถามว่าจะเอาอย่างไร จะบอกชาวบ้านว่าอย่างไร ตอนนี้ฝนตกและมืดมาก ชาวบ้านกลัวไฟดับ และไม่สามารถรอฟังข่าวนานถึงหนึ่งชั่วโมงได้ มันเหมือนนั่งรอ!! และบางคนเอาลูกหลานออกจากบ้านแล้ว

"ข่าวบอกว่า ขณะนี้เกิดสึนามิที่อินโดนีเซียแล้ว มีตึกถล่ม มีคนตาย และอีกหนึ่งชั่วโมงจะรู้ว่าจะกระทบถึงไทยหรือไม่" อีกข่าวบอกว่า "อีกครึ่งชั่วโมงจะรู้ว่ากระทบถึงไทยหรือไม่ กลุ่มที่ไปเฝ้าระดับน้ำในทะเล ไม่มีสปอตไลท์ ฝนตกหนักมืดมาก ดูทะเลไม่เห็น ไม่มีหน่วยงานราชการสักคน ตำรวจก็ไม่มี" เสียงเพื่อน อปพร.มาตามสาย

ไมตรีและพวกเราปรึกษากัน และตัดสินใจบอกทีม อปพร.ว่า ให้ค่อยๆ อพยพชาวบ้านตามแผนที่ซ้อมกันไว้ สั่งเสร็จพวกเราหันหัวรถกลับบ้านน้ำเค็มด้วยความเป็นห่วง ท่ามกลางฝนที่ตกหนัก เมื่อมาถึงเห็น อปพร. คอยโบกรถเพราะไม่มีตำรวจ ไม่มีราชการ มีแต่ชาวบ้าน รถวิ่งซ้าย คนวิ่งขวาตามที่ตกลงกันไว้ บางคนจูงลูกจูงหลาน จูงคนแก่ จูงหมา ขนของพะรุงพะรัง คนที่มีรถซาเล้งก็บรรทุกได้ทั้งครอบครัว มีมอเตอร์ไซค์พ่อแม่ลูกก็ใช้ได้ คนที่มีรถยนต์ก็ขนได้มากหน่อย ที่บ้านน้ำเค็มมีแรงงานพม่าจำนวนมากที่วิ่งหนีภัยด้วย จุดหลบภัยมี 3 แห่ง คือ วัดบ้านน้ำเค็ม โรงเรียนบ้านน้ำเค็ม และ อบต.บางม่วง

ที่วัดบ้านน้ำเค็ม ชาวบ้านพักได้สัก 200 คน ตอนที่พวกเราไปถึงทุกคนนั่งพักด้วยความเหนื่อย ถามว่าตอนวิ่งเอาอะไรมาบ้าง "ยายเตรียมของไว้แล้ว แต่ตกใจได้ผ้าห่มเก่าๆ ผืนเดียว"

หลายคนบอกว่าตอนซ้อมเป็นกลางวันยังมองเห็น แต่พอมาวันนี้มันมืดฝนก็ตกร่มก็ไม่มี ข้าวเย็นก็ยังไม่ได้กิน เพราะทำกับข้าวยังไม่เสร็จรถก็มาก ตอนซ้อมมันมีแต่รถวิ่งออก พอเอาจริงวันนี้หลายคนมันไปทำงานข้างนอกเอารถเข้าไปรับลูกรับเมีย จึงมีรถวิ่งเข้าวิ่งออกมั่วไปหมด

ส่วนโรงเรียนบ้านน้ำเค็ม มีชาวบ้านหลบภัยอยู่ไม่น้อยกว่า 1,000 คน หากจะมาพักอยู่ที่ชั้น 1 ของอาคารเรียนหลังใหญ่ก็น่าจะพ้นคลื่นแล้ว เพราะเป็นที่สูง แต่ชาวบ้านไม่วางใจ ช่วยกันเอาค้อนงัดประตูแล้ว ขึ้นไปพักที่ชั้น 3 เพราะจะรู้สึกปลอดภัยและสบายใจได้มากกว่า

พวกเราถามชาวบ้านว่า ทำไมไม่รอฟังเสียงสัญณาณเตือนภัยก่อนถึงจะออกจากบ้าน พวกเขาแย่งกันตอบทันที "หอเตือนภัย เชื่อไม่ได้ว่าจะดังหรือเปล่า แถมฝนตกหนักขนาดนี้อาจไม่ได้ยินเสียงเตือนภัย" ส่วนที่บอกให้รอฟังข่าวจากโทรทัศน์อีกหนึ่งชั่วโมง ชาวบ้านบอกว่า "ข่าวที่อินโดนีเซียเกิดแล้ว เรานั่งรอในบ้านไม่ได้แล้ว มาที่นี่ดีกว่า คนที่ไม่เคยเจอด้วยตัวเองก็พูดได้ว่าให้รอ เพราะเขาไม่ได้มาวิ่งกับเรา เขาไม่ได้มาเสี่ยงตายกับเรา พวกเราบ้างมีลูกอายุ 2 เดือน บ้างอายุ 3 ขวบ บ้างมีพ่อแม่ที่อายุมากแข้งขาไม่ดี เรารอฟังประกาศอยู่ที่บ้านไม่ได้มันกลัวไปหมด"

ชาวบ้านพักตามที่หลบภัยทั้ง 3 แห่ง อยู่ 2-3 ชั่วโมง คอยฟังข่าว โดยที่หลบภัยไม่มีโทรทัศน์ จึงใช้วิธีโทร.ถามญาติๆ เอาว่า เขาประกาศว่าปลอดภัยแล้วหรือยัง

ที่หลบภัยทั้ง 3 แห่งไม่ได้เตรียมน้ำหรืออาหารไว้ หลายคนหิว เพราะยังไม่ได้กินอาหารเย็น แต่ต้องทน บางคนออกไปซื้อของที่เซเว่นอีเลฟเว่น แต่ต้องกลับมามือเปล่า เพราะผู้จัดการเขาสั่งปิด เนื่องจากกลัวสึนามิเหมือนกัน

ระหว่างที่ชาวบ้านออกจากบ้านมาที่หลบภัยทั้ง 3 แห่ง อปพร.บ้านน้ำเค็มก็ต้องออกลาดตระเวน ระวังทรัพย์สินของชาวบ้าน อย่างขยันแข็งขัน ท่ามกลางสายฝนที่ตกหนักตลอดเวลา

ดึกแล้วโทรทัศน์ประกาศว่าปลอดภัย ไม่ถึงประเทศไทยแน่ อปพร.จึงบอกให้ชาวบ้านกลับบ้าน มีบางคนที่ไม่กล้ากลับไปนอนบ้าน ต้องไปนอนบ้านญาติ

เที่ยงคืนเมื่อชาวบ้านกลับแล้ว ทีม อปพร.นัดสรุปงานกันที่ใต้อาคารโรงเรียนบ้านน้ำเค็ม เมื่อมากันครบ พวกเราถามกันแบบทีเล่นทีจริงว่า ตอนเกิดเหตุใครแต่งชุด อปพร.ได้ครบเครื่องที่สุด ปรากฏว่า "ปาน ซอยตกปู" คนเดียวเท่านั้นที่ใส่ได้ครบชุดรวม ทั้งรองเท้าบู๊ท ทุกคนเฮลั่น

บางคนแซวว่า "ถ้าสึนามิมาจริง เอ็งจะถอดรองเท้าไม่ออก ว่ายน้ำไม่ได้" และตั้งข้อสังเกตว่า ชุด อปพร.สีกากีนี้เหมาะกับสึนามิหรือไม่ ควรเป็นชุดผ้าร่มเบาๆ ไม่เปียกน้ำ สวมใส่ง่าย หลายคนมาในชุดกางเกงขาสั้น รองเท้าแตะ และบางคนมีเสื้อชูชีพใส่ทับทั้งกันหนาวและพร้อมรับน้ำ

อุ๊ ปาท่องโก๋บอกว่า "ตอนโบกรถ คนโบกไม่มีไฟแวบๆ ไม่มีเสื้อสะท้อนแสง รถเกือบชน หากกระโดดหลบไม่ทันคงตายแล้ว"

"ผมไปเฝ้าระดับน้ำในทะเล ไฟส่องไปไม่ถึง ต้องกลับมาหาสายไฟยาวๆ แสงไฟก็แรงสู้ฝนไม่ได้ เราต้องขอให้ราชการติดตั้งให้แล้ว" อปพร.อีกคนบอก

อาสาสมัครอีกรายหนึ่งเล่าด้วยความขบขันว่า ไปลาดตระเวนตอนที่ชาวบ้านออกมาหมดแล้ว ไม่มีปืนสักกระบอก หากโจรมีปืน จะทำปรือ ต้องวิ่งหนีมันหรือเปล่า ปืนของหมู่บ้านน่าจะเอากลับมา

มีคนแซวว่า "ไฟฉายส่องแลโจรไม่เห็น" ตำรวจก็หนีสึนามิหมด ไม่มีสักคน วิทยุที่ใช้สื่อสารกัน น่าจะมีเพิ่มและของบางคนแบตเตอรี่หมด

บางคนไม่มีเสื้อกันฝน ตอนทำงานไม่มี อาหาร น้ำ ไม่มีหน่วยเสบียง พี่หมีบอกว่า ผมทำหน้าที่โปกรถหิวมาก ต้องไปเคาะประตูบ้านให้ช่วยต้มม่าม่า ให้กินหน่อย หิวจะเป็นลมแล้ว

อปพร.ปิดประชุมด้วยข้อสรุปว่า ต้องไปเสนอเรื่องนี้ที่ อบต. ที่อำเภอ และที่จังหวัดให้เข้าใจว่า ในการป้องกันภัย ต้องสนับสนุนชาวบ้าน ให้มีเครื่องไม้เครื่องมือป้องกันภัย เพราะเราจะต้องพึ่งตนเองยามขับขัน ไม่มีใครมาช่วยเหลือ

หลังแผ่นดินไหวที่อินโดนีเซีย ที่ประชุม คณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 18 กันยายน อนุมัติงบประมาณมากกว่า 100 ล้านบาท ทำหอหลบภัยและอะไรอีกหลายอย่าง ทำให้สงสัยว่าก่อนอนุมัติได้ถามชาวบ้านบ้างหรือเปล่า ว่าพวกเขาต้องการอะไร และรัฐบาลใส่ใจการปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมของประชาชนจริงหรือไม่ หน่วยงานราชการเข้าใจการมีส่วนร่วมของประชาชน หรือชุมชนเป็นแกนหลักอย่างไร หรือระเบียบของราชการไม่สามารถสนับสนุนแผนป้องกันภัยของประชาชนได้ เส้นทางงบประมาณจึงไม่เสริมความเข้มแข็งชุมชน เงินสึนามิที่บริจาคผ่านรัฐบาลหมดแล้วหรือยัง

ก่อนที่รัฐบาลนี้จะจากไป มาช่วยกันตรวจข้อสอบเรื่องผู้ประสบภัยสึนามิที่รัฐบาลทำว่า ควรได้คะแนนเท่าไร

จาก : มติชน วันที่ 23 กันยายน 2550

ได้อ่านเรื่อง "ค่ำคืนสุดแสนโกลาหล ค่ำคืนที่แสนหวั่นภัย"สึนามิ"" ที่เขียนเล่าโดยอาสาสมัครสึนามิที่บ้านน้ำเค็ม ที่พิมพ์ลงในมติชนแล้ว รู้สึกสงสารและเศร้าใจแทนชาวบ้านบ้านน้ำเค็มเสียจริงๆ

(http://www.saveoursea.net/oldboard/files/nam-khem_18.jpg)

จะมีใครสักกี่คนบนหอคอยงาช้างที่เข้าใจถึงความรู้สึกและหัวอกของผู้คนที่เคยประสบกับภัยพิบัติจากสึนามิมาเต็มๆอย่างพวกบ้านน้ำเค็ม .....

ในช่วงเวลาที่เฝ้ารอคอยการเตือนภัยทางวิทยุและโทรทัศน์จากทางการ ท่ามกลางสายฝนที่เทลงมาอย่างหนัก พวกเขาต้องช่วยเหลือดูแลกันเอง โดยปราศจากความช่วยเหลือหรือคำแนะนำจากเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นที่เปิดก้นหนีภัยอพยพหายจ้อยกันไปก่อนชาวบ้านแล้ว มิใยต้องไปพูดถึงเจ้าหน้าที่จากส่วนกลางที่หายศีรษะกันไปตั้งแต่ข่าวคราวของสึนามิเริ่มซาลงตอนต้นปี 48 แล้ว

(http://www.saveoursea.net/oldboard/files/nam-khem_19.jpg)

ความรู้สึกเหมือนถูกทอดทิ้ง คงเคว้งคว้าง วังเวง และว้าเหว่อย่างบรรยายไม่ถูก การแจ้งข่าวเตือนภัยของบ้านเราก็ทำชนิดไม่ต่อเนื่อง เพราะนั่งคอยเตือนกันอยู่ในกรุงเทพฯ แต่สำหรับคนที่อยู่ริมทะเลที่เคยประสบภัยมาก่อน ในวินาทีนั้น พวกเขาได้ยินข่าวว่าอินโดนิเซียเขาเตือนภัยสึนามิและเริ่มอพยพผู้คนแล้ว เขานึกไม่ออกหรอกว่าสุมาตรามันอยู่ด้านไหนของไทย จะมีภัยถึงเขาหรือไม่

ความกลัวที่ยังจับจิตจับใจอยู่ มันทำให้พวกเขาทนนั่งอยู่เฉยๆรอความตายไม่ได้ ในเมื่อคำเตือน คำแนะนำจากทางการมาไม่ถึงตัวพวกเขาๆ ก็ต้องเลือกที่จะไม่เสี่ยง ด้วยการอพยพกันขึ้นที่สูงก่อนตามแผนที่ซักซ้อมกันมา โดยปราศจากเจ้าหน้าที่ทางการ แม้แต่ตำรวจสักคนเดียวที่จะมาคอยช่วยเหลือ

(http://www.saveoursea.net/oldboard/files/nam-khem_10.jpg)

อ้างถึง

"ตอนโบกรถ คนโบกไม่มีไฟแวบๆ ไม่มีเสื้อสะท้อนแสง รถเกือบชน หากกระโดดหลบไม่ทันคงตายแล้ว"

"ผมไปเฝ้าระดับน้ำในทะเล ไฟส่องไปไม่ถึง ต้องกลับมาหาสายไฟยาวๆ แสงไฟก็แรงสู้ฝนไม่ได้ เราต้องขอให้ราชการติดตั้งให้แล้ว"

"ไปลาดตระเวนตอนที่ชาวบ้านออกมาหมดแล้ว ไม่มีปืนสักกระบอก หากโจรมีปืน จะทำปรือ ต้องวิ่งหนีมันหรือเปล่า ปืนของหมู่บ้านน่าจะเอากลับมา"

"ไฟฉายส่องแลโจรไม่เห็น" ตำรวจก็หนีสึนามิหมด ไม่มีสักคน วิทยุที่ใช้สื่อสารกัน น่าจะมีเพิ่มและของบางคนแบตเตอรี่หมด

อปพร.ปิดประชุมด้วยข้อสรุปว่า ต้องไปเสนอเรื่องนี้ที่ อบต. ที่อำเภอ และที่จังหวัดให้เข้าใจว่า ในการป้องกันภัย ต้องสนับสนุนชาวบ้าน ให้มีเครื่องไม้เครื่องมือป้องกันภัย เพราะเราจะต้องพึ่งตนเองยามขับขัน ไม่มีใครมาช่วยเหลือ

(http://www.saveoursea.net/oldboard/files/nam-khem_19.jpg)

อย่างที่ชาวบ้านเค้าคุยกันครับ .... ถ้าทางการจะไม่มาคอยช่วยเหลือ ก็ควรจะจัดหาเครื่องไม้เครื่องมือไว้ให้พวกเขาไว้คอยป้องกันภัยให้ตัวเองสิครับ ..... ถ้าหางบไม่ได้ แทนที่จะเอาเงินไปละลายทะเล ในการจัดงานรำลึกวันครบรอบสึนามิ เพื่อหวังผลด้านการท่องเที่ยว ผมว่าเอาเงินนั้น มาทำอะไรที่จะต่อชีวิตให้พวกเขา และช่วยทำให้พวกเขาพ้นภัยที่อาจจะมีในอนาคต จะได้บุญมากกว่าการจัดงานเยอะเลยครับ

ถ้ายังไม่ได้Feel .... ผู้หลักผู้ใหญ่ของบ้านเมืองลองไปนั่งอยู่กับพวกเขา ในคืนที่มีแผ่นดินไหวและมีการเตือนภัยสึนามิจากประเทศเพื่อนบ้านดู อาจจะเข้าถึงหัวอกชาวบ้านน้ำเค็มได้บ้างครับ :(

10 อันดับเมืองที่มีมลพิษมากที่สุดในโลก

(http://www.matichon.co.th/news-photo/matichon/2007/09/tec14290950p1.jpg)
โรงงานอุตสาหกรรมในเมืองซัมกายิตกำลังปล่อยมลพิษสู่ท้องฟ้า( ภาพBlacksmith Institute)

หนึ่งในวิกฤตการณ์ของมนุษยชาติในปัจจุบันคือ วิกฤติการณ์ภาวะมลพิษซึ่งกำลังคุกคามสุขภาพของมนุษย์หลายร้อยล้านคน และนับวันจะทวีความรุนแรงยิ่งขึ้นในหลายประเทศ

สถาบันแบล็คสมิธ (BlacKsmith Institute) องค์กรวอทช์ด๊อกด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีสำนักงานอยู่ที่นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ได้เผยแพร่ผลการสำรวจ10 เมืองที่มีภาวะมลพิษมากที่สุดในโลกประจำปี 2007 จากการศึกษาข้อมูลภาวะมลพิษใน 400 เมืองทั่วโลก

ข้อมูลจากหลายๆเมืองได้มาจากประชากรในเมืองนั้นๆ เอ็นจีโอ และรัฐบาลท้องถิ่น โดยพิจารณาจากปัจจัย ความเป็นพิษ ระดับความมากน้อยของมลพิษ และจำนวนประชากรที่ได้รับผลกระทบ

หลังจากนั้นนำมาจัดอันดับเมืองที่มีภาวะมลพิษมากที่สุดในโลกจำนวน 10 เมือง รายงานนี้ระบุว่า มีประชาชนได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากมลพิษที่เกิดจากอุตสาหกรรมผลิตสารเคมี โลหะหนักและเหมืองแร่ซึ่งทำให้ประชาชนป่วยเป็นโรคเรื้อรังและตายก่อนวัยอันสมควรราว 12 ล้านคน

มาดูกันว่ามีเมืองใดบ้าง

เมืองซัมกายิต ประเทศอาเซอร์ไบจาน เมืองศูนย์กลางอุตสาหกรรมหนักและอุตสาหกรรมเคมีการเกษตร ซึ่งรวมทั้งยางสังเคราะห์ อลูมิเนียม และยาฆ่าแมลง

โรงงานอุตสาหกรรมผลิตสารเคมี น้ำมัน และโลหะหนักปล่อยมลพิษสู่อากาศปีละ 70-120,000 ตัน มีประชาชนที่ได้รับผลกระทบจำนวน 275,000 คน อัตราผู้ป่วยโรคมะเร็งของเมืองนี้สูงกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศ 22- 51 % การเปลี่ยนแปลงของยีนรวมทั้งเด็กพิการแต่กำเนิดถือเป็นเรื่องปกติ

เมืองหลินเฟิน ประเทศจีน เมืองหลินเฟินอยู่ใน มณฑลชานสี

ศูนย์กลางการใช้พลังงานถ่านหินของจีน เป็น 1 ใน 20 เมืองที่มีมลพิษมากที่สุดในโลกจากการศึกษาของธนาคารโลก(16 เมืองอยู่ในจีน) และเป็นเมืองที่มีคุณภาพของอากาศเลวร้ายที่สุดในจีนจากการศึกษาขององค์การ State Environmental Protection Administration (SEPA)

มลพิษทีถูกปล่อยออกมามีหลายชนิด อาทิเช่น เขม่าคาร์บอนมอนอกไซด์ ไนโตรเจนออกไซด์ เป็นต้น แหล่งปล่อยที่สำคัญคือโรงงานอุตสาหกรรมและยานยนต์ มีประชาชนได้รับผลกระทบจากมลพิษมากถึง 3 ล้านคน

เมืองเทียนหยิง ประเทศจีน เมืองเทียนหยิงอยู่ในมณฑลอานฮุยซึ่งเป็นมณฑลที่เป็นแหล่งผลิตสินค้าที่ใหญ่ที่สุดในประเทศจีน การใช้เทคโนโลยีต่ำ การผลิตที่ผิดกฎหมาย และการขาดมาตรการควบคุมมลพิษเป็นสาเหตุทำให้เกิดการปล่อยสารตะกั่วและโลหะหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งสารตะกั่วมีปริมาณสูงกว่ามาตรฐานด้านสุขภาพหลายเท่า แหล่งปล่อยสารตะกั่วคือเหมืองตะกั่วขนาดใหญ่

มีประชาชนได้รับผลกระทบ 140,000 คน

เมืองสุกินดา ประเทศอินเดีย เมืองสุกินดาอยู่ในรัฐโอริสสา

แหล่งแร่โครไมท์ที่ใหญ่ที่สุดของประเทศอินเดีย มลพิษมาจากเหมืองแร่โครไมท์ จำนวน12 แห่งซึ่งดำเนินกิจการโดยไม่มีการจัดการด้านสิ่งแวดล้อม เศษหินกว่า 30 ล้านตันกระจายไปทั่วบริเวณรอบๆเหมือง น้ำเสียจากเหมืองซึ่งไม่ได้รับการบำบัดไหลลงแม่น้ำที่เป็นเส้นเลือดใหญ่ของชุมชน น้ำที่ใช้ดื่มปนเปื้อนสาร Hexavalent Chromium ประมาณ 60% อากาศและดินก็ปนเปื้อนสารดังกล่าวนี้ด้วย

มีประชาชนได้รับผลกระทบ 2.6 ล้านคน

(http://www.matichon.co.th/news-photo/matichon/2007/09/tec14290950p2.jpg)
เหมืองร้างในเมืองคับเว แซมเบีย(ภาพBlacksmith Institute)
คนงานกำลังทิ้งของเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมในเมืองวาปี อินเดีย(ภาพBlacksmith Institute)

เมืองวาปี ประเทศอินเดีย เมืองวาปีอยู่ในรัฐคุชราต

มีอุตสาหกรรมต่างๆมากกว่า 50 ชนิด ในจำนวนนี้มี อุตสาหกรรมปิโตรเคมี ยาฆ่าแมลง สิ่งทอ ยารักษาโรค เมื่อปี 1994 องค์การCentral Pollution Control Board of India (CPCB) ประกาศว่าเมืองวาปีเป็นเขตมลพิษรุนแรง

มลพิษมาจากของเสียในโรงงานอุตสาหกรรม อาทิเช่น โลหะหนัก ย่าฆ่าแมลง ไซยาไนด์ เป็นต้น ทำให้ประชาชนป่วยเป็นโรคผิวหนังอักเสบ โรคปอด และมะเร็งช่องคอ

น้ำใต้ดินที่เมืองวาปีปนเปื้อนสารปรอทและสารตะกั่วเกินกว่าที่องค์การอนามัยโลกกำหนดเกือบ 100 เท่า

มีประชาชนได้รับผลกระทบ 71,000 คน

เมืองลา โอโรยา ประเทศเปรู

เมืองเหมืองแร่บริเวณเทือกเขาแอนดิสและแหล่งหลอมโลหะ นับตั้งแต่ปี 1922 ประชาชนในเมืองนี้ได้รับผลกระทบจากมลพิษและของเสียจากเหมืองและโรงงาน คือ สารตะกั่ว ทองแดง สังกะสีและ กำมะถัน

ปัจจุบันทางการเปรูขึ้นบัญชีเป็นเมืองที่มีคุณภาพอากาศอยู่ในระดับเลวร้าย 99% ของเด็กที่อาศัยอยู่ในและรอบๆเมืองมีสารตะกั่วในเลือดสูงเกินมาตรฐาน

มีประชาชนได้รับผลกระทบ 35,000 คน

เมืองเซอร์ซินสค์ ประเทศรัสเซีย

นี่คือเมืองที่หนังสือกินเนสส์บุ๊คบันทึกว่าเป็นเมืองที่มีมลพิษทางเคมีมากที่สุดในโลก เมืองเซอร์ซินสค์ เป็นศูนย์กลางการผลิตเคมีภัณฑ์และอาวุธเคมีตั้งแต่ครั้งสงครามเย็นรวมทั้งการผลิตน้ำมันที่มีสารตะกั่วด้วย

มลพิษของเมืองนี้คือแก๊สซาริน แก๊สวีเอ็กซ์ รวมทั้งสารตะกั่ว

มีประชาชนได้รับผลกระทบ 300,000 คน

เมืองนอริลสค์ ประเทศรัสเซีย

เมืองนอริลสค์ อยู่ในไซบีเรีย เป็นเมืองที่มีอุตสาหกรรมหลอมโลหะที่ใหญ่ที่สุดในโลก แต่ละปีมลพิษจากทองแดงและนิเกิลออกไซด์เกือบ 500 ตันและกำมะถันอีก 2 ล้านตันถูกปล่อยสู่อากาศ

เมืองนอริลสค์ เป็นหนึ่งในเมืองที่มีมลพิษมากที่สุดในรัสเซีย หิมะที่นี่มีสีดำ ประชาชนได้รับผลกระทบจากมลพิษในอากาศ 134,000 คน

(http://www.matichon.co.th/news-photo/matichon/2007/09/tec14290950p3.jpg)
ร่างกายของคนงานเหมืองถ่านหินในเมืองหลินเฟิน เปรอะเปื้อนไปด้วยเขม่า(ภาพBlacksmith Institute)
ผู้ป่วยจากรังสีนิวเคลียร์ของโรงไฟฟ้าเชอร์โนบิล(ภาพBlacksmith Institute)

เมืองเชอร์โนบิล ประเทศยูเครน

แม้ว่าอุบัติเหตุเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์ของโรงไฟฟ้าเชอร์โนบิลระเบิดเมื่อวันที่

26 เมษายน ปี1986 จะผ่านไปเป็นเวลา 21 ปีและมีประชาชนได้รับผลกระทบมากถึง 5.5 ล้านคนแล้วก็ตาม แต่บริเวณในรัศมี 19 ไมล์รอบๆโรงไฟฟ้าแห่งนี้ก็ยังเป็นบริเวณที่อยู่อาศัยไม่ได้

กัมมันตภาพรังสีส่วนใหญ่ยังถูกเก็บกักไว้ภายในโรงไฟฟ้า รอยรั่วของโครงสร้างโรงไฟฟ้าอาจทำให้น้ำฝนไหลเข้าไปจนทำให้เกิดของเหลวเป็นพิษและปนเปื้อนในน้ำใต้ดินได้

เมืองคับเว ประเทศแซมเบีย

เมืองคับเวเคยรุ่งเรืองด้วยอุตสาหกรรมเหมืองแร่สังกะสีและตะกั่วจนถึงปี 1994 อุตสาหกรรมนี้ได้ทิ้งฝุ่นตะกั่วไว้ในดิน โลหะหนักไว้ในน้ำ งานวิจัยระบุว่ามีการกระจายของตะกั่ว แคดเมียม ทองแดง สังกะสีปนเปื้อนอยู่ในดินในปริมาณที่สูงกว่ามาตรฐานขององค์การอนามัยโลก ในรัศมี 20 กิโลเมตร

มีประชาชนได้รับผลกระทบ 255,000 คน

รายงานของสถาบันแบล็คสมิธมีเป้าหมายเพื่อให้เกิดความตระหนักหรือใส่ใจต่อปัญหามลพิษในประเทศที่กำลังพัฒนาเศรษฐกิจซึ่งที่ผ่านมาไม่ถูกนำเสนอให้รับรู้อย่างกว้างขวางทั้งทางสื่อมวลชนหรือภายในชุมชนนั้นเอง

จาก : มติชน คอลัมน์ โลกสามมิติ โดย บัณฑิต คงอินทร์ วันที่ 29 กันยายน 2550

คนหวั่น กรุงเทพฯไหว

(http://www.bangkokbiznews.com/2007/10/08/images/189572_7701965lowShow.jpg)
กรุงเทพฯ มุมสูง

แผ่นดินไหว เป็นภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นจากการระบายความเครียดของโลกในรูปการสั่นสะเทือน หลายพื้นที่เกิดแผ่นดินไหวถี่จึงมีระบบป้องกัน ส่วนบางพื้นที่หลายสิบหลายร้อยปีจึงจะมีการสั่นไหวสักครั้ง มาตรการในการรองรับความปลอดภัยจึงยังไม่ได้รับการพัฒนา ประเทศไทยเป็นหนึ่งในนั้น ทว่า ระยะ 4-5 ปีหลัง เกิดเหตุบ่อยครั้งจนรู้สึกได้ จุดประกาย ชวนคุณวิเคราะห์เหตุแผ่นดินไหว ที่ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป

วันที่ 19 กันยายน 2528 ขณะที่ประชากรในกรุงเม็กซิโกกำลังใช้ชีวิตประจำวันไปตามวิถีปกติ มหันตภัยร้ายทางธรรมชาติบางอย่างก็พลันเกิดขึ้น โดยที่ไม่มีใครคาดคิดหรือทันระวังตัว

แผ่นดินไหวขนาด 8.1 ริกเตอร์ มีศูนย์กลางอยู่ห่างจากกรุงเม็กซิโกประมาณ 350 กิโลเมตร สร้างความเสียหายอย่างรุนแรงให้กับกรุงเม็กซิโก เพียงไม่ถึง 1 นาที อาคารบ้านเรือนก็ถล่มร่วงลงมาพังราบ ยังผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 10,000 คน อาคารเสียหาย 600 หลัง และมูลค่าทรัพย์สินที่สูญสลายไปกว่า 5,000 ล้านเหรียญสหรัฐ

อีก 10 ปีถัดมา ญี่ปุ่นต้องระส่ำระสายไปทั้งประเทศ เมื่อเกาะเล็กๆ แต่มีประชากรหนาแน่นอย่างโกเบ ประสบเหตุแผ่นดินไหวครั้งรุนแรงที่สุดในเช้ามืดของวันที่ 17 มกราคม 2538 ความแรงขนาด 7.2 ริกเตอร์ คร่าชีวิตผู้คนไปมากถึง 5,300 คน อาคารเสียหายรุนแรงกว่า 75,000 หลัง ทางด่วนและทางรถไฟยกระดับหลายส่วนพังทลายลงมา และท่าเรือเกือบทั้งหมดเสียหายจนใช้การไม่ได้

ช่วงสายของวันที่ 26 ธันวาคม 2547 นักท่องเที่ยวรวมถึงทุกชีวิตที่อยู่ริมทะเลหลายประเทศ ต้องหนีตายจากคลื่นร้ายสึนามิ ที่มีต้นตอมาจากแผ่นดินไหวขนาด 9.3 ริกเตอร์ บริเวณยอดเกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย ความรุนแรงครั้งนั้นกระชากวิญญาณของผู้คนไปมากมายนับไม่ถ้วน

ประเทศไทยได้รับผลกระทบโดยตรง 6 จังหวัด แต่ความรุนแรงที่วัดได้คือความเสียใจของคนทั้งโลก

หลังจากนั้นก็เกิดเหตุแผ่นดินไหวอีกบ่อยครั้ง แต่ที่น่าสนใจคือ มันส่อเค้ารุนแรงขึ้นจนสามารถเขย่าขวัญประชากรชาวกรุงเทพมหานครได้ เพราะอาคารสูงหลายแห่งในกรุงเทพฯ แอบโยกเยกเบาๆ

ไม่มีใครล่วงรู้อนาคตของการเกิดแผ่นดินไหวได้ แต่สิ่งที่คนไทยทุกคนควรตระหนักไว้ก็คือ ภัยแผ่นดินไหวกำลังคืบคลานเข้ามาใกล้ชีวิตประจำวันของเราไปทุกที

แล้วจะเกิดอะไรขึ้น หากแผ่นดินไหวขยายความรู้สึกต่ออาคารสูงในกรุงเทพฯ มากกว่าแค่โยกเยกเบาๆ

(http://www.bangkokbiznews.com/2007/10/08/images/189572_map_winceShow.jpg)
ตำแหน่งและขนาดแผ่นดินไหวในประเทศไทย และประเทศใกล้เคียง

กรุงเทพฯ (ยัง) อันตราย

ถึงแม้ประเทศไทยจะประสบภัยธรรมชาติในลักษณะนี้ค่อนข้างน้อยเมื่อดูตามประวัติศาสตร์ของการเกิด และหลายๆ คนก็เชื่อว่า "ทำเลที่ตั้งของประเทศไทย ปลอดภัยจากแผ่นดินไหวแน่ๆ"

แต่ ณ วันนี้ความเชื่อเหล่านั้นถูกนักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญด้านแผ่นดินไหวลบทิ้งไป เพราะข้อมูลจากการศึกษาวิจัยในช่วงกว่า 10 ปีที่ผ่านมา ยืนยันแล้วว่า ประเทศไทยไม่ได้ปลอดภัยจากแผ่นดินไหวร้อยเปอร์เซ็นต์

รศ.ดร.เป็นหนึ่ง วานิชชัย ผู้เชี่ยวชาญด้านแผ่นดินไหว จากสถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเซีย (AIT) บอกว่า ประเทศไทยมีความเสี่ยงต่อแผ่นดินไหว โดยเฉพาะพื้นที่ในจังหวัดภาคเหนือและภาคตะวันตก ทว่า ไม่ได้อยู่ในระดับความเสี่ยงที่สูงจนเกินไป

"ความเสี่ยงไม่สูง ก็ไม่ได้แปลว่าเราจะไม่มีการสั่นสะเทือนที่รุนแรง เพียงแต่ว่าการสั่นสะเทือนที่รุนแรงที่เป็นอันตรายต่ออาคารบ้านเรือนไม่ได้เกิดขึ้นบ่อย ไอ้ตัวที่แรงๆ จริงๆ อาจจะใช้เวลาหลายร้อยปีจึงจะเกิดสักครั้ง จริงๆ แล้วเท่าที่ข้อมูลเราบอกมา แผ่นดินไหวตั้งแต่ 5 ริกเตอร์ขึ้นไป มันก็เป็นอันตรายแล้ว และ 5 ริกเตอร์นี่ก็เกิดทุกๆ 5 ปี 10 ปี เพียงแต่ว่าแผ่นดินไหวประเภทนี้รัศมีการทำลายต่ำ มันแค่ประมาณ 10 กว่ากิโลเมตร ถ้าเราไม่อยู่ใกล้ๆ ใจกลางของมัน เราก็ไม่เป็นอะไร"

ผู้เชี่ยวชาญคนเดิมว่า แผ่นดินไหวขนาด 6 ริกเตอร์ อาจจะใช้เวลา 50-60 ปีกว่าจะเกิดสักครั้ง ส่วนที่ขนาดใหญ่กว่านั้นคือ 7 ริกเตอร์ขึ้นไป ก็อาจจะใช้เวลานานถึง 200-300 ปี แต่เหล่านี้ก็ไม่ใช่ความแน่นอน

จากการที่กรุงเทพฯ และเขตปริมณฑล เคยเป็นทะเลมาก่อนในอดีต ส่งผลให้ดินใต้พื้นมีลักษณะเป็นแอ่งดินอ่อนขนาดยักษ์ เรียกว่า แอ่งกรุงเทพฯ หรือ Bangkok Basin ซึ่งดินอ่อนที่มีความหนา 10-20 เมตรนี้มีคุณสมบัติพิเศษที่เรียกว่า อีลาสติก (elastic) คือมีความยืดหยุ่นสูง ดังนั้น ชั้นดินอ่อนหนาเมื่อเกิดเหตุแผ่นดินไหว การสั่นสะเทือนจะรุนแรงกว่าปกติ

"บนดินอ่อนเวลาถูกแผ่นดินไหวเขย่า มันจะสั่นเป็นจังหวะพิเศษ จะแตกต่างจากการสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวบนดินแข็งๆ ทางภาคเหนือหรือพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรี อันนั้นจะสั่นแบบแรงๆ เร็วๆ แต่ว่าบนดินอ่อนจะเป็นการสั่นสะเทือนแบบช้าๆ มีจังหวะที่ชัดเจน แล้วก็สั่นนาน มันจะมีกำลังขยายมากกว่าปกติ เทียบกับพวกดินแข็งๆ อาจจะแรงกว่าถึง 3 เท่า"

ลักษณะการสั่นแบบนี้ส่งผลกระทบต่ออาคารที่มีขนาดสูง เช่น อาคารทั่วไปในกรุงเทพฯ และปริมณฑล แต่หากเป็นการสั่นสะเทือนบนพื้นดินแข็งที่แรงและเร็ว จะส่งผลต่ออาคารขนาดเล็ก ไปจนถึงอาคารขนาดกลาง ดังนั้น การเตรียมพร้อมในแต่ละพื้นที่จึงค่อนข้างแตกต่างกัน

"สำหรับกรุงเทพฯ เรารู้กันแล้วว่าแผ่นดินไหวเกิดขึ้นหลายครั้งในรอบหลายปี อาคารสูงๆ อาจจะสูงมากๆ 20-40 ชั้น ก็โยกกันเยอะเลย แถวสีลม หรือที่อื่นก็มี บางเหตุการณ์ตึกนั้นโยก บางเหตุการณ์ตึกนี้โยก แต่ประเด็นที่สังคมต้องรู้ไว้ก็คือว่า ที่เกิดมาทั้งหมดนั่นยังไม่ใช่ของจริง"

อาจารย์เป็นหนึ่ง กล่าวว่า ขนาดของแผ่นดินไหวแม้จะเป็นตัวเลขที่แตกต่างกันเพียงแค่ขั้นเดียว คือ 6, 7, 8 แต่พลังงานที่ถูกปลดปล่อยออกมาต่างกันมากมายมหาศาล อาจจะเป็น 1,000 เท่า ในบางกรณี

"ในระยะเป็นพันๆ กิโลเมตรรอบประเทศไทย มีแหล่งกำเนิดแผ่นดินไหวเยอะแยะ อาจจะเกิด 6 ริกเตอร์ 7 ริกเตอร์ 8 ริกเตอร์ได้ แต่ที่ผมเป็นห่วง แล้วคนที่ศึกษาเรื่องนี้เป็นห่วงก็คือ เกิดแบบนั้นแหละ แต่เกิดขนาด 8 ริกเตอร์ ในระยะประมาณ 400 กิโลเมตร ซึ่งมันมีอยู่ แถวทะเลอันดามัน" ผู้เชี่ยวชาญคนดัง เผย

บริเวณที่ว่าอยู่บนรอยเลื่อนสะแกง หากดูตามประวัติรอยเลื่อนนี้เคยเกิดเหตุแผ่นดินไหวรุนแรงขนาด 8 ริกเตอร์ และ 7.9 ริกเตอร์มาแล้วเมื่อ 90 ปีก่อน และอีก 20 ปีถัดมาก็เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.3 ริกเตอร์ ถึง 2 ครั้ง ในจุดที่ต่ำลงมา นั่นแปลว่า บนรอยเลื่อนเส้นเดียวกัน หากเกิดแผ่นดินไหวจะคายพลังงานออกมาเป็นจุดๆ ไม่ใช่ตลอดทั้งแนว แต่ค่อยๆ ไล่เรียงไป

"ตอนที่เกิดขนาด 7.3 ริกเตอร์ เมื่อประมาณ 70 ปีมาแล้ว ก็มีเรคคอร์ดว่าในกรุงเทพฯ วุ่นวายพอสมควร ตอนนั้นยังไม่มีตึกสูง ก็ไม่ได้ทำความเสียหายอะไร แต่รถที่จอดอยู่ก็ขยับ น้ำในแม่น้ำเจ้าพระยากระฉอก คนบนพื้นดินตกใจกันหมด แต่ตอนนั้นยังไม่มีตึกสูง ไม่มีอาคารที่โยกได้เหมือนอย่างนี้ แล้วเราก็ยังไม่เกิดเหตุการณ์แบบคลิติเคิลจริงๆ คือ 8 ริกเตอร์ ในระยะ 400 กิโลเมตร"

นั่นหมายถึงตำแหน่งต่อไปบนรอยเลื่อนสะแกง ซึ่งอาจารย์เป็นหนึ่ง หรือผู้เชี่ยวชาญคนใด ก็ไม่สามารถบอกได้ว่า เมื่อไรพลังงานจะคลายความเครียดออกมาจริงๆ และถ้าเวลานั้นมาถึง กรุงเทพฯ และปริมณฑล พร้อมหรือยังกับการป้องกันภัย

"ทำไมขนาด 8 ริกเตอร์ในระยะ 400 กิโลเมตรเป็นอันตราย ก็จะเทียบให้เห็น เราต้องดูเหตุการณ์ที่เม็กซิโกซิตี เมืองนี้เกิดแผ่นดินไหวขนาด 8.1 ริกเตอร์ ห่างจากเม็กซิโกซิตี 350 กิโลเมตร อาคารลงมากองกันเยอะเลย 600 หลังเสียหายรุนแรง คนเสียชีวิตมากกว่า 10,000 คน ส่วนใหญ่เป็นอาคารเตี้ย คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ อาคารเตี้ยหรืออาคารขนาดกลางเสียหายแค่ 2 เปอร์เซ็นต์ แต่อาคารสูงที่มีอยู่น้อยกว่า ความเสียหายคิดเป็นเปอร์เซ็นต์แล้ว 20 เปอร์เซ็นต์ เพราะฉะนั้นโดยสัดส่วนแล้ว อาคารสูงมีผลกระทบมากกว่า"

ในกรณีของกรุงเม็กซิโก ไม่ได้มีปัญหาแค่อาคารสูงเท่านั้น แต่ยังมีเรื่องปัญหาดินอ่อน ซึ่งคล้ายกับกรุงเทพฯ และปริมณฑลมาก กรุงเม็กซิโกเคยเป็นทะเลสาบมาก่อน เพราะฉะนั้นประวัติจะคล้ายๆ กัน จึงไม่น่าแปลกที่นักวิชาการจะนำสภาพภูมิศาสตร์ของทั้ง 2 ประเทศมาเทียบเคียงเพื่อเตรียมพร้อมเรื่องความปลอดภัย

"แต่ผมก็ไม่อยากทำให้คนตกใจมาก เรารู้ว่าอาคารหลายอาคารอาจจะโยกได้ แต่ถ้าเผื่อมีกระดูกข้างในดีๆ ซึ่งเราเช็คหลายอาคารแล้วพบว่า ลิฟต์คอร์ ตัวแกน ปล่องลิฟต์ กำแพงคอนกรีตเสริมเหล็กที่อยู่ในโครงสร้าง ที่เราเรียกว่าเป็นกระดูก มีการจัดวางตัวดีมาก มีความต่อเนื่องกันดี หลายๆ หลังก็เลยมีความแข็งแรงเป็นพิเศษ แต่ว่ามีอาคารหลายหลังเหมือนกันที่อ่อนแอ คือมันมีทั้งอาคารแข็งแรงและอ่อนแอปะปนกัน สิ่งที่เราพยายามทำ คือ ออกกฎหมาย ผลักดันให้มีการบังคับให้การออกแบบอาคารใหม่ทนต่อผลของการเกิดแผ่นดินไหวในระยะไกลได้ เพื่อที่เราจะได้ขจัดอาคารอ่อนแอออกไปในอนาคต"

ถามถึงเรื่องการตรวจสอบคุณภาพอาคารในกรุงเทพฯ อาจารย์เป็นหนึ่งบอกว่า ยังไม่มีการสำรวจอย่างจริงจัง ทั้งนี้เพราะกระบวนการค่อนข้างละเอียด ต้องมีการวิเคราะห์โครงสร้าง และใช้วิศวกรผู้มีความสามารถ ซึ่งจะดูภายนอกอย่างเดียวไม่ได้

"เรื่องที่ทำง่ายกว่าคือการจัดการกับอาคารใหม่ แล้วประชาชนก็จะถามเรื่องนี้เองแหละว่า อาคารที่เขามีอยู่จะปลอดภัยหรือเปล่า พอถึงตอนนั้นก็คงจะมีการสำรวจอย่างจริงจัง ยกตัวอย่างเช่นตอนนี้เรากำลังทำโครงการกับการเคหะแห่งชาติ เพื่อที่จะออกแบบแฟลตเอื้ออาทร ที่เป็นแฟลตราคาถูก ให้มันทนต่อแผ่นดินไหวได้ แล้วจำเป็นต้องสร้างให้เร็วด้วยวิธีชิ้นส่วนสำเร็จรูป เราก็พยายามหาวิธีให้เขาว่าจะสร้างอย่างไรให้เร็ว ราคาถูก และต้านแรงแผ่นดินไหวได้ด้วย ซึ่งเราคิดว่ามันทำได้ แต่ต้องมีความต้องการขึ้นมาก่อน"

(http://www.bangkokbiznews.com/2007/10/08/images/189572_tower_winceShow.jpg)
อาคารเอนเนอร์ยี่ คอมเพล็กซ์ ที่ออกแบบต้านทานแผ่นดินไหว

อาคาร (ต้อง) ปลอดภัย

ขณะนี้ ร่างกฎกระทรวงฉบับปรับปรุงใหม่ ผ่านคณะกรรมการกฤษฎีกาแล้ว กำลังอยู่ในขั้นพิจารณาของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ซึ่งถ้าประกาศใช้แล้วจะมีผลบังคับใช้ต่ออาคารในกรุงเทพมหานคร สมุทรปราการ ปทุมธานี นนทบุรี และสมุทรสาคร เนื่องจากอยู่บนชั้นดินอ่อนซึ่งจะมีการสั่นไหวที่รุนแรง

จริงอยู่ว่า การผลักดันให้มีกฎหมายควบคุมการออกแบบก่อสร้างอาคาร จะเป็นตัวกำหนดให้วิศวกรก่อสร้างอาคารทนต่อแรงสั่นของแผ่นดินไหว แต่ตลอดระยะเวลา 10 ปี ที่กฎกระทรวงฉบับที่ 49 (พ.ศ.2540) ออกมา ก็อาจจะไม่ได้แก้ปัญหามากนัก เพราะยังมีคนไม่ปฏิบัติตามเยอะ และไม่มีกระบวนการตรวจสอบที่แท้จริง

ปัญหาอีกเรื่องหนึ่งที่ถือเป็นประเด็นสำคัญก็คือ วิศวกรส่วนใหญ่ยังออกแบบอาคารที่สามารถต้านทานแผ่นดินไหวได้ไม่เป็น เพราะในหลักสูตรปริญญาตรีไม่มีสอน ส่วนหลักสูตรปริญญาโทก็มีบ้างบางสถาบัน เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเซีย ทว่า วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทยฯ (วสท.) ก็พยายามจัดการอบรมวิศวกรทั่วไปเกี่ยวกับเรื่องนี้อย่างต่อเนื่อง เพื่อเพิ่มพูนทักษะให้กับวิศวกรในอนาคต

"คนที่รู้เรื่องการออกแบบมีอยู่จำกัด เราก็ต้องรีบผลิตวิศวกร รีบทำการฝึกอบรมวิศวกรให้รู้เรื่องการออกแบบอาคารต้านแผ่นดินไหว ปริญญาตรีไม่ได้สอนแต่ก็มีการพูดกันในคณะกรรมการแผ่นดินไหว เมื่อหลังจากเกิดแผ่นดินไหวที่ลาว มีมติว่าน่าจะขอความร่วมมือไปที่สถาบันการศึกษาให้บรรจุลงในหลักสูตรในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง เพื่อให้มีพื้นฐาน อันนี้เป็นมติของคณะกรรมการแผ่นดินไหวแห่งชาติ แต่ยังไม่ได้ดำเนินการ" ศาสตราจารย์ ดร.ปณิธาน ลักคุณะประสิทธิ์ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านวิศวกรรมแผ่นดินไหวและการสั่นสะเทือน คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าว

อาจารย์ปณิธาน บอกว่า แม้นักวิชาการจะนำเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับเม็กซิโกซิตีมาเป็นบทเรียน แต่ก็ไม่ควรทึกทักไปว่าจะเหมือนกันซะทีเดียว เพราะจากข้อมูลรอยเลื่อนที่มีอยู่ อาจารย์เชื่อว่าไม่เลวร้ายเท่ากรุงเม็กซิโก

"ยังไงก็ตาม เราพบว่าการสั่นไหวที่กรุงเทพฯ ถ้ามันเกิดก็จะอยู่ในระดับ 5-10 เปอร์เซ็นต์ของอัตราเร่งจากแรงโน้มถ่วง (เปอร์เซ็นต์ g) คือถ้าเราเอาก้อนหินมาแล้วปล่อยให้มันหล่นลง ทุกๆ 1 วินาที มันจะมีความเร็วเปลี่ยนไปเท่าไร ค่านั้นคือค่าอัตราเร่งจากแรงโน้มถ่วงของโลก ทีนี้อัตราเร่งในแนวราบประมาณ 5-10 เปอร์เซ็นต์ ถามว่ามากแค่ไหน แผ่นดินไหวที่เรายืนบนพื้นแล้วเรารู้สึกมันจะประมาณ 2 เปอร์เซ็นต์ g เพราะฉะนั้นโครงสร้างทั่วไปถ้าไม่ได้ออกแบบให้ต้านแผ่นดินไหว ถ้าเกิดสัก 10 เปอร์เซ็นต์ g ขึ้นมามันจะเสียหายได้"

สำหรับอาคารที่ดีที่สามารถต้านทานแรงแผ่นดินไหวได้ อาจารย์ปณิธาน บอกว่า ต้องมีความเหนียว และเสริมเหล็กให้เพียงพอ ที่สำคัญคือส่วนของโครงสร้าง เช่น เสา คาน ถ้าเป็นอาคารสูงก็ควรจะเพิ่มผนังคอนกรีตรับแรง หรือ Shear wall ด้วย

"ไม่ใช่ไปทำโครงสร้างหวือหวาเป็นรูปอะไรก็ไม่รู้ เวลามันสั่นมันก็จะยุ่งเหยิงไปหมด เกิดแรงเพิ่มเติมมากมาย ให้ทำเป็นรูปร่างเรียบง่าย มีลักษณะสมมาตรเท่าที่จะทำได้ ถ้าทำอย่างนี้แล้ว การออกแบบค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นก็แค่ 5-10 เปอร์เซ็นต์ของส่วนโครงสร้างเท่านั้น แต่ถ้าเป็นตึกรูปร่างแปลกๆ ต้องวิเคราะห์โดยวิธีพลศาสตร์ให้ดี ซึ่งมันจะยุ่งยากมากขึ้น แล้วการสั่นไหวไม่ดี บิดบ้าง แกว่งบ้าง ก็ควรหลีกเลี่ยง ถ้าปล่อยให้บิดไปบิดมาก็อาจจะเหมือนอาคารในเมืองนอกที่บิดเป็นเกลียวเลย แต่ถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ ก็ต้องใช้วิทยาการที่ทันสมัยมาวิเคราะห์ให้มันละเอียด"

สำหรับผู้ที่จะซื้ออาคารหรือคอนโดมิเนียมเพื่ออยู่อาศัย สินิทธ์ บุญสิทธิ์ วิศวกรวิชาชีพ 8 สำนักควบคุมและตรวจสอบอาคาร กรมโยธาธิการและผังเมือง กระทรวงมหาดไทย แนะว่า อาจจะดูจากภายนอกทั่วไปไม่ได้ หากต้องซื้อจริงๆ ต้องตรวจสอบให้ละเอียดถึงโครงสร้างภายในจากแบบแปลน

"ถ้าเราจะไปซื้อ เจ้าของโครงการเขาต้องบอกว่าดีอยู่แล้ว ผมแนะนำว่า คืออาจจะลำบากนิดหนึ่ง เราคงต้องไปตรวจสอบกับทาง กทม. ว่าอาคารนี้ตอนเริ่มสร้างเขามีการออกแบบต้านแรงแผ่นดินไหวหรือเปล่า เพราะตอนนี้กฎหมายยังไม่ออก เพราะฉะนั้นเจ้าของโครงการบางรายก็อาจจะยังไม่ได้คำนึงถึงเรื่องนี้"

สินิทธ์ เพิ่มเติมว่า ในฐานะของผู้บริโภคการจะซื้อบ้านหรือคอนโดมิเนียมสักหลังไม่ใช่แค่ตัดสินใจซื้อ ควรจะต้องศึกษารายละเอียดอย่างแน่นหนัก เพราะนอกจากแผ่นดินไหวแล้ว ยังมีภัยอื่นๆ อีกมากที่เกิดกับอาคาร ไม่ว่าจะเป็นอัคคีภัย วาตภัย อุทกภัย เหล่านี้ควรมีระบบป้องกันไว้อย่างดีเยี่ยม หากมั่นใจว่าปลอดภัย การตัดสินใจคงไม่ใช่เรื่องยาก

(http://www.bangkokbiznews.com/2007/10/08/images/189572_6017093lowShow.jpg)
ภาพการซ้อมหนีภัยของเด็กๆ ในฟิลิปปินส์

ด้าน อาจารย์ปณิธาน แนะว่า การซ้อมหนีภัยอาจจะไม่ช่วยอะไรได้มากนักหากเกิดแผ่นดินไหวจริงๆ แต่ก็อาจจะมีประโยชน์ในแง่ของการติดต่อประสานงาน เพราะการซ้อมหนีภัยครอบคลุมถึงการหนีไฟและแผ่นดินไหวด้วย

"ทางหนีมันเป็นช่องทางเดียวกัน ไม่ใช่แผ่นดินไหวมาไปใช้ลิฟต์ไม่ใช่ ต้องรู้เส้นทาง แล้วลงมาเป็นระเบียบ ไม่ใช่เหยียบกันตาย ลงมาต้องทำอะไร จะต้องติดต่อเจ้าหน้าที่หน่วยไหน เบอร์อะไร รถดับเพลิงติดต่ออย่างไร เพราะถ้ารุนแรงอาจจะเกิดไฟไหม้ ไม่ใช่ไฟไหม้แต่ไม่มีใครเรียกรถดับเพลิง ติดต่อรถยก ติดต่อหลายๆ อย่าง การซ้อมก็ทำให้ได้รู้ว่าจะไปเรียกใครมา ถึงเวลาก็เรียกได้จริงๆ"

ตามข้อมูลทางวิชาการ ภัยแผ่นดินไหวรุนแรงอาจจะยังไม่เกิดขึ้นภายในปีนี้ หรือปีหน้า แต่ว่าการผลักดันให้มีกฎหมายบังคับเรื่องการออกแบบอาคารต้านแรงแผ่นดินไหว จะช่วยให้คุณภาพของอาคารเปลี่ยนแปลงไปในอนาคต

แน่นอนว่า เมื่อถึงวันนั้นเราไม่อาจคาดเดาสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นได้ แต่มันก็น่าจะดีกว่าปล่อยให้วัวหายแล้วค่อยล้อมคอก ไม่ใช่หรือ

จาก : กรุงเทพธุรกิจ จุดประกาย วันที่ 9 ตุลาคม 2550

50 ปีผ่านไป-ผู้ป่วยมินามาตะ ยังคงเรียกร้องความเป็นธรรม

(http://www.matichon.co.th/news-photo/khaosod/2007/11/col01061150p1.jpg)
สถานที่รำลึกถึงผู้ที่เสียชีวิตและป่วยด้วยโรคมินามาตะ ซึ่งตั้งอยู่ที่บริเวณเชิงเขา ฝั่งตรงข้ามมองเห็นเมืองและอ่าวมินามาตะ

สมัยเด็กหลายคนคงเคยเรียนเรื่อง "โรคมินามาตะ" หรือความหายนะทางสิ่งแวดล้อมครั้งใหญ่ที่สุดของประเทศญี่ปุ่น เมื่อ "สารปรอท" เข้าไปปนเปื้อนกับแหล่งน้ำ จนชาวบ้านเมืองมินามาตะกว่า 2,000 คนเสียชีวิต อย่างน้อย 30,000 คน กลายเป็นคนพิการ และความพิการยังส่งผลต่อลูกหลาน

ความเสียหายที่เกิดขึ้นทำให้ทั่วโลกเรียก "โรคที่เกิดจากสารปรอท" ว่า "โรคมินามาตะ" และแทบไม่น่าเชื่อว่า เรื่องราวของมินามาตะยังไม่จบ คดีฟ้องร้องของชาวบ้านยังคง คาราคาซังอยู่ที่ศาล แม้เรื่องเกิดขึ้นเมื่อประมาณ 50 ปีที่แล้ว เมื่อ "บริษัทชิสโสะคอร์ป" ปล่อย "สารเมทธิลเมอคิวรี่" หรือ "สารปรอท" ลงมายังอ่าวมินามาตะและทะเลชิรานูอิ

อากิโนริ และ อิตสึโกะ โมริ สองสามีภรรยาชาวประมง ปัจจุบันอายุ 62 และ 58 ปี ตามลำดับ ย้อนให้ฟังถึงมหันตภัยครั้งนั้นว่า ครอบครัวของทั้งสองเป็นชาวเมืองมินามาตะ จังหวัดคุมา โมโตะ พ่อแม่ได้รับสารปรอทจนมีอาการปวดศีรษะจนตาพร่ามัว ไม่มีความรู้สึกที่แขนและขา นอนไม่หลับ เวียนหัวอาเจียน ขณะที่ตัวของอากิโนริและอิตสึโกะเองเริ่มรู้สึกว่า โรคฝังตัวอยู่ตามกระดูก ปวดตามแขนตามขา สูญเสียความรู้สึก อาการผิดปกติเหล่านี้เกิดจากรับประทานปลาปนเปื้อนสารปรอทตั้งแต่ยังเด็ก

อิตสึโกะ กล่าวว่า "มือและนิ้วของฉันกลายเป็นสีขาวซีดและคดงอ"

(http://www.matichon.co.th/news-photo/khaosod/2007/11/col01061150p2.jpg)
1. โรงงานสารเคมีชิสโสะคอร์ป ตัวต้นเหตุ 2. อีกส่วนหนึ่งของโรงงานชิสโสะ 3. ทางระบายน้ำฮักเเคน ที่ชิสโสะเคยปล่อยสารปรอทลงมาที่นี่ 4. อาสาสมัครป้อนข้าวนายยูจิ คาเนโกะ ผู้ป่วยมินามาตะ ที่สถานพยาบาลผู้พิการฮอตโตะเฮาสุ

"โรคมินามาตะ" เป็นจุดกำเนิดของการเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมครั้งใหญ่ของญี่ปุ่น เหมือนหายนะที่เกิดขึ้นที่โรงไฟฟ้านิวเคลียร์เชอร์โนบิล ประเทศยูเครน และโรงงานสารเคมียูเนี่ยนคาร์ไบด์ เมืองโบพาล ประเทศอินเดีย ที่กลายเป็นประเด็นถกเถียงด้านสิ่งแวดล้อมของโลก

หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อญี่ปุ่นแพ้สงคราม ญี่ปุ่นพยายามฟื้นฟูประเทศด้วยการเปลี่ยนเศรษฐกิจให้เป็นแบบอุตสาหกรรม ทำให้เกิดโรงงานทั่วญี่ปุ่นมากมาย วันหนึ่งเมื่อราว 50 ปีที่แล้ว มีผู้พบว่า ปลาในอ่าวมินามาตะที่ไหลลงทะเลชิรานูอิตายเป็นเบือ อีกาตกลงมาตายจากท้องฟ้าหรือไม่ก็บินชนหินตาย แมวเดินด้วยท่าทีประหลาดก่อนเสียชีวิต จากนั้นประชาชนเริ่มพูดไม่ชัด เดินไม่ได้ ตัวสั่น ชัก และเสียชีวิต และค.ศ.1956 เป็นปีที่โลกรู้จัก "โรค มินามาตะ"

ในตอนแรกชาวบ้านต่างหวาดกลัวว่าผู้ป่วยจะนำเชื้อมาติดต่อ ไม่มีใครอยากพูดถึงเรื่องนี้ ผู้ป่วยที่ไปถึงมือหมอมักมีอาการร้ายแรงแล้ว ถ้ายอมรับว่า เกิดโรคร้ายแรงขึ้นกับสื่อมวลชน ราคาปลาจากบริเวณนี้จะตกลงทันที ซึ่งชาวบ้านส่วนใหญ่ดำรงชีพด้วยการหาปลาขายไม่อยากให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้

"สารเมทธิลเมอคิวรี่" เกิดขึ้นเมื่อโรงงานต้องการผลิตสาร "เอซ ทัลดีไฮด์" เพื่อนำไปใช้ตามโรงงานต่างๆ ไปจนถึงโรงงานผลิตยา ส่วนบริษัทชิสโสะนั้นมีส่วนช่วยในการพัฒนาเศรษฐกิจประเทศหลังสงครามเป็นอย่างมาก จนทำให้รัฐบาลและข้าราชการในท้องถิ่นไม่อยากที่จะเข้าไปยุ่งเกี่ยว ชิสโสะซึ่งสามารถปล่อยสารปรอทลงในแหล่งน้ำยาวนานถึง 10 ปี จนถึงปี 1968 และกว่าที่ชิสโสะจะยอมรับว่าเป็นต้นเหตุในการปล่อยสารปรอทลงในแหล่งน้ำของมินามาตะนั้น ก็ใช้เวลากว่าสิบปีเช่นกัน เนื่องจากรัฐบาลพยายามปิดข่าวช่วยชิสโสะ

(http://www.matichon.co.th/news-photo/khaosod/2007/11/col01061150p3.jpg)
1. นายคูนิจิ ฮิรายามา อายุ 62 ปี ผู้ป่วยที่ได้รับความช่วยเหลือจากรัฐบาล 2. นายแพทย์ชิเอโกะ เอคิโนะ ช่วยพยุงนายมาซาฟูมิ ทาคิชิตะ ผู้ป่วยมินามาตะ โดยทาคิชิตะมีอาการแขนขาอ่อนแรงจนต้องใช้ไม้เท้า วันหนึ่งๆ ต้องกินยาถึง 9 ขนาน ทั้งยาคลายกล้ามเนื้อไปจนถึงยาคลายเครียด 3. อากิโนริและอิตสึโกะ โมริ สองสามีภรรยาชาวประมง ที่แม้จะป่วยด้วยโรคมินามาตะ แต่ต้องพยายามทำงานเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง 4. ผู้พิการจากโรคมินามาตะ

เมื่อปี 1959 ชิสโสะให้ "เงินช่วยเหลือ" กับเหยื่อมินามาตะจำนวนหนึ่ง แต่ยังปฏิเสธความรับผิดชอบ แต่เมื่อราว 20 กว่าปีที่แล้ว รัฐบาลญี่ปุ่นประกาศว่า เป็นความผิดของชิสโสะ ทำให้บริษัทต้องจ่ายเงินให้กับเหยื่อมินามาตะมากขึ้น อย่างไรก็ตาม รัฐบาลและวงการอุตสาหกรรมยังคงปกป้องชิสโสะจากการจ่ายเงินเต็มจำนวนที่บริษัทควรจ่าย เช่น จำกัดจำนวนเหยื่อที่จะได้รับเงินช่วยเหลือก้อนใหญ่มีแค่ 2,960 ราย ซึ่งเหยื่อ 2,078 รายเสียชีวิต

การต่อสู้ยังคงดำเนินต่อไป จนเมื่อ 3 ปีที่แล้ว ศาลฎีกาพิพากษาว่า รัฐบาลต้องรับผิดชอบต่อการแพร่กระจายโรค ทำให้ผู้ป่วยอีก 12,000 คน ได้รับความช่วยเหลือในการเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล แต่ยังไม่ใช่ความช่วยเหลือที่เหยื่อมินามาตะควรจะได้รับอยู่ดี และรัฐบาลกำลังขยายความช่วยเหลือไปสู่ผู้ป่วยอีก 5,600 คน ที่ต้องการให้รัฐบาลยอมรับว่าพวกเขาเหล่านั้นล้มป่วยด้วยโรคที่มีสาเหตุมาจากสารปรอทปนเปื้อนที่มินามาตะ

จากการที่ญี่ปุ่นก้าวขึ้นเป็นประเทศร่ำรวย จึงเปลี่ยนแนวคิดจากเน้นหนักทางอุตสาหกรรมมาเป็นเพิ่มคุณภาพชีวิต นอกจากนี้ ระบอบประชาธิปไตยยังแผ่ขยาย ทำให้ศาลยอมรับคำฟ้องที่มีต่อบริษัทขนาดยักษ์มากขึ้น อย่างไรก็ตาม รัฐบาลยังไม่ยอมทำการศึกษาทางวิทยาศาสตร์อย่างเต็มรูปแบบถึงพื้นที่บริเวณมินามาตะที่ได้รับผลกระทบจากสารปรอท

ดังนั้น จึงไม่มีผู้ใดทราบว่า อันตรายจากสารปรอทยังคงตกค้างอยู่ใต้ทะเลหรือไม่ แม้ก่อนหน้านี้จะมีการทำความสะอาดบริเวณที่ปนเปื้อน โดยชิสโสะและรัฐบาลช่วยกันถมดินบริเวณที่พบการปนเปื้อนมากที่สุด รวมทั้งนำสารปรอทออกจากน้ำทะเล ปิดพื้นใต้ท้องทะเลที่ปนเปื้อนด้วยการนำแผ่นเหล็กและซีเมนต์มากั้น จนปี 1997 หรือสิบปีที่แล้ว รัฐบาลประกาศให้เป็นพื้นที่ปลอดภัยต่อการประมง

ถึงกระนั้น จากการนำปลามาตรวจ ยังพบว่า ปลาบางตัวมีสารปรอทสะสมเป็นจำนวนมาก และการปนเปื้อนที่มากผิดปกติยังพบอยู่ตามตะกอนในอ่าวมินามาตะ

จาก : ข่าวสด โดย รวิกานต์ แก้วประสิทธิ์ วันที่ 6 พฤศจิกายน 2550

เป็นไปได้ - ไม่ได้ ประเทศไทยหิมะตก !!!

(http://www.matichon.co.th/news-photo/matichon/2007/11/pra01081150p1.jpg)

"...สยามประเทศ ปีชวด 2551 นี้ จะเป็นปีแห่งความอาเพศ ในปลายปีชวด 2551 นี้ จะเกิดปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่น่าแปลกมหัศจรรย์ จะเกิด "หิมะตก" ในเมืองไทยไปทั่วทางภาคเหนือและอีสานบางส่วน ประชาชนทั้งคนไทยและทั่วโลกตื่นตกใจแทบช็อค เพราะไม่เคยเห็นปรากฏการณ์เช่นนี้มาก่อนเลย..."

โหร "โสรัจจะ" ได้ทำนายไว้ใน "ศาสตร์แห่งโหร ปี 2551" หนังสือของสำนักพิมพ์ "มติชน"

นั่นคือคำทำนายตามหลักโหราศาสตร์

ซึ่งถ้าเป็นจริงตามนี้ บางคนอาจกระดี้กระด้า เนื้อตัวเต้นระริก เตรียมรับมือกับความหนาวเย็นที่จะมาเยือนอย่างใจจดจ่อ จินตนาการถึงการวิ่งย่ำไปบนพื้นสีขาวโพลน ปั้นตุ๊กตาหิมะตัวกลมๆ มี หู ตา จมูก สวมหมวกและมีผ้าพันคอยืนเด่นเป็นสง่า คู่รักบางคู่อาจคิดภาพตอนที่กำลังหยอกล้อ ขว้างปาก้อนหิมะใส่กันอย่างสนุกสนาน...ซึ่งก็อาจมีบ้าง สำหรับคนที่ "ขี้หนาว" และเกลียดความเยือกเย็น จนอยากที่จะขดตัวอยู่แต่ใต้ผ้าห่มผืนอุ่น

เช่นกัน ย่อมมีคนที่คิดว่าปรากฏการณ์นี้เป็นวิกฤตที่ร้ายแรง

ก่อนจะมาวิเคราะห์ความเป็นไปได้สำหรับสถานการณ์ "หิมะตกในประเทศไทย" ลองข้ามไปอีกฟากฝั่งหนึ่งของโลก

เมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา ณ กรุงบูเอโนสไอเรส เมืองหลวงของประเทศอาร์เจนตินา ได้เกิดหิมะตกลงมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาหลายชั่วโมง ตามถนนหนทาง ชาวอาเจนไตน์นับพันคน ส่งเสียงร้องแสดงความยินดี และเล่นขว้างปาหิมะกันอย่างสนุกสนาน หญิงวัย 82 ปีคนหนึ่ง บอกกับผู้สื่อข่าวว่า ตลอดชีวิตที่ผ่านมา นี่เป็นครั้งแรกที่ได้เห็นหิมะในกรุงบูเอโนสไอเรส

นั่นเป็นหิมะตกครั้งใหญ่ครั้งแรกในเมืองหลวงของประเทศอาร์เจนตินา นับตั้งแต่วันที่ 22 มิถุนายน ปี 2461 แม้ว่าที่ผ่านมาจะเคยมี ฝนลูกเห็บ และฝนที่มีความเย็นจัด ตกลงมาอยู่บ้าง

สำหรับประเทศไทย...

กระแส "หิมะตก" ก็เป็นที่พูดถึงอย่างมากมายในโลกไซเบอร์เหมือนกัน ลองเอาบางความเห็นมาให้อ่านเล่นสนุกๆ

Park_Jong_air : หิมะตกจริงๆ ก็ดีนะ จะได้เหมือนเกาหลี และที่สำคัญ เผื่อจะขาวขึ้นบ้าง

~HeeNim~ : ถ้าหิมะตกจริงๆ คนไทยอยู่ไม่ได้หรอก เพราะไม่คุ้นกับสภาพอากาศหนาวๆ เหมือนบ้านเมืองเขาที่ร้อนแบบบ้านเราตอนนี้ก็อยู่ไม่ได้

คิระจากยมโลก : ก็ดีใจอยู่ที่จะได้เห็นหิมะตกในไทย แต่แบบนี้ก็แสดงถึงความปั่นป่วนจากสภาวะโลกร้อน แสดงว่าโลกของเรากำลังจะแตกแล้วละสิเนี่ย

ก็ต่างคิด ต่างจินตนาการกันไป...

แต่!!! ในทางวิทยาศาสตร์ มันจะเกิดปรากฏการณ์อย่างที่โหรทำนายไว้ได้จริงหรือ?

ลองค้นข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต เพื่อที่จะหาว่าเคยมีครั้งใดหรือไม่ที่ประเทศไทยมีหิมะตก พบภาพถ่ายชุดหนึ่งเก่าเหลืองซีด เดาว่าน่าจะเป็นจากหนังสือพิมพ์เล่มใดสักฉบับ (ไม่มีหลักฐานยืนยันแน่ชัด) ใต้ภาพนั้นมีคำบรรยาย ว่า...

"นี่เปนภาพถ่ายในฤดูหนาวที่จังหวัดเชียงราย เมื่อ พ.ศ.๒๔๙๘ วันนั้นเปนวันที่ ๗ มกราคม เวลา ๑๘.๐๐ น.เศษ หลังจากฝนตกเล็กน้อย ลูกเห็บขนาดเล็กและเกล็ดน้ำแข็งบางๆ สีขาวคล้ายปุยหิมะ ก็ตกลงมาอย่างมากมายดูขาวโพลนไปทั่วแผ่นดิน"

(http://www.matichon.co.th/news-photo/matichon/2007/11/pra01081150p2.jpg)
หิมะตกที่ จ.เชียงราย

และอีกภาพหนึ่ง

"ถ่ายในวันรุ่งขึ้น หลังหิมะตก ๑๔ ชั่วโมง ที่เห็นเป็นพื้นขาวคือหิมะ อีก ๓๘ ชั่วโมงต่อมาจึงละลายหมดไป"

สอบถามเอาความจริงจากบรรดานักวิทยาศาสตร์ รวมถึงความเป็นไปได้ที่ในปีหน้าจะมีหิมะตกตามคำทำนาย คำตอบที่ได้รับจากบรรดาผู้คร่ำหวอดในวงการเหล่านี้น่าฟัง

ยงยุทธ ยุทธวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และนักวิทยาศาสตร์ผู้ได้รับรางวัล นักวิทยาศาสตร์ดีเด่นแห่งชาติ รวมถึงรางวัลบุคคลดีเด่นแห่งชาติ บอกว่า ไม่เคยได้ข้อมูลและรู้ว่าเคยมีหิมะตกที่ จ.เชียงราย

ส่วนคำทำนายของโหรที่ว่า ปี พ.ศ.2551 นั้นหิมะจะตก คงต้องบอกว่าเป็นไปได้ยาก และมีโอกาสน้อยมากที่มีหิมะตกในประเทศไทย คงเป็นได้แค่ลูกเห็บ หรือไม่ก็แม่คะนิ้งมากกว่า

"ในถิ่นที่มีหิมะตก จะเป็นเขตที่มีความหนาวอย่างต่อเนื่องมายาวนาน สภาพอากาศหนาวมากๆ ซึ่งพอเมฆแข็งตัว หนาวสุดสุด ก็จะโปรยมาเป็นละอองหิมะ เพราะหลังจากหิมะตก อุณหภูมิก็จะสูงขึ้น ไม่หนาวเท่าตอนแรก

แต่สำหรับในประเทศไทย เราไม่ได้หนาวต่อเนื่องเหมือนบ้านเขา หากเกิดหิมะตก ก็คงจะเป็นแบบที่พายุที่เกิดจากความแปรปรวนของสภาพอากาศ พัดมาชั่ววูบ แล้วก็หายไป" ยงยุทธกล่าว

แต่นักวิทยาศาสตร์ดีเด่นแห่งชาติท่านนี้ก็ยังบอกว่า ไม่น่าจะใช่หิมะเหมือนในเมืองหนาว

ทางด้าน ศุภฤกษ์ ตันศรีรัตนวงค์ อธิบดีกรมอุตุนิยมวิทยา เคยให้สัมภาษณ์กับ "มติชน" ว่า การที่จะมีหิมะตกในประเทศไทย คงเป็นไปไม่ได้ เป็นเรื่องยากมาก แต่ถ้าในภูมิภาคเดียวกันก็เคยเกิดที่ทางเหนือของประเทศพม่า ใกล้กับประเทศจีน เคยมีหิมะตกบ้าง แต่ก็ไม่ได้บ่อยนัก สำหรับบ้านเราอย่างมากก็มีแค่แม่คะนิ้ง

"แม่คะนิ้ง" คือ ปรากฏการณ์ที่น้ำค้างแข็งตัวเป็นเกล็ดน้ำแข็ง เกิดจากไอน้ำในอากาศใกล้พื้นดิน ลดอุณหภูมิลงจนถึงจุดน้ำค้าง ก่อนกลั่นตัวเป็นหยดน้ำ ในขณะที่อุณหภูมิยังคงลดลงอย่างต่อเนื่อง กระทั่งถึงจุดต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง (0 องศาเซลเซียส) น้ำค้างก็จะเกิดการแข็งตัวกลายเป็นน้ำค้างแข็ง

"กรณีที่จะเกิดหิมะตกได้ จะต้องมีอุณหภูมิติดลบต่ำกว่าศูนย์องศามากๆ ซึ่งก็อาจจะทำให้เกิดเป็นลักษณะของเกล็ดหิมะได้ แต่ที่ผ่านมาประวัติศาสตร์เมืองไทยไม่เคยปรากฏ แต่ถ้าหากจะมี ก็ยังไม่เรียกได้ว่าวิกฤต เป็นเพียงสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปเท่านั้น" ศุภฤกษ์กล่าว

และทันทีที่โยนคำถาม "เป็นไปได้ไหมที่ปีหน้า ประเทศไทยจะมีหิมะตก"

กัณฑรีย์ บุญประกอบ อาจารย์จากคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ผู้ศึกษาเรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมาอย่างต่อเนื่อง ถามกลับมาทันทีว่า "ไปเอาข้อมูลนี้มาจากไหน?"

"อ่านมาจากคำทำนายของโหร"

"ไม่มีทาง ไม่น่าเป็นไปได้" อาจารย์ย้ำเสียงหนักแน่น "ถ้าจะเกิด ก็คงเป็นแม่คะนิ้งทั่วไป ที่เกิดขึ้นทุกปีอยู่แล้ว ตามเทือกเขาสูงๆ ไม่น่าจะเป็นหิมะที่โปรยปรายลงมาเหมือนในต่างประเทศ หรือหากคิดว่าจะมีหิมะตกในกรุงเทพฯนั้น ย่อมไม่ใช่แน่ๆ"

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) คือ การเปลี่ยนแปลงใดๆ ของอากาศ ซึ่งเกิดขึ้นจากกิจกรรมของมนุษย์ ทั้งทางตรงและทางอ้อม อันเป็นส่วนประกอบของบรรยากาศโลกเปลี่ยนแปลงไป นอกเหนือจากการเปลี่ยนแปลง โดยธรรมชาติในช่วงเวลาเดียวกัน

(http://www.matichon.co.th/news-photo/matichon/2007/11/pra01081150p3.jpg)
หิมะตกในกรุงบูเอโนไอเรส ประเทศอาร์เจนตินา

อาจารย์จากรั้วพ่อขุนยืนยัน "หิมะตกในประเทศไทย คงเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยาก" ก่อนจะบอกว่า หากเป็นความวิกฤตแปรปรวน ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากการกระทำของมนุษย์) ก็สามารถเกิดเหตุการณ์อย่างน้ำท่วม ฝนแล้ง โรคระบาด วันร้อนยาวนานกว่าวันเย็น พืชผัก ผลผลิตทางการเกษตรล้มตายเสียหาย เกิดการขาดแคลนอาหาร อย่างนี้สามารถที่จะเป็นไปได้มากกว่าหิมะตก

ในบทความทางวิชาการเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของอาจารย์กัณฑรีย์ตอนหนึ่ง รายงานถึงผลกระทบที่จะเกิดจากวิกฤตนี้ไว้ว่า

"..โลกร้อนจะส่งผลกระทบนานัปการต่อวิถีชีวิตและการพัฒนาเศรษฐกิจสังคมของมนุษย์ เนื่องจากอุณหภูมิที่สูงขึ้น มีผลต่อความแปรปรวนของภูมิอากาศ ฤดูกาล ปริมาณน้ำฝน รวมถึงระดับน้ำทะเล การไหลและหมุนเวียนของกระแสน้ำในมหาสมุทร ซึ่งการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ อาจทำให้ระบบนิเวศบางแห่ง เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างถาวร ไม่สามารถกลับคืนสู่สภาพเดิมได้"

สำหรับเรื่องที่ว่าหิมะเคยตกในประเทศไทย ที่ จ.เชียงราย เมื่อปี พ.ศ.2498 อาจารย์กัณฑรีย์บอกว่า ไม่เคยได้ยินเรื่องนี้ และก็บอกว่าคงเป็นแค่แม่คะนิ้ง หรือน้ำค้างแข็งตัวเท่านั้น ไม่น่าจะใช่การที่มีหิมะโปรยปรายลงมาจากท้องฟ้า จนทำให้พื้นขาวโพลน

อ่านถึงตรงนี้ ภาพในจินตนาการของใครบางคนอาจหายไปพลัน

เสียดาย!!!

แต่ใช่หรือ เพราะในมุมมองของนักวิทยาศาสตร์หลายต่อหลายท่าน การที่ไม่มีหิมะตกนี่แหละเป็นสัญญาณที่ดี

นั่นหมายถึง สภาพภูมิอากาศยังคงเป็นปกติ แต่หากทุกอย่างมันกลับตาลปัตรไปหมด ประเทศไทยเกิดหิมะตก เทือกเขาสูงในประเทศทิเบตร้อนตับแตก...

นั่น! อาจเป็นสัญญาณอันตราย

และลองทบทวนดู การปรับตัวเพื่อคืนสู่สภาวะสมดุลของโลกแต่ละครั้ง สร้างความเสียหายทั้งชีวิตและทรัพย์สิน ให้กับมวลมนุษยชาติมากมายขนาดไหน

สมิทธ ธรรมสโรช อดีตอธิบดีกรมอุตุนิยมวิทยา

"เป็นไปได้ที่หิมะจะตกในเมืองไทย"

"จากที่โหรทำนายว่าหิมะตกในประเทศไทยนั้น ก็มีความเป็นไปได้ หากมีพายุเข้ามาในฤดูหนาว ซึ่งก็เคยมีกรณีหิมะตกแล้วในต่างประเทศ ในภาคเหนือของประเทศไทยตอนนี้ก็ใกล้เคียง ถ้าอากาศหนาวใกล้ศูนย์องศาเซียลเซียส คือไม่จำเป็นต้องถึงศูนย์ อาจจะทำให้มีหิมะตกได้

"แม่คะนิ้งนั้นก็ใกล้เคียงกับหิมะ สภาพอากาศที่เกิดแม่คะนิ้งได้ หากมีพายุเข้ามาก็เป็นหิมะตก เป็นไปได้"

"สำหรับในอดีตไม่ทราบว่าเคยมีหิมะตกหรือไม่ ทางประวัติศาสตร์ผมไม่รู้ แต่ทางอุตุนิยมวิทยา ทางหลักการของฟิสิกส์ มันสามารถเป็นไปได้ อย่างในต่างประเทศ รัฐเทกซัสก็เคยเกิดหิมะตกมาแล้ว ประเทศไทยตอนนี้อากาศไม่แน่นอน อะไรก็สามารถเกิดขึ้นได้ ตอนนี้ผมประชุมอยู่ที่เวียดนามเรื่องน้ำท่วม ซึ่งกรุงเทพฯน้ำกำลังจะท่วมเหมือนกัน"

เพื่อนบ้านกับเรื่องของ"หิมะ"

หิมะตกในเวียดนาม

ข่าวจาก "เวียดนามนิวส์" เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2550 ตีพิมพ์เกี่ยวกับปรากฏการณ์หิมะตกในเวียดนาม ว่า--

"ร่องความกดอากาศสูงที่พาดผ่านภาคเหนือของเวียดนามในช่วงที่ผ่านมา ทำให้อุณหภูมิในเขตภูเขาภาคเหนือหนาวเย็นลงระดับ 2-4 องศาเซลเซียส

ศูนย์อุตุนิยมวิทยาและอุทกศาสตร์เวียดนามแจ้งว่า จังหวัดทางตอนบนสุดของประเทศอาจจะเผชิญอากาศที่หนาวเย็นลงอีก เวลาประมาณบ่าย 2 โมง วันศุกร์ (2 ก.พ.) ได้เกิดหิมะตกลงในเขตนิคมซาปา ของเมืองซาปา (Sa Pa) ซึ่งเป็นเมืองท่องเที่ยวตากอากาศยอดนิยมใน จ.ล่าวกาย (Lao Cai) หิมะตกนานติดต่อกันราวครึ่งชั่วโมง แผ่ปกคลุมพื้นดินเป็นมวลบางๆ ซึ่งเป็นเหตุการณ์หาดูได้ยากในเมืองนี้

หลังข่าวแพร่สะพัดออกไป นักท่องเที่ยวจำนวนมากเดินทางไปที่นั่น ทุกคนหวังอยากจะเห็นหิมะตกลงอีกสักครั้ง นักท่องเที่ยวนั่งมองทิวทัศน์จากห้องพักของเขาในซาปา ที่นั่นเป็นเมืองแห่งขุนเขา หิมะอาจจะเป็นข่าวดีสำหรับการท่องเที่ยว

แต่สำหรับเกษตรกรในนิคมต่างๆ แถบนั้น มันเป็นข่าวร้าย เพราะหิมะได้ทำลายพืชผลของพวกเขา รวมทั้งไม้ดอกชนิดต่างๆ ที่เตรียมจะนำออกจำหน่ายในช่วงเทศกาลตรุษอีกด้วย

ซาปาเป็นอีกท้องถิ่นหนึ่งที่มีการปลูกดอกไม้สวยงามและพืชเมืองหนาวต่างๆ ป้อนตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ

หิมะตกในพม่า

มีหิมะตกที่รัฐคะฉิ่น สหภาพพม่า ซึ่งมีอาณาเขตติดต่อกับทิเบต จีน อินเดีย พื้นที่เต็มไปด้วยภูเขา โดยเฉพาะรอบเมืองปูเตาทางตอนเหนือสุด

สำหรับยอดเขาที่มีหิมะปกคลุมเป็นส่วนปลายของเทือกเขาหิมาลัย พรมแดนธรรมชาติกั้นพม่าจากจีน ชื่อ "ยอดเขาพนกานราสี" (Phon Kan Razi)

เมืองหลวงของรัฐชื่อ มิตจินา ประชากรส่วนใหญ่เป็นคะฉิ่น มีจำนวนประมาณ 1-1.5 ล้านคน กลุ่มชาติพันธุ์ที่เรียกตนเองว่าคะฉิ่น ประกอบด้วยชนเผ่ากลุ่มย่อยๆ ที่สำคัญ 4 กลุ่ม ได้แก่ จิงเป่า ซึ่งมีจำนวนมากที่สุด รองลงไปคือ อัตซิ ลาชิ และมารู

หิมะตกในอินโดนีเซีย

สาธารณรัฐอินโดนีเซีย เป็นประเทศหมู่เกาะ ตั้งอยู่ในบริเวณศูนย์สูตร ระหว่างมหาสมุทรแปซิฟิกกับมหาสมุทรอินเดีย ระยะทางยาวจากตะวันตกถึงตะวันออกของประเทศประมาณ 3,000 ไมล์ ประกอบด้วยเกาะมากกว่า 17,000 เกาะ แต่มีคนครอบครองประมาณ 6,000 เกาะ เป็นประเทศใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีเนื้อที่ประมาณ 575,000 ตารางไมล์ แบ่งได้เป็น 4 ส่วน ได้แก่ หมู่เกาะซุนดาใหญ่, หมู่เกาะซุนดาน้อย, หมู่เกาะโมลุกกะหรือหมู่เกาะเครื่องเทศ และแคว้นอีเรียนตะวันตก

บรรดาเกาะต่างๆ ของอินโดนีเซีย ส่วนมากมีสันเขาอยู่ตอนกลางของเกาะ อุดมด้วยทรัพยากรป่าไม้ในเขตร้อน รอบๆ เกาะเป็นที่ราบแคบๆ ใช้ทำการเพาะปลูกได้ ฝั่งทะเลมักเป็นที่แฉะ มีพืชพรรณไม้ชายเลนขึ้นงอกงาม

ภูเขาส่วนมากเป็นภูเขาไฟ บางยอดเป็นกรวยสูงมากจนมีหิมะปกคลุม มักเกิดแผ่นดินไหวบ่อยๆ ในหมู่เกาะนี้ และในบรรดาเกาะต่างๆ ของอินโดนีเซีย เกาะชวามีความสำคัญมากที่สุด เพราะมีดินอุดมสมบูรณ์มาก เป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ

จาก : มติชน คอลัมน์ สยามประเทศไทย โดย เชตวัน เตือประโคน วันที่ 8 พฤศจิกายน 2550

กรมทรัพฯ แจงกว่าหิมะจะตกในไทยอีกหลายหมื่นปี เหตุดินถล่ม-น้ำท่วมกรุงน่าห่วงกว่า

(http://pics.manager.co.th/Images/550000015005802.JPEG)
ผู้เข้าร่วมสัมมนาส่วนหนึ่งกำลังดูผลงานศึกษาวิจัยด้านการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศและธรณีวิทยา (ภาพจาก กรมทรัพยากรธรณี)

“อีก 7 ปี จะมีหิมะตกในประเทศไทย” สร้างความตื่นเต้นสับสนให้ผู้คนในสังคมไม่น้อย ล่าสุดกระทรวงทรัพยากรธรณีออกมาชี้แจงว่า มีความเป็นไปได้ในอีกหลายหมื่นปีข้างหน้า แต่ที่น่าห่วงยิ่งกว่าคือปัญหาภัยธรรมชาติ ทั้งดินโคลนถล่ม น้ำทะเลกัดเซาะชายฝั่ง ที่เกิดจากภาวะโลกร้อนฝีมือมนุษย์

กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จัดสัมมนาเพื่อระดมความคิดเห็น เรื่อง "ธรณีภัยพิบัติและการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ: เราจะร่วมรับมือกันอย่างไร" เมื่อวันที่ 13 พ.ย.50 ที่โรงแรมเดอะทวินทาวเวอร์ส กรุงเทพฯ โดยมีผู้เชี่ยวชาญในไทยและจากประเทศฟินแลนด์เข้าร่วมสัมมนาและนำเสนอผลงานวิจัยด้านการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ ภาวะโลกร้อน และธรณีพิบัติภัย เพื่อระดมความคิดเห็นในการศึกษาวิจัยและหาแนวทางรับมือกับความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้น

นายอภิชัย ชวเจริญพันธ์ อธิบดีกรมทรัพยากรธรณี เปิดเผยว่า ภาวะโลกร้อนที่กำลังเป็นปัญหาอยู่ทั่วโลก ณ ขณะนี้ ได้ส่งผลให้เกิดภัยธรรมชาติต่างๆ ตามมามากมาย เนื่องจากภูมิอากาศผันผวนและเปลี่ยนแปลงเร็ว ซึ่งประเทศไทยเองก็ได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติไม่น้อยเช่นกัน

"จะเห็นได้ว่าในปีนี้ประเทศไทยมีพายุและฝนตกหนักมาตั้งแต่เดือน เม.ย. ที่ผ่าน ทำให้หลายพื้นที่ประสบภัยพิบัติดินโคลนถล่ม โดยเฉพาะสภาพพื้นที่ที่อยู่สูงประกอบกับไม่มีสิ่งยึดเกาะหน้าดิน" นายอภิชัย กล่าวและต่อว่า หลายปีที่ผ่านมามีผู้เสียชีวิตจากเหตุดินโคลนถล่มมากมาย แต่ในช่วง 2-3 ปีมานี้

กรมทรัพยากรธรณีได้ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพยายามเข้าไปให้ข้อมูลกับประชาชนในพื้นที่เสี่ยงภัยมากขึ้น พร้อมกับติดตั้งเครื่องวัดปริมาณน้ำฝน เพื่อให้ชุมชนที่อยู่ห่างไกลสามารถช่วยเหลือตัวเองได้ในระดับหนึ่งเมื่อมีภัยพิบัติเกิดขึ้น ซึ่งก็ช่วยลดจำนวนผู้เสียชีวิตได้มากขึ้น ทั้งนี้ พื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินโคลนถล่มเมื่อเกิดพายุฝนฟ้าคะนองกระจายอยู่ทั่วภูมิภาคของประเทศไทยกว่า 50 จังหวัด

อีกปัญหาหนึ่งของไทยที่น่าห่วงในขณะนี้คือปัญหาน้ำทะเลกัดเซาะชายฝั่งและน้ำท่วมพื้นที่กระงเทพฯ และปริมณฑล ซึ่งนายอภิชัย กล่าวว่า เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศบวกกับการเปลี่ยนแปลงทางธรณีวิทยา แต่ส่วนใหญ่เกิดจากปัจจัยแรกมากกว่า และ 80% เกิดจากฝีมือของมนุษย์

"สภาพทางธรณีวิทยามีการเปลี่ยนแปลงเป็นปกติอยู่แล้ว แต่มนุษย์เร่งให้เกิดเร็วขึ้นจากการผลิตก๊าซเรือนกระจกมากขึ้น และทำให้ต้นไม้ซึ่งเป็นตัวดูดซับก๊าซเหล่านั้นมีจำนวนลดลง เมื่อโลกร้อนขึ้น น้ำแข็งขั้วโลกละลายมากขึ้นก็ทำให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้น ขณะเดียวกันก็มีการสูบน้ำบาดาลมาใช้กันมากขึ้น เป็นผลให้พื้นดินยุบตัวต่ำลง น้ำทะเลก็มีโอกาสรุกล้ำเข้ามากขึ้น" นายอภิชัย แจง

"ถ้าเรายังไม่รีบแก้ปัญหาและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในวันนี้ อีกไม่ช้าก็ต้องเผชิญหน้ากับปัญหาดังกล่าว" นายอภิชัยกล่าวเสริมและต่อว่า อาจต้องมีนโยบายลดใช้น้ำบาดาลและสร้างถนนสูงเพื่อกันน้ำทะเลในพื้นที่ดังกล่าวร่วมกับการลดพฤติกรรมที่ก่อให้เกิดก๊าซเรือนกระจกอย่างจริงจัง

นายอภิชัยยังได้ชี้แจงถึงกรณีที่มีกระแสออกมาว่า การเปลี่ยนแปลงของขั้วแม่เหล็กโลกจะเป็นผลให้อีก 7 ปีข้างหน้า หิมะตกในประเทศไทยว่า ในอดีตก็เคยเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้นมาแล้ว เนื่องจากขั้วแม่เหล็กโลกมีการเปลี่ยนแปลงและเคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลา และค่อยเป็นค่อยไปอย่างช้าๆ ซึ่งต้องอาศัยเวลานับหมื่นนับแสนปีกว่าจะเปลี่ยนจากหน้ามือเป็นหลังมือได้ แต่โอกาสเปลี่ยนอย่างฉับพลันนั้นเป็นไปได้น้อยมากๆ และไม่น่าเกิดขึ้นในเร็วๆ นี้

นายมนตรี เหลืองอิงคะสุต ผอ.สำนักบริหารกลาง กรมทรัพยากรธรณี เพิ่มเติมว่า ยังไม่สามารถคาดการณ์ได้เช่นกันว่าภาวะโลกร้อนจะทำให้มีหิมะตกในเมืองไทยได้หรือไม่ ซึ่งต้องศึกษาและเก็บข้อมูลกันต่อไปอีก

จาก : ผู้จัดการออนไลน์ วันที่ 14 พฤศจิกายน 2550

เขตร้อนขยับสู่ขั้วโลกขยายวงอีก 200 ก.ม.

(http://pics.manager.co.th/Images/550000016031701.JPEG)
ตามตำราภูมิศาสตร์ที่คุ้นเคย พื้นที่เขตร้อนหมายถึงพื้นที่ที่อยู่ระหว่างเส้นรุ้ง หรือละติจูด 2 เส้นคือ "ทรอปิกออฟแคนเซอร์" และ "ทรอปิกออฟแคปริคอน" แต่จากการขยายตัวของพื้นที่เขตที่พบ อาจทำให้ต้องพลิกตำราภูมิศาสตร์ใหม่ (ภาพจาก www.manatee.k12.fl.us)

นักอุตุนิยมวิทยาพบแนวเขตร้อนโลกขยับกว้างจากเส้นทรอปิกสู่ขั้วโลกทั้งเหนือใต้กินพื้นที่เฉลี่ยถึง 200 ก.ม. ในช่วง 25 ปีที่ผ่านมา คาดน่าจะเป็นผลมาจากภาวะเรือนกระจกที่ชั้นโอโซนถูกทำลาย รวมทั้งเอลนีโญ ส่งผลให้บริเวณกลางเขตร้อนมีความชุ่มชื้นสูง ส่วนพื้นที่รอบนอกทวีความแห้งแล้งมากยิ่งขึ้น

ไดแอน ซีเดล (Dian Seidel) นักวิจัยอุตุนิยมวิทยาทำงานร่วมกับองค์การสมุทรศาสตร์และสภาพบรรยากาศสหรัฐฯ (National Oceanic and Atmospheric Administration: NOAA) ณ ห้องปฏิบัติการเมืองซิลเวอร์ สปริงก์ รัฐแมรีแลนด์ สหรัฐฯ พบว่าเขตร้อนของโลกกำลังขยายพื้นที่แล้ว

(http://pics.manager.co.th/Images/550000016031702.JPEG)
ซีเดล ชี้ว่า พื้นที่เขตร้อนที่เพิ่มขึ้นอาจไม่ได้หมายถึงพื้นที่ที่มีอากาศร้อนขึ้น หรือมีความชื้นในอากาศมากเท่านั้น (ภาพจาก www.lumesome.com)

ทั้งนี้ เธอได้รายงานผ่านวารสารวิทยาศาสตร์น้องใหม่ "เนเจอร์ จีโอไซน์" (Nature GeoScience) ฉบับวันที่ 2 ธ.ค.50 โดยใช้เครื่องมือทางอุตุนิยมวิทยา 4 ชนิดตรวจสอบสภาพภูมิอากาศ พบว่าเส้นรุ้งที่แบ่งพื้นที่เขตร้อนของโลกทั้งซีกเหนือและซีกใต้ มีพื้นที่ขยายออกสู่ขั้วโลกทั้ง 2 ฟากประมาณ 2-4.8 องศาเมื่อเทียบกับปี 2523

ตามพิกัดภูมิศาสตร์เขตร้อนของโลก (Tropical) หมายถึง พื้นที่ที่อยู่ในแถบระหว่างเส้นทรอปิกออฟแคนเซอร์ (Tropic of Cancer) หรือเส้นรุ้ง 23 องศา 27 ลิปดาเหนือ และเส้นทรอปิกออฟแคปริคอน (Tropic of Capricorn) หรือเส้นรุ้ง 23 องศา 27 ลิปดาใต้

อาณาบริเวณของเขตร้อนนี้ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 1 ใน 4 ของโลก แต่พื้นที่เขตร้อนแท้จริงแล้ว ไม่ได้หมายถึงพื้นที่ที่มีอากาศร้อน มีไอน้ำมาก และมีความชื้นในอากาศสูงเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงพื้นที่ทะเลทรายที่แห้งแล้งมากด้วย

การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวจึงหมายความว่าเขตร้อนทั่วโลกจะกว้างกว่าเดิม 200-480 ก.ม. ซึ่งมากกว่าที่นักวิทยาศาสตร์เคยคาดการณ์ไว้ ซึ่งมวลอากาศแห้งจะเคลื่อนไปยังบริเวณขอบของพื้นที่เขตร้อนมากขึ้น และกินเข้าพื้นที่กึ่งเขตร้อน (subtropical zone) เช่น ด้านตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา, ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน, ทางตอนใต้ของแอฟริกาและออสเตรเลียต่างอยู่ในสภาวะน่าเป็นห่วง

ซีเดลกล่าวว่า กุญแจดอกสำคัญที่ใช้พิจารณาว่าพื้นที่ใดเป็นเขตร้อนหรือไม่คือ "หลักการการหมุนเวียนของแฮดเลย์" (Hadley Circulation) ซึ่งอธิบายทิศทางกระแสลมที่ไหลทั้งแนวตั้งและแนวนอน โดยนำความชื้นจำนวนมากไปยังพื้นที่ที่ฝนตกชุก ขณะเดียวกันก็นำความแห้งแล้งไปที่ขอบของพื้นที่เขตร้อน ซึ่งตอนนี้กระแสลมดังกล่าวไหลเวียนกินอาณาบริเวณที่กว้างกว่า 2ทศวรรษก่อน

นอกจากนั้น งานวิจัยนี้ยังวัดปริมาณโอโซนในชั้นบรรยากาศ, วัดความลึกของชั้นบรรยากาศที่เบาบาง และระดับความแห้งแล้งในชั้นบรรยากาศที่ขอบของเขตร้อน

"ก่อนหน้านี้นักภูมิอากาศได้ติดตามความเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และคาดการณ์ถึงการขยายตัวขึ้นของพื้นที่เขตร้อนมานาน โดยเชื่อว่าน่าจะเกิดขึ้นในตอนปลายของศตวรรษที่ 21 นี้ ซึ่งเป็นผลเนื่องมาจากภาวะโลกร้อนที่มนุษย์ได้สร้างขึ้น"

"แต่การขยายพื้นที่ในรอบ 25 ปีที่ผ่านมานั้นช่างกว้างใหญ่อย่างน่าประหลาดใจ และมากกว่าที่คาดการณ์ไว้อีก" ซีเดลกล่าว และชี้ว่านี่เป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่พร้อมกับความฉงนเล็กน้อย ซึ่งเธอสงสัยว่านี่อาจเป็นภาวะชั่วคราว แต่ก็ไม่มีทางที่จะทำนายได้

ไม่เพียงเท่านั้น เธอยังบอกด้วยว่า ยังไม่ได้พิจารณาแน่ชัดถึงสาเหตุของเขตร้อนขยาย แม้จำเลยหลักจะเป็นภาวะโลกร้อน รวมไปถึงชั้นโอโซนลดลง หรือปรากฎการณ์เอลนีโญที่เกิดก่อนหน้านี้ในมหาสมุทรแปซิฟิกก็ได้

อย่างไรก็ดี นักภูมิอากาศก็ตีความงานวิจัยต่างออกไป 2 ทาง เพราะผลที่แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงที่มากเกินกว่าที่แบบจำลองคาดการณ์ไว้ โดยริชาร์ด ซีเกอร์ (Richard Seager) จากหอสังเกตการณ์การเปลี่ยนแปลงของโลกลามองต์- โดเฮอร์ตี (Lamont -Doherty Earth Observatory) มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ชี้ชัดลงไปว่า ปรากฏการณ์ดังกล่าวน่าจะเป็นผลมาจากปรากฏการณ์เอลนีโญที่มีมาตั้งแต่ปี 2513 มากที่สุด ซึ่งยากที่จะสรุปลงไปว่าเขตร้อนของโลกได้ขยายตัวแล้วดังอ้าง

ทว่านักวิทยาศาสตร์ด้านภูมิอากาศบางส่วนก็เห็นด้วยกับซีเดล เช่น แอนดรูว์ วีเวอร์ (Andrew Weaver) จากมหาวิทยาลัยวิคตอเรีย และริชาร์ด โซเมอร์วิลล์ (Richard Somerville) จากสถาบันสมุทรศาสตร์สคริปส์ (Scripps Institution of Oceanography) กล่าวว่า งานวิจัยของซีเดล ดูสมเหตุสมผลดีแล้ว และที่ผ่านๆ มาแบบจำลองคอมพิวเตอร์ก็มักจะประเมินค่าผลกระทบจากโลกร้อนต่ำกว่าที่เป็นจริงเสมอ

(http://pics.manager.co.th/Images/550000016031703.JPEG)
สิ่งที่กังวลกันมากขึ้นคือการแผ่ขยายของทะเลทรายอันโหดร้าย (ภาพจาก www.saharamet.com)

อย่างไรก็ดีวีเวอร์และซีเดล ต่างเห็นพ้องกันว่าการค้นพบครั้งนี้ไม่ใช่การขยายพื้นที่ป่าเขตร้อน แต่เป็นการเพิ่มพื้นที่ทะเลทรายมากกว่า ซึ่งสิ่งที่น่ากังวลคือที่ขอบของพื้นที่เขตร้อน เช่น ด้านตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐฯและทางเหนือของเม็กซิโก, แถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน, บางส่วนของอเมริกาใต้ รวมทั้งตอนใต้ของทั้งแอฟริกาและออสเตรเลียน่าจะแห้งแล้งมากกว่าที่เคยเป็นมา

จาก : ผู้จัดการออนไลน์ วันที่ 7 ธันวาคม 2550

ภูเขาไฟยักษ์เคยระเบิดใต้แอนตาร์กติกา ปัจจุบันก็ยังปะทุ

(http://pics.manager.co.th/Images/551000001206101.JPEG)
เพนกวินจักรพรรดิสิ่งมีชีวิตเพียงไม่กี่ชนิดที่สามารถอาศัยอยู่บนทวีปน้ำแข็ง อย่างแอนตาร์กติกาได้ ทว่าแผ่นน้ำแข็งที่ละลายลงทุกขณะ นักวิจัยซึ่งเคยฟันธงว่ามาจากโลกร้อน ตอนนี้ต้องคิดถึงปัจจัยที่เพิ่มขึ้นมาใหม่ นั่นคือ "ภูเขาไฟ" ที่ซ่อนอยู่ใต้ทวีป และปัจจุบันก็ยังคงคุกรุ่น (ภาพเอเอฟพี)

ภูเขาไฟขนาดใหญ่เคยปะทุใต้แผ่นน้ำแข็งทางตะวันตกของทวีปแอนตาร์กติกา เมื่อประมาณ 2,000 ปีก่อน และเชื่อว่าน่าจะยังมีความคุกรุ่นอยู่จนถึงทุกวันนี้ นำไปสู่ข้อสงสัยว่าปริมาณน้ำแข็งขั้วโลกที่ลดปริมาณลงเกี่ยวข้องกับการค้นพบครั้งนี้หรือไม่

ทีมนักวิทยาศาสตร์จากบาส (BAS : British Antarctic Survey) ของประเทศอังกฤษ เปิดเผยการค้นพบชั้นขี้เถ้าภูเขาไฟ และผลึกเศษแก้วที่ทั้งหมดล้วนเป็นน้ำแข็ง ที่บริเวณตะวันตกของทวีปแอนตาร์กติกา นับเป็นหลักฐานแรกที่ชี้ชัดว่าที่ขั้วโลกใต้มีภูเขาไฟที่เคยระเบิดมาก่อน

เหตุระเบิดครั้งนั้น นักวิจัยเชื่อว่าเกิดเมื่อ 2,000 ปีก่อน และพวยพุ่งทะลุชั้นน้ำแข็ง ก่อให้เกิดกระแสน้ำและเศษหินกระเด็นกระจัดกระจายไปทั่ว นับได้ว่ามีความรุนแรงอย่างมาก โดยพวกเขาคำณวนได้ว่าแรงระเบิดจากภูเขาไฟส่งเศษฝุ่นหินทะลุชั้นน้ำแข็งหนาสู่อากาศเป็นระยะทางถึง 12 ก.ม.

อย่างไรก็ดี สถานการณ์แผ่นดินไหวของแอนตาร์กติกาถือว่าอยู่ในระดับเสถียร แต่ในแถบตะวันตกก็มีแนวแผ่นเปลือกโลกพาดผ่าน ซึ่งแน่นอนว่ามีโอกาสเกิดภูเขาไฟ และพลังงานความร้อนใต้พิภพพวยพุ่งขึ้นมาตามรอยแยกของแผ่นเปลือกโลกเหล่านั้น

(http://pics.manager.co.th/Images/551000001206102.JPEG)
ภาพถ่ายดาวเทียมแสดงพื้นที่ของทวีปแอนตาร์กติกา สีน้ำเงินอ่อนคืออาณาเขตทั้งหมดของทวีป ซึ่งเป็นน้ำแข็งโอบล้อมด้วยน้ำทะเลในสีน้ำเงินเข้ม ส่วนสีดำ-เทาแก่คือพื้นที่ของทวีปที่เป็นหิน (ภาพ NASA/NYTimes)

ทั้งนี้ทีมวิจัยของบาสรายงานการค้นพบดังกล่าวผ่านวารสารเนเจอร์ จีโอไซน์ (Nature Geoscience) ของอังกฤษ พร้อมทั้งระบุว่าขั้วโลกใต้เคยมีการระเบิดของภูเขาไฟใต้แผ่นน้ำแข็งขนาดมหึมาความหนาหลายร้อยเมตร ทำให้เกิดคำถามว่า ภูเขาไฟอาจทำให้เกิดการละลายของน้ำแข็ง ส่งผลกระทบต่อระดับน้ำทะเลทั่วโลก

ภูเขาไฟที่ค้นพบนี้ตั้งอยู่ในบริเวณเทือกเขาฮัดสัน คาดว่าเคยเกิดระเบิดขึ้นในราวปี 207 ก่อนคริสตกาล (บวก-ลบไม่เกิน 240 ปี)

หลักฐานดังกล่าวได้จากความร่วมมือสำรวจธรณีฟิสิกส์ทางอากาศระหว่างอังกฤษกับสหรัฐ ในระหว่างปี 2547-2548 โดยใช้เรดาร์สำรวจลึกลงไปใต้แผ่นน้ำแข็งเพื่อทำแผนที่สภาพภูมิประเทศเบื้องล่าง

(http://pics.manager.co.th/Images/551000001206103.JPEG)
วงกลมที่ด้านซ้ายบนภาพคือปล่องภูเขาไฟที่ปัจจุบันมีน้ำแข็งปกคลุมอยู่ ส่วนวงรีเส้นปะรอบๆ คือบริเวณที่ค้นพบเถ้าฝุ่นและผลึกแก้วน้ำแข็ง อันเป็นร่องรอยของการระเบิด อยู่ใกล้กับเกาะพายส่งผลให้ธารน้ำแข็งไหลลงสู่ทะเลอย่างรวดเร็ว (ภาพ Nature Geoscience/Nasa/NYTimes)

ทีมวิจัยตรวจพบพื้นที่ความกว้าง 23,000 ตารางกิโลเมตร ซึ่งใหญ่กว่าแคว้นเวลส์ ของสหราชอาณาจักร และจากการตีความสัญญาณที่สะท้อนกลับมายังเรดาร์ เชื่อว่าเป็นชั้นของหินและเถ้าถ่านที่เกิดมาจากการระเบิดของภูเขาไฟ

สิ่งที่พวยพุ่งออกมานั้น นักวิจัยพบร่องรอยว่ามีปริมาณ 0.31 ลูกบาศก์กิโลเมตร นับเป็นระดับวีอีไอ 3-4 ตามดัชนีการปะทุของภูเขาไฟ (Volcanic Explosive Index : VEI) โดยเทียบกับการระเบิดของภูเขาไฟเซนต์เฮเลนในปี 2523 ที่มีระดับ 5 ส่วนปินาตูโบในปี 2534 ที่มีดัชนีความรุนแรงถึงระดับ 6

"เราเชื่อว่านี่เป็นการระเบิดครั้งใหญ่ที่สุดในแอนตาร์กติกา ในช่วง 10,000 ปีให้หลังเป็นอย่างน้อย" ฮิวจ์ คอร์ (Hugh Corr) นักวิจัยของบาสเผย เพราะการระเบิดสร้างหลุมน้ำแข็งขนาดใหญ่ และน่าจะปลดปล่อยควันยักษ์สู่อากาศถึง 12 ก.ม. โดยเปรียบเทียบกับภูเขาไฟที่ค้นพบในไอซ์แลนด์ (Iceland)

(http://pics.manager.co.th/Images/551000001206104.JPEG)
เครื่องบินที่ทีมวิจัยของบาสใช้สำรวจขั้วโลกใต้ มีเสาเรดาร์เพื่อตรวจสอบถึง 8 เสา พร้อมทั้งเครื่องวัดความเข้มข้นของสนามแม่เหล็ก จึงทำให้สามารถสำรวจทะลุถึงใต้น้ำแข็งได้ (ภาพ BAS/AFP)

บริเวณที่ภูเขาไฟปะทุน่าจะใกล้กับธารน้ำแข็งที่เกาะพาย (Pine Island Glacier) ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ธารน้ำแข็งเคลื่อนตัวลงสู่ทะเล ซึ่งมีความเร็วของการเคลื่อนที่ในอัตราเร่งในช่วงหลายทศวรรษหลัง

"เป็นไปได้ว่าความร้อนจากภูเขาไฟเป็นเหตุให้เกิดธารน้ำแข็งละลาย จนไหลลงสู่ทะเลอย่างรวดเร็ว" เดวิด วอฮาน (David Vaughan) นักวิจัยจากบาสเผย ซึ่งเขาครุ่นคิดมานานแล้วว่าสาเหตุที่น้ำแข็งขั้วโลกละลายหนักข้อขึ้นทุกวันนั้นน่าจะเกิดมาจากสาเหตุทำนองนี้

อย่างไรก็ดี ความร้อนจากภูเขาไฟไม่สามารถจะนำไปด่วนสรุปว่าเป็นเหตุหลัก ทำให้ธารน้ำแข็งในแถบตะวันตกของแอนตาร์กติกละลายจนความหนาลดลงปีละ 0.2 มิลลิเมตรได้ ทว่าเหตุหลักที่เป็นไปได้อย่างแน่นอนก็คือน้ำทะเลที่อุ่นขึ้น ซึ่งทั้งจากชั้นบรรยากาศที่มีเก็บกักความร้อน และความร้อนใต้พิภพต่างเป็นตัวแปรสำคัญ

จาก : ผู้จัดการออนไลน์ วันที่ 28 มกราคม 2551

แดนวิกฤติภูเขาไฟ อินโดนีเซีย

(http://www.bangkokbiznews.com/2008/02/04/images/226177_mm7486_060907_06180_winceShow.jpg)

ภูเขาไฟเป็นประตูสู่โลกบาดาล ที่ไม่เพียงสร้างภูมิทัศน์ของอินโดนีเซียเท่านั้น แต่ยังหล่อหลอมความเชื่อและวัฒนธรรมด้วย เทพภูเขาไฟประทานความอุดมสมบูรณ์แก่ชีวิต แต่ขณะเดียวกันก็คร่าทำลายชีวิตด้วย

อินโดนีเซียเป็นประเทศที่ประกอบด้วยเกาะ 17,500 เกาะ เรียงตัวในแนวตะวันตกของวงแหวนไฟ (Ring of Fire) หรือเขตรอยต่อของแผ่นเปลือกโลกซึ่งโอบรอบมหาสมุทรแปซิฟิกเป็นระยะทางกว่า 40,000 กิโลเมตร ซึ่งมีปรากฏการณ์ทางธรณีฟิสิกส์โดยเฉพาะการระเบิดของภูเขาไฟและการเกิดแผ่นดินไหว เกิดขึ้นบ่อยครั้ง ลักษณะทางภูมิศาสตร์และธรณีวิทยาทำให้ชาวอินโดนีเซียราว 245 ล้านคนซึ่งอาศัยอยู่ใกล้หรืออยู่ในเขตภูเขาไฟมีความเสี่ยงต่อภัยพิบัติสูง

หากมองด้านจิตวิญญาณ ภูเขาไฟเป็นศูนย์กลางความเชื่ออันซับซ้อนในเรื่องลี้ลับที่ฝังใจชาวอินโดนีเซีย และมีอิทธิพลต่อเหตุการณ์ต่างๆ อย่างที่เราคาดไม่ถึง ถึงแม้อินโดนีเซียจะมีประชากรหลากหลาย โดยมีกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ราว 300 กลุ่ม มีภาษาและภาษาถิ่นกว่า 700 ภาษา และมีศาสนาประจำชาติ 6 ศาสนา แต่การนับถือสิ่งลี้ลับยังแทรกซึมและฝังรากลึก เช่น ชนเผ่าเต็งเกร์ ซึ่งนับถือศาสนาฮินดูและอยู่รอบภูเขาไฟโบรโมในชวาตะวันออก ยังคงปีนผาฝ่าหมอกกำมะถันขึ้นไปเพื่อโยนเงิน ผัก ไก่ และแพะ ลงปล่องภูเขาไฟเสมอ

ขณะที่ผู้คนถือการระเบิดของภูเขาไฟเป็นลางบอกเหตุว่าจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและความวุ่นวายในสังคม อาจกล่าวได้ว่า ภูเขาไฟคือหม้อวัฒนธรรมใบใหญ่ซึ่งหล่อหลอมความเชื่อเรื่องลี้ลับ ชีวิตสมัยใหม่ ศาสนาอิสลาม และศาสนาอื่นๆ เข้าด้วยกัน อินโดนีเซียมีความเคารพศรัทธาในภูเขาไฟเป็นลักษณะเด่นประจำชาติที่ช่วยผนึกเชื้อชาติ ศาสนา และภาษาเข้าด้วยกัน

(http://www.bangkokbiznews.com/2008/02/04/images/226177_mm7486_070201_07217_winceShow.jpg)

ชวา

เกาะชวาซึ่งมีประชากร 120 ล้านคน มีภูเขาไฟกว่า 30 ลูก และในช่วง 500 ปีที่ผ่านมา ชวาสูญเสียผู้คนไปแล้วกว่า 140,000 ชีวิต โดยการเสียชีวิตจากภูเขาไฟมีหลายรูปแบบ ตั้งแต่การถูกลาวาร้อนเผา จมโคลน หรือคลื่นสึนามิที่มักเกิดหลังภูเขาไฟระเบิด

กุหนุงเมราปี ซึ่งแปลว่า "ภูเขาแห่งไฟ" คือภูเขาไฟซึ่งมีความสูงเกือบ 3,000 เมตรบนเกาะชวาและเป็นหนึ่งในภูเขาไฟที่ยังคุกรุ่นและอันตรายที่สุดของโลก การระเบิดครั้งใหญ่เมื่อปี 1930 คร่าชีวิตผู้คนกว่า 1,300 คน แม้ในยามสงบ กุหนุงเมราปีก็ยังพ่นควันน่ากลัวออกมาจากยอด

เมื่อกลางปี 2006 กุหนุงเมราปีส่งเสียงคำรามหนักหน่วง แต่ชาวบ้านในหมู่บ้านกีนาเรโจซึ่งอยู่ห่างจากยอดเขาเมราปีที่คุกรุ่นเพียง 4.5 กิโลเมตร กลับไม่ยอมอพยพ ทั้งที่ก๊าซพิษซึ่งพวยพุ่งออกมาเป็นสายและเครื่องวัดความไหวสะเทือนต่างชี้ว่าจะเกิดระเบิดในไม่ช้า และทั้งที่รัฐบาลสั่งให้ทุกคนอพยพออกจากพื้นที่และเข้าไปอาศัยเพิงพักชั่วคราวในพื้นที่ที่ต่ำกว่าและปลอดภัยกว่า

(http://www.bangkokbiznews.com/2008/02/04/images/226177_mm7486_070603_17233_winceShow.jpg)

พวกเขารอฟังคำแนะนำของ มบะห์มารีจัน ผู้เฒ่าวัย 80 ซึ่งทำหน้าที่เป็นคนเฝ้าประตูของเมราปี ชายชราผู้แบกชะตากรรมของคนในหมู่บ้านและชาวเมืองยอร์กยาการ์ตา 500,000 คน ซึ่งอยู่ห่างไปทางใต้ 32 กิโลเมตร จะคอยทำพิธีเซ่นไหว้เพื่อสยบความโกรธของยักษ์กินคนที่เชื่อกันว่าอยู่บนยอดเมราปี

แม้การสั่นสะเทือนอย่างรุนแรงจนถึงขั้นระเบิดได้ของภูเขาไฟกับการขยับเพียงเล็กน้อยของเปลือกโลกมักจะแยกแยะได้ยาก แต่เทคโนโลยีการเฝ้าระวังก็พัฒนาขึ้นมาก เพียงข้ามคืนนักภูเขาไฟวิทยาของชวาได้เปลี่ยนอันตรายเป็นระดับสูงสุด เพราะโดมลาวาพร้อมจะทลายลงได้ทุกเมื่อ แต่พ่อเฒ่ากลับทำเสมือนไม่ได้ยินคำเตือนนั้น

สองวันต่อมาโดมลาวาก็แตก การจราจรในยอร์กยาการ์ตาเป็นอัมพาตเมื่อคนขับรถตกตะลึงกับภาพหินร้อนๆ ที่ถล่มลงมาทางปีกตะวันตกของกุหนุงเมราปี คนละฝั่งกับหมู่บ้านกีนาเรโจ อีกหนึ่งเดือนต่อมา โดมลาวาก็ปะทุอีกครั้ง คราวนี้ไหลลงทางใต้ เจ้าหน้าที่กู้ภัยสองนายเสียชีวิตเพราะถูกฝังอยู่ใต้เถ้าร้อนจัดลึกสองเมตร ส่วนหมู่บ้านของมารีจันปลอดภัย โชคช่วยหรือว่าเทพแห่งภูเขาไฟยกเว้นหมู่บ้านของเขากันแน่

(http://www.bangkokbiznews.com/2008/02/04/images/226177_mm7486_070622_21013_winceShow.jpg)

บาหลี

บนเกาะบาหลีซึ่งประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาฮินดูก็นับถือภูเขาไฟเช่นกัน แต่ที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดคือ กุหนุงอากุง ซึ่งมียอดสูงสุดบนเกาะหรือ 3,000 เมตร ว่ากันว่า ต่อให้ปิดตา ถ้าเป็นชาวบาหลีแท้ๆ ก็จะบอกได้ว่าภูเขาลูกนี้อยู่ตรงไหน หลายคนนอนหันศีรษะไปทางนั้น

การระเบิดรุนแรงของกุหนุงอากุงเมื่อปี 1963 คร่าชีวิตผู้คนนับพัน ขณะที่ผู้คนอีกมากอดตายเพราะเถ้าถ่านทำลายพืชผล แต่สิ่งที่เคยได้ชื่อว่าเทพพิโรธกลับกลายเป็นเทพประทานในปัจจุบัน หินและทรายจากแรงระเบิดกลายเป็นวัสดุก่อสร้างโรงแรม ภัตตาคาร และที่พักสำหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เริ่มเข้ามาในทศวรรษ 1970 แม้การก่อวินาศกรรมในปี 2002 และ 2005 จะทำให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 220 คน แต่การท่องเที่ยวก็ยังเป็นอุตสาหกรรมใหญ่ที่สุดของบาหลี

แต่ไม่ใช่ทุกคนจะได้ประโยชน์จากกระแสการท่องเที่ยว ชาวบ้าน 700 คนในหมู่บ้านตรุนยัน แออัดกันอยู่ในเพิงพักง่ายๆ บนที่ดินแคบๆ ริมทะเลสาบในแอ่งภูเขาไฟกว้างใหญ่ ใกล้กุหนุงบาตูร์ ชาวบ้านตกปลาด้วยเรือแคนูที่ขุดขึ้นเองและปลูกพืชบนไหล่สูงชันของแอ่งภูเขาไฟ ตำนานของหมู่บ้านเล่าถึงการตั้งชุมชนอย่างโดดเดี่ยวว่า ชนชั้นสูงชาวชวาที่ออกพเนจรเกิดตกหลุมรักนางไม้ที่สถิตอยู่ในต้นไทรใหญ่ นางยอมอยู่กินกับเขาโดยมีข้อแม้ว่าเขาต้องอำพรางร่องรอยไม่ให้ใครตามมาพบ

ขณะที่การท่องเที่ยวนำความเจริญมาสู่ส่วนอื่นๆ ของบาหลี ความโดดเดี่ยวกลับกลายเป็นการขาดโอกาสทางเศรษฐกิจ คนเฒ่าคนแก่นั่งดูเด็กรุ่นใหม่ตบเท้าเข้าสู่เมืองใหญ่ของบาหลีอย่างสิ้นหวัง ซ้ำร้าย เมื่อไม่นานมานี้ ต้นไทรใหญ่ที่เคยให้ความร่มรื่นมาหลายร้อยปียังถูกพายุหักโค่นลงทับวัดประจำหมู่บ้านจนราบ เหลือเพียงรูปปั้นเทพท้องถิ่นที่ไม่เสียหายเลยอย่างน่าอัศจรรย์

ชาวบ้านกล่าวโทษนักการเมืองและนักธุรกิจชาวบาหลีว่า เป็นต้นเหตุทำให้เทพภูเขาไฟพิโรธเพราะคิดหาแต่ผลประโยชน์โดยไม่นึกถึงความเสื่อมโทรมของเกาะ พวกเขาเห็นว่าถนนตัดใหม่ที่เชื่อมหมู่บ้านกับเมืองอื่นๆ ของบาหลีเป็นตัวทำลายความโดดเดี่ยว และเปิดทางให้ความแปดเปื้อนทางจิตวิญญาณเข้ามา

ศรัทธาต่อภูเขาไฟ

ชาวอินโดนีเซียเชื่อกันว่า ความผิดพลาดของมนุษย์ทำให้เกิดหายนะทางธรรมชาติ ทั้งภูเขาไฟระเบิด แผ่นดินไหว หรือแม้แต่ต้นไทรหักโค่น ล้วนเป็นบัญชาสวรรค์ที่แสดงความเคลือบแคลงในตัวผู้นำ ความเชื่อนี้เป็นสิ่งที่ ประธานาธิบดีสุสิโล บัมบัง ยูโดโยโน ตระหนักแน่แก่ใจ

สองเดือนหลังพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีเมื่อเดือนตุลาคม ปี 2004 เกิดแผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิในจังหวัดอะเจะห์บนเกาะสุมาตรา คร่าชีวิตผู้คน 170,000 คน สามเดือนต่อมาแผ่นดินไหวที่สุมาตราคร่าชีวิตผู้คนราว 1,000 คน จากนั้นภูเขาไฟตาลังก็ระเบิด ชาวบ้านหลายพันคนต้องทิ้งบ้านเรือน มีข้อความลูกโซ่จากโทรศัพท์มือถือขอให้ประธานาธิบดีทำพิธีหยุดยั้งภัยพิบัติ แต่ ยูโดโยโน อดีตนายพลและดุษฎีบัณฑิตด้านเศรษฐศาสตร์การเกษตร ปฏิเสธชัดเจนและประกาศว่า "ต่อให้สังเวยแพะ 1,000 ตัว ภัยธรรมชาติในอินโดนีเซียก็ไม่มีวันหมด"

ภัยธรรมชาติไม่เคยหมดจริงๆ ภูเขาไฟยังระเบิดอีกหลายครั้ง ซึ่งเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในประเทศที่เต็มไปด้วยภูเขาไฟ มหันตภัยเกิดต่อเนื่องครั้งแล้วครั้งเล่า ทั้งแผ่นดินไหว คลื่นสึนามิ น้ำท่วม ไฟป่า แผ่นดินถล่ม ไข้เลือดออก ไข้หวัดนก และโคลนปะทุ นอกจากนี้ยังมีรถไฟตกราง เรือเฟอร์รี่ล่ม เครื่องบินตก

โศกนาฏกรรมต่อเนื่องนี้อธิบายได้ว่า เป็นเพราะวันเกิดของประธานาธิบดีไม่เป็นมงคล ขณะที่ชื่อของ รองประธานาธิบดียูซุฟ คัลลา ไปพ้องกับชื่ออสูรร้ายกินคน บาตารา คาลา เมื่อมีเสียงเรียกร้องให้ทำพิธีสะเดาะเคราะห์อีกครั้ง ประธานาธิบดีและคณะรัฐมนตรีจึงเข้าร่วมพิธีสวดที่มัสยิดใหญ่ในจาการ์ตา โฆษกรัฐบาลยืนยันว่า "ไม่มีอะไรพิเศษ" แต่การที่บุคคลระดับสูงมารวมกันเช่นนี้ก็แสดงถึงความพยายามที่จะปัดเป่าความกลัวของคนในประเทศนั่นเอง

ส่วนนักการเมืองอื่นๆ ก็อ้อนวอนเทพเจ้าเช่นกัน ก่อนลงสมัครชิงตำแหน่งรองประธานาธิบดี ผู้สมัครคนหนึ่งแอบไปบูชาเทพภูเขาไฟใกล้ทะเลสาบโตบา แต่เทพเจ้าคงไม่ฟังคำอ้อนวอนนั้นเพราะเขาแพ้การเลือกตั้ง มีข่าวลือว่า กระทั่งประธานาธิบดีก็ยังเคยทำพิธีเซ่นสรวงบนกุหนุงลาวู ซึ่งเป็นภูเขาไฟศักดิ์สิทธิ์ลูกหนึ่งของชวา ความเชื่อเรื่องลี้ลับนี้อธิบายว่า ทำไมนักการเมืองจำนวนมากจึงแวะไปหามบะห์มารีจัน ผู้เฝ้าประตูที่มีสัมพันธ์ใกล้ชิดกับกุหนุงเมราปี เมื่อใกล้ถึงฤดูเลือกตั้ง

ความเปลี่ยนแปลง

สุลต่านฮาเมงกูบูโวโนที่สิบ แห่งชวา ทรงเป็นประมุขของราชวงศ์ที่สืบต่อมาตั้งแต่ศตวรรษที่สิบแปด แม้พระองค์จะทรงจ้างมารีจันให้รับตำแหน่งผู้เฝ้าประตู สืบต่อจากบิดาตามขนบโบราณ แต่สุลต่านผู้ทรงสำเร็จการศึกษาด้านกฎหมาย หาได้เชื่อเรื่องวิญญาณที่สถิตอยู่บนภูเขาไฟ พระองค์ทรงเป็นมุสลิมหัวก้าวหน้าผู้ทรงผลักดันให้ชาวเมืองยอร์กยาการ์ตามองการระเบิดของเมราปีแบบวิทยาศาสตร์

หากพูดให้นุ่มนวลที่สุดก็คือ ความสัมพันธ์ระหว่างสุลต่านกับมารีจันไม่สู้ราบรื่นนัก สุลต่านสมัยใหม่กับผู้เฝ้าประตูผู้ลี้ลับอยู่กันคนละขั้ว มารีจันบอกนักข่าวว่า เขาจะอพยพถ้าสุลต่านทรงมีบัญชา เขาไม่ได้หมายถึงสุลต่านองค์ปัจจุบัน ทว่าเป็นสุลต่านฮาเมงกูบูโวโนที่เก้า พระบิดาของสุลต่านองค์ปัจจุบันซึ่งเป็นที่รักใคร่เทิดทูนแต่สิ้นพระชนม์เกือบ 20 ปีแล้ว มารีจันเห็นว่า ความผิดพลาดใหญ่หลวงของสุลต่านองค์ปัจจุบันคือ การที่ทรงยอมให้นักธุรกิจขนหินและทรายหลายพันลูกบาศก์เมตรออกจากกุหนุงเมราปี

มารีจันไม่ใช่คนเดียวที่ไม่ยอมรับสุลต่านองค์นี้ ชาวยอร์กยาการ์ตาบางคนกล่าวหาว่า พระองค์ทรงเปลี่ยนนครหลวงแห่งวัฒนธรรมให้เป็นนครแห่งศูนย์การค้า และทรงใช้เวลาอยู่ในสนามกอล์ฟมากเกินไป พวกเขาอยากให้จัดพิธีกรรมโบราณเพื่อความสบายใจและวิจารณ์ว่า พระองค์ทรงละเลยพิธีกรรมต่างๆ ที่พระบิดาทรงเข้าร่วมอยู่เสมอ เมื่อปี 2006 สุลต่านทรงตั้งใจไม่ไปร่วมพิธีถวายเครื่องสังเวยที่จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ซึ่งเป็นพิธีกรรมที่ตอกย้ำสัมพันธภาพอันศักดิ์สิทธิ์ระหว่างภูเขาไฟ องค์สุลต่าน และมหาสมุทรอินเดีย อันนำมาซึ่งความปลอดภัยของไพร่ฟ้าประชาชน

ไม่ถึงสองสัปดาห์หลังภูเขาไฟเมราปีระเบิดใหญ่ครั้งแรกในปี 2006 เกิดแผ่นดินไหวรุนแรงทางใต้ของยอร์กยาการ์ตา มีผู้เสียชีวิตกว่า 5,000 คน พระราชวังและสุสานหลวงเสียหายอย่างหนัก นี่เป็นลางร้ายสำหรับสุลต่านผู้ทรงเป็นเป้าความโกรธแค้นของประชาชน สุลต่านผู้ทันสมัยก็ไม่อาจหนีพ้นอำนาจแห่งความเชื่อเก่าแก่ได้ พิธีถวายเครื่องสังเวยประจำปีจึงต้องมีขึ้นไม่ว่าจะทรงเข้าร่วมหรือไม่ก็ตาม

สิ่งที่ทำลายสมดุลความเชื่อนี้คือกองกำลังมุสลิม เหตุการณ์ต่างๆ เช่น การก่อการร้ายในสหรัฐเมื่อวันที่ 11 กันยายน ปี 2001 และการโจมตีอิรักของสหรัฐ ทำให้กลุ่มอิสลามเข้มแข็งและมีอิทธิพลมากขึ้น เสริมด้วยความคิดว่า ศาสนาอิสลามเป็นวิถีแห่งการเยียวยาความป่วยไข้ของอินโดนีเซีย โดยเฉพาะความยากจนและการคอร์รัปชัน กองกำลังมุสลิมพุ่งเป้าโจมตีความเชื่อเรื่องลี้ลับ โดยกล่าวหาว่าทำให้ศรัทธาในศาสนาแปดเปื้อน คนงานมุสลิมที่เข้ามาช่วยกู้ภัยในยอร์กยาการ์ตาหลังภูเขาไฟเมราปีระเบิดครั้งแรกเมื่อเดือนพฤษภาคม ปี 2006 สาบานว่า จะขัดขวางการประกอบพิธีกรรมต่างๆ บนภูเขาไฟ ขณะที่สมาชิกกลุ่มยุวชนมุสลิมในจาการ์ตาลิดกิ่งก้านของต้นไทรศักดิ์สิทธิ์ เพื่อพิสูจน์ว่าต้นไม้ไม่มีอำนาจวิเศษ

แต่ก็ยังมีคนที่เชื่อว่าความเชื่อเรื่องลี้ลับไม่เพียงอยู่รอด แต่จะเติบโตต่อไป ซาเตรีย นาราดา นักธุรกิจคนสำคัญของบาหลี ไม่เพียงหาทุนเกือบ 1.5 ล้านเหรียญสหรัฐเพื่อสร้างวัดบนกุหนุงรินด์จานีบนเกาะลอมบอกเท่านั้น แต่ยังวางแผนสร้างวัดบนภูเขาตัมโบราบนเกาะซัมบาวา ซึ่งเกิดการระเบิดครั้งใหญ่ที่สุดเท่าที่มีบันทึกในประวัติศาสตร์เมื่อปี 1815 ด้วย และยังหวังไว้ว่า วันหนึ่งจะได้สร้างวัดฮินดูบนภูเขาไฟเมราปี

การอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนดูยากจะเกิดในประเทศที่มีความเชื่อและวัฒนธรรมหลากหลาย และในปัจจุบัน อินโดนีเซียก็หนีไม่พ้นกระแสโลกาภิวัตน์ที่กระหน่ำราวมรสุม หนุ่มสาวนักท่องโลกอินเทอร์เน็ตไม่บูชาภูเขาไฟ แต่บูชานักร้องบอยแบนด์ในเอเชียและสโมสรฟุตบอลอังกฤษ ไม่มีใครรู้ว่าในการชักเย่อระหว่างโลกสมัยใหม่กับประเพณีโบราณ ใครจะเป็นฝ่ายชนะ ศาสนาฮินดูของนักฟื้นฟูความเชื่อ กองกำลังทหารมุสลิม หรือความเชื่อเรื่องลี้ลับอันเก่าแก่ ทั้งหมดอาจอยู่รอดหรือทั้งหมดอาจสูญหายก็ได้ แต่สิ่งที่ยังคงอยู่อย่างแน่นอนก็คือภูเขาไฟ

ล้อมกรอบท้ายเรื่อง

ติดตามอ่านเรื่องราวของแดนวิกฤติภูเขาไฟได้ในนิตยสารเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ภาษาไทย ฉบับเดือนกุมภาพันธ์ 2551 พร้อมสารคดีที่น่าสนใจอีกคับคั่ง เช่น "พญาอินทรี" นกนักล่าแห่งเกาะฟิลิปปินส์ "ตามรอยทางแห่งกวี" เจ้าของผลงานอมตะของญี่ปุ่น "โฉมหน้าแห่งศรัทธา" ภาพถ่ายจากผนังถ้ำอชันตา "แดร๊กคิวล่า" เปิดตำนานผีดูดเลือดแห่งโรมาเนีย และ "ทับทิมสยาม" แกะรอยรัตนชาติล้ำค่าของไทย พร้อมทรรศนะของผู้จัดการชายฝั่ง ผศ.ดร.สมศักดิ์ บรมธนรัตน์ ผู้อำนวยการสถาบันทรัพยากรชายฝั่ง

เฝ้าระวัง ร่วมแสดงความคิดเห็นและรู้จักภูเขาไฟต่างๆ ที่นักวิทยาศาสตร์คอยติดตามศึกษา เนื่องจากมีอดีตและที่ตั้งใกล้ชุมชนมนุษย์จากแผนที่พิเศษ ได้ที่ NGThai.com/0802

จาก : กรุงเทพธุรกิจ วันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2551

เปิดแผนที่ "มหาสมุทรโลก" ถูกมนุษย์ทำลายแล้ว 96% เว้นแต่ขั้วโลก

(http://pics.manager.co.th/Images/551000002285001.JPEG)
แผนที่โลกแสดงพื้นที่มหาสมุทรถูกทำลายจากกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ โดยฟ้าแสดงถึงพื้นที่ซึ่งได้รับผลกระทบน้อยที่สุด ไล่ขึ้นไปถึงพื้นที่สีแดงซึ่งได้รับความเสียหายหนัก อีกทั้งจะเห็นได้ว่าพื้นที่บริเวณชายฝั่งและมหาสมุทรใกล้กับประเทศไทยก็ได้รับความเสียหายค่อนข้างมาก (ภาพจากศูนย์วิเคราะห์และสังเคราะห์นิเวศวิทยาแห่งสหรัฐฯ)

พื้นที่แผ่นโลก เหลือ "มหาสมุทร" เพียงแค่ 4 % เท่านั้นที่ยังไม่ถูกมนุษย์ย่ำยี่ ซึ่งพื้นที่บริสุทธิ์ที่เหลือเป็นพื้นที่น้ำแข็งใกล้ขั้วโลกที่กำลังเผชิญการละลาย ขณะที่กว่า 40% ได้รับผลเลวร้ายแล้วจากน้ำมือมนุษย์ ระบุเป็น "เสียงปลุก" ให้ผู้กำหนดนโยบายเริ่มปฏิบัติการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมทางทะเล

ดร.เบนจามิน ฮัลเพิร์น (Dr Benjamin Halpern) จากศูนย์วิเคราะห์และสังเคราะห์นิเวศวิทยาแห่งสหรัฐฯ ในซานตา บาร์บารา (National Center for Ecological Analysis and Synthesis in Santa Barbara) ซึ่งเป็นหัวหน้าในการทำแผนที่โลกแสดงผลกระทบต่อมหาสมุทรอันเกิดจากการกระทำของมนุษย์นี้กล่าวว่า มนุษย์ได้สร้างผลกระทบอันใหญ่หลวงต่อมหาสมุทรและระบบนิเวศที่อยู่ภายใต้ทะเล

ภาพแผนที่โลกนี้แสดงให้เห็นว่า 41% ได้รับผลกระทบอย่างหนักจากกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ 17 รายงานซึ่งสัดส่วนที่มากกว่าที่เคยคิดกัน และเพียง 4% ที่ยังไม่ได้รับความเสียหาย โดยแผนที่ซึ่งเกิดจากการทำงานร่วมกันของนักวิทยาศาสตร์จากสหราชอาณาจักร สหรัฐฯ และแคนาดานี้เป็นครั้งแรกที่รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอิทธิพลของมนุษย์ในด้านต่างๆ ที่กระทบต่อมหาสมุทร และยังได้ตรวจสอบตัวบ่งชี้คุณภาพของสิ่งแวดล้อมที่รวมถึงแนวปะการัง แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ ดงสาหร่ายและคุณภาพน้ำ

จากการศึกษาพบว่าทั้งการประมง มลพิษ การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศและปัจจัยอื่นๆ ที่เกิดจากมนุษย์ได้ทำให้เกิดผลเสียหายอย่างหนักต่อมหามสมุทรเกือบครึ่ง ขณะที่พื้นที่น้ำแข็งซึ่งอยู่ใกล้ขั้วโลกนั้นยังบริสุทธิ์อยู่ แต่ก็กำลังเผชิญการคุกคามจากแผ่นน้ำแข็งละลาย ซึ่งข้อมูลนี้ทีมวิจัยระบุว่าเป็น "เสียงปลุก" สำหรับผู้กำหนดนโยบาย

"ในอดีตนั้นการศึกษาส่วนใหญ่แสดงให้เห็นผลกระทบจากกิจกรรมเดี่ยวๆ แต่นี่เป็นครั้งแรกที่เราได้สร้างแผนที่โลกซึ่งแสดงถึงกิจกรรมต่างๆ ที่หลากหลายเรียงซ้อนกันหลายชั้น เราจึงได้ภาพใหญ่ของผลกระทบทั้งหมดที่มนุษย์ได้ทำมากกว่าแค่ผลเสียจากเรื่องเดียว" ดร.ฮัลเพิร์นกล่าว

ด้าน ดร.มาร์ก สปอลดิง (Dr.Mark Spalding) ซึ่งร่วมในการศึกษาครั้งนี้กล่าวว่า แผนที่นี้เป็นการทดลองครั้งแรกที่จะอธิบายและแสดงปริมาณถึงสิ่งที่มหาสมุทรทั่วโลกต้องเผชิญจากปัจจัยอันเนื่องจากมนุษย์ ซึ่งเรียงลำดับตั้งแต่การขนส่งทางเรือเชิงพาณิชย์ไปจนถึงการทำประมงเกินพอดี

"มีปัจจัยสำคัญที่จะปลุกคุณให้ตื่นเมื่อเห็นแผนที่ลักษณะนี้ เพราะมนุษย์ได้คุกคามมหาสมุทรไปทั่วโลก แผนที่นี้จะกระตุ้นให้เกิดการเคลื่อนไหว ซึ่งผมคิดว่าเป็นสัญญาณจริงที่จะเริมต้นลงมือจัดการชายฝั่งและมหาสมุทรของเราเสียที" ดร.สปอลดิงกล่าว

(http://pics.manager.co.th/Images/551000002285002.JPEG)
พื้นที่มหาสมุทรซึ่งได้รับความเสียหายหนักจากกิจกรรมมนุษย์ ซ้ายบน- ทะเลเหนือ ขวาบน-ทะเลแคริบเบียนตะวันออก ซ้ายล่าง มหาสมุทรใกล้กับญี่ปุ่น และ ขวาล่าง - พื้นที่ซึ่งได้รับผลกระทบน้อย

ในการทำแผนที่นี้ทีมนักวิทยาศาสตร์นานาชาติราว 20 คนได้แบ่งพื้นที่มหาสมุทรออกเป็นตารางกิโลเมตรเพื่อสร้างแบบจำลองอันซับซ้อนโดยพิจารณาข้อมูลจริงที่หาได้เกี่ยวกับอิทธิพลของมนุษย์จากกิจกรรมต่างๆ ที่มีต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล โดยได้คำนวณ "คะแนนผลกระทบจากมนุษย์" สำหรับแต่ละพื้นที่ เพื่อแสดงให้เห็นว่าเป็นแผนที่ของความเสียหายที่มนุษย์ทำให้เกิดแก่ทะเลจริงๆ และบรรดานักวิทยาศาสตร์ต่างตกตะลึงกับผลลพธ์ของแบบจำลองนี้ แต่พวกเขาก็หวังว่าแผนที่นี้จะถูกนำไปใช้เพื่อความพยายามอนุรักษ์ทะเลในลำดับต้นๆ

"ผมว่าสิ่งน่าอัศจรรย์ใจที่สำคัญของแผนที่นี้คือการได้เห็นผลกระทบจากมนุษย์ที่ครอบคลุมทุกเรื่องอย่างสมบูรณ์ ไม่มีที่ไหนเลยที่รอดพ้นมนุษย์ไปได้ ช่างเป็นแผนที่ช็อคความรู้สึกเมื่อได้เห็น" คำกล่าวของ ดร.สปอลดิงซึ่งนำการวิจัยครั้งนี้และยังเป็นนักวิทยาศาสตร์ทางทะเลอาวุโสของกลุ่มอนุรักษ์ธรรมชาติสากล "เนเจอร์ คอนเซอร์แวนซี" (The Nature Conservancy) โดยเขายังระบุอีกว่าปัจจัยใหญ่ในการทำลายถิ่นที่อยู่ของสิ่งมีชีวิตทางทะเลคือการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศและการทำประมงเกินพอดี

ด้าน แอนดรูว โรเซนเบิร์ก (Andrew Rosenberg) ศาสตราจารย์ด้านทรัพยากรธรรมชาติจากมหาวิทยาลัยนิวแฮมไชร์ (University of New Hampshire) สหรัฐฯ ซึ่งไม่ได้ร่วมในการศึกษาครั้งนี้ด้วยกล่าวว่า ผู้กำหนดนโยบายต้องไม่มองว่าการประมงและมลพิษเป็นเรื่องที่แยกจากกันอีกต่อไป โดยผลกระทบจากมนุษย์นี้เป็นเรื่องที่ซ้อนทับกันระหว่างพื้นที่และเวลา ซึ่งเมือ่นานไปในหลายกรณีจะขยายผลจนเพิ่มความน่ากลัวอย่างสูง

"ข้อความถึงผู้กำหนดนโยบายค่อนข้างชัดเจนสำหรับผม ปฏิบัติการอนุรักษ์ธรรมชาติที่ตัดตอนผลกระทบจากการกระทำอันครบชุดของมนุษย์เป็นสิ่งจำเป็นในหลายๆ พื้นที่ทั่วโลก" โรเซนเบิร์กกล่าว

จาก : ผู้จัดการออนไลน์ วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2551

เมื่อโลกไม่มีมนุษย์

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/environment/3/24/158404_71360.jpg)

จากยุคไดโนเสาร์ ตำนานอุกกาบาตที่พุ่งเข้าชนโลกจนทำให้สัตว์ยุคดึกดำบรรพ์ต้องสูญพันธุ์ จนมาถึงวิวัฒนาการของมนุษย์เดินดิน ว่ากันว่าสัตว์ที่น่าขยะแขยงสำหรับคน อย่างแมงสาบเป็นหนึ่งในสัตว์เพียงไม่กี่ชนิดที่ก้าวข้ามผ่านยุคสมัยต่าง ๆ มาได้จนถึงปัจจุบัน

แล้วหากว่าวันหนึ่งโลกใบนี้จะปราศจากผู้คนที่อยู่อาศัยอย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน แมลงสาบก็อาจจะเป็นสัตว์อีกชนิดที่สามารถดำรงเผ่าพันธุ์อยู่ต่อไปได้อีกครั้ง การที่มนุษย์หายไปจากโลกอาจฟังดูเหมือนนิยายวิทยาศาสตร์ แต่สุดท้ายแล้ววันแบบนี้จะต้องมาถึง วันที่จะไม่มีมนุษย์อยู่บนโลกอีกต่อไป

ภายในไม่กี่ชั่วโมงหลังมนุษย์หายไป แสงไฟทั่วโลกจะเริ่มทยอยดับ กว่าร้อยละ 70 ของพลังงานในสหรัฐอเมริกาได้มาจากการเผาเชื้อเพลิงซากพืชซากสัตว์ โรงไฟฟ้าจะยังคงผลิตไฟฟ้าต่อไปตราบใดที่มันยังมีเชื้อเพลิงให้เผาผลาญ แต่หากไม่มีใครคอยเติมเชื้อเพลิงให้ เพียงไม่นานแสงไฟในเมืองต่าง ๆ ทั่วโลกก็จะเริ่มดับลง

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/environment/3/24/158404_71361.jpg)

สำหรับโรงไฟฟ้าพลังนิวเคลียร์มันคงจะไม่ระเบิดตัวเอง เพราะเครื่องปฏิกรณ์โดยเฉลี่ยจะมีเชื้อเพลิงพอที่จะทำงานต่อไปได้ถึงสองปี แต่เมื่อไม่มีมนุษย์คอยบริโภคพลังงานที่ผลิตขึ้นมา เครื่องปฏิกรณ์ก็จะปิดตัวเองเข้าสู่โหมด ปลอดภัยโดยอัตโนมัติภายในเวลาเพียงสองวัน

ขณะที่เครื่องกำเนิดพลังงานลมหากไม่มีคนคอยบำรุงรักษามันก็ไม่สามารถผลิตไฟฟ้าได้ แต่สำหรับเขื่อนฮูเวอร์ซึ่งใช้พลังงานน้ำในการผลิตไฟฟ้า มันอาจจะยังทำงานต่อไปตราบใดที่ยังมีน้ำในอ่างที่อยู่เหนือขึ้นไป

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/environment/3/24/158404_71362.jpg)

เครือข่ายอุโมงค์ใต้ดินทั้งเพื่อการคมนาคม เพื่อการระบายน้ำ หรือสายเคเบิลจะจมอยู่ใต้น้ำในเวลาเพียง 36 ชั่วโมง เมื่อไม่มีคนคอยควบคุมเครื่องสูบน้ำเพราะพวกมันอยู่ใต้ระดับน้ำทะเล ขณะที่อาหารในซูเปอร์มาร์เกตหรือตู้เย็นเริ่มเน่าเสีย สัตว์เลี้ยงอย่างสุนัขที่เคยมีคนคอยหาอาหารให้ต้องดิ้นรนเพื่อเอาชีวิตรอด และสุดท้ายจะเหลือเพียงสุนัขพันธุ์ใหญ่ที่สามารถหาอาหารเพื่อประทังชีวิตต่อไปได้เท่านั้น

สัตว์เล็ก ๆ อย่างหนูที่เคยพึ่งพามนุษย์ก็ต้องกลับไปมีวงจรชีวิตหากินเองจากป่า ขณะที่สัตว์นักล่าจะค่อย ๆ เริ่มกลับเข้ามาอยู่ในดินแดนที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นของพวกมันมาก่อน พร้อม ๆ กับต้นไม้ทั้งใหญ่น้อยที่เริ่มเข้ามาจับจองพื้นที่เหมือนอย่างที่เกิดขึ้นกับนครวัดซึ่งถูกทิ้งร้างในสมัยศตวรรษที่ 15

โดยมีเมืองพริพยัท ประเทศยูเครน เมืองที่เคยเจริญที่สุดในสหภาพโซเวียตในอดีต ซึ่งถูกทิ้งร้างไปถึง 20 ปี เมื่อผู้คนอพยพหนีมหันตภัยนิวเคลียร์ที่เชอร์โนบิล พริพยัทเปลี่ยนจากเมืองที่มีประชากร 50,000 คน กลายเป็นเมืองร้างในชั่วข้ามคืน

ตึกโซเวียตที่เคยดูใหญ่โตโอ่อ่า แต่มันก็ไม่สามารถต่อกรกับฤดูหนาวอันโหดร้ายของยูเครนได้ เมื่ออุณหภูมิลดต่ำลงกว่าจุดเยือกแข็ง น้ำที่ไปสะสมอยู่ในรอยแตกของตึกก็ขยายตัว ทำให้เกิดความกดดันที่คอยทำลายคอนกรีตให้พังจากด้านใน

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/environment/3/24/158404_71363.jpg)

รากของวัชพืชที่ขึ้นโดยไม่มีใครคอยดูแลแผ่ไปทั่วพื้นและบันได รากเหล่านี้ดูดความชื้นเข้าไปและขยายขนาดใหญ่ขึ้น พวกมันค่อย ๆ ดันคอนกรีตให้แตกออก เหมือนกับแม่แรงไฮดรอลิกขนาดจิ๋ว ขณะที่สนามฟุตบอลที่เคยเต็มไปด้วยเสียงหัวเราะและรื่นเริงวันนี้มันกลายเป็นป่าไม้ผลัดใบ

หลังเกิดอุบัติเหตุ นักวิทยาศาสตร์คาดว่าสัตว์ป่าในเขตนั้นคงจะไม่รอด ต้นไม้ส่วนใหญ่ในบริเวณ 1.5 ตารางไมล์รอบโรงงานนิวเคลียร์ต้องตายเพราะรังสี สัตว์มากมายก็ไม่รอดเช่นกัน แต่เหลือเชื่อที่ผลจากการไร้ซึ่งมนุษย์เป็นเวลา 20 ปี

ทว่า ป่าแดง เขตที่โดนผลกระทบกัมมันตภาพรังสีจากการระเบิดของโรงงานเชอร์โนบิลเข้าไปเต็ม ๆ กลับฟื้นตัวและมีสัตว์ป่าเข้ามาอยู่อาศัย สิ่งที่แสดงว่ามีสัตว์ป่าอยู่ที่นี่อย่างอุดมสมบูรณ์ก็คือ เขาของกวางแดง สัตว์ที่พบได้ยากในบริเวณอื่นของเขตนี้ แต่กลับพบมันได้ในเขตเชอร์โนบิล นอกจากนี้ยังมีหมูป่ารัสเซียด้วย และจำนวนของมันในเขตนี้ถือว่ามากกว่าเขตรอบนอกราว 10 ถึง 15 เท่าเลยทีเดียว

ตัวอย่างที่เกิดขึ้นกับเมืองพริพยัทนั้นแสดงให้เห็นว่า เมืองที่เคยรุ่งเรืองยามที่มีมนุษย์อยู่นั้น จะเหลือเพียงซากปรักหักพังเมื่อเวลายิ่งผ่านพ้นไป

สิ่งก่อสร้างประเภทก่ออิฐถือปูนจะถูกย่อยสลายโดยเกลือ เหมือนกับที่มันเคยทำให้พีระมิดพังทลายลงได้ ขณะที่สิ่งก่อสร้างที่ทำขึ้นจากเหล็กกล้า จะค่อย ๆ ถูกสนิมกัดกินจนพังทลายลงมาเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นสะพานบรู๊คลินที่อาจจะต้องตกลงสู่แม่น้ำอีสต์ริเวอร์ เมื่อสายเคเบิลที่รับแรงยืดได้ถึงราว 200,000 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว เกิดเป็นสนิมและขาดออกจากกัน ไม่เว้นแม้แต่หอไอเฟลที่สร้างขึ้นจากเหล็กกล้า

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/environment/3/24/158404_71364.jpg)

ส่วนในทะเลและมหาสมุทรเมื่อไม่มีมุนษย์มาจับสัตว์น้ำและไม่มีมลพิษ ประชากรของพวกมันก็จะกลับคืนมา ปลาวาฬมากมายกระโดดขึ้นมาเล่นเหนือน้ำ ปลาทูน่าฝูงใหญ่ว่ายเต็มมหาสมุทร และมีเต่าทะเลมากจนสามารถเดินข้ามทะเลบนกระดองของพวกมันได้

นั่นหมายความว่าในที่สุดธรรมชาติจะเป็นผู้ชนะและครอบครองทุกสิ่งทุกอย่างบนโลกใบนี้ แทนที่มนุษย์ที่กำลังพยายามเอาชนะธรรมชาติในทุกรูปแบบอยู่ในขณะนี้

จาก : เดลินิวส์ วันที่ 24 มีนาคม 2551

มาได้ไง ?! ทั้งฟ้าคะนองทั้งลูกเห็บกลางหน้าร้อน

(http://pics.manager.co.th/Images/551000005430304.JPEG)
พายุลูกเห็บในโคลัมเบียเมื่อเดือน มี.ค. 2549 (ภาพจาก en.wikipedia.org)

เพิ่งจะเข้าสู่หน้าร้อนไปหมาดๆ แต่พระพิรุณบันดาลให้น้ำฟ้าเทกระหน่ำลงมาแบบไม่เกรงใจใครหน้าไหน ยิ่งในเมืองหลวงที่การจราจรติดขัดอยู่เป็นนิจ พอเจอฝนฟ้าคะนองทีไรต้องกลายเป็นอัมพาตทุกที ไปอย่างไม่มีทางเลี่ยง และเดี๋ยวนี้ก็เริ่มมีลูกเห็บตกเป็นของแถมให้คนกรุงอีกด้วย ทั้งที่เมื่อก่อนลูกเห็บจะแถมให้เฉพาะในต่างจังหวัดทั้งนั้น แล้วทราบกันไหมว่า "ลูกเห็บ" เกิดขึ้นได้อย่างไร

เมื่อช่วงหลังสงกรานต์เกิดพายุฝนฟ้าคะนองถล่มเมืองกรุง จนการจราจรเป็นอัมพาต และยังมีรายงานว่าเกิดลูกเห็บตกในพื้นที่บางเขตด้วย ทำเอาหลายคนที่ทราบข่าวพากันตื่นเต้น เพราะไม่เคยได้ยินว่ามีลูกเห็บตกในกรุงเทพมหานครมาก่อน

บางคนก็ชักสงสัยเพิ่มขึ้นอีกว่า เจ้าลูกเห็บที่ว่านี้เป็นอย่างไร? ซึ่งบางคนพอจะรู้มาบ้างว่ามันก็คือก้อนน้ำแข็งนั่นเอง แต่เหตุไฉนจึงตกลงมาจากฟากฟ้าได้เล่า? ทำไมไม่ตกลงมาเป็นน้ำเหมือนน้ำฝนทั่วไป

(http://pics.manager.co.th/Images/551000005430305.JPEG)
ลูกเห็บที่ดูราวกับก้อนน้ำแข็ง (ภาพจาก www.bbc.co.uk)

ข้อมูลจากกรมอุตุนิยมวิทยาระบุไว้ว่า "ลูกเห็บ คือ หยาดน้ำฟ้าที่ตกลงมาในลักษณะเป็นก้อน" ราวกลับว่าก้อนน้ำแข็งตกลงมาจากฟากฟ้า ขนาดของลูกเห็บแต่ละก้อนเล็กใหญ่ต่างกัน โดยมีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดตั้งแต่ 0.5 - 5 เซนติเมตร หรืออาจใหญ่กว่านั้น ซึ่งมักตกลงมาเป็นก้อน หรือเกาะรวมกันเป็นก้อนขรุขระก็ได้

หากจะบอกว่าลูกเห็บเป็นน้ำฝนที่แข็งตัวก็คงไม่ถูกต้องนัก ทางกรมอุตุฯ จึงชี้ชัดและแจกแจงว่า ฝน คือหยาดน้ำฟ้าที่ตกลงมาในรูปของเหลว

ส่วนลูกเห็บ คือ หยาดน้ำฟ้าที่ตกลงมาในรูปของแข็งหรือเป็นน้ำแข็งนั่นเอง และหยาดน้ำฟ้าหรือน้ำฟ้านั่นก็คือ ปรากฏการณ์ของไอน้ำที่กลั่นตัวเป็นละอองเม็ดน้ำ ตกลงมาจากเมฆถึงพื้นดินในรูปลักษณะต่าง ๆ อาจจะเป็นของเหลว เช่น ฝน หรือของแข็ง เช่น หิมะ, ลูกเห็บ นั่นเอง

(http://pics.manager.co.th/Images/551000005430306.JPEG)
ลูกเห็บที่ตกลงมาจนมองดูคล้ายกับพรมน้ำแข็งที่ปูเต็มสนามหญ้า (ภาพจาก www.umsu.de)

ในประเทศไทยช่วงเวลาที่เกิดลูกเห็บมักเป็นช่วงที่เกิดพายุฝนฟ้าคะนองในฤดูร้อน ระหว่างเดือน ก.พ.- พ.ค. และมักเกิดในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ แต่ก็อาจเกิดขึ้นได้ในภูมิภาคอื่นเช่นกัน

เอ! ช่วงเดือน ก.พ. - พ.ค. เป็นช่วงฤดูร้อนอยู่นี่นา แล้วทำไมจึงเกิดพายุฝนฟ้าคะนองได้ทั้งๆ ที่ไม่ใช่หน้าฝนสักหน่อย

ตามรายงานของศูนย์ภูมิอากาศแห่งชาติ กรมอุตุฯ ได้บอกไว้ว่า ฤดูร้อนในประเทศไทยจะเริ่มต้นประมาณกลางเดือน ก.พ. ไปจนถึงกลางเดือน พ.ค. ซึ่งเป็นช่วงเปลี่ยนจากมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือเป็นมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ รวมทั้งเป็นระยะที่ขั้วโลกเหนือหันเข้าหาดวงอาทิตย์ ส่งผลให้เวลาเที่ยงวันในช่วงเดือน เม.ย. ของไทย เป็นช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์อยู่เกือบตรงศรีษะพอดี

ดังนั้นเราจึงได้รับความร้อนจากดวงอาทิตย์กันอย่างเต็มที่ ชนิดที่ฝรั่งผมทองต้องอิจฉา และด้วยสภาพดังกล่าวทำให้อากาศทั่วไปร้อนอบอ้าวมาก ซึ่งอากาศร้อนแค่ไหนวัดได้ด้วยอุณหภูมิ หากมีอุณหภูมิระหว่าง 35.0 - 39.9 องศาเซลเซียส เรียกได้ว่า อากาศร้อน หากอุณหภูมิสูงตั้งแต่ 40.0 องศาเซลเซียสขึ้นไป เรียกว่า อากาศร้อนจัด

อากาศที่ร้อนระอุถึงขั้นทะลุปรอทในช่วงฤดูร้อนนั้นเป็นเรื่องปกติ แต่เรื่องที่ไม่ปกติอย่างพายุฝนฟ้าคะนองในช่วงนี้ก็เกิดขึ้นได้เช่นกัน

(http://pics.manager.co.th/Images/551000005430308.JPEG)
พายุฝนฟ้าคะนองที่เกิดในหน้าร้อนหรือพายุฤดูร้อนมักนำพาให้เกิดพายุลูกเห็บร่วมด้วย (ภาพจากแฟ้ม)

ขณะที่เกิดอากาศร้อนอบอ้าวและอุณหภูมิสูงในประเทศไทย มวลอากาศเย็นจากประเทศจีนก็แผ่ลงมาปกคลุมถึงประเทศไทยตอนบน ทำให้เกิดการปะทะกันของมวลอากาศเย็น กับมวลอากาศร้อนที่ปกคลุมอยู่เหนือประเทศไทยในช่วงเวลาดังกล่าว จึงก่อให้เกิดพายุฝนฟ้าคะนองและลมกระโชกแรง หรืออาจมีพายุลูกเห็บตกตามมาก็ได้ ซึ่งการเกิดพายุฝนฟ้าคะนองรุนแรงในฤดูร้อนแบบนี้เองจึงเรียกว่า พายุฤดูร้อน

พายุฤดูร้อน ส่วนมากจะเกิดระหว่างเดือน มี.ค.-เม.ย. โดยจะเกิดบ่อยครั้งในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนภาคกลางและภาคตะวันออก จะมีเกิดน้อยครั้งกว่า

ส่วนภาคใต้ก็สามารถเกิดได้แต่ไม่บ่อยนัก โดยพายุฤดูร้อนจะเกิดใน ช่วงที่มีลักษณะอากาศร้อนอบอ้าวติดต่อกันหลายวัน แล้วมีกระแสอากาศเย็นจากความกดอากาศสูงในประเทศจีนพัดมาปะทะกัน เกิดฝนฟ้าคะนอง พายุลมแรง และอาจมีลูกเห็บตกได้

(http://pics.manager.co.th/Images/551000005430307.JPEG)
ถ้าบ้านเรือนไม่แข็งแรง เมื่อต้องเจอกับพายุฤดูร้อนและพายุลูกเห็บอาจต้องมีสภาพเป็นเช่นนี้ได้ (ภาพจากแฟ้ม)

ส่วนพายุลูกเห็บนั้น ลูกเห็บจะเกิดขึ้นพร้อมๆ กับสภาพอากาศที่ปั่นป่วนรุนแรง มักจะเกิดขึ้นจากพายุฝนฟ้าคะนองที่มีเมฆก่อตัวสูงมาก กระแสอากาศที่เคลื่อนที่ขึ้นไปในระดับสูงมาก ทำให้หยดน้ำเริ่มแข็งตัวเป็นหยดน้ำแข็ง มีหยดน้ำอื่น ๆ รวมเข้าด้วยกันสะสมจนมีขนาดโตขึ้น และในที่สุดเมื่อกระแสอากาศพยุงและรับหน้าที่เพิ่มขึ้นไม่ไหว ก็จะตกลงมาเป็นลูกเห็บ ซึ่งสร้างความเสียหายให้กับพื้นที่เบื้องล่างๆ ได้

อย่างไรก็ดี พายุฤดูร้อนที่ก่อให้เกิดฝนตก ฟ้าคะนอง และพายุลูกเห็บ ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สินได้

ฉะนั้นขณะเกิดฝนตกฟ้าร้องก็ควรหลบเข้าไปอยู่ในที่ร่ม ไม่ควรอยู่ในที่โล่งแจ้งหรือใต้ต้นไม้ใหญ่ที่อยู่โดดเดี่ยว และอยู่ห่างจากวัตถุที่เป็นสื่อไฟฟ้าทุกชนิด รวมทั้งงดใช้อุปกรณ์สื่อสารและอุปกรณ์ไฟฟ้าบางชนิด เช่น โทรทัศน์ วิทยุ หรือลิฟต์ และควรดูแลบ้านเรือนและสิ่งของเครื่องใช้ให้แข็งแรงปลอดภัยอยู่เสมอ เช่น หลังคาบ้าน หรือต้นไม้ใกล้บ้าน ทั้งนี้ก็เพื่อความปลอดภัยของพวกเราทุกคน.

จาก : ผู้จัดการออนไลน์ วันที่ 29 เมษายน 2551

IOD : หายนะจากมหาสมุทร

(http://www.komchadluek.net/2008/05/19/images/10858099.jpg)

เบื้องใต้มหาสมุทรอินเดียแผ่นน้ำใหญ่อันดับ 3 ของโลก ทิศเหนือติดกับตอนใต้ของทวีปเอเชีย ทิศตะวันตกติดกับคาบสมุทรอาหรับและทวีปแอฟริกา ทิศตะวันออกติดกับคาบสมุทรมลายู หมู่เกาะซันดา

และประเทศออสเตรเลีย ส่วนทิศใต้ติดกับมหาสมุทรใต้ มหานทีแห่งนี้กินพื้นประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์ของผืนน้ำทั่วโลก และเป็นแหล่งกำเนิดมหันตภัยจากผืนน้ำนำหายนะอันน่าสะพรึงกลัวมาสู่ผู้คนบนพื้นโลก

"นาร์กีส" พายุไซโคลนจากอ่าวเบงกอลแห่งมหาสมุทรอินเดียอาจเป็นแค่สัญญาณเตือนภัย !

(http://www.komchadluek.net/2008/05/19/images/10884782.jpg)

"ตำแหน่งที่เกิดพายุนาร์กีสเป็นบริเวณเดียวกับที่เกิดปรากฏการณ์ Indian Ocean Dipole และยังเป็นบริเวณเดียวกันกับที่ก่อพายุที่ส่งผลกระทบทำให้เกิดน้ำท่วมและดินถล่มใน จ.อุตรดิตถ์ เมื่อปี 2549" ดร.วัฒนา กันบัว ผอ.ศูนย์อุตุนิยมวิทยาทางทะเล กรมอุตุนิยมวิทยา ตั้งข้อสังเกต

Indian Ocean Dipole (IOD) คือ อะไร ?

Indian Ocean Dipole คือ ปฏิสัมพันธ์ของอากาศกับทะเลในมหาสมุทรอินเดีย เป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นปกติ ไม่เกี่ยวข้องกับสภาวะโลกร้อน ปรากฏการณ์ Indian Ocean Dipole จะเปรียบเสมือนเชื้อเพลิงขยายให้พายุมีความรุนแรงขึ้น

(http://www.komchadluek.net/2008/05/19/images/iod.jpg)

ตามสภาวะของ IOD เริ่มต้นจากการเย็นตัวลงอย่างผิดปกติของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลทางฝั่งตะวันออกของมหาสมุทรอินเดียเขตร้อน แถบบริเวณชายฝั่งชวา ประเทศอินโดนีเซีย เชื่อว่าเป็นผลมาจากลมสินค้าตะวันออกเฉียงใต้ หรือลมที่พัดจากหย่อมความกดอากาศสูงบริเวณเส้นทรอปิก ออฟ แคบริคอร์น เข้าหาหย่อมความกดอากาศต่ำบริเวณเส้นศูนย์สูตรทวีความรุนแรง ขณะเดียวกันอุณหภูมิของผิวน้ำทะเลฝั่งตะวันตกของมหาสมุทรอินเดียอุ่นขึ้นอย่างผิดปกติ

หมายถึงน่านน้ำสองฟากฝั่งของมหาสมุทรอินเดียมีสภาพความแตกต่างกันของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลอย่างชัดเจน ก่อให้เกิดปรากฏการณ์ IOD นั่นเอง !?!

"เมื่อดูจากโมเดล Indian Ocean Dipole พื้นที่สีฟ้าเป็นกระแสน้ำเย็น ส่วนสีแดงเป็นกระแสน้ำอุ่น ช่วงที่เป็น Positive Dipole หรือบวก มีการก่อตัวของเมฆเป็นพายุและเคลื่อนที่ไปในทิศทางหนึ่ง พออีกปีมันจะเป็น Negative Dipole หรือเป็นลบ ทิศทางการเคลื่อนที่จะเลื่อนลงด้านล่าง" ดร.วัฒนา อธิบายการเกิด IOD ความแปรปรวนที่เกิดขึ้นในมหาสมุทรอินเดีย

(http://www.komchadluek.net/2008/05/19/images/10876618.jpg)

ปรากฏการณ์ IOD ค้นพบโดยสถาบัน JAMSTEC ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเคยศึกษาสภาวะความแปรปรวนบางประการของมหาสมุทรอินเดียเมื่อปี 2537 โดยเชื่อว่าปรากฏการณ์ IOD เกิดขึ้นจากความผิดปกติของลมพื้นผิวเหนือมหาสมุทรอินเดียเขตร้อน และเมื่อวิจัยต่อยอดก็สามารถพยากรณ์การเกิดปรากฏการณ์ IOD ได้สำเร็จ อีกทั้งยังพบว่าปรากฏการณ์ IOD มิได้มีความสัมพันธ์กับปรากฏการณ์เอ็นโซ่ (ENSO) ด้วย

เอ็นโซ่ (ENS0) เป็นคำที่ใช้อธิบายการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลในแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรและความผันแปรของระบบอากาศในซีกโลกใต้ ซึ่งสัมพันธ์กับการเกิดปรากฏการณ์ "เอลนีโญ่" และ "ลานีญ่า"

กลุ่มนักวิทยาศาสตร์มักใช้คำว่า "สภาวะอุ่นของเอ็นโซ่" เพื่ออธิบายปรากฏการณ์เอลญีโญ่ที่อุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณตอนกลางและตะวันออกของแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรอุ่นขึ้นผิดปกติ ทางกลับกัน "สภาวะเย็นของเอ็นโซ่" ก็ใช้อธิบายปรากฏการณ์ลานีญ่าที่อุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณตอนกลางและตะวันออกของแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรเย็นกว่าปกติ

(http://www.komchadluek.net/2008/05/19/images/10880757.jpg)

หากช่วงปีที่เกิดปรากฏการณ์ IOD จะส่งผลกระทบต่อความแปรปรวนของมรสุมเขตร้อนและปริมาณฝนในกลุ่มประเทศต่างๆ ที่ตั้งอยู่รายรอบมหาสมุทรอินเดีย อาจเป็นสาเหตุของสภาพฝนตกหนักอย่างผิดปกติ ตั้งแต่บริเวณแอฟริกาฝั่งตะวันออกจนถึงเอเชียใต้ และตอนบนของคาบสมุทรอินโดจีน รวมถึงภาคเหนือและภาคกลางของไทยด้วย

ขณะเดียวกัน การเกิดสภาวะของ IOD เมื่อปี 2540 ยังเป็นสาเหตุในการเกิดปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวตลอดแนวชายฝั่งทะเลอันดามันของไทย เนื่องจากมวลน้ำส่วนหนึ่งถูกพัดพาไปทางฝั่งตะวันตกของมหาสมุทรอินเดีย ทำให้ระดับน้ำทะเลบริเวณชายฝั่งอันดามันลดต่ำลง รังสียูวีและอนุภาคโฟตอนจากแสงอาทิตย์มีโอกาสถ่ายทอดผ่านน้ำทะเลสู่ตัวปะการัง ทำให้สาหร่ายที่อาศัยอยู่บนปะการังตาย เช่นเดียวกับปรากฏการณ์สัตว์น้ำในแนวปะการังตายแถบ จ.กระบี่ จ.ตรัง และ จ.สตูล เมื่อต้นปี 2550 ก็คาดว่าเกิดจากสาเหตุเดียวกัน

ปรากฏการณ์ IOD หากเกิดขึ้นจะส่งผลกระทบต่อประเทศไทยอย่างไร ผอ.ศูนย์อุตุนิยมวิทยาทางทะเลบอกว่า ขณะนี้กำลังอยู่ในช่วงของการศึกษาและวิจัย ที่ผ่านมาเคยรายงานผลกระทบจากปรากฏการณ์ IOD ต่อความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศของประเทศไทยถึงผู้บริหารกรมอุตุนิยมวิทยา เมื่อวันที่ 15 มีนาคม ปีที่แล้ว เพื่อหาแนวทางลดความเปราะบางต่อภัยธรรมชาติเมื่อคนไทยต้องเผชิญในอนาคตอันใกล้นี้ โดยเฉพาะเดือนพฤษภาคม มหันตภัยร้ายจากมหาสมุทรอินเดียในรูปของพายุจะพัดเข้าสู่พม่าและไทยเป็นประจำทุกปี

(http://www.komchadluek.net/2008/05/19/images/watta.jpg)

...วันที่ 4 พฤษภาคม 2544 ดินถล่มที่ อ.วังชิ้น จ.แพร่ มีผู้ชีวิตและสูญหายร่วม 50 คน วันที่ 20 พฤษภาคม 2547 ดินถล่มที่ ต.แม่ระมาด อ.แม่ระมาด จ.ตาก มีผู้เสียชีวิต 5 คน บาดเจ็บร่วม 400 คน และวันที่ 23 พฤษภาคม 2549 อ.ลับแล อ.ท่าปลา อ.เมือง จ.อุตรดิตถ์ อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย และ อ.เมือง จ.แพร่ เกิดดินถล่มมีผู้เสียชีวิตและสูญหายกว่า 100 คน...

โศกนาฏกรรมจากภัยพิบัติที่เคยเกิดขึ้นกับคนไทย อาจเป็นผลพวงจากปรากฏการณ์ Indian Ocean Dipole (IOD) จากมหาสมุทรอินเดีย เช่นเดียวกับโศกนาฏกรรมหมื่นศพในประเทศพม่าจากฝีมือ "นาร์กีส" อสูรร้ายแห่งมหาสมุทรอินเดียนั่นเอง

"แหล่งกำเนิดพายุจะเป็นตัวประเมินความรุนแรงของพายุได้ ซึ่งการเกิดพายุได้นั้นอุณหภูมิน้ำทะเลต้องอยู่ระดับ 26-27 องศาเซลเซียส พายุส่วนใหญ่จึงเกิดในมหาสมุทรแอตแลนติกเยอะมาก หากมองถึงการเกิดพายุในบ้านเราก็เหมือนบอลโลกมี 4 ปีครั้ง บ้านเราพายุเกิดขึ้นไม่บ่อย เพราะอุณหภูมิน้ำทะเลสูงกว่าระดับที่จะก่อตัวเป็นพายุได้ แต่หากอุณหภูมิวิกฤติจนก่อให้เกิดพายุจะทวีความรุนแรงมากกว่า เพราะเมื่อพายุเคลื่อนผ่านน้ำทะเลที่มีอุณหภูมิสูงก็จะเป็นเสมือนน้ำมันเชื้อเพลิงในการสะสมพลังงานของพายุนั่นเอง" ดร.วัฒนาอธิบายการเกิดพายุ และชี้ชัดว่าอุณหภูมิที่สูงขึ้นของน้ำทะเลทำให้พายุมีความรุนแรงมากขึ้น

คล้ายๆ การเคลื่อนที่ของพายุหมุน "นาร์กีส" ซึ่งเริ่มก่อตัวเมื่อวันที่ 27 เมษายน 2551 บริเวณอ่าวเบงกอลตอนกลาง ระยะเริ่มแรกนาร์กีสเคลื่อนตัวไปทางตะวันตกเฉียงเหนืออย่างช้าๆ และมีการสะสมพลังงานความร้อนแฝงจากมหาสมุทร ส่งผลให้พายุมีกำลังรุนแรงขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่วันที่ 29 เมษายน สภาพอากาศแห้งแล้งทำให้นาร์กีสอ่อนกำลังลง และเปลี่ยนทิศทางไปยังภาคตะวันออกของโลก ก่อนจะกลับมาทวีความรุนแรงอีกครั้ง โดยมีความเร็วลมสูงสุด 160 กม./ชม. และเพิ่มระดับเป็น 190 กม./ชม. ก่อนจะขึ้นฝั่งที่สามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิระวดี ประเทศพม่า คร่าชีวิตผู้คนนับแสนคน แต่ยังไม่ทำลายสถิติความรุนแรงของ "ไซโคลนโบลา" ที่เคยคร่าชีวิตชาวบังกลาเทศไปราว 5 แสนคน เมื่อ 38 ปีก่อน

IDO ปรากฏการณ์ความแปรปรวนของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลในมหาสมุทรอินเดีย อาจเป็นปฐมเหตุแห่งการก่อกำเนิดพายุนาร์กีสและพายุอีกหลายๆ ลูกที่กำลังจะเกิดขึ้น

"พายุมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น มีความรุนแรงมากขึ้น ทำให้เราต้องหันกลับมาดูว่า มีอะไรเปลี่ยนไป สิ่งแวดล้อม ป่าไม้ เปลี่ยนไปหรือไม่ เพราะป่าไม้คือตัวรักษาสมดุลของธรรมชาติทุกรูปแบบ ตอนนาร์กีสขึ้นฝั่งที่พม่าเราต้องขอบคุณพม่า เพราะบ้านเขามีป่าไม้จำนวนมาก พายุจึงมาไม่ถึงประเทศไทย อย่างไรก็ตาม ทุกเดือนพฤษภาคมเป็นฤดูพายุที่ก่อตัวขึ้นบริเวณ Indian Ocean Dipole พอดี ตำแหน่งการเกิดพายุหรือเทรนด์การเกิดพายุเรารู้หมดแล้ว แต่เราจะเตรียมรับมืออย่างไร" ดร.วัฒนาตั้งคำถาม

มหันตภัยทางธรรมชาติหลากหลายรูปแบบกำลังถาโถมทำลายสรรพชีวิต เพียงเพื่อปรับสมดุลให้แก่โลก แล้วมนุษย์เคยสร้างสมดุลให้โลกใบนี้บ้างหรือเปล่า ?

พายุหมุนทั่วโลก

ในรอบ 62 ปี (พ.ศ.2488-2550) เคยเกิดพายุหมุนเขตร้อนระดับ 5 ซึ่งมีพลังทำลายสร้างสูงสุด 224 ลูก ดังนี้

-บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกด้านตะวันตกตอนเหนือ มีซูเปอร์ไต้ฝุ่น ระดับ 5 มากที่สุดอันดับ 1 ของโลก ทั้งสิ้น 161 ลูก คิดเป็น 71.87%

-บริเวณมหาสมุทรแอตแลนติกตอนเหนือ มีเฮอริเคน ระดับ 5 รวม 26 ลูก คิดเป็น 11.60%

-บริเวณมหาสมุทรอินเดียตอนใต้ มีไซโคลน ระดับ 5 รวม 11 ลูก คิดเป็น 4.91%

-บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกด้านตะวันออกตอนเหนือ มีเฮอริเคน ระดับ 5 รวม 10 ลูก คิดเป็น 4.46%

-บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้ มีไซโคลน ระดับ 5 รวม 9 ลูก คิดเป็น 4.01%

-บริเวณมหาสมุทรอินเดียตอนเหนือ มีไซโคลน ระดับ 5 รวม 4 ลูก คิดเป็น 1.78%

-บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกกลางตอนเหนือ มีเฮอริเคน ระดับ 5 รวม 3 ลูก คิดเป็น 1.33%

เมื่อกางแผนที่โลกออกมาจะพบว่า แหล่งกำเนิดพายุหมุนจะตั้งอยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิกฝั่งตะวันตกมากที่สุด มีอัตราการเกิดพายุหมุนเฉลี่ย 30 ลูก (38%) มหาสมุทรแปซิฟิกฝั่งตะวันออก 14 ลูก (17%) มหาสมุทรแอตแลนติก 9 ลูก (11%) มหาสมุทรอินเดียตอนใต้ฝั่งตะวันตก 8 ลูก (10%) มหาสมุทรอินเดียตอนใต้ฝั่งตะวันออก และมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้ 7 ลูก (9%) เท่ากัน อ่าวเบงกอล 4 ลูก (5%) ทะเลอาหรับ 1 ลูก (1%)

ย้อนมาดูสถิติการเกิดพายุหมุนเขตร้อนที่เคลื่อนตัวเข้าสู่ประเทศไทยในคาบ 57 ปี (พ.ศ.2494-2550) รวม 182 ลูก เช่น เมษายน 1 ลูก พฤษภาคม 7 ลูก มิถุนายน 7 ลูก กรกฎาคม 12 ลูก สิงหาคม 20 ลูก กันยายน 45 ลูก ตุลาคม 51 ลูก พฤศจิกายน 30 ลูก และธันวาคม 9 ลูก

เป็นไปได้หรือไม่ ? ที่ปรากฏการณ์ IOD มิได้เกิดขึ้นในมหาสมุทรอินเดียเท่านั้น แต่ IOD ซึ่งเปรียบเสมือนเชื้อเพลิงของพายุกำลังก่อตัวขึ้นทั่วโลก ในอนาคตพายุหมุนเขตร้อนอาจไม่ใช่แค่พายุดีเปรสชัน พายุโซนร้อน แต่จะทวีความรุนแรงเป็นพายุไซโคลน พายุไต้ฝุ่น พายุเฮอริเคน เกิดขึ้นถี่และรุนแรงเพิ่มขึ้นทั่วโลก !!!

จาก : คม ชัด ลึก วันที่ 19 พฤษภาคม 2551

ภัยที่จะมีมากขึ้น

บรรยายรับใช้ในหลายสถานที่ มักจะมีจดหมายน้อยจากท่านผู้ฟังมาถึงจำนวนหนึ่ง ซึ่งเมื่ออ่านจดหมายเหล่านั้นแล้ว ผมก็พอคาดเดาเข้าใจได้ว่า ประชาชนคนไทยส่วนใหญ่กำลังสนใจปัญหาประเด็นไหนและอย่างไร

หลังจากพายุนาร์กีสที่พม่าและแผ่นดินไหวในจีน คนไทยไม่น้อยหวั่นใจในภัยต่างๆ คำถามจำนวนหนึ่งจึงเกี่ยวดองหนองยุ่งกับภัยพิบัติและการป้องกันภัยธรรมชาติทั้งพายุ แผ่นดินไหว น้ำท่วม ดินถล่ม ฯลฯ ขอเรียนว่าอะไรก็กันภัยธรรมชาติเหล่านี้มิให้เกิดไม่ได้ แต่เราสามารถจะให้คนของเราตระหนักและป้องกันไว้ก่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ให้ ความเสียหายทั้งชีวิตและทรัพย์สินเกิดขึ้นน้อยที่สุด

ต่อแต่นี้เป็นต้นไป มนุษย์ทั้งหลายจะเผชิญกับภัยพิบัติที่เกิดจาก บรรยากาศปนเปื้อน ซึ่งดูเหมือนว่าในบ้านเรายังไม่อันตรายเท่าใด แต่ ในหลายเมืองที่ผมเคยเดินทางไป พบว่า ผู้คนในเมืองนั้นเป็นภูมิแพ้กันทั้งปี ทั้งเด็กและผู้ใหญ่เป็นหวัด หืด ลมพิษ ผื่นคัน จามกันทั้งวันจนน่ารำคาญ บางเมืองที่ผมและคณะเข้าไปได้เพียงแค่ 2-3 วัน พวกเราเองก็เริ่มคันจมูก คันคอ คันตา แสบคอ บางทีก็มีไอแห้งและระคายคอ

เมืองหลวงของประเทศในทวีปแอฟริกาหลายแห่ง พวกเราเข้าไปอยู่ได้ไม่ถึงสัปดาห์ ก็จะมีอาการตื้อตรงหน้าผาก ส่วนใหญ่ เป็นในเมืองที่ผู้คนไม่สนใจว่าจะมีโรงงาน ปล่อยควันอะไรลอยขึ้นไปในอากาศ ท่านไปขอดูจมูกของเด็กเล็กในเมืองพวกนี้เถิด แม้แต่จะเกิดเป็นเด็กแอฟริกันผิวดำ แต่ถ้าลองก้มมองดีๆ ท่านจะ เห็นว่าเด็กพวกนี้จะมีเยื่อจมูกบวมและซีด แถมยังเป็นสีม่วงอ่อนๆ ไม่ใช่ออกสีแดงอย่างอาการของไซนัส

รัฐบาลของประเทศเจริญแล้วจึงระวังเรื่องฝุ่นละออง พวกเศษดินหินทรายที่ร่วงไหล ไปตามพื้นถนนหนทางระหว่างการขนส่งนี่ จะไม่ยอมให้เกิดขึ้นเลย

อีกอย่างหนึ่งซึ่งมนุษย์จะต้องเจอมากขึ้นนับต่อแต่นี้เป็นต้นไปก็คือ การเปลี่ยนแปลงของสภาวะดินฟ้าอากาศ ต่อไปในอนาคตภัยพิบัตินี้ที่ว่าจะทำให้การเกษตรมีผลผลิตผิดปกติ พืชที่เคยปลูกได้ให้ผล ก็จะปลูกไม่ได้อีกต่อไป เขตแดนแผ่นดินที่แห้งแล้ง ก็จะทวีมีความแห้งแล้งยิ่งขึ้น มีหลายแห่งครับ ที่เมื่อ 40-50 ปีที่แล้ว ยังพอมีป่าหรือทุ่งหญ้าเสต็ป แต่ปัจจุบันทุกวันนี้เป็นทะเลทรายไปเกือบหมด ผู้คนที่เคยอาศัยอยู่ในบริเวณนั้นก็ทยอยทิ้งถิ่น เพราะเกิด ภาวะการขาดแคลนอาหารอย่างรุนแรง

ภัยพิบัติที่น่ากลัวอีกอย่างหนึ่งซึ่งก็คือ แผ่นดินไหว ถ้าแผ่นดินไหวที่มีสาเหตุเกิดจากการเคลื่อนตัวของเปลือกโลก หรือจากการยุบตัวของแผ่นดิน หรือจากภูเขาไฟระเบิด อันนี้แก้ไขได้ยาก นอกจากจะรณรงค์ให้มนุษย์สร้างสิ่งก่อสร้างที่แข็งแรง

แต่เดี๋ยวนี้มีภัยจาก การสั่นไหวของแผ่นดิน ที่เกิดจากการเก็บน้ำจำนวนมากในเขื่อนขนาดใหญ่ อันนี้ทำให้แกนโลกเอียงได้ ในประเทศ อย่างมาดากัสการ์ที่ผมเคยตระเวนไป ภัยพิบัติมาจากเหมืองถล่ม ผู้คนแถวนั้นชอบทำเหมืองพลอยโดยขุดดินลงไปลึกมาก บางครั้งยังชอนไชไปมาเป็นอุโมงค์ใต้ดิน พออุโมงค์พัง แผ่นดินข้างบนก็ถล่ม ในหลายประเทศ จึงระวังระไวเรื่องใครจะขุดอุโมงค์ หรือขุดบ่อลงไปในดิน เพราะในอนาคตไม่กระทบเฉพาะพื้นที่ของตัวเองเท่านั้น แต่สร้างความเดือดร้อนเป็นวงกว้าง

ประเทศที่มีกากของเสียอย่างกากนิวเคลียร์ ประเทศพวกนี้มักจะเอากากไปทิ้งหรือไปฝังในดินแดนของประเทศที่กำลังพัฒนาด้วยข้อตกลง การค้าเสรี กากนิวเคลียร์พวกนี้ ยังพอมีอิทธิฤทธิ์สามารถแผ่รังสีไปในดิน ทำให้หินและทรายใต้ดินผุพังและเปลี่ยนสภาพ แผ่นดินข้างบนจึงถล่มลงไป ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างย่อยๆได้

ภัยพิบัติอย่างหนึ่งซึ่งยังเกิดจากการทดลองระเบิดนิวเคลียร์ ใต้ดินหรือใต้ทะเล อันนี้ทำให้เกิดแผ่นดินไหว นักวิทยาศาสตร์ที่มองโลกในแง่ร้ายให้ความเห็นว่า สมัยนี้ มีบางประเทศมีเทคโนโลยีที่สร้างแผ่นดินไหวจากระเบิดนิวเคลียร์ที่สั่ง ให้เกิดใต้ดินหรือใต้ทะเลได้ เพื่อสกัดความเจริญของภูมิภาคใดภูมิภาคหนึ่ง หรือประเทศใดประเทศหนึ่ง ซึ่งเมื่ออ่านบทความของนักฟิสิกส์ สติเฟื่องพวกนี้แล้ว ผมยังไม่ปักใจเชื่อ

ถ้าสภาวะโลกเปลี่ยนอย่างที่ผมเรียนเขียนไป ก็มีโอกาสที่มนุษย์จะเจอภัยพิบัติจาก น้ำท่วมที่เกิดขึ้นในห้วงช่วงเวลาอันสั้นและเร็ว อุทก� ภัยพวกนี้ไม่มีเครื่องมือชิ้นใดจะไปพยากรณ์ได้แม่นยำ เกิดขึ้นแต่ละทีจะมีคนตายและทรัพย์สินเสียหายเยอะแยะ

ขออนุญาตกลับมารับใช้ท่านต่อกันในวันพรุ่งนี้นะครับ.

จาก : ไทยรัฐ คอลัมน์ เปิดฟ้าส่องโลก โดย นิติภูมิ นวรัตน์ วันที่ 20 พฤษภาคม 2551

แผ่นดินไหว อีกหนึ่งพิบัติภัยที่ต้องระวัง !!

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/variety/5/21/164473_75620.jpg)

จากฤทธิ์ลมพายุไซโคลนที่พัดถล่มบริเวณลุ่มแม่น้ำอิรวดี กรุงย่างกุ้งประเทศพม่า ห่างไปอีกไม่นานก็เกิดพิบัติภัยแผ่นดินไหว 7.9 ริคเตอร์ที่มณฑล เสฉวน สาธารณรัฐประชาชนจีนสร้างความเสียหายมากมายโดยเฉพาะจำนวนผู้เสียชีวิตที่คาดการณ์ว่าอาจมีกว่า 5 หมื่นคน

นอกจากนี้ยังมีผู้สูญหายได้รับบาดเจ็บติดอยู่ใต้ ซากปรักหักพังของตัวอาคารโรงเรียน โรงงาน และอาคารที่ พักอาศัยอีกมากมายซึ่งถึงเวลานี้เหตุการณ์ธรณีพิโรธก็ยังคงมีความเคลื่อนไหวให้ติดตามกันอย่างต่อเนื่อง การเตรียมพร้อมเพื่อรู้และเข้าใจในภัยธรรมชาติ การปฏิบัติดูแลตนเองเพื่อให้ปลอดภัยห่างไกลจากภัยธรรม ชาติจึงมีความหมายความสำคัญ และจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เพิ่งผ่านไป แม้จะไม่ได้เกิดขึ้นกับประเทศไทยโดยตรง แต่จากแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวกรุงเทพมหานครสามารถรับรู้ได้โดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่ในตึกสูงหลายสถานที่

แผ่นดินไหว ภัยพิบัติทางธรรมชาติที่เกิดจากการสั่นสะเทือนของพื้นดินอันเนื่องจากการปลดปล่อยพลังงานเพื่อลดความเครียดที่สะสมไว้ภายในโลกออกมาเพื่อปรับสมดุลของเปลือกโลกให้คงที่ ส่วนหนึ่งจากข้อมูลศูนย์ปฏิบัติการธรณีพิบัติภัย กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมซึ่งให้ความรู้ถึงการเกิดแผ่นดินไหว

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/variety/5/21/164473_75621.jpg)

นอกจากนี้นักธรณีวิทยายังอธิบายสาเหตุรวมถึงการสำรวจรอยเลื่อนที่มีพลังงานในประเทศไทยที่ต้องติดตามเฝ้าระวังว่า สาเหตุหลักของการเกิดแผ่นดินไหวเกิดได้ทั้งจาก การเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก การระเบิดของภูเขาไฟ รวมถึงการกระทำของมนุษย์ อย่างการทดลองระเบิดนิวเคลียร์ ฯลฯ

แต่แม้จะมีหลายสาเหตุแต่ส่วนใหญ่ของการเกิดแผ่นดินไหวขึ้นในโลกเป็น การเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก เนื่องจากพื้นผิวโลกมีลักษณะเป็นแผ่นเคลื่อนที่ไปมาเกิดการชนกันบ้าง มุดตัวลงบ้างซึ่งบางครั้งทำให้เกิดการติดขัด แผ่นเปลือกโลกเกิดการคดโค้งโก่งงอและเมื่อมีการสะสมพลังงานถึงจุดหนึ่งก็จะเกิดการแตกหักและปลดปล่อยพลังงานออกมาในรูปคลื่นแผ่นดินไหว

“บริเวณการมุดตัวของแผ่นเปลือกโลกที่ใกล้กับประเทศไทยจะเริ่มตั้งแต่ด้านตะวันตกของพม่าจรดถึงตะวันตกของเกาะสุมาตราซึ่งเมื่อเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่หลายต่อหลายครั้งในบริเวณดังกล่าวก็จะทำให้ประเทศไทยรับรู้ถึงแรงสั่นสะเทือนได้”

แรงจากการมุดตัวของแผ่นเปลือกโลก ส่งผลกระทบต่อแผ่นดินด้านในทำให้เกิดรอยเลื่อนในแผ่นดิน อย่างที่ทราบกัน จากการสำรวจพบว่าในประเทศไทยมีกลุ่มรอยเลื่อน ที่มีพลังจำนวน 13 กลุ่ม ที่พาดผ่านพื้นที่ 22 จังหวัด ได้แก่ รอยเลื่อนแม่จัน จ.เชียงราย จ.เชียงใหม่, รอยเลื่อนแม่ฮ่องสอน จ.แม่ฮ่องสอน จ.ตาก, รอยเลื่อนเมย จ.ตาก จ.กำแพงเพชร, รอยเลื่อนแม่ทา จ.เชียงใหม่ จ.ลำพูน จ.เชียงราย, รอยเลื่อนเถิน จ.ลำปาง จ.แพร่, รอยเลื่อนพะเยา จ.พะเยา จ.เชียงราย จ.ลำปาง, รอยเลื่อนปัว จ.น่าน, รอยเลื่อนอุตรดิตถ์ จ.อุตรดิตถ์ รอยเลื่อนเจดีย์สามองค์ จ.กาญจน บุรี, รอยเลื่อนศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี จ.สุพรรณบุรี จ.อุทัยธานี และจ.ตาก, รอยเลื่อนระนอง จ.ระนอง จ.ชุมพร จ.ประจวบคีรีขันธ์ จ.พังงา รอยเลื่อนคลอง มะลุ่ย จ.สุราษฎร์ธานี จ.กระบี่ จ.พังงา และ รอยเลื่อนท่าแขก จ.หนองคาย จ.นครพนม

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/variety/5/21/164473_75623.jpg)

แนวรอยเลื่อนเหล่านี้ ที่ผ่านมาได้มีการจัดทำแผนที่บริเวณที่มีความเสี่ยงภัยแผ่นดินไหวโดยแบ่งระดับความรุนแรงให้ติดตามเฝ้าระวัง ในการก่อสร้างอาคารจึงควรคำนึงถึงความปลอดภัย อย่างภาคเหนือบางจังหวัดที่อาจได้รับความรุนแรงจากแผ่นดินไหวระดับ VII-VIII เมอร์คัลลี ซึ่งมีความ เสี่ยงในการเกิดความเสียหายระดับปานกลาง ในภาคอีสานมีโอกาสได้รับผลของการสั่นสะเทือนน้อยกว่า III เมอร์คัลลี ซึ่งถือว่าไม่มีความเสี่ยงอาจไม่จำเป็นต้องออกแบบอาคารรับแรงแผ่นดินไหว เป็นต้น

ส่วนมาตราวัดพลังงานแผ่นดินไหวตรงจุดกำเนิดใช้หน่วยเป็น ริคเตอร์ ตัวเลขที่ทำให้เปรียบเทียบขนาดของแผ่นดินไหวต่าง ๆ ที่มักได้ยินกันบ่อยครั้งเวลาเกิดแผ่นดินไหวนั้น นักธรณีวิทยาอธิบายเพิ่มว่า หากน้อยกว่า 3.0 ริค เตอร์ขนาดของแผ่นดินไหวจะเล็กมาก 3.0-3.9 ริคเตอร์ ขนาดแผ่นดินไหวเล็ก 4.0-4.9 ริคเตอร์ค่อนข้างเล็ก ส่วนขนาด 5.0-5.9 ริคเตอร์ ปานกลาง 6.0-6.9 ริคเตอร์ค่อนข้างใหญ่ 7.0-7.9 ริคเตอร์ใหญ่และมากกว่า 8.0 ริคเตอร์ขนาดของแผ่นดินไหวใหญ่มาก และจากที่ผ่านมาประเทศไทยมีการเกิดแผ่นดินไหวขึ้นหลายครั้งนับแต่อดีตกาล โดยครั้งที่รุนแรงสุดกล่าวกันว่าแผ่นดินไหวทำให้อาณาจักรโยนกล่มสลาย

แต่จากการรวบรวมข้อมูลการเกิดแผ่นดินไหวในช่วง 30 กว่าปีที่ผ่านมามีทั้งขนาดน้อยกว่า 3 ริคเตอร์ สูงสุด 5.9 ริคเตอร์ อย่างในปีพ.ศ. 2526 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 5.9 ริคเตอร์ ครั้งนั้น ตลอดภาคกลาง ภาคเหนือสามารถรู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือนสร้างความตื่นตระหนกและมีความเสียหายเล็กน้อย

การศึกษา ติดตามสถานการณ์แผ่นดินไหว แม้จะมีอย่างต่อเนื่อง แต่ก็ไม่อาจจะกำหนด ทำนายสถานที่ความ รุนแรงของแผ่นดินไหวที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้ การรู้เข้าใจถึงการเกิดขึ้นของแผ่นดินไหว เตรียมพร้อมเพื่อรับมืออยู่ร่วมกับภัยธรรมชาติด้วยความปลอดภัยจึงมีความหมายความสำคัญ

“จากทัศนคติที่ไม่อยากให้ภัยมาใกล้ตัว แต่ในการเตรียมพร้อมบางครั้งอาจละเลยมองข้ามกันจนกลายเป็นความประมาท ในเหตุการณ์แผ่นดินไหวเมื่อจะต้องเผชิญสิ่งแรกที่ควรทำคือการตั้งสติให้มั่นอย่าตื่นตกใจ สำหรับตึกสูงที่มีผู้ อยู่อาศัยจำนวนมากควรมีการ เตรียมพร้อมอพยพคนออกจากตึกอย่างมีระเบียบหลังจากแผ่นดินไหวผ่านไป

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/variety/5/21/164473_75624.jpg)

แผ่นดินไหวเกิดขึ้นเร็วและไหวไม่นาน หากอยู่ภายในอาคารควรหลบอยู่ในที่ที่แข็งแรงปลอดภัยจากสิ่งของที่จะหล่นโค่นลงมาอย่างหลบอยู่ใต้โต๊ะ อยู่ห่างจากหน้าต่าง ประตูที่เป็นกระจก ห่างจากสายไฟ และห้ามใช้ลิฟต์ ฯลฯ จากนั้นเมื่อแผ่นดินไหวผ่านไปให้รีบออกมาให้พ้นจากอาคาร อยู่ในที่โล่งแจ้ง รวมทั้งติดตามข่าวสารความคืบหน้าของเหตุการณ์”

นอกจากนี้หากอยู่ใกล้ชายฝั่งเมื่อได้รับการแจ้งเตือนหรือรู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือนก็ให้รีบออกจากบริเวณนั้นโดยเร็วเพราะอาจเกิดคลื่นสึนามิได้ ส่วนการปลูกสร้างอาคารในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงภัยแผ่นดินไหวควรออกแบบอาคารรับแรงแผ่นดินไหวอย่างเหมาะสมกับพื้นที่ ซึ่งไม่เพียงก่อให้เกิดความปลอดภัยแต่ยังช่วยลดความสูญเสียได้อีกด้วย

ก่อนต้องเผชิญกับภัยธรรมชาติ การเตรียมพร้อม เรียนรู้เรื่องภัยต่าง ๆ เหล่านี้มีความหมายความสำคัญ เช่นเดียวกับพิบัติภัยแผ่นดินไหว แม้ห้ามการเกิดขึ้นไม่ได้ แต่สามารถป้องกันก่อนความสูญเสียมาเยี่ยมเยือนได้.

จาก : เดลินิวส์ วันที่ 21 พฤษภาคม 2551

แผ่นดินไหวกับริคเตอร์สเกล

แผ่นดินไหวที่ถล่มเสฉวนเสียหวิดราบเป็นหน้ากลอง และคร่าชีวิตชาวจีนไปไม่น้อยกว่า 50,000 คนตามการประเมินของทางการ ถือเป็นหนึ่งในเหตุแผ่นดินไหวรุนแรงที่เกิดขึ้นไม่มากครั้งนักในแต่ละปี

ตามสถิติที่มีการจัดเก็บระหว่างปี ค.ศ.1990-1997 พบว่าในแต่ละปี มีเหตุแผ่นดินไหวในระดับที่รุนแรงกว่า 7.0 ริคเตอร์ เกิดขึ้นราว 20 ครั้งในพื้นที่ต่างๆ ทั่วโลก

เมื่อเปรียบเทียบกับปริมาณการเกิดแผ่นดินไหวขนาดย่อม (ความรุนแรงระหว่าง 1.0-2.0 ริคเตอร์) ซึ่งเกิดขึ้นราวๆ 8,000 ครั้งต่อวันแล้ว ถือว่าแผ่นดินไหวรุนแรงระดับที่เกิดขึ้นในจีน เกิดขึ้นยากและน้อยครั้งกว่ามาก

แผ่นดินไหวเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เกิดจากข้อเท็จจริงที่ว่า เปลือกโลกชั้นนอกสุดไม่ได้นิ่งอยู่กับที่ แต่วางอยู่บนหินเหลวชั้นในซึ่งได้รับความร้อนจากแกนของโลกที่มีความร้อนสูงระหว่าง 4,000-7,000 องศาเซลเซียส

นอกจากนั้น เปลือกโลกภายนอกยังไม่เชื่อมต่อกันสนิทเป็นแผ่นเดียว ตรงกันข้ามกลับปริแตกเป็นแผ่นเปลือกโลกใหญ่น้อยมากมาย โดยจำนวนแผ่นเปลือกโลก หรือ "เพลท" ที่สำคัญๆ มีทั้ง 18 แผ่นด้วยกัน เคลื่อนตัวไปในทิศทางเดียวกันหรือตรงกันข้ามกัน ทำให้เกิดแรงดึงและแรงกระแทกซึ่งกันและกัน ซึ่งก่อให้เกิดแผ่นดินไหว

แผ่นดินไหวมีด้วยกัน 3 ลักษณะ ลักษณะแรกคือการที่เปลือกโลก 2 ฟากของรอยแยกเคลื่อนที่เข้าหากันโดยตรง ทำให้แผ่นหนึ่งมุดเข้าไปใต้อีกแผ่นหนึ่ง ซึ่งจะถูกหนุนสูงขึ้นในเวลาเดียวกัน

ลักษณะที่สอง คือการเคลื่อนไหวของเปลือกโลกสองแผ่นในทิศทางขนานแต่ตรงกันข้ามกันทำให้เกิดแรงดึงบริเวณรอยปริของเปลือกโลก แรงดึงดังกล่าวจะสะสมมากขึ้นเรื่อยๆ แผ่นดินไหวจะเกิดขึ้นเมื่อแรงดึงดังกล่าวกระชากเปลือกโลกทั้ง 2 แผ่นออกจากกัน

ลักษณะสุดท้าย เกิดขึ้นเมื่อหินเหลวชั้นในใต้เปลือกโลกสะสมความร้อนสูงจนเกิดแรงดันเพิ่มขึ้นถึงระดับที่สามารถแทรกตัวขึ้นมาตามรอยปริแตกของแผ่นเปลือกโลก หากแรงดันดังกล่าวมีเพียงพอหิวเหลวจะดันสูงขึ้นจนถึงรอยแยกของแผ่นเปลือกโลกชั้นนอก ที่จะถูกดันออกไปสองข้างในทิศทางตรงกันข้ามแยกออกจากกันและก่อให้เกิดแผ่นดินไหว

เราวัดค่าความรุนแรงของการสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวด้วยมาตราริคเตอร์ ซึ่งมาตราวัดแบบปลายเปิด คือไม่กำหนดระดับรุนแรงสูงสุดเอาไว้ อย่างไรก็ตาม ความรุนแรงของแผ่นดินไหวสูงสุดเท่าที่เคยปรากฏอยู่ที่ระหว่าง 8-9 ริคเตอร์เท่านั้น

ดร.เป็นหนึ่ง วาณิชชัย ผู้เชี่ยวชาญด้านแผ่นดินไหวจากสถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย (เอไอที) ให้ความรู้เอาไว้ว่า ในแต่ละระดับความรุนแรงตามมาตราริคเตอร์ ความรุนแรงจะเพิ่มขึ้นประมาณ 10 เท่าในแต่ละขั้นที่สูงขึ้นไป หากวัดด้วยเครื่องวัดแบบเก่า ณ จุดที่อยู่ห่างจากศูนย์กลางแผ่นดินไหวราว 100 กม. แต่เครื่องวัดสมัยใหม่ที่สามารถวัดใกล้จุดศูนย์กลางแผ่นดินไหว พบว่า แรงสั่นสะเทือนของแต่ละขั้นของมาตราริคเตอร์ อาจเพิ่มขึ้นเพียงแค่ 20-30 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น

ความเสียหายที่เกิดขึ้นจากแผ่นดินไหวขึ้นอยู่กับระดับความสั่นสะเทือน, ระยะเวลา และอาณาบริเวณที่เกิดแรงสั่นสะเทือน เช่นแผ่นดินไหว 6 ริคเตอร์ ก่อให้เกิดแรงสั่นสะเทือนนานราว 10 วินาที ในพื้นที่เป็นทางยาวราว 10 กม. กว้าง 5 กม. ย่อมมีโอกาสสร้างความเสียหายได้น้อยกว่าขนาด 8 ริคเตอร์ ซึ่งจะสั่นไหวรุนแรงกว่าราว 20-30 เปอร์เซ็นต์ กินเวลานานกว่าคือนานเป็นนาที และกินอาณาบริเวณกว้างกว่าคือ ครอบคลุมพื้นที่ยาว 200 กม. กว้าง 30-40 กม.

จาก : มติชน คอลัมน์ Fact&Figure โดย pairat@matichon.co.th วันที่ 21 พฤษภาคม 2551

Global Disasters เมื่อธรรมชาติเอาคืน !

(http://www.matichon.co.th/news-photo/prachachat/2008/05/dlf03260551p1.jpg)

ขณะที่ข่าวทั่วโลกรายงานตัวเลขของผู้เสียชีวิตชาวพม่าจากไซโคลนนาร์กีสกว่า 2 หมื่นคน บาดเจ็บและสูญหายรวมกว่า

1 แสนชีวิต และยังเชื่อว่าตัวเลขนี้ยังไม่นิ่ง เหตุแผ่นดินไหว 7.9 ริกเตอร์ในเสฉวน จีนก็สั่นสะเทือนโลก มีตัวเลขผู้เสียชีวิตเขยิบใกล้ 2 หมื่นราย บาดเจ็บอีกเกือบ 7 หมื่นราย ยังไม่นับรวมตัวเลขผู้สูญหายและไร้บ้านอีกไม่รู้เท่าไร ในเวลาเดียวกันข้ามไปอีกฟากของโลก ที่รัฐโอกลาโฮมาและมิสซูรี สหรัฐอเมริกา พายุทอร์นาโดที่ก่อตัวนานถึง 9 วันก็ได้กลืนร่างมนุษย์ไปอีก 23 ชีวิต

เสียงร่ำไห้ยังไม่สร่างซา เสียงร้องหาความช่วยเหลือยังดังระงมไปทั่วโลก เสียงประกาศเตือนพายุรามสูรที่ก่อตัวแถบฟิลิปปินส์ก็กำลังเคลื่อนตัวอย่างไม่น่าไว้วางใจไปสู่ประเทศญี่ปุ่น

นี่คือภัยพิบัติที่อุบัติขึ้นภายในเดือนเดียว...ทำไมมันจึงเกิดขึ้นถี่ยิบเช่นนี้ ?

มอง (ภัยพิบัติ) แบบ...ดร.สมิทธ ธรรมสโรช

จากข่าวภัยพิบัติที่เกิดขึ้นชุกเหลือเกินในช่วงนี้ นั่นย่อมทำให้เราต้องมาคิดเหมือนกันว่า ต่อไปจะมีอะไรเกิดขึ้นในบ้านเราบ้าง เพื่อจะได้เตรียมรับสถานการณ์ได้ทันท่วงที

ในมุมมองการคาดการณ์ในแบบวิทยาศาสตร์ ของ ดร.สมิทธ ธรรมสโรช ประธานกรรมการอำนวยการศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ เขาให้ความเห็นถึงสิ่งควรจับตามองมากๆ

"การเกิดแผ่นดินไหว ผมมีทฤษฎีแก้วร้าวของผมอยู่ว่า ประเทศไทยมีรอยเลื่อนที่มีพลังอยู่ 13-14 รอยเลื่อน เหมือนกับเรามีแก้วร้าวอยู่ 13-14 รอย นานทีที่มีคนเอาอะไรไปทุบแก้วของเราอยู่ด้วย หนแรกมันอาจจะไม่ร้าว พอหนที่สองหนที่สาม มันก็อาจจะแตกเลย ทฤษฎีที่ผมทำอยู่ผมพิสูจน์ได้ว่าในปี พ.ศ.2550 เรามีการเกิดแผ่นดินไหวในกลุ่มรอยเลื่อนมากกว่าปี พ.ศ.2547 ถึง 10 เท่า แสดงให้เห็นว่าการเกิดแผ่นดินไหวใหญ่ๆ รอบๆ ประเทศ มันทำให้เกิดปฏิกิริยาของการเกิดแผ่นดินไหวในรอยเลื่อนที่มีพลังของเรามากขึ้น...

...ที่น่าเป็นห่วงก็คือ ส่วนใหญ่บางรอยเลื่อนมันอยู่ในย่านชุมชน อย่างที่แม่ริม มันอยู่ใกล้ตัวเมืองเชียงใหม่ไม่กี่กิโลเมตรเท่านั้นเอง ถ้ามันเกิดรุนแรงขึ้น 4 ถึง 6 ริกเตอร์เมื่อใด ทำให้ตึกพังได้ เพราะฉะนั้นต้องระวัง อาจจะมีการเกิดแผ่นดินไหวในรอยเลื่อนเหล่านั้นสูงขึ้น ถี่ขึ้น และรุนแรงมากขึ้น เพราะฉะนั้นเราต้องจับตาดูรอยเลื่อนต่างๆ ที่อยู่ในประเทศอีกหลายรอยเลื่อนตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป เพราะอีก 2-3 ปีข้างหน้าผลกระทบการเกิดแผ่นดินไหวที่จีนที่เพิ่งเกิดขึ้นเร็ววันนี้จะมีผลกระทบต่อรอยเลื่อนที่มีพลังอยู่ในประเทศไทยอีกหรือไม่ ถ้ามีจะมีตรงไหนที่จะเกิดขึ้น จะมีผลกระทบต่อทรัพยากรทางธรรมชาติ

ต่อเขื่อน ต่อโครงสร้างของตึก ต่อชีวิตคนอย่างไรบ้าง"

ดร.สมิทธบอกว่า เรื่องแผ่นดินไหว เป็นเรื่องที่คาดการณ์ไม่ได้ แต่สิ่งที่สามารถคาดการณ์ได้ คือเรื่องของวาตภัย

"ผมห่วงเรื่องพายุมากกว่า เพราะพายุสามารถที่จะเกิดได้ง่ายกว่า และเกิดผลกระทบต่อประเทศไทยได้มากกว่าแผ่นดินไหว แผ่นดินไหวนานทีมันถึงจะเกิด มันต้องสะสมพลังงานมากพอถึงจะเกิดแผ่นดินไหวได้ หลักฐานที่เห็นได้ชัดก็คือการเคลื่อนตัวของพายุแต่ละเดือนว่าเคลื่อนตัวไปทางไหน ก่อตัวไปทางไหน จะมีผลกระทบต่อประเทศไทยจังหวัดไหน...

...เรามีข้อมูลในแต่ละเดือน โดยดูแนวโน้มจากสถิติของพายุหมุนเขตร้อนที่เคลื่อนที่สู่ประเทศไทยในรอบ 55 ปี (พ.ศ.2494-2548) เราก็ใช้ข้อมูลนี้ในการเตือนภัย"

เหตุที่ ดร.สมิทธห่วงเรื่องพายุที่สุดก็เพราะภาวะโลกร้อนที่เรารู้กันอยู่

ส่วนภัยพิบัติอื่นๆ อย่างเช่น แผ่นดินถล่ม ไฟไหม้ป่า หรือสึนามิ ดร.สมิทธให้ความเห็นว่า

"อย่างพวกแผ่นดินถล่มหรือไฟไหม้ป่าก็แล้วแต่สถานการณ์ ไฟไหม้ป่าก็เกิดตอนฤดูร้อนที่แห้งแล้งยาวนาน มันก็เกิดไฟไหม้ป่าขึ้นมา ฝนตกหนักต่อเนื่องกันเป็นวันก็มีแผ่นดินถล่มได้...

...ส่วนสึนามิ เราเตือนภัยได้ เพราะมันเกิดหลังแผ่นดินไหว แต่ตอบไม่ได้ว่าจะเกิดเมื่อไหร่ ตอนไหน แต่มันมีแนวโน้มที่มันจะเกิดขึ้นได้ แต่มันจะเกิดเมื่อไหร่ รุนแรงเท่าไหร่ไม่รู้"

"เราต้องระวังทุกภัยพิบัติ แต่มาบอกแบบหมอดูไม่ได้ว่า เดือนนั้นภัยพิบัติจะเข้าตรงนั้น น้ำจะเข้าตรงนี้ หรือแผ่นดินจะถล่ม แต่พายุบอกได้ใกล้เคียง บอกได้ล่วงหน้าด้วย มันอยู่ที่ผู้ที่ได้รับข้อมูลจะปฏิบัติตัวอย่างไร"

คำทำนายและความเป็นจริงทางวิทยาศาสตร์

จะว่าไปแล้ว วิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้นในทุกวันนี้ใช่ว่าจะไม่เคยมีใครทำนายทายทักมาก่อน เพราะหากย้อนกลับไปดู จะพบว่ามีคำทำนายมากมายที่ใกล้เคียงมากกับสิ่งที่กำลังเกิดขึ้น

ฤๅว่า ณ วินาทีนี้ วัฏจักรแห่งความเลวร้ายที่มนุษย์กระทำต่อธรรมชาติกำลังย้อนคืนมา !

พุทธทำนาย 2500 ปีล่วง

เป็นพุทธทำนาย ที่พระพุทธเจ้าทำนายพระสุบินที่แปลกประหลาดของพระเจ้าปเสนทิโกศล

ผู้ครองกรุงสาวัตถี มีถึง 16 ประการ แต่ที่น่าสนใจเกี่ยวกับภัยพิบัติก็คือ ในประการที่ 1 ที่ทรงฝันว่า มีโคตัวผู้สีเหมือนดอกอัญชัน 4 ตัว ต่างคิดจะชนกัน ก็พากันวิ่งมาสู่ท้องพระลานหลวงจาก 4 ทิศ ฝูงชนต่างรอดู โคทั้งสี่ก็ส่งเสียงคำรามลั่น แต่แล้วต่างก็ถอยออกไป ไม่ชนกัน

ประการนี้พระพุทธเจ้าได้ทรงทำนายว่า ในอนาคตในชั่วศาสนาของพระองค์ เมื่อโลกหมุนไปถึงจุดที่เสื่อมลง มนุษย์ไม่ตั้งอยู่ในศีลในธรรม ฝนฟ้าจักแล้ง ทุพภิกขภัยจักเกิดขึ้น คล้ายเมฆตั้งเค้าจะมีฝน มีเสียงคำรามกระหึ่ม แต่แล้วก็ไม่ตก กลับเลยหายไป

และในประการที่ 10 ทรงฝันว่า เห็นข้าวที่คนหุงในหม้อใบเดียวกัน สุกไม่เท่ากัน โดยแบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ ข้าวแฉะ ข้าวดิบ และข้าวสุกดี

ประการนี้พระพุทธองค์ทรงทำนายว่า ในอนาคตเมื่อคนทั้งหลายไม่อยู่ในศีลในธรรมกันมากขึ้น ก็จะทำให้ฝนฟ้าไม่ตกต้องตามฤดูกาล ทำให้การเพาะปลูกบางแห่งได้ผล บางแห่งก็ไม่ได้ผล

คำพยากรณ์โลกที่ตรงกันโดยบังเอิญ

ทั้งคำทำนายของนอสตราดามุส โหราจารย์โลก, คำทำนายในมหาพีระมิด, คำทำนายของนางจีน ดิกสัน, คำทำนายของเอ็ดการ์ เคย์ซี และคนอื่นๆ ที่มีการบันทึกคำพยากรณ์โลกเอาไว้ เป็นที่น่าประหลาดใจเหลือเกินว่าคำทำนายล้วนออกมาใกล้เคียงกันอย่างเหลือเชื่อว่า "โลกจะเกิดสงครามยืดเยื้อ ทำลายล้างซึ่งกันและกันอย่างกว้างขวาง เกิดความอดอยาก (ทุพภิกขภัย) พร้อมกับที่จะเกิดภัยธรรมชาติต่างๆ ทำลายล้างมนุษยชาติ ตายกันเป็นเบือ"

ฟอร์เวิร์ดเมล์ยอดฮิตของ "โสรัจจะ นวลอยู่"

"โสรัจจะ นวลอยู่" คือหมอดูคนดังที่ทำนายทายทักพิบัติภัยหลายอย่างเอาไว้ และมีความใกล้เคียงจนชาวไซเบอร์และผู้คนแตกตื่น โดยเฉพาะเดือนมหาวิปโยคอย่างพฤษภาคมที่เขาพยากรณ์ว่าปลายเดือนเกิดภัยพิบัติทางทะเลครั้งยิ่งใหญ่เป็นประวัติศาสตร์ของประเทศ มีคลื่นยักษ์เป็นกำแพงสูงเสียดฟ้า อันเนื่องมาจากแผ่นดินไหวในหมู่เกาะสุมาตรา พัดเข้าถล่มหมู่เกาะและชายฝั่งด้านอันดามันอีกครั้ง กวาดผู้คนและทรัพย์สินบ้านเรือนที่อยู่ติดทะเลลงทะเลไปเกือบหมดสิ้น พม่า เนปาล มีความเครียดอย่างรุนแรงจนยากที่จะปกปิดให้มิดได้

เกิดรถไฟชนกันและตกราง คนตายนับร้อยและบาดเจ็บจำนวนมาก ส่วนสหรัฐต้องตัดสินใจต่อปัญหาบางอย่างให้เด็ดขาดลงไป และมีท่าทีแข็งกร้าวขึ้น สถานการณ์โลกขณะนี้เขม็งเกลียวร้ายแรงอย่างน่าวิตก สหรัฐยังโดนภัยธรรมชาติคุกคาม ในบางรัฐภาคใต้เกิดแห้งแล้ง โดนคลื่นลมแรง คนตายหลายร้อยคน และเกิดแผ่นดินไหวที่ญี่ปุ่นและเกาหลีมีผู้คนล้มตาย

ยิ่งตุลาคม เห็นว่า สำหรับบ้านเราภัยธรรมชาติยังคุกคามต่อไปอีก ทั้งภาคเหนือ อีสาน และภาคใต้ โดยเฉพาะภาคใต้ถือว่าโดนหนัก เป็นวาตภัยครั้งร้ายแรงที่สุด บ้านเรือนสิ่งก่อสร้างและผู้คนที่อายุอยู่ติดทะเลจะถูกพายุร้ายหอบตกทะเลแทบไม่เหลือหลอแม้แต่รายเดียว เศรษฐกิจพังพินาศ เงินเฟ้อไม่มีค่าซื้อข้าวของไม่ได้ เหมือนเศษกระดาษ คนงานในบริษัทใหญ่โต รวมถึงข้าราชการบางส่วนต้องถูกปลดออกจากงาน เนื่องจากเศรษฐกิจตกสะเก็ด

กรุงเทพฯล่มไปจนถึงพฤศจิกายนที่เขาว่า น้ำจะท่วมโลก น้ำแข็งขั้วโลกละลาย ขณะที่ธันวาคม ทำนายว่าดินฟ้าอากาศวิปริตไปทั่ว เกิดอากาศหนาวจัดในรอบร้อยปี มีคนเสียชีวิต และมีหิมะตกในเมืองไทย

ความจริงไม่อิงคำทำนาย

ในยามนี้เราอาจรู้สึกได้ถึงผลแห่งกรรมที่มนุษย์เราได้ทำเอาไว้กับโลก เพราะภาวะโลกร้อนกำลังรุนแรงขึ้น โดยวิกฤตการณ์ทางสภาพอากาศที่เราเผชิญก็เป็นหนึ่งในนั้น ผลการศึกษาหนึ่งที่อัล กอร์ นำมาเปิดเผยใน An Inconvenient Truth ก็คือ นักวิทยาศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญด้านภาวะโลกร้อนและอาศัยตัวแบบคอมพิวเตอร์ที่แม่นยำกว่า ได้พยากรณ์พิสัยอุณหภูมิของมหาสมุทรอันเกิดจากการกระทำของมนุษย์ คำนวณค่าการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ

พบว่าตั้งแต่กลางทศวรรษ 1970 เป็นต้นมา ค่าพยากรณ์การเปลี่ยนแปลงเริ่มทะยานขึ้นเหนือระดับอุณหภูมิที่ขึ้นลงตามปกติ

และเมื่อมหาสมุทรอุ่นขึ้น ความเร็วลมก็สูงขึ้น ทำให้ความชื้นในพายุหนาแน่นมากขึ้น

ว่ากันว่า นับแต่ทศวรรษ 1970 เป็นต้นมา พายุทรงพลังที่พัดอยู่ในมหาสมุทรแอตแลนติกและแปซิฟิกก็ปรากฏถี่ขึ้น และมีกำลังแรงขึ้นถึงร้อยละ 50

ผลการศึกษาทางวิทยาศาสตร์จำนวนมาก ต่างยืนยันว่าน้ำอุ่นบนผิวหน้าของมหาสมุทรสามารถถ่ายทอดพลังงานความร้อนได้มากขึ้นจนก่อให้เกิดเฮอร์ริเคนที่ทรงพลังขึ้น และนั่นเป็นการยอมรับความเชื่อมโยงของภาวะโลกร้อนกับพายุเฮอร์ริเคนที่รุนแรงขึ้นและเกิดถี่ขึ้น หลักฐานล่าสุดทำให้นักวิทยาศาสตร์บางคนถึงกับประกาศว่า ภาวะโลกร้อนจะทำให้เกิด

เฮอร์ริเคนถี่ขึ้นจนเกินกว่าระดับการเปลี่ยนแปลงขึ้นลงตามวัฏจักรของธรรมชาติ

ข้อมูลที่น่าตกใจคือ ปี 2004 มีพายุทอร์นาโดในอเมริกามากจนทำลายสถิติ, ในประเทศแถบเอเชียอย่างญี่ปุ่นที่ใกล้บ้านเรา มีสถิติถูกพายุไต้ฝุ่นถล่มมากเป็นประวัติการณ์ในปี 2004 ที่มีมากถึง 10 ลูก จากปกติสถิติสูงสุดเคยอยู่ปีละ 7 ลูก, ฤดูใบไม้ผลิ 2006 ออสเตรเลียถูก

พายุไซโคลนระดับ 5 หลายลูกพัดเข้าถล่ม รวมถึงไซโคลนโมนิกา ที่ทรงพลังยิ่งกว่าเฮอร์ริเคนแคทรีนา ริตา และวิลมาเสียอีก

ไม่เพียงแค่พายุนะ ปริมาณน้ำฝนที่ตกทั่วโลกในช่วงศตวรรษที่ผ่านมา ปริมาณทั้งหมดเพิ่มขึ้นเกือบร้อยละ 20 มีน้ำท่วมรุนแรง อุทกภัยเกิดขึ้นในทวีปเอเชียมากมาย บางครั้งฝนก็ตกผิดที่ผิดทาง สร้างความเสียหายร้ายแรง

นี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งของข้อมูลที่ถูกนำมาเปิดเผย และมันกำลังสะท้อนความรุนแรงขึ้น โดยมนุษย์อย่างเราลืมไปว่า เราได้ทำอะไรเอาไว้กับธรรมชาติบ้าง นี่จึงถึงคราวธรรมชาติเอาคืน !!!

จาก : ประชาชาติธุรกิจ D-Life คอลัมน์ STORY วันที่ 26 พฤษภาคม 2551

พลังมนุษย์-พลังธรรมชาติ

(http://www.matichon.co.th/news-photo/prachachat/2008/05/dlf22260551p1.jpg)

The fishermen know that the sea is dangerous and the storm terrible, but they have never found these dangers sufficient reason for remaining ashore

Vincent van Gogh

คุณคิดว่าประเทศไทยของเรามีภูมิประเทศคล้ายอะไรคะ ?

ถ้าพูดกันถึงลักษณะภายนอก ดูจากแผนที่โลก ใครๆ ก็บอกว่า ประเทศไทยของเรามีรูปร่างคล้ายขวาน แถมไม่ใช่ขวานธรรมดา ยังเป็นขวานทองคำเสียด้วย ...ขวานทองของไทย ที่ใครก็ไม่อาจแบ่งแยกได้...

ย้อนกลับไปเมื่อหลายปีก่อน สมัยที่ฉันยังต้องท่องหนังสือสอบให้ผ่านวิชาสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิต ใครบางคนสอนฉันว่า ประเทศไทย "มีภูมิประเทศคล้ายร่างกายมนุษย์"

เด็กหญิงผมม้า หน้าหงิก ยืนตัวตรง เท้าชิด งอแขนซ้ายเท้าสะเอว พยายามยืดตัวให้ดูโตที่สุดเท่าที่จะทำได้ต่อหน้าพ่อ ถึงแม้หน้าตาจะดูไม่ค่อยสบอารมณ์สักเท่าไรนัก แต่หูกลับตั้งใจฟังทุกคำ...

"ไหนดูซิ ภาคเหนือมีภูมิประเทศเป็นภูเขามากมาย มีป่าไม้เยอะแยะ ไหนลองเอามือขวาจับหน้าตัวเองดูสิ รู้สึกไหมลูก"

"มีจมูก มีแก้ม มีปาก มีตา มีหู ปูดๆ โปนๆ เต็มไปหมด นั่นล่ะภูเขา ไหนลองจับหัวตัวเองดู นั่นไง ผมดกๆ ดำๆ เหมือนกันเลย ภาคเหนือของเรามีป่าไม้เยอะแยะ"

"ต่อมาภาคอีสาน แขนซ้ายของหนูที่เท้าสะเอวอยู่ ไม่มีอะไรเลยใช่ไหม ก็เหมือนกับภาคอีสานของเรา ภูมิประเทศแถบนี้ค่อนข้างแห้งแล้ง เพาะปลูกยาก"

"ภาคกลางของไทย ไหนลองเอามือลูบพุงสิ นั่นล่ะ พื้นที่ลุ่มกว้างใหญ่ที่เป็นแหล่งเพาะปลูกและอู่ข้าวอู่น้ำ"

"ภาคใต้...มีภูเขาเล็กน้อย หนูลองเอามือจับดูก็ได้ มีหัวเข่าปูดๆ เห็นไหม แปลว่าภาคใต้นี่ก็มีภูเขาเหมือนกัน แต่น้อยกว่าภาคเหนือ"

"แล้วลองมาดูที่ขาพ่อนี่ เห็นไหมมีขนด้วย แปลว่าที่ภาคใต้ของเราก็มีป่าไม้เหมือนกัน แต่ก็ยังไม่มากเท่าภาคเหนืออยู่ดี เข้าใจไหมลูก"

"ทีนี้เวลาที่เราดื่มน้ำ หนูจะเห็นว่าแม่น้ำก็จะค่อยๆ ไหลลงมา เริ่มตั้งแต่ภาคเหนือ จนมาสู่ภาคกลางที่เป็นอู่ข้าวอู่น้ำของเรา จากนั้นพอใช้เพาะปลูกเสร็จ ก็จะไหลทิ้งออกไปยังอ่าวไทย เข้าใจหรือยัง"

"เข้าใจค่ะ" ฉันตอบแล้ววิ่งปร๋อ

ด้วยเหตุนี้ฉันจึงมีความเชื่อมาตลอดว่า ลักษณะภูมิประเทศของไทย มีส่วนคล้ายกับร่างกายของเรามากอย่างไม่น่าเชื่อ ไม่ว่าจะด้วยเหตุบังเอิญหรืออะไรก็ตาม

คำอธิบายของพ่อทำให้เด็กอายุไม่ถึงสิบขวบสามารถเข้าใจเรื่องลักษณะทางธรรมชาติได้เป็นอย่างดี ลูกพ่อทุกคนผ่านบทเรียนเดียวกันนี้ และฉันก็เชื่อว่าวิธีคิดแบบพ่อน่าจะทำให้คนรักแผ่นดินมากขึ้น

ในวันที่พายุไซโคลนนาร์กีสพัดถล่มพม่า ข่าวการปฏิเสธความช่วยเหลือแบบสิ้นเยื่อใยของรัฐบาลพม่ายิ่งทำให้คนทั่วโลกรู้สึกสลดหดหู่มากขึ้นหลายเท่า

ทุกข์โทมนัสยิ่งกว่าเมื่อแรกได้รับทราบข่าวความเสียหายหรือความตายของผู้คนเรือนแสนเสียอีก

เราพ่อลูกคุยกัน ฉันบอกพ่อว่า ถ้าประเทศเปรียบเสมือนร่างกายมนุษย์อย่างที่พ่อว่า เวลาที่คนเราประสบอุบัติเหตุ แล้วไม่ยอมรับการรักษา อีกหน่อยเซลล์เล็กๆ ต่างๆ ก็คงอยู่ไม่ได้ ถึงวันก็จำต้องเสื่อมสภาพตามร่างกายไปในที่สุด

เพราะฉะนั้นสิ่งที่สำคัญที่สุดคือ เราน่าจะต้องดูแลร่างกายของเราให้สมบูรณ์พร้อม ก่อนที่จะลงมือทำอย่างอื่น

พ่อนิ่งคิดไม่นาน คำตอบของพ่อทำให้ฉันตระหนักว่า แม้ธรรมชาติจะยิ่งใหญ่ แต่จิตใจมนุษย์นั้นกลับยิ่งใหญ่กว่า

แม้ธรรมชาติจะสามารถก่อให้เกิดหายนภัยได้ใหญ่หลวง

แต่จิตใจมนุษย์กลับสามารถก่อให้เกิดหายนภัยได้มหาศาล

พระสมุทรสุดลึกล้น คณนา

สายดิ่งทิ้งทอดมา หยั่งได้

เขาสูงอาจวัดวา กำหนด

จิตมนุษย์นี้ไซร้ ยากแท้หยั่งถึง

จาก : ประชาชาติธุรกิจ D-Life คอลัมน์ 365 DAYS วันที่ 26 พฤษภาคม 2551

ฤาปล่อยตามยถากรรม

(http://203.151.217.76/2551/education02/May/library/27/s_envi3.jpg)

สำรวจประเทศไทยพร้อมต่อกรพิบัติภัย "แผ่นดินไหว-ดินถล่ม"

เฉียดแสนชีวิต ที่ต้องเซ่นสังเวยพายุไซโคลนนาร์กีสถล่มประเทศพม่า

และอีกเกือบแสนชีวิตเช่นกัน ต้องสูญเสียเพราะเหตุแผ่นดินไหวที่ประเทศจีน

หากจะว่ากันไปแล้ว เหตุการณ์ที่สามารถคร่าชีวิตมนุษยชาติได้ คราวละมหาศาล และไม่เลือกว่าจะเป็นชาติที่ร่ำรวยหรือยากจน หรือแม้ กระทั่งประเทศมหาอำนาจ ล้วนแล้วแต่ต้องศิโรราบต่อภัยพิบัติ “ธรรมชาติ” ที่อยู่เหนือกฎเกณฑ์ความเจริญทางวัตถุและเทคโนโลยีที่ทันสมัย

สำหรับประเทศไทย ดินถล่ม และน้ำป่าไหลหลาก นับเป็นธรณีพิบัติภัยที่รุนแรงและมีความเสี่ยงมากที่สุด

ย้อนอดีตกลับไปแค่ 20 ปี ประเทศไทยเคยเผชิญกับเหตุการณ์ดินถล่ม น้ำป่าไหลหลากครั้งใหญ่มากกว่า 20 ครั้ง นับจากเหตุการณ์ดินถล่มและ น้ำป่าไหลหลากที่บ้านกะทูนเหนือ อ.พิปูน จ.นครศรีธรรมราช เมื่อวันที่ 22 พ.ย. 2531 ซึ่งมีคนเสียชีวิตถึง 230 คน บ้านเรือนเสียหาย 1,500 หลัง และพื้นที่การเกษตรเสียหาย 8,550 ไร่

ถัดมาอีกเพียง 13 ปี เช้าวันที่ 11 ส.ค. 2544 คนไทยทั้งประเทศก็ต้องช็อก กับเหตุการณ์ดินถล่มทับคนตายอีก 136 ศพ ที่บ้านน้ำก้อ อ.หล่มสัก จ.เพชรบูรณ์ และอีก 3-5 ปีต่อมา โศกนาฏกรรมก็ยังเกิดขึ้นที่บ้านวังชิ้น จ.แพร่ และ ที่บ้านน้ำต๊ะ บ้านน้ำลี อ.ท่าปลา และที่บ้านผามูบ บ้านมหาราช อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์ เมื่อวันที่ 23 พ.ค. 2549 และมีคนต้องสังเวยชีวิตอีกถึง 75 คน!!!

ปรากฏการณ์พิบัติภัยทางธรรมชาติ ซึ่งสร้างความเสียหายอย่าง รุนแรงต่อประเทศเพื่อนบ้านใกล้ที่อยู่ติดกันกับประเทศไทย หรือความ เลวร้ายเกิดขึ้นกับประเทศไทยเอง น่าจะเป็นสัญญาณเตือนภัยที่ชัดเจนถึง ความแปรปรวน ไม่แน่นอนอันเกิดจากธรรมชาติคุกคามมนุษยชาติ

และนำมาซึ่งคำถามว่า ประเทศไทย โดยเฉพาะรัฐบาลไทยตระหนักถึงความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้น รวมถึงความรุนแรงและความเลวร้ายอันเกิดจากภัยคุกคามโดยธรรมชาติ มากน้อยเพียงใด ทั้งเคยคิดแผนจำลองเหตุการณ์ไว้บ้าง หรือหากเกิดพายุแบบพม่า แผ่นดินไหวแบบประเทศจีน เราจะรับมืออย่างไร

รวมถึงมีการติดตาม คาดการณ์ พยากรณ์ หรือสร้างระบบเตือนภัย ซ้อมรับเหตุร้ายได้ดีมากขึ้นกว่าที่เคยทำในอดีตหรือไม่

เพราะจากการคาดการณ์ของนักวิชาการหลายสำนัก ต่างระบุคล้ายๆกันว่า เหตุการณ์แผ่นดินไหว การเกิดพายุใหญ่ ดินถล่มหรือน้ำป่าไหลหลาก มีโอกาส ที่จะเกิดขึ้นมาก

ดร.รอยล จิตรดอน ผอ.สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำและการเกษตร กระทรวง วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (วท.) กล่าวว่า ไทยจะต้องเตรียมความพร้อมในการรับมือพายุขนาดใหญ่ เพราะข้อมูลการเฝ้าระวังและเตือนภัยของสถาบันน้ำพบว่า ปริมาณน้ำฝนในปี 2551 จะมีจำนวนมากและเกิดขึ้นตลอดปี

“สำหรับพื้นที่เสี่ยงภัยของประเทศไทย คือ ทุกจังหวัดที่ติดกับทะเลอันดามันและอ่าวไทย สิ่งสำคัญที่สุดขณะนี้ ไม่ใช่ข้อมูล แต่คือระบบการจัดการการเตือนภัยที่ดี” ดร.รอยลกล่าว

รศ.ดร.เสรี ศุภราทิตย์ ผอ.ศูนย์วิจัยภัยธรรมชาติ มหาวิทยาลัยรังสิต กล่าวว่า “นักวิชาการกำลังเฝ้าระวังรอยเลื่อนที่เป็นจุดเสี่ยงการเกิดแผ่นดินไหว และดินถล่ม ของประเทศไทยทั้ง 3 จุด คือ จุดที่ 1 รอยเลื่อนสะแกง ที่พาดผ่านตอนกลางของประเทศ พม่า อยู่ห่างชายแดนไทย 300 กม. เป็นรอยเลื่อนมีพลังสูง จุดที่ 2 แนวรอยเลื่อน ซุนดา ในมหาสมุทรอินเดีย อยู่ห่างจาก จ.ภูเก็ต ประมาณ 600 กม. เป็นรอยเลื่อน เดียวกันกับการเกิดสึนามิเมื่อปี 2547 และจุดที่ 3 รอยเลื่อนฟิลิปปินส์ เป็นจุดกำเนิด แผ่นดินไหวในมหาสมุทรแปซิฟิก อยู่ห่างอ่าวไทยกว่า 6,000 กม. ทั้ง 3 จุด มีการ เคลื่อนตัวอย่างเด่นชัด จะส่งผลกระทบถึงไทยหรือไม่ยังไม่สามารถพยากรณ์ได้”

(http://203.151.217.76/2551/education02/May/library/27/s_envi2.jpg)

ด้าน ผศ.ดร.มนตรี ชูวงศ์ ภาควิชาธรณีวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ ระบุว่า ไทยมีรอยเลื่อน 19 กลุ่มที่มีพลัง ขณะที่กรุงเทพฯ มีข้อมูลค่อนข้าง เชื่อได้ว่าตั้งอยู่บนรอยเลื่อนเช่นกัน

ขณะที่หน่วยงานที่รับผิดชอบโดยตรงอย่าง กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้ออกมาตรการเชิงรุก สกัดปัญหาอย่างจริงจัง โดยประกาศแผนที่เสี่ยงภัยพิบัติรวม 51 จังหวัด ครอบคลุมพื้นที่เสี่ยงภัย ดินถล่ม น้ำป่าไหลหลาก และการพังทลายของหน้าดิน หลังจากพบมีหมู่บ้านเสี่ยงภัยจำนวน 2,371 หมู่บ้าน และในจำนวนนี้มี 21 จังหวัด เสี่ยงภัยในระดับสูงมาก ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย แม่ฮ่องสอน พะเยา แพร่ น่าน ลำปาง อุตรดิตถ์ สุโขทัย ตาก เพชรบูรณ์ จันทบุรี พังงา สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช ตรัง ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร กระบี่ สงขลา และสตูล

“ไทยกำลังเข้าสู่ช่วงฤดูฝน ซึ่งช่วงเสี่ยงภัยจะแบ่ง เป็นภาคเหนือ เดือน มิ.ย.-ก.ย. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส.ค.-ต.ค. ภาคตะวันออก มิ.ย.-ต.ค. ขณะที่ภาคใต้ฝั่ง ตะวันออก ต.ค.-ธ.ค. และภาคใต้ฝั่งตะวันตก พ.ค.- ต.ค. ที่สำคัญปีนี้ปริมาณของฝน ความถี่ และระยะ เวลาที่พายุฝนพัดผ่าน จะเป็นปัจจัยให้เกิดดินไหล ดินถล่ม และน้ำป่าไหลหลากได้ง่าย” นายอภิชัย ชวเจริญพันธ์ อธิบดีกรมทรัพยากรธรณี สรุปสถานการณ์

“ทีมข่าวสิ่งแวดล้อม” มองว่า ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้น ณ เวลานี้ คงไม่มีอะไรดีไปกว่าการเตรียมความพร้อมด้านต่างๆเพื่อรับมือกับเหตุการณ์ภัย พิบัติทางธรรมชาติ รวมถึงการติดตั้งระบบเตือนภัยที่มีประสิทธิภาพ และการหาพื้นที่ปลอดภัย สำหรับการอพยพของประชาชนในพื้นที่เสี่ยงภัย

สำคัญที่สุดคือ ความพร้อมและความตื่นตัวของรัฐบาล ที่จะเอาจริง เอาจังกับฐานข้อมูลจากทุกหน่วยงานที่ใช้เกี่ยวข้อง รวมถึงความแข็งขัน จริงใจ และจริงจัง กับการวางแผนตั้งรับ กำหนดมาตรการซักซ้อมความพร้อมรับมือกับพิบัติภัยทางธรรมชาตินั้น มีมากน้อยแค่ไหน

ฤาจะปล่อยให้คนไทยมีชีวิตอยู่ท่ามกลางความเสี่ยงจากพิบัติภัยทางธรรมชาติ กันตามยถากรรม!!!

จาก : ไทยรัฐ วันที่ 27 พฤษภาคม 2551

ธรณีพิบัติภัยในเสฉวน : ชะตากรรมหรือน้ำมือมนุษย์?!

แรงสั่นไหวที่รับรู้ได้ถึงกรุงเทพฯ เมื่อบ่ายวันจันทร์ที่ 12 พฤษภาคม 2008 ทำให้พนักงานออฟฟิศตามตึกระฟ้ากลางกรุงหลายแห่งต้องวิ่งหนีกันอลหม่านลงมาตั้งหลักกันนอกอาคาร โดยไม่มีใครคาดคิดว่า นี่เป็นเพียง ‘ห่างเลข’ ของจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวที่ไกลออกไปราว 2,000 กิโลเมตร

ถอยหลังไปไม่กี่อึดใจในเวลา 14.28 น. (ตามเวลาท้องถิ่น) ณ อำเภอเวิ่นชวน ซึ่งห่างจากนครเฉิงตู มณฑลเสฉวน ไปทางตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 92 กิโลเมตร ได้เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.8 ริกเตอร์ (ต่อมาทางการจีนได้ปรับเพิ่มเป็น 8 ริกเตอร์) นาน 80 วินาที ฉีกรอยลึก 33 กิโลเมตรจากผิวดิน และมีอาฟเตอร์ช็อก 5.0-6.0 ริกเตอร์ ตามมาอีกหลายสิบครั้ง ทางการจีนคาดการณ์ว่ายอดผู้ตายและสูญหายครั้งนี้น่าจะทะลุ 80,000 คน รวมทั้งกระทบกับชีวิตผู้คนนับ 10 ล้านคน

(http://pics.manager.co.th/Images/551000006661401.JPEG)

แผ่นโลกเคลื่อนรอยเลื่อนขยับ

ทุกครั้งที่เกิดเหตุภัยพิบัติขึ้น สิ่งที่ทุกคนตั้งคำถามคือเหตุแห่งความวิปโยคที่ยังความเศร้าโศกมาให้ ต่อกรณีแผ่นดินไหวครั้งรุนแรงในรอบ 30 ปีของจีนนี้ นายจางกั๋วหมิน (张国民) นักวิจัยประจำศูนย์วิจัยและพยากรณ์แผ่นดินไหว สำนักงานแผ่นดินไหวแห่งชาติจีน เปิดเผยว่า ธรณีพิบัติภัยครั้งนี้มีศูนย์กลางแผ่นดินไหวระดับตื้น (shallow-focus earthquakes) ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายอย่างใหญ่หลวง อีกทั้งเวิ่นชวนอยู่ในเขตรอยเลื่อนมีพลัง ‘หลงเหมินซัน’ (Longmenshan Fault / 龙门山断层) ที่มีโอกาสเกิดธรณีไหวได้ค่อนข้างสูง

ด้านผู้เชี่ยวชาญจากสถาบันวิจัยธรณีฟิสิกส์ แห่งบัณฑิตยสภาด้านสังคมศาสตร์แห่งชาติจีน ศาสตราจารย์หวังเอ้อชี (王二七) อธิบายสาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหวครั้งนี้ว่า เกิดจากแผ่นเปลือกโลกอินเดียเคลื่อนตัวไปทางเหนือ เข้าชนกับแผ่นเปลือกโลกยูเรเชีย ซึ่งมีที่ราบสูงทิเบตอยู่ตอนใต้ ทำให้เกิดการยกตัวขึ้นแล้วขยับไปทางตะวันออก ไปกดทับแอ่งเสฉวน จนเกิดแผ่นดินไหวขึ้น และจะส่งผล

(http://pics.manager.co.th/Images/551000006661402.GIF)
(บรรยายใต้ภาพ : ในอดีต บริเวณขอบแอ่งเสฉวนด้านตะวันตกเฉียงเหนือเคยเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงมาแล้วหลายครั้ง ดังเช่น แผ่นดินไหวขนาด 7.5 ริกเตอร์ เมื่อวันที่ 25 สิงหาคม 1933 ที่คร่าชีวิตผู้คนมากกว่า 9,300 ราย)

ภัยแล้งคือสัญญาณมหันตภัยล่วงหน้า

ว่ากันว่า ธรณีพิโรธจัดเป็นหนึ่งในภัยธรรมชาติที่ไม่อาจพยากรณ์ล่วงหน้าได้ กระนั้น นักวิทยาศาสตร์จำนวนหนึ่งก็เชื่อว่า ธรรมชาติและสรรพสิ่งรอบตัว มักจะส่งสัญญาณเตือนอันตรายให้เราระวังตัวเสมอ อยู่ที่เราจะสังเกตและนำมาพินิจพิเคราะห์หรือไม่

นายเกิ่งชิ่งกั๋ว (耿庆国) นักวิจัยประจำสำนักงานแผ่นดินไหวแห่งชาติจีน ผู้เคยพยากรณ์ธรณีพิโรธที่ถังซันเมื่อปี 1976 ได้อย่างแม่นยำมาแล้ว ระบุว่า ระหว่างปี 2005-2007 เสฉวนมีภาวะภัยแล้ง ซึ่งตามบันทึกที่มีมาในประวัติศาสตร์ หลังจากภัยแล้ง 1-3ปีครึ่ง จะมีโอกาสเกิดแผ่นดินไหวบริเวณนั้นในระดับ 6 ริกเตอร์ขึ้นไป

ตามวิทยานิพนธ์เรื่อง “ความสัมพันธ์ระหว่างภัยแล้งกับแผ่นดินไหว และการพยากรณ์ธรณีพิบัติภัยในระยะกลาง” ของนายเกิ่งชิ่งกั๋ว ที่ตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์จีนเมื่อเดือนกรกฎาคม 1984 รายงานว่า ตั้งแต่ 231 ปีก่อนคริสตกาล (ปีที่ 16 ในรัชสมัยจักรพรรดิจิ๋นซี) จนถึงช่วงปี 1971-2202 บริเวณอ่าวป๋อไห่และภาคเหนือของจีน เคยเกิดแผ่นดินไหวสูงกว่า 6 ริกเตอร์ถึง 69 ครั้ง โดยก่อนเกิดเหตุ 67 ครั้ง เคยเกิดภัยแล้งล่วงหน้า คิดเป็นสัดส่วน 97.1% ในจำนวนนี้ แบ่งเป็นภัยแล้งล่วงหน้า 1 ปี 27 ครั้ง ภัยแล้งล่วงหน้า 2 ปี 15 ครั้ง ภัยแล้งล่วงหน้า 3 ปี 16 ครั้ง ภัยแล้งล่วงหน้า 3 ปีครึ่งอีก 9 ครั้ง

ทั้งนี้ นายเกิ่งยังชี้ว่า ภาวะภัยแล้งถือเป็นดัชนีชี้วัดในระยะกลางและระยะยาว มักจะมีระยะห่างจากการเกิดแผ่นดินไหวในช่วง 1-3 ปีครึ่ง แต่ยังมีดัชนีชี้วัดในระยะสั้น ซึ่งประกอบด้วยความกดอากาศที่ลดลงกว่าปกติและต่อเนื่องกันหลายวัน อุณหภูมิมีแนวโน้มพุ่งสูงขึ้นหรือลดต่ำลงอย่างมาก ปริมาณฝนตกหนาแน่นในรอบทศวรรษ รวมทั้งอาจสังเกตจากพฤติกรรมแปลกๆ ของสัตว์ อาทิ กบที่ยกคาราวานออกมา ระดับน้ำใต้ดินที่ผิดปกติ ฯลฯ

มีรายงานว่า ก่อนเกิดแผ่นดินไหวไม่ถึง 3 สัปดาห์ คือเมื่อ 26 เมษายน สระน้ำขนาด 80,000 ลูกบาศก์เมตรที่เมืองเอินซือ มณฑลหูเป่ย ซึ่งห่างจากเมืองเวิ่นชวน ศูนย์กลางแผ่นดินไหวไปทางตะวันออกราว 560 กิโลเมตร เหือดแห้งไปในเวลาไม่ถึง 5 ชั่วโมง เหลือเพียงปลาขนาดใหญ่เพียง 2 ตัวไว้ก้นสระ ส่วนปลาตัวเล็กตัวน้อยล้วนหายหมด

และก่อนเกิดเหตุเพียง 3 วัน ชาวบ้านพบคางคกหลายพันตัว บนถนนในเมืองเหมียนจู ที่ห่างจากเวิ่นชวนเพียง 60 กิโลเมตรและได้รับความเสียหายหนักจากเหตุธรณีพิโรธ ซึ่งชาวบ้านต่างเกรงว่าคางคกเป็นลางบอกเหตุว่ากำลังจะมีหายนะเกิดขึ้น แต่กรมป่าไม้ท้องถิ่นกลับเมินเฉย บอกเพียงว่าเป็นเรื่องธรรมดาที่คางคกจะอพยพย้ายที่อยู่

ต่อคำถามที่ว่าแล้วเราจะสามารถรู้ล่วงหน้าได้หรือไม่ว่าจะเกิดแผ่นดินไหวขึ้น ผู้เชี่ยวชาญต่างมั่นใจว่า มนุษย์มีอุปกรณ์ที่พยากรณ์การเกิดแผ่นดินไหวได้ ทว่าปัญหาคือ ไม่มีใครล่วงรู้ได้ว่า จะเกิดขึ้น ณ จุดใด และเวลาใด

ชะตากรรมหรือน้ำมือมนุษย์?!

ภัยพิบัติครั้งนี้หากจะโยนความผิดให้ธรรมชาติเพียงอย่างเดียว คงจะเป็นการสรุปที่ง่ายเกินไป เพราะเราทุกคนต่างอาศัยและใช้ทรัพยากรบนโลกอยู่ทุกอณูลมหายใจ โลกที่นับวันจะแปรปรวนผวนผันมากขึ้น จึงมีน้ำมือมนุษย์เข้าไปเกี่ยวข้องด้วยอย่างยากที่จะปฏิเสธได้ บางคนยังถึงกับลงความเห็นว่า ธรณีพิโรธครั้งนี้ ตลอดจนภัยธรรมชาติที่กระหน่ำชะตากรรมมวลมนุษยชาติในปัจจุบัน ล้วนเป็น ‘บทลงโทษ’ จากพลังธรรมชาติอันยิ่งใหญ่

นายหยางหย่ง (杨勇) นักธรณีวิทยา และนักอนุรักษนิยมชื่อดังของจีน เปิดเผยว่า การสร้างเขื่อนพลังน้ำหลายแห่งบนลำน้ำหมินเจียง (岷江) ทางตอนบนของแม่น้ำฉางเจียง (แยงซีเกียง) ทำให้โครงสร้างทางธรณีวิทยาเปลี่ยนแปลงไป อันเป็นสาเหตุหลักของการเกิดธรณีไหวครั้งรุนแรงนี้ เนื่องจากลำน้ำหมินเจียงตั้งอยู่บนแนวแผ่นดินไหวของจีน

“อำเภอเวิ่นชวนตั้งอยู่บนเขตกันชนระหว่างที่ราบสูงทิเบตกับแอ่งเสฉวน ขณะที่ลำน้ำหมินเจียงตั้งอยู่บนรอยเลื่อน ‘หลงเหมินซัน’ ซึ่งเป็นรอยเลื่อนที่มักเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่อยู่บ่อยครั้ง” นายหยางหย่งอธิบาย

ที่น่าสลดใจ คือ ข้อมูลดังกล่าวนี้ กลุ่มนักอนุรักษ์จีนได้ส่งเสียงเตือนไปยังรัฐบาลจีนมาหลายปีก่อนหน้านี้แล้ว โดยหวังให้เกิดการทบทวนและศึกษาถึงผลกระทบของการสร้างเขื่อนพลังน้ำขนาดใหญ่ของจีนอย่างจริงจัง ทว่าทุกฝ่ายกลับนิ่งเฉยพร้อมเดินหน้าการก่อสร้างสถานีผลิตไฟฟ้าพลังน้ำต่อไป เพื่อเร่งป้อนพลังงานสำหรับการพัฒนาประเทศที่กำลังเดินเครื่องเต็มสูบ

ขณะเดียวกัน การศึกษาของนักธรณีฟิสิกส์ตะวันตกยังพบว่า การละลายของธารน้ำแข็งขั้วโลก ยังมีส่วนสัมพันธ์กับการเกิดแผ่นดินไหว เช่นที่เคยปรากฏแล้วในอลาสก้าและแคนาดา ในทางกลับกัน ธารน้ำแข็งก็มีสรรพคุณในการถ่วงรั้งการเกิดแผ่นดินไหว

แม้จะยังไม่มีบทพิสูจน์ว่า ‘น้ำมือ’ มนุษย์ที่ได้สร้างชะตากรรมต่อโลกในหลายรูปแบบ ทั้งปัญหาโลกร้อน จนส่งผลให้ธารน้ำแข็งขั้วโลกละลายในอัตราที่น่าวิตกยิ่ง หรือ การสร้างเขื่อนน้อยใหญ่ที่กระจายตัวตามแม่น้ำฉางเจียง จะเป็นต้นเหตุแห่ง 80 วินาทีพิฆาตในอีก 88 วันก่อนโอลิมปิก 8 สิงหาคม 2008 นี้หรือไม่ แต่ด้วยเพราะ “สรรพสิ่งในโลกนี้ล้วนอาศัยกันและกัน” สิ่งที่เกิดขึ้นจึงพิสูจน์แล้วว่า เราทุกคนล้วนตกอยู่ใน ‘เงื้อมมือ’ ชะตากรรมของธรรมชาติ!

จาก : ผู้จัดการรายวัน วันที่ 26 พฤษภาคม 2551

'ร้ายยิ่งขึ้น' มันมาแล้ว 'ภัยธรรมชาติ' เรียงแถว 'ถล่มไทย!'

(http://ads.dailynews.co.th/column/images/2008/politic/7/25/60643_56295.jpg)

"โลกร้อนขึ้น พื้นที่ของน้ำทะเลอุ่นขึ้น พายุในวันข้างหน้าจะรุนแรงมากขึ้น” “จากสถิติพายุหมุนที่เข้าประเทศไทยรอบ 55 ปี มีพายุประมาณ 177 ลูก จะเกิดช่วง ส.ค., ก.ย., ต.ค., พ.ย. ซึ่งพายุรุนแรงแค่ 120-130 กม./ชม. เราก็แย่แล้ว” “ช่วงเดือน ส.ค.- ต.ค.นี้ จะมีพายุขนาดใหญ่พัดถล่มประเทศไทยด้านอ่าวไทย”

...เหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งจาก “คำเตือน” เกี่ยวกับ “ภัยธรรมชาติ” ของ สมิทธ ธรรมสโรช ประธานอำนวยการเตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ผ่านทาง “เดลินิวส์” ซึ่งก็เป็นอีกครั้งที่นักเตือนภัยธรรมชาติรายนี้เน้นย้ำ

เป็นคำเตือนที่ทุก ๆ ฝ่าย “ไม่ควรละเลย-มองข้าม”
เพราะเรื่องนี้เมื่อเกิดขึ้นมันหมายถึง “ความสูญเสีย”

ทั้งนี้ บางคนบางฝ่ายอาจมองคำเตือนของ สมิทธ ธรรมสโรช เป็นเรื่องไกลตัว เป็นการตื่นกลัวเกินเหตุ แต่จริง ๆ แล้วคำเตือนลักษณะนี้สอดคล้องทั้งกับการเตือนของส่วนงานอื่น และกับข้อเท็จจริงที่เริ่มเกิดแล้ว...

กับข้อเท็จจริง ว่ากันเฉพาะช่วง 10 พ.ค. - 11 ก.ค. 2551 ที่ผ่านมา ในส่วนของภัยที่เกิดจากฝน จากข้อมูลของศูนย์อำนวยการสาธารณภัย (กลุ่มงานวิเคราะห์และประเมินสถานการณ์) กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ระบุว่า... เริ่มส่อแววมาตั้งแต่เดือน พ.ค. เป็นต้นมา เมื่อเข้าสู่ฤดูฝน ประเทศไทยก็มีฝนตกหนักในหลายพื้นที่ ซึ่งก็เป็นเรื่องปกติ แต่ที่ไม่ธรรมดาก็คือบางพื้นที่มีฝนตกชุกหนาแน่นติดต่อกันนานหลายวัน...

เกิดน้ำท่วมฉับพลัน น้ำป่าไหลหลาก เป็นเหตุให้ประชาชนประสบความเดือดร้อน สิ่งสาธารณประโยชน์ พื้นที่การเกษตร และทรัพย์สินของประชาชนได้รับความเสียหาย

ถามว่าเสียหายไปแล้วแค่ไหน ? ช่วง 10 พ.ค. - 11 ก.ค. 2551 ที่ผ่านมา ก็มีพื้นที่ประสบภัยแล้ว 79 อำเภอ 469 ตำบล 3,201 หมู่บ้าน ใน 14 จังหวัด ได้แก่... น่าน กำแพงเพชร อุทัยธานี พระนครศรีอยุธยา อ่างทอง ชัยนาท สุพรรณบุรี จันทบุรี นครราชสีมา หนองคาย อุดรธานี สุราษฎร์ธานี ชุมพร พังงา

และกับ 14 จังหวัด แค่ช่วง 2 เดือน ความเสียหายด้านทรัพย์สิน มีบ้านเรือนเสียหายบางส่วน 55 หลัง ถนน 1,412 สาย สะพาน 32 แห่ง ฝาย 38 แห่ง ท่อระบายน้ำ 96 แห่ง อ่างเก็บน้ำ 1 แห่ง ทำนบกั้นน้ำ 15 แห่ง ยานยนต์ 1 คัน บ่อปลา 504 บ่อ ปศุสัตว์ 327 ตัว สัตว์ปีก 498 ตัว พื้นที่การเกษตรถูกน้ำท่วม 445,209 ไร่

แค่ช่วง 2 เดือนที่ว่ามา ความเสียหายเบื้องต้นตีเป็นมูลค่าประมาณ 315,270,806 บาท และแค่ช่วง 2 เดือนที่ว่านี้มีราษฎรเดือดร้อนแล้ว 220,945 ครัวเรือน จำนวน 912,982 คน !!

ถามต่อว่าปีนี้มีคน “เสียชีวิตเพราะภัยธรรมชาติ” บ้างแล้วหรือยัง ? คำตอบคือมี !! เช่นรายที่เพิ่งเป็นข่าวคือ นายถัน พันพาแก้ว อายุ 69 ปี ถูก “น้ำป่า” ถาโถมใส่จนเสียชีวิต ในพื้นที่หมู่ที่ 6 ต.บ้านกลาง อ.วังทอง จ.พิษณุโลก เมื่อ 9 ก.ค. ที่ผ่านมา นี่ยังไม่รวมที่ไม่เป็นข่าว ที่เจ็บป่วยจากภัยธรรมชาติซึ่งตัวเลขยังไม่ชัดเจน

“ขอให้ประชาชนในพื้นที่ภูเขาสูง หุบเขา และหมู่บ้านเสี่ยงภัย ดินถล่ม บริเวณ จ.เชียงใหม่ เชียงราย พะเยา น่าน และเพชรบูรณ์ โดยเฉพาะประชาชนที่อาศัยอยู่บริเวณเขตเทือกเขาผีปันน้ำ และเทือกเขาหลวงพระบาง อ.อมก๋อย แม่แจ่ม ฝาง แม่อาย ไชยปราการ จ.เชียงใหม่ อ.แม่จัน แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย อ.จุน ปง จ.พะเยา อ.เชียงกลาง ท่าวังผา เฉลิมพระเกียรติ จ.น่าน อ.หล่มเก่า หล่มสัก น้ำหนาว จ.เพชรบูรณ์ ตรวจเฝ้าระวังภัยดินถล่มและน้ำป่าไหลหลากในระยะนี้ เนื่องจากมีฝนตกต่อเนื่องหลายวันในหลายพื้นที่”

...นี่ก็เป็นการประกาศเตือนภัยเมื่อ 21 ก.ค. 2551 โดยกรมทรัพยากรธรณี เกี่ยวกับภัยน้ำป่าไหลหลาก และภัยดินถล่ม ซึ่งทุก ๆ ฝ่ายก็ควรต้อง “ตื่นตัว” กันไว้ดีกว่าแก้...

เช่นเดียวกับการพยากรณ์อากาศของกรมอุตุนิยมวิทยา ช่วงฤดูฝนตั้งแต่กลางเดือน พ.ค. - กลางเดือน ต.ค. ที่ว่า... คาดว่าจะมี “พายุหมุนเขตร้อน (ดีเปรสชัน-โซนร้อน-ไต้ฝุ่น)” เคลื่อนเข้าสู่ประเทศไทย 2-3 ลูก ผ่านเวียดนามเข้าสู่ประเทศไทยตอนบน หรือผ่านอ่าวไทยเข้าสู่ภาคใต้ของประเทศไทย โดยมีแนวโน้มสูงสุดที่จะเคลื่อนผ่านประเทศไทยตอนบนในเดือน ส.ค. และ ก.ย. และเคลื่อนผ่านภาคใต้ในเดือน ต.ค. และ พ.ย.

ข้อควรระวังคือ...
1.ช่วงที่มีฝนตกหนักถึงหนักมากติดต่อกันหลายวันอาจเกิดน้ำป่าไหลหลาก “น้ำท่วมฉับพลัน-อุทกภัย”,
2.ช่วงที่มีพายุหมุนเขตร้อนเคลื่อนตัวเข้าใกล้หรือเคลื่อนผ่านประเทศไทย จะมี “พายุลมแรง” ฝนตกเป็นบริเวณกว้าง ฝนตกหนักถึงหนักมากในหลายพื้นที่ อาจเกิดน้ำท่วมฉับพลัน น้ำป่าไหลหลาก อุทกภัย บริเวณชายฝั่งจะมี “คลื่นพายุซัดฝั่ง” “ทะเลมีคลื่นจัดถึงจัดมาก” ความสูงของคลื่น 3-5 เมตร

ทั้งนี้ กับภัยคลื่นนี้ สมิทธ ธรรมสโรช ก็เตือนไว้ว่าให้ระวังปรากฏการณ์ “สตอร์ม เสิร์ช (Storm Search) - น้ำทะเลยกตัวสูงขึ้น” จนน้ำท่วมกรุงเทพฯ และปริมณฑล และอาจมีผลต่อการผลิตน้ำประปา

ในยุคที่มีการเตือนว่า “ภัยธรรมชาติจะมีระดับที่รุนแรงยิ่งขึ้น” ในช่วงนี้ในไทยก็มีการเตือนทั้ง “น้ำป่า-น้ำท่วม-ดินถล่ม-ลมพายุ-คลื่นใหญ่” และอาจแถม “แผ่นดินไหว” ด้วย ซึ่งประชาชนก็ไม่ควรแตกตื่นเกินเหตุ...แต่ก็ “ต้องกลัว...เพื่อระมัดระวัง !!” ขณะที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนั้น ส่วนที่ตื่นตัวป้องกันภัยให้ประชาชนแล้วก็ต้องชื่นชม แต่ถ้ายังเรื่อยเฉื่อยอยู่ก็ต้องวอนให้แอ๊คทีฟเสียที และที่สำคัญ...กับระดับรัฐบาลก็หวังว่าจะแบ่งแยกจากเรื่องวุ่นทางการเมืองเพื่อสนับสนุนการป้องกันภัยให้ประชาชนได้เต็มที่

ระยะยาวจะทำอย่างไรกับ “ภัยธรรมชาติ” นั่นก็ว่ากันไป
แต่เฉพาะหน้า “อย่ารอแต่ล้อมคอก” หลังสูญเสีย !!!!!.

จาก : เดลินิวส์ วันที่ 25 กรกฎาคม 2551

เฝ้าระวังก่อนประวัติศาสตร์ซ้ำรอย !! ภัยพิบัติ 'คลื่นพายุหมุน'

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/variety/8/5/172435_81165.jpg)

ปรากฏการณ์โลกร้อนการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศที่เกิดขึ้น นอกเหนือจากส่งผลกระทบต่อธรรมชาติสิ่งแวดล้อม สัญญาณความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเชื่อว่ายังส่งผลต่อการเกิดขึ้นของ คลื่นพายุหมุนหรือ คลื่นซัดชายฝั่ง (Storm Surge) อีกพิบัติภัยทางธรรมชาติที่สร้างความเสียหายได้ทั้งชีวิตและทรัพย์สิน ล่าสุดประเด็นดังกล่าวยังเป็นหัวข้อสำคัญที่หยิบยกมาให้ความรู้กันในการสัมมนา Storm Surge มหันตภัยของคนกรุงเทพฯและคนชายฝั่ง ซึ่งสถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อม จุฬา ลงกรณ์มหาวิทยาลัยจัดขึ้น

นอกจากนี้ที่ผ่านมายังมีความเคลื่อนไหวเตือนให้เฝ้าระวัง ติดตามคลื่นพายุหมุนอย่างใกล้ชิดเนื่องด้วยภัยพิบัตินี้เคยเกิดขึ้นแล้ว ในอดีต ไม่ว่าจะเป็น คราวพายุเกย์ พายุลินดา พายุที่แหลมตะลุมพุกหรือแม้แต่ในพื้นที่กรุงเทพมหานครก็เคยเกิดขึ้นจากปรากฏการณ์ฝนพันปีพายุใหญ่พัดเข้ามาในอ่าวไทยส่งผลให้น้ำท่วมสูงในกรุงเทพมหานคร และพื้นที่ชายฝั่งอ่าวไทย

ปรากฏการณ์คลื่นพายุหมุนหรือคลื่นซัดชายฝั่ง คลื่นทะเลที่เกิดจากพายุโซนร้อนและไต้ฝุ่น รศ.ดร. ธนวัฒน์ จารุพงษ์สกุล ศูนย์ศึกษา พิบัติภัย คณะวิทยาศาสตร์ จุฬา ลงกรณ์มหาวิทยาลัย เริ่มบอกเล่าพร้อมให้ความรู้เพิ่มถึงการเกิดขึ้นของคลื่นพายุหมุนว่า หากให้เห็นภาพคงต้องเปรียบเทียบกับคลื่นที่ เกิดขึ้นในทะเลซึ่งโดยปกติคลื่นจะ มีความสูงประมาณ 1-3 เมตร แต่หากเปรียบกับคลื่นพายุหมุนจะสูงกว่าคลื่นปกตินิดหน่อย แต่ในด้านความเร็วลมจะมีมากกว่าซึ่งความเร็วลมนั้นมีความน่ากลัวและไม่ได้มาเฉพาะคลื่น แต่มาทั้งลมทั้งฝน

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/variety/8/5/172435_81166.jpg)

“ในช่วงห้าสิบปีที่ผ่านมาพบว่าภัยธรรมชาติลักษณะนี้เคยเกิดขึ้นแล้วและมีผู้เสียชีวิต บ้านเรือนประชาชน พื้นที่การเกษตรเสียหายหลายสิบล้านไร่ ฯลฯ อย่างคลื่นพายุหมุนที่อยู่ในความทรงจำที่ทำให้เกิดความเสียหายที่ผ่านมามีทั้งที่แหลมตะลุมพุก ซึ่งเกิดจากพายุโซนร้อนแฮเรียต

ครั้งนั้นมีผู้เสียชีวิตเกือบ พันคน ส่วนอีกครั้งเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2532 พายุไต้ฝุ่นเกย์ที่พัดถล่มชุมพรมีผู้เสียชีวิตหลายร้อยคนเช่นกันแล้วก็บ้านเรือนเสียหาย นอกจากนี้ยังมีพายุลินดาในปี 2540 ซึ่งแม้จะมีผู้เสียชีวิตน้อยแต่ก็มีความเสียหายมากครั้งหนึ่งเช่นกัน”

คลื่นพายุหมุนเป็นปรากฏการณ์ที่อยู่ใกล้ ๆ กับศูนย์กลางพายุทำให้น้ำใกล้ศูนย์กลางพายุสูงกว่าปกติ ส่วนคลื่นจะมีความสูงมากหรือน้อยเป็นไปตามความเร็วลมพายุ ทีนี้ไต้ฝุ่นหรือพายุโซนร้อนที่มักทำให้เกิดคลื่นพายุหมุนนั้นมักจะเกิดขึ้นในช่วงเดือนตุลาคมเป็นต้นมาถึงธันวาคมซึ่งช่วงเวลานี้ต้องติดตามเฝ้าระวังการเกิดขึ้นของพายุให้ดี

ตั้งแต่เดือนตุลาคมถึงธันวาคมเป็นช่วงที่เสี่ยงต่อการเกิดขึ้นของพายุ โดยเวลานี้พายุจะเข้ามาทางอ่าวไทยและช่วงห้าสิบกว่าปีที่ได้รวบรวมข้อมูลไต้ฝุ่นหรือดีเปรสชัน ที่มีผลกับบ้านเรา มีเกิดขึ้นหลายต่อหลายครั้ง อย่างเช่นปี 2494 ครั้งนั้นเกิด ดีเปรสชัน ซึ่งยังไม่มีชื่อเข้ามาทางปลายแหลมญวน พายุเว้ เกิด ขึ้นในปี 2495 เข้ามาเฉียดทำให้เกิดน้ำท่วมใหญ่ในกรุงเทพฯซึ่งปีนั้นน้ำท่วมกรุงเทพฯประมาณเมตรกว่า ๆ

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/variety/8/5/172435_81167.jpg)

พายุแฮเรียต เข้ามาทางแหลมตะลุมพุกในปี 2505 ไต้ฝุ่นคิม ทำให้เกิดน้ำท่วมกรุงเทพฯครั้งใหญ่ โรงเรียนปิดร่วมเดือนในปี 2526 ไต้ฝุ่นเกย์ ที่พัดถล่มทำให้เกิดความเสียหายมากมายและครั้งนั้นก็เกิดคลื่นพายุหมุนขึ้นสร้างความเสียหายให้กับชีวิต ทรัพย์สินประชาชน นอกจากนี้ยังมี ไต้ฝุ่นลินดา เกิดขึ้นในปี 2540 ครั้งนั้นก็ได้สร้างความเสียหายเช่นกัน

คลื่นพายุหมุนนอกจากจะทำให้บ้านเรือนเสียหายแล้ว คลื่นลมแรง คลื่นสูงที่พัดถล่มยังทำให้พื้นที่การเกษตรเสียหาย ต้นไม้ เสาไฟล้มหักโค่นและฝนที่ตกหนักก็อาจทำให้เกิดน้ำท่วมได้ด้วย สิ่งที่ควรรู้ทำความเข้าใจคือ คลื่นพายุหมุนลักษณะนี้เกิดขึ้นได้พร้อมกับพายุ การติดตามข่าวสารการพยากรณ์อากาศเป็นสิ่งสำคัญช่วยให้เกิดความปลอดภัย ห่างไกลจากอันตรายได้

“สิ่งที่เป็นอันตรายคือการไม่ได้รับข่าวสาร ไม่พยายามทำความเข้าใจ สมัยนี้มีความก้าวหน้าทางการสื่อสารและการพยากรณ์อากาศ การแจ้งเตือนจะช่วยให้ปลอดภัยเตรียมพร้อมได้ทัน ซึ่งในช่วงเดือนตุลาคมต่อเนื่องถึงธันวาคมของทุกปีเป็นช่วงที่มีโอกาสเกิดขึ้นของพายุ และไม่ใช่เฉพาะปีนี้ต้องติดตามเฝ้าระวังทุกปี และเมื่อทราบข่าวการพยากรณ์อากาศเพื่อความปลอดภัยควรออกจากเส้นทางพายุ”

ส่วนแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของพายุโซนร้อน จากที่นักวิทยาศาสตร์ศึกษาติดตามพบว่า การเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศโลกส่งผลต่อการเพิ่มขึ้นของจำนวนพายุ ความรุนแรงรวมทั้งทิศทางการเกิด อุณหภูมิที่เพิ่มสูงจากหลักฐานไม่ว่าจะเป็นการละลายของน้ำแข็ง การตรวจวัดซึ่งพบว่าอุณหภูมิสูงขึ้น 1.2 องศาบริเวณที่เป็นพื้นทวีป ในทะเลสูงขึ้นประมาณ 1 องศาสูงจากอดีตที่ผ่านมาและการสูงขึ้นเช่นนี้ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งจำนวนพายุ ความรุนแรง รวมทั้งทิศทางเปลี่ยน ไป ฯลฯ

(http://ads.dailynews.co.th/news/images/2008/variety/8/5/172435_81168.jpg)

ในบ้านเราจากการติดตามพายุที่เข้ามาทางอ่าวไทยส่วนใหญ่เป็นดีเปรสชัน แต่ช่วงหลังเป็นพายุโซนร้อนและไต้ฝุ่น ส่วนพื้นที่ที่น่าเป็นห่วงสำหรับคลื่นพายุหมุนเป็นบริเวณชายฝั่งทะเลตั้งแต่เพชรบุรีจนถึงสงขลา โดยในช่วงเดือนตุลาคม ถึงธันวาคมเป็นช่วงที่ต้องติดตามเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด แต่หากจัดลำดับพื้นที่กรุงเทพฯน่าจะเป็นอันดับรองจากพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคใต้

นอกจากนี้การป้องกันคลื่นพายุหมุนทางวิชาการยังมีการศึกษาถึงวิธีการป้องกันด้วยการใช้โครงสร้าง แยกเป็นโครงสร้างป้องกันนอกชายฝั่ง สร้างกำแพงป้องกันคลื่น สร้างหออพยพป้องกันพายุ มาตรการอนุรักษ์ชายฝั่งทะเล การปลูกป่าชายเลน แนวปะการังต่างก็เป็นแนวกำบังป้องกันทางธรรมชาติที่สำคัญ ฯลฯ

ขณะเดียวกันมาตรการทางกฎหมาย ระบบเตือนภัยควรต้องมี ความชัดเจน รวมทั้งมีการประสานงานเตรียมแผนการอพยพพร้อมไว้สำหรับรองรับภัยที่จะเกิดขึ้น แต่ท้ายที่สุดการเคารพธรรมชาติเข้าใจในธรรมชาติเป็นสิ่งที่ต้องไม่มองข้าม ละเลย

ขณะที่ความเคลื่อนไหวภัยพิบัติทางธรรมชาติยังคงมีเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง การเรียนรู้เข้าใจใน ธรรมชาติจึงไม่เพียงแค่ความปลอดภัยในชีวิตทรัพย์สิน แต่ยังมีความหมายต่อการรักษาความสมดุล ให้ทุกชีวิตอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข.

จาก : เดลินิวส์ วันที่ 5 สิงหาคม 2551

ฤทธิ์ภัยธรรมชาติ ถล่มโลกปี 51

(http://www.thairath.co.th/2551/international/Dec/library/29/str1.jpg)

เมื่อพูดถึงภัยธรรมชาติที่โลกต้องผจญในรอบปีที่ผ่านมา ปรากฏว่ามีหลายประเทศร้องโอ๊ย เนื่องจากได้รับความเสียหายย่อยยับและรุนแรงขนาดไหนกันมั่ง ทีมข่าวต่างประเทศ เก็บเนื้อหามาร้อยเรียง ได้ความดังนี้.....

ธรณีพิโรธถล่มมณฑลเสฉวน ประเทศจีน

เกิดเหตุแผ่นดินไหวที่มณฑลเสฉวน ของจีน เมื่อ 12 พฤษภาคม ที่ผ่านมา วัดแรงสั่นสะเทือนได้ถึง 7.9 ริกเตอร์ ส่งผลให้อาคารบ้านเรือนในเมืองต่างๆที่ใกล้จุดแผ่นดินไหวพังทลายราบ โดยแรงสั่นสะเทือนยังรู้สึกไปไกลถึงกรุงปักกิ่ง นครหลวงของจีน, ฮ่องกง, ไต้หวัน, ญี่ปุ่น, เวียดนาม แม้แต่ไทยซึ่งอยู่ห่างหลายพันกิโลเมตรยังรับรู้ได้ แสดงว่าโลกได้เผชิญกับภัยพิบัติจากธรรมชาติมากและถี่ขึ้น เพราะก่อนหน้านี้ก็เกิดเหตุการณ์ แผ่นดินไหวในพื้นที่หลายแห่งของโลก แต่แรงสั่นสะเทือนไม่รุนแรงเท่ากรณีที่เกิดในมณฑลเสฉวน ซึ่งตั้งอยู่ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของจีน

เหตุแผ่นดินไหวในจีนครั้งนี้มีจุดศูนย์กลางการสั่นสะเทือนอยู่ลึกใต้ดิน 29 กม. ห่างจากเมือง เฉิงตู เมืองเอกของมณฑลเฉสวน ขึ้นไปทางตะวันตกเฉียงเหนือ ทั้งนี้ แรงสั่นสะเทือนยังได้ลามไปถึงนครเซี่ยงไฮ้ทางภาคตะวันออก ทำให้ตึกจินเหมา อาคารสูงที่สุดของประเทศสั่นไหวโงนเงน จนต้องมีการอพยพประชาชนลงจากตึกอย่างฉุกละหุก

ทั้งนี้ เมืองเฉิงตู อยู่ห่างจากกรุงปักกิ่งไปทางตะวันตกเฉียงใต้ ถือเป็นที่มีอัตราการเติบโตเร็วที่สุดเมืองหนึ่งของจีน ทั้งยังเป็นสถานที่ ตั้งของศูนย์วิจัยและเพาะพันธุ์หมีแพนด้า ตลอดจนเป็นที่ตั้งของเขื่อนสามหุบผา ซึ่งเป็นโครงการเขื่อนขนาดยักษ์

ธรณีพิโรธครานี้ทำให้มีผู้เสียชีวิต, สูญหายและได้รับบาดเจ็บเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะในส่วนที่เป็นเด็กนักเรียนประสบเคราะห์เสียชีวิตประมาณ 2 หมื่นศพ ก่อให้เกิดการประท้วงและความไม่พอใจของบรรดาผู้ปกครอง เนื่องจากมีรายงานว่า โรงเรียนหลายแห่งพังถล่มลงมาเพราะใช้วัสดุก่อสร้างที่ไม่ได้มาตรฐาน

ด้านนายกรัฐมนตรี เหวิน เจียเป่าของจีน รับหน้าที่เป็นหัวหน้าศูนย์อำนวยการปฏิบัติการกู้ภัย เพื่อช่วยผู้ที่ติดอยู่ใต้ซากตึกทันควัน สั่งให้มีการค้นหาผู้รอดชีวิตหลายวันติดต่อกันหลังจากเกิดเหตุ โศกนาฏกรรมแผ่นดินไหวครั้งร้ายแรงที่สุดครั้งหนึ่งที่มนุษยชาติเคยประสบมา

(http://www.thairath.co.th/2551/international/Dec/library/29/str2.jpg)

พายุไซโคลนนาร์กีสกระหน่ำพม่า

พายุไซโคลนนาร์กีสถล่มประเทศสหภาพ พม่าเมื่อวันที่ 2-3 พฤษภาคมที่ผ่านมา ด้วยแรงลมความเร็วถึง 190 กิโลเมตรต่อชั่วโมง พัดเข้าถล่มทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของพม่า ความเร็วของพายุรุนแรงระดับ 4 จากทั้งหมด 5 ระดับ สร้างความเสียหายร้ายแรงต่อพื้นที่ลุ่มแม่น้ำอิรวดี ไปจนถึงนครย่างกุ้ง และทำให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 78,000 ศพ จนทำให้บางคนเปรียบความเสียหายที่เกิดขึ้นนี้ว่า เลวร้ายยิ่งกว่าเหตุ ธรณีพิบัติภัยคลื่นยักษ์สึนามิซัดถล่มชายฝั่งทะเลอันดามันเมื่อปี 2547 ซะอีกจึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจหากใครจะจดจำปีเก่าที่กำลังผ่านพ้นไปในฐานะ “ปีที่ธรรมชาติลงโทษมนุษย์” อย่างหนักหน่วง เพราะนับตั้งแต่ต้นปีถึงท้ายปี บอกได้เลยว่าไม่มีเดือนไหนที่โลกว่างเว้นจาก “ภัยธรรมชาติ” ซึ่งแม้จะไม่หนักหนาเท่าสิ่งที่เกิดขึ้นในพม่าและจีน แต่ก็อ่วมอรทัยไม่แพ้กัน!!

28 ม.ค. เกิดพายุหิมะกระหน่ำทางฝั่งตะวันออกและทางใต้ของจีน ทำคนหนาวตาย 24 ศพ และต้องอพยพชาวเมืองกว่า 827,000 คน ออกจากพื้นที่ ทั้งยังมีผู้โดยสารกว่า 600,000 คน ติดอยู่ในรถไฟเพราะเส้นทางถูกตัดขาดหลังหิมะกองสุมหนาเตอะ สายการบินหลักกว่า 15 แห่งต้องระงับเที่ยวบิน ความเสียหายทางเศรษฐกิจโดยประมาณอยู่ที่ 3.2 พันล้านดอลลาร์

ก.พ.-เม.ย. พายุทอร์นาโดหลายลูกพัดกระหน่ำพื้นที่ทางตอนใต้และตะวันตกเฉียงเหนือของสหรัฐฯ นับตั้งแต่รัฐเทนเนสซี อาร์คันซอ อลาบามา เคนตักกี จอร์เจีย โอไฮโอ เมืองแอตแลนตา เวอร์จิเนีย รวมถึงเท็กซัส และเพนซิลเวเนีย ทั้งยังทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลันตามมา มีผู้เสียชีวิต 70 ศพ

11 พ.ค. พายุทอร์นาโดบุกสหรัฐฯอีกครั้ง บริเวณรัฐมิสซูรี โอกลาโฮมา และจอร์เจีย ทำให้มีผู้เสียชีวิต 20 ศพ และประชาชนกว่า 9,000 คน ติดอยู่ในเมืองโดยไม่มีไฟฟ้าใช้นานถึง 3 วัน

17 มิ.ย. พื้นที่ใน 9 มณฑลทางภาคใต้ของจีนได้รับผลกระทบจากน้ำท่วมครั้งใหญ่ที่สุดในรอบ 50 ปี ทำลายพื้นที่ทางการเกษตรของประชาชนกว่า 5.4 ล้านเอเคอร์ ขณะที่แผ่นดินถล่มซ้ำ ทำให้มีผู้เสียชีวิต 60 ศพ และอีก 13 คนหายสาบสูญ

24 ก.ค. นักท่องเที่ยวชาวญี่ปุ่นและชาวต่างชาติรวม 90 คน ได้รับบาดเจ็บหลังเกิดแผ่นดิน ไหว 6.8 แมก นิจูด ที่เมืองอิวาเตะ ทำให้บ้านเรือนนับพันหลังได้รับความเสียหาย

28 ส.ค. น้ำในแม่น้ำโกสีไหลท่วมเมืองทางตอนเหนือของรัฐพิหารในอินเดีย แม้รัฐบาลสั่งอพยพประชาชนกว่า 2 ล้านคนออกจากพื้นที่แต่ยังมีผู้เสียชีวิตถึง 75 ศพ และอีก 5 แสนคนกลายเป็นคนไร้ที่อยู่

1 ก.ย. พายุเฮอริเคน “กุสตาฟ” ก่อตัวแถวชายฝั่งกัลฟ์โคสต์ของสหรัฐฯ ซัดเข้าฝั่งเมืองนิวออร์ลีนส์ รัฐหลุยเซียนา จอร์เจีย และมิสซิสซิปปี ทำให้ไฟฟ้าถูกตัดขาด และมีผู้เสียชีวิตทั้งหมด 26 ศพ

5 ก.ย. พายุโซนร้อน “ฮันนา” พัดกระหน่ำเมืองท่าโกนาอีฟส์ของเฮติ มีผู้เสียชีวิตและได้รับบาดเจ็บนับร้อยคน

(http://www.thairath.co.th/2551/international/Dec/library/29/str3.jpg)

7-8 ก.ย. หมู่เกาะแถบทะเลแคริบเบียน รวมถึงเฮติและคิวบา ถูกพายุเฮอริเคน “ไอค์” ถล่มราบ พื้นที่ที่ได้รับผลกระทบหนักที่สุดคือเกาะเติร์กและไคคอส บ้านเรือนกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ เสียหายยับเยิน ส่วนที่เฮติมีผู้เสียชีวิต 61 ศพ และอีก 4 ศพในคิวบา

13-14 ก.ย. พายุเฮอริเคนไอค์เคลื่อนตัวจาก ทะเลแคริบเบียนเข้ามาทางตอนใต้ของสหรัฐฯ ส่งผลให้รัฐเท็กซัสและเมืองฮิวส์ตันเผชิญกับพายุฝนกระหน่ำและลมพายุพัดรุนแรง ขณะที่เมืองกัลเวสตันเบย์ ซึ่งเป็นเมืองบนเกาะได้รับผลกระทบหนักที่สุด ประชาชนกว่า 15,000 คน ตกค้างอยู่ในเมืองที่ถูกน้ำท่วมตัดขาดจากสาธารณูปโภคพื้นฐาน ทั้งน้ำประปา ไฟฟ้า และรถโดยสาร ยอดผู้เสียชีวิตทั้งหมดอยู่ที่ 50 ศพ

14-16 ก.ย. เฮอริเคนไอค์เคลื่อนตัวต่อไปยังรัฐหลุยเซียนา แคนซัส และมิสซูรี ตอนกลางของภาคตะวันตกในสหรัฐฯ ทำให้มีผู้เสียชีวิตจากฝนกระหน่ำและน้ำท่วมไหลบ่าเพิ่มอีก 17 ศพ

6 ต.ค. ชาวคีร์กีซสถาน 70 รายเสียชีวิต และผู้บาดเจ็บอีกนับร้อย หลังเกิดแผ่นดินไหวแรง 6.6 แมกนิจูด ทำให้เมืองนูราในแคว้นออชพังราบ

(http://www.thairath.co.th/2551/international/Dec/library/29/str4.jpg)

29 ต.ค. เกิดแผ่นดินไหวแรง 6.4 แมกนิจูด ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของปากีสถาน ทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 170 ศพ และบ้านเรือนกว่า 15,000 หลังได้รับความเสียหาย

22-23 พ.ย. ชาวบราซิลเสียชีวิตอย่างน้อย 119 ศพ และอีก 80,000 คนไร้ที่อยู่ หลังฝนกระหน่ำติดต่อกันอย่างรุนแรง ทำให้ระดับน้ำเพิ่มสูงในรัฐซานตาแคลิฟอร์เนีย ทางตอนใต้ของประเทศ ส่งผลให้เกิดน้ำท่วม และดินถล่ม

11 ธ.ค. ประธานาธิบดี จอร์จ ดับเบิลยู. บุช แห่งสหรัฐฯ ประกาศภาวะฉุกเฉินบางพื้นที่ในรัฐแมสซาชูเสตต์และนิวแฮมป์เชียร์ พร้อมส่งทหารหน่วยกู้ภัยเข้าไปช่วยเหลือ หลังมีพายุน้ำแข็งพัดกระหน่ำติดต่อกันหลายวัน ทำให้ไฟฟ้าดับ บ้านเรือนกว่า 800,000 หลังตกอยู่ในความมืดและหนาวเย็น

บริษัทสร้างภาพว่าอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

บรรดาผู้นำประเทศสมาชิกสหประชาชาติต่างเห็นพ้องต้องกันว่าสาเหตุ ที่ทำให้ภัยธรรมชาติทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ มีความเกี่ยวพันกับ “ภาวะโลกร้อน”

ขณะที่สรุปผลรายงานการประชุมด้านสิ่ แวดล้อม และการรับมือปัญหาภาวะโลกร้อนครั้งที่ 4 ซึ่งจัดขึ้นที่เมืองพอซนันในโปแลนด์ ระหว่าง 11-13 ธ.ค. ก็ระบุชัดเจนว่า ภาวะโลกร้อนส่งผลให้สภาพอากาศในภูมิภาคต่างๆทั่วโลกแปรปรวน ก่อให้เกิดผลกระทบใหญ่หลวงตามมาต่อสภาพแวดล้อมและวิถีชีวิตมนุษย์ ทั้งยังทำให้ภัยธรรมชาติแต่ละครั้งร้ายแรงขึ้นด้วย

เป้าหมายที่นานาชาติต้องร่วมมือกันจึงได้แก่ การลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนสู่ชั้นบรรยากาศ การลดปริมาณการตัดไม้ทำลายป่าทั่วโลก รวมถึงการส่งเสริมพลังงานทางเลือกทดแทนพลังงานถ่านหิน ซึ่งจะว่าไปก็แทบไม่ต่างอะไรจากที่เคยประชุมที่บาหลีเมื่อปี 2550 ทำให้หลายฝ่ายวิพากษ์วิจารณ์ ว่าผู้นำกลุ่มประเทศพัฒนาแล้วอย่างสหรัฐฯ รวมถึงสหภาพยุโรป และจีน ไม่มีความจริงใจในการแก้ปัญหา ทำให้ประเทศเล็กๆ และประเทศกำลัง พัฒนาขาดความกระตือรือร้นในการรณรงค์ ด้านสิ่งแวดล้อมไปด้วย

ทว่า “กระแสสีเขียว” หรือ “การรณรงค์ ลดภาวะโลกร้อน” ในภาคธุรกิจกลับคึกคักสวนทางกับความเคลื่อนไหวจากภาครัฐอย่างมาก ถึงขนาดที่บริษัทหรือผู้ประกอบธุรกิจต่างๆหันมาชูจุดขายว่าสินค้าหรือบริการของตนนั้น “สีเขียว” หรือ “เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม” จนเป็นที่ฮือฮาไปทั่วโลก

อย่างไรก็ดี “เอติคัล บิสเนส แมกกาซีน” นิตยสารเพื่อการประกอบธุรกิจอย่างมีจริยธรรมของอังกฤษ และองค์กรเอกชนเฝ้าระวังผู้ประกอบการธุรกิจของสหรัฐฯ ที่มีชื่อว่า “คอร์ปวอตช์” ออกมาเตือนประชาชนให้รู้ทัน “กระบวนการสร้างภาพ” ของผู้ประกอบการธุรกิจต่างๆ ว่ายังมีสินค้าและบริการอีกมากที่ใช้กลยุทธ์ฟอกเขียว (Greenwash) ซึ่ง “สร้างภาพ” หรือ “ให้ข้อมูลด้านเดียว” จนผู้บริโภคเข้าใจว่าสินค้าเหล่านั้นไม่เป็นพิษเป็นภัยต่อสิ่งแวดล้อม หรือไม่ก็โน้มน้าวให้ผู้บริโภคเชื่อว่า การซื้อสินค้าหรือบริการของธุรกิจฟอกเขียวเป็นหนทางหนึ่งในการส่งเสริมธุรกิจที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม

สำนักข่าวบีบีซีของอังกฤษรายงานเพิ่มเติม ว่า ปีนี้กองทุนคุ้มครองสัตว์ป่าโลก (WWF) มอบ รางวัล “สุดยอดนักฟอกเขียว” ให้กับบริษัทน้ำมันข้ามชาติรายหนึ่ง ซึ่งยกเลิกการสนับสนุนเงินรางวัลการประกวดภาพถ่ายสัตว์ป่า หลังช่างภาพบางคนถ่ายภาพสัตว์ที่ได้รับผลกระทบบริเวณแหล่งขุดเจาะ น้ำมันเชื้อเพลิงของบริษัทดังกล่าวและส่งเข้าประกวด ในขณะที่โฆษณาในปี 2551 ของบริษัทน้ำมันแห่งนี้อวดอ้างมาตลอดว่า “เป็นผู้สนับสนุนการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม”

ภารกิจรับมือภาวะโลกร้อนและภัยธรรมชาติในปีหน้าฟ้าใหม่ 2552 จึงเป็นประเด็นสาธารณะที่ทุกคนต้องช่วยกันคนละไม้คนละมือ เพราะดูท่าว่าการโบ้ยให้เป็นหน้าที่ของรัฐบาลหรือหน่วยงานใดๆคงไม่พอ และที่สำคัญก็คือทุกครั้งที่เกิดภัยธรรมชาติ คนที่อ่วมหนักสุดก็ได้แก่ประชาชนตาดำๆ ทู้กทีสิน่า!

(http://www.thairath.co.th/2551/international/Dec/library/29/str6.jpg)

คนดังที่รณรงค์ช่วยโลก

หากพูดถึงดาราใจบุญชาวฮอลลีวูดที่เข้ามามีส่วนช่วยเหลือสังคมและเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน มีแซมเปิ้ลได้แก่......

1. แบรด พิตต์ ดาราหนุ่มเซ็กซี่ของนิตยสารพีเพิล เป็นผู้ก่อตั้งมูลนิธิ เมค อิท ไรต์ หรือ “ทำในสิ่งที่ถูก” เพื่อ ช่วยสร้างที่พักอาศัยให้แก่ผู้ประสบภัยจากพายุเฮอริเคนที่เมืองนิวออร์ลีนส์ ตั้งแต่เมื่อปีที่แล้ว พิตต์กะว่าเป็นโครงการระยะยาว แถม แองเจลินา โจลี ศรีภรรยาสุดเลิฟ ยังมีรอยสักไว้เพื่อเตือนใจชาวโลก ให้ โนว์ ยัวร์ ไรต์ กรุณารู้ถึงสิทธิอันชอบธรรมของพวกคุณด้วยนะ อู้ย คู่สามีภรรยาคู่นี้นอกจากหน้าตาดีเลิศประเสริฐศรีแล้ว ยังใจบุญซะด้วยสิ มีการรับเด็กกำพร้านำมา เลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม ของโจลี-พิตต์ตั้งหลายคน แถมยัง ช่วยปลอบขวัญผู้ลี้ภัย ซะด้วย

2. ลีโอนาร์โด ดิคาปริโอ ดาราหนุ่มจากหนังเรื่องไททานิค กลายเป็นศิษย์โปรดของอดีตรองประธา-นาธิบดี อัล กอร์ แห่งสหรัฐฯ หลังเขารณรงค์ชูธงช่วย “ลดภาวะโลกร้อน” กับท่านกอร์ ซึ่งก่อนหน้านี้นายอัล กอร์ คว้ารางวัลออสการ์หนังสารคดีเรื่อง ดิ อินคอนวีเนียนต์ ทรูธ มาแล้ว

3. ชาร์ลีซ เธียรอน ดาราหญิงเจ้าของรางวัลออสการ์จากเรื่องมอนสเตอร์'ส บอล ได้รับเลือกให้เป็น ผู้นำสารสันติภาพจากสหประชาชาติ (ยูเอ็น) เมื่อเร็วๆนี้ หลังมีส่วนรณรงค์เรื่อง สิทธิสัตว์ และ ช่วยรณรงค์ยุติความรุนแรงต่อสตรีและเด็ก เช่นเดียวกับที่ นิโคล คิดแมน ดาราหญิงเจ้าของรางวัลออสการ์เรื่อง The Hours ก็ได้รับเลือกจากกองทุนพัฒนาสตรีของสหประชาชาติให้เป็นทูตสันถวไมตรี ไปหมาดๆ

4. คริส มาร์ติน นักแต่งเพลงและสมาชิกของวงดนตรีโคลด์เพลย์ รวมทั้งเป็นสามีของกวินเน็ท พัลโทรว์ ดาราหญิงที่มีรางวัลรับประกันคุณภาพของวงการบันเทิงอีกคน วงดนตรีวงนี้มีส่วนร่วมในการแสดงคอนเสิร์ตไลฟ์เอดส์

5. อาร์โนลด์ ชวาร์เซเนกเกอร์ ดาราหนุ่มใหญ่ที่กลายเป็นผู้ว่าการรัฐแคลิฟอร์เนีย เข้าร่วมประชุมหาทางลดปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นพิษเป็นประจำ เพราะเห็นความสำคัญในด้านนี้น่ะซี.

จาก : ไทยรัฐ วันที่ 29 ธันวาคม 2551

หายนภัย 2551-พม่าโศกา-จีนอาดูร-สองแสนชีวิตสูญสิ้น

(http://www.komchadluek.net/2008/12/30/images/chinaearthquake4_copy.jpg)

ความทรงจำอันโหดร้ายเมื่อครั้งเหตุธรณีพิบัติภัยคลื่นยักษ์สึนามิซัดกลืนชีวิตมนุษย์กว่า 2 แสนคนทั่วมหาสมุทรอินเดียเมื่อปี 2547 ยังไม่ทันจางหายไปจากความทรงจำ

ภัยธรรมชาติครั้งร้ายแรงที่สุดครั้งหนึ่งของมวลมนุษยชาติก็บังเกิดขึ้นอีกครา ไม่นับรวมหายนภัยจากน้ำมือมนุษย์ ซึ่งโต๊ะต่างประเทศ "คม ชัด ลึก" ขอลำดับเหตุการณ์หายนภัยประจำปีมาให้ท่านผู้อ่านได้จดจำกันอีกครั้ง

พายุไซโคลนนาร์กีส - มัจจุราชแห่งสายลม

(http://www.komchadluek.net/2008/12/30/images/myanmarcyclone2_copy.jpg)

ค่ำคืนวันที่ 2 จนถึงวันที่ 3 พฤษภาคม ชาวพม่าแถบสามเหลี่ยมลุ่มแม่น้ำอิระวดี ทางภาคใต้ของพม่า ไม่เคยคาดคิดมาก่อนว่าจะต้องเผชิญหน้ากับพายุไซโคลนร้ายกาจที่สุดในรอบหลายทศวรรษ พายุไซโคลนนาร์กีสที่ก่อตัวขึ้นในมหาสมุทรอินเดียได้พัดมาทางตะวันออกก่อนจะขึ้นฝั่งภาคใต้ของพม่า พัดถล่มทุกอย่างในพื้นที่ซึ่งเป็นที่ราบลุ่มราพนาสูร ไม่เว้นแม้แต่ชานนครย่างกุ้ง อดีตเมืองหลวงศูนย์กลางการค้าของพม่า ผู้คน 1.38 แสนชีวิตล้มตายหรือสูญหาย ชาวพม่าอีก 2.4 แสนคนไร้ที่อยู่อาศัย เรือกสวนไร่นาล่มเสียหายท่ามกลางภาวะข้าวยากหมากแพง

ซ้ำร้าย รัฐบาลทหารภายใต้การนำของพลเอกอาวุโสตัน ฉ่วย ผู้นำสูงสุดของพม่าก็รับมือกับสถานการณ์ได้อย่างสุดเลวร้าย ไม่มีการออกไปช่วยเหลือประชาชนอย่างทันท่วงที กีดขวางการทำงานของเจ้าหน้าที่บรรเทาทุกข์ โดยเฉพาะต่างชาติที่ส่งกองเรือรบมาคอยท่าหวังนำเรือหรือเฮลิคอปเตอร์ออกไปส่งความช่วยเหลือให้แก่ผู้รอดชีวิตที่รอคอยอย่างสิ้นหวัง จนกระทั่งนายบัน คี มุน เลขาธิการสหประชาชาติ (ยูเอ็น) ต้องบากหน้ามาคุยกับผู้นำทหารเพื่อขออนุญาตให้ต่างชาติเข้าช่วยเหลือก่อนจะได้รับไฟเขียวแต่เพียงชาติสมาชิกสมาคมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) เท่านั้น แม้แต่ดาราตลกชื่อดังของพม่าเองยังถูกจำคุกหลายปีฐานยื่นมือไปช่วยเหลือชาวบ้านที่ได้รับความเดือดร้อน

ธรณีพิโรธเสฉวน - เมืองแห่งความพินาศ

(http://www.komchadluek.net/2008/12/30/images/myanmarcyclone5_copy.jpg)

เคราะห์กรรมจากพายุไซโคลนนาร์กีสยังไม่ผ่านพ้น เช้าวันจันทร์ที่ 12 พฤษภาคม 2551 เสียงพสุธากัมปนาทผ่าแยกแผ่นดินจีนในมณฑลเสฉวน ทางตอนใต้ของประเทศ เพียงชั่วเวลาเพียงไม่กี่นาที แผ่นดินไหวขนาด 8.0 ริกเตอร์ คร่าชีวิตผู้คนไปถึง 8.8 หมื่นคน หลายพันคนในจำนวนนี้เป็นเด็กนักเรียนที่กำลังนั่งเรียนหนังสืออยู่ในห้องเรียนก่อนที่อาคารเรียนซึ่งสร้างโดยไม่ได้มาตรฐานจะพังถล่มลงทับร่างน้อยๆ อันเป็นดวงใจของพ่อแม่ นอกจากนี้ยังมีผู้ได้รับบาดเจ็บอีกอย่างน้อย 3.75 แสนคน ผู้คนอีก 5 ล้านคนกลายเป็นคนไร้บ้าน เมืองบางเมืองแทบจะกลายเป็นเมืองร้างเมื่อมีผู้รอดชีวิตเหลือเพียงไม่กี่สิบคน แถมการช่วยเหลือยังเป็นไปอย่างยากลำบาก หมู่บ้านหลายแห่งอยู่ในพื้นที่ห่างไกล ทหารต้องเดินเท้าหลายวันกว่าจะเข้าไปช่วยเหลือได้

แผ่นดินไหวครั้งรุนแรงนี้ทำให้จีนซึ่งกำลังชื่นมื่นกับการเตรียมตัวเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูร้อน 2008 ถึงกับตกอยู่ในสภาพโศกาอาดูร ทั้งประเทศร่วมไว้อาลัยให้แก่เหยื่อที่เสียชีวิตอย่างไม่คาดฝัน ทั้งยังมีการทำนายทายทักถึงสาเหตุที่ทำให้เกิดเหตุการณ์ครั้งนี้ขึ้นว่าเป็นเพราะมาสคอตโอลิมปิกที่มีทั้ง 5 ธาตุรวมอยู่ด้วยกัน หนึ่งในนั้นคือธาตุดินที่เชื่อว่าเป็นต้นเหตุของพิบัติภัยครั้งนี้ ซึ่งนอกจากจะพรากทุกสิ่งทุกอย่างไปจากชีวิตเหยื่อแล้ว ยังสร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจจีนถึง 1.24 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ และต้องใช้เวลาหลายปี และงบประมาณอีกไม่ต่ำกว่า 2.45 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อใช้ในการฟื้นฟูพื้นที่เหล่านี้ให้กลับมาเหมือนเดิม

ถัดจากพิธีเปิดโอลิมปิกมาเพียง 1 เดือน วันที่ 8 กันยายน 2551 จีนต้องตะลึงอีกครั้งเมื่อเกิดเหตุโคลนถล่มกลืนหมู่บ้านเถาซื่อ ในมณฑลชานสี ทางเหนือของจีน ทำให้มีผู้เสียชีวิตอีก 262 คน เหตุการณ์นี้เกิดจากน้ำมือมนุษย์เมื่อบ่อน้ำของเหมืองที่อยู่บนเขาเกิดเอ่อล้นพาโคลนไหลท่วมหมู่บ้านฝังคนที่อยู่ด้านล่างทั้งเป็น

(http://www.komchadluek.net/2008/12/30/images/haitischool.jpg)

นอกจากที่จีนแล้ว ยังมีเหตุแผ่นดินไหวใหญ่ขนาด 6.6 ริกเตอร์ภูมิภาคออชในคีร์กีซสถานเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 70 คน บาดเจ็บอีกหลายร้อยคน ตามมาด้วยแผ่นดินไหวปากีสถานในปลายเดือนเดียวกัน ด้วยอานุภาพ 6.4 ริกเตอร์ คร่าชาวปากีสถาน 170 คน ทำลายบ้านเรือนอีก 1.5 หมื่นหลัง

เฮอริเคนถล่มสหรัฐ - ปีศาจแห่งแอตแลนติก

(http://www.komchadluek.net/2008/12/30/images/chinaearthquake3_copy.jpg)

ปีแล้วปีเล่าที่ทั่วโลกต่างเฝ้ามองพายุเฮอริเคนเข้าพัดถล่มพื้นที่แถบเมดิเตอร์เรเนียน และภาคใต้ของสหรัฐด้วยความลุ้นระทึกว่าจะเกิดเหตุการณ์เลวร้ายเหมือนอย่างที่เคยเกิดขึ้นในเหตุการณ์เฮอริเคนแคทรีนาพัดถล่มเมืองนิวออลีนส์ รัฐอิลลินอยส์ เมื่อปี 2548 หรือไม่ และปีนี้ทั่วโลกก็ได้เห็นพายุลูกร้ายกาจไม่แพ้กันพัดถล่มหลายประเทศในแถบนี้ ไม่ว่าจะเป็นเฮอริเคนเฟย์ เฮอริเคนกุสตาฟ เฮอริเคนฮันนา และเฮอริเคนไอค์ ซึ่งสร้างความเสียหายมหาศาลให้แก่หลายประเทศ ทั้งเฮติ คิวบา โดมินิกัน ตลอดจนสหรัฐที่ถึงกับต้องปิดแท่นขุดเจาะน้ำมันในช่วงที่ราคาน้ำมันโลกกำลังทะยานดุจดั่งจรวดสายฟ้า ราคาไม่ต่ำกว่า 120 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาร์เรล รวมผู้คนสังเวยชีวิตเฮอริเคนปีนี้ไปกว่า 270 คน หลายหมื่นคนอพยพหนีตาย บ้านเรือนเสียหาย

เฮติ หนึ่งในประเทศยากจนที่สุดในโลกคือประเทศที่บอบช้ำที่สุดจากเฮอริเคนปีนี้ ประชาชนสังเวยชีวิตให้แก่ปีศาจแห่งแอตแลนติกถึง 800 คน ซึ่งรวมถึงประชากรครึ่งหนึ่งของเมืองโกนีฟที่ล้มตายเพราะพายุมรณะ ผู้คนอีกกว่าล้านคนไร้ที่อยู่อาศัย บ้านเมืองกว่า 1 แสนหลังคาเรือนพังเสียหายโดยที่ชาวบ้านไม่มีปัญญาแม้แต่จะซ่อมแซม

แถมคล้อยหลังเฮอริเคนเพียง 2 เดือน เคราะห์กรรมยังกระหน่ำซ้ำเติมเฮติไม่หยุด เมื่อเกิดเหตุโรงเรียนในเมืองเปติยงวีล์ถล่มฝังร่างครูและนักเรียนกว่า 90 ชีวิต อีก 150 คนได้รับบาดเจ็บ และยังหวุดหวิดเกิดโศกนาฏกรรมซ้ำซ้อนในอีกหลายวันต่อมาเมื่อเกิดเหตุโรงเรียนถล่มขึ้นอีกครั้ง แต่คราวนี้โชคดีมีเพียงผู้ได้รับบาดเจ็บ ไม่มีใครต้องสังเวยชีวิต

ไฟป่าแคลิฟอร์เนีย - พระเพลิงผลาญเมืองนางฟ้า

(http://www.komchadluek.net/2008/12/30/images/californiawildfire_copy.jpg)

ไฟป่าแคลิฟอร์เนียเป็นที่โจษจันไปทั่วโลกถึงความร้ายกาจและยากจะควบคุม อันเป็นผลจากสาเหตุหลายประการ เริ่มตั้งแต่การที่แคลิฟอร์เนียมีฝนตกเป็นปริมาณน้อยมากมาติดต่อกันหลายปี จนทำให้พื้นที่ป่าแห้งแล้งอย่างหนัก ช่วงฤดูใบไม้ผลิปี 2551 เป็นช่วงแห้งแล้งที่สุดของหลายพื้นที่ในแคลิฟอร์เนีย จนอาร์โนลด์ ชวาเซเนเกอร์ ผู้ว่าการคนเหล็กแห่งรัฐแคลิฟอร์เนียต้องประกาศภัยแล้งทั่วรัฐเป็นครั้งแรกในรอบกว่า 100 ปี ขณะที่พายุฤดูแล้งก็ทำให้เกิดฟ้าผ่าขึ้นหลายพื้นที่ โดยรายงานระบุว่า เกิดฟ้าผ่าขึ้นมากกว่า 2.5 หมื่นครั้ง ทำให้เกิดไฟป่าผุดขึ้นทั่วพื้นที่ทางตอนเหนือและตอนกลางของแคลิฟอร์เนียมากกว่า 2,000 จุด ต้องขอความช่วยเหลือจากนานาประเทศให้มาช่วยดับไฟ ชาวเมืองทั้งหลายรวมทั้งลอสแองเจลิสต้องสูดควันพิษจากไฟป่ากันนานนับเดือน

จากนั้นแคลิฟอร์เนียก็เกิดไฟป่าขึ้นหลายระลอกจนกระทั่งปลายปีที่ไฟป่าได้โหมเผาผลาญเป็นบริเวณกว้างอันเป็นผลจากกระแสลมซานตาแอนนาที่แรงลมเร็วกว่า 100 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ทำให้ประชาชนหลายหมื่นคนต้องอพยพหนีตาย เผาผลาญเนื้อที่ป่าและที่อยู่อาศัยไปกว่า 4.75 หมื่นไร่ ภายในเวลาเพียง 5 วัน ทำลายบ้านเรือนไปกว่า 800 หลัง และทำให้มีผู้เสียชีวิต 1 คน

นอกจากไฟป่าแล้ว สหรัฐยังประสบกับภัยธรรมชาติอีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นพายุทอร์นาโดถล่มภาคใต้ทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อยเกือบ 100 คนในปีนี้ รวมทั้งเหตุน้ำท่วมใหญ่ในหลายมลรัฐซึ่งเป็นเหตุน้ำท่วมครั้งใหญ่ในรอบหลายสิบปี ขณะที่พายุน้ำแข็งครั้งรุนแรงที่สุดครั้งหนึ่งในรอบหลายปีได้พัดถล่มหลายรัฐตั้งแต่นิวอิงแลนด์ รัฐนิวแฮมป์เชียร์ รัฐแมสซาชูเซตส์ ร้ายแรงถึงขนาดประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู บุชต้องประกาศเป็นพื้นที่ภัยพิบัติเพื่อเปิดทางให้สำนักงานจัดการเหตุฉุกเฉิน (ฟีมา) และกองกำลังแห่งชาติเข้าไปช่วยเหลือและทำการกู้สายไฟที่มีน้ำแข็งเกาะจนไฟฟ้าดับกระทบบ้านเรือนเกือบล้านหลัง

เรือฟิลิปปินส์ล่ม - เฟอร์รีเจ้าหญิงมรณะ

วันที่ 21 มิถุนายน 2551 ฟิลิปปินส์ทั้งประเทศหันมาให้ความสนใจกับชะตากรรมของผู้โดยสารเกือบ 1 พันคนของเรือเฟอร์รีพรินเซส ออฟ เดอะ สตาร์ส หรือเจ้าหญิงแห่งดวงดาวเกิดปะทะกับคลื่นใหญ่ที่เกิดจากพายุไต้ฝุ่นเฟิงเซิน และจมลงนอกเกาะซิบุยัน ทางเหนือของประเทศ จากจำนวนผู้โดยสาร 862 ชีวิต มีเพียง 57 ชีวิตที่รอด ไม่กี่วันหลังหายนะ รัฐบาลประกาศยุติการค้นหาผู้รอดชีวิต หลังพบว่าเรือมีการบรรทุกยาฆ่าแมลงจำนวนมากจนอาจเป็นอันตรายต่อผู้เข้าไปกู้ภัย ขณะที่ภัยธรรมชาติอย่างพายุไต้ฝุ่นพัดกระหน่ำ และฝนที่ตกหนักหลายลูกจนทำให้เกิดน้ำท่วมดินถล่มยังทำให้ฟิลิปปินส์มีผู้เสียชีวิตอีกกว่า 500 คน

นอกจากนี้ยังมีหายนภัยอื่นๆ อีกเช่นเหตุเครื่องบินตกที่สเปน คร่าชีวิตผู้โดยสารกว่า 153 ชีวิต หลังเครื่องบินเกิดไถลออกนอกรันเวย์และระเบิดเป็นไฟระหว่างบินขึ้นจากสนามบินบาราฆาส์ในกรุงแมดริด เมื่อวันที่ 20 สิงหาคม เหตุเหยียบกันตาย 2 ครั้งที่วัดในอินเดีย เสียชีวิตกว่า 250 คน ปิดท้ายที่เหตุน้ำท่วมใหญ่ทั้งในอินเดีย และบังกลาเทศจากฝนตกหนักในฤดูมรสุม ถือเป็นเหตุน้ำท่วมใหญ่ครั้งรุนแรงสุดในรอบหลายสิบปี ที่อินเดีย ประชาชนสังเวยน้ำท่วม 75 คน อีก 2 ล้านคนไร้ที่อยู่อาศัย ครึ่งล้านคนติดน้ำท่วมหนีไปไหนไม่ได้ ขณะที่อีกครึ่งล้านคนใช้ชีวิตประจำวันในสภาพอนามัยย่ำแย่อยู่ที่ค่ายอพยพ

จาก : คม ชัด ลึก วันที่ 30 ธันวาคม 2551

ลานีญา! มาแล้ว ไทยสู้ทั้งหนาวทั้งฝน

(http://www.thairath.co.th/2552/hotnews02/Jan/library/31/scoop1.jpg)

อากาศหนาวเย็นครอบคลุมทั่วยุโรปตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว มีต้นเหตุมาจากปรากฏการณ์ลานีญา

ผลพวงของลานีญาทำให้เมืองมาร์กเซย์ ซึ่งอยู่ทางตอนใต้ฝรั่งเศส มีหิมะตกครั้งแรกในรอบ 20 กว่าปี...สนามบินมาดริด ประเทศสเปน ต้องปิดสนามบินชั่วคราวเพราะหิมะตก

และที่โปแลนด์ ก็มีผู้เสียชีวิตจากอากาศหนาวเย็นไปแล้ว ไม่ต่ำกว่า 80 ราย

การเฝ้าระวังปรากฏการณ์ลานีญาในประเทศไทย ระหว่างเดือนธันวาคม 2551 ถึงกลางเดือนมกราคม 2552 พบว่า...

อุณหภูมิผิวน้ำทะเลตอนกลาง และด้านตะวันออกมหาสมุทรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรต่ำกว่าปกติ 0.5 องศาเซลเซียส

บางพื้นที่...อุณหภูมิต่างจากปกติมากกว่า 1 องศาเซลเซียส

ขณะที่ลึกลงไปในมหาสมุทร 300 เมตร บริเวณเดียวกัน...อุณหภูมิต่ำกว่าปกติมาก ผนวกกับลมตะวันออกกำลังแรงพัดปกคลุมในระดับต่ำ และลมในระดับบน เป็นลมตะวันตกกำลังแรง

เหล่านี้เป็นสัญญาณผิดปกติ ที่ชี้ให้เห็นว่า...ลานีญากำลังพัฒนา ขึ้นอีกครั้ง

ความผิดปกติทางธรรมชาติ การหมุนเวียนกระแสลมในบรรยากาศ รวมถึงกระแสน้ำในมหาสมุทรที่เกิดขึ้นนี้ เป็นเหตุผลหนึ่งในหลายๆปัจจัยที่ทำให้ลักษณะอากาศเมืองไทยในช่วงฤดูหนาวนี้ มีอุณหภูมิต่ำกว่าปกติ

พ่วงท้ายมาด้วยปริมาณฝน ในบริเวณภาคใต้ตอนล่าง ก็มากกว่าค่าปกติเช่นกัน

คาดการณ์ว่า...ถ้าธรรมชาติยังผิดปกติอย่างนี้ ลานีญายังปรากฏต่อเนื่อง จะส่งผลยาวไปถึงฤดูร้อน

หน้าร้อนปีนี้ อากาศจะไม่ร้อนมากนัก แต่...ปริมาณฝนเฉลี่ยจะสูงกว่าปกติ

ข้อมูลจากกรมอุตุนิยมวิทยา ระบุว่า การเกิดลานีญา...ปกติลมค้าตะวันออกเฉียงใต้ในมหาสมุทรแปซิฟิกเขตร้อนหรือแปซิฟิกเขตศูนย์สูตร จะพัดพาน้ำอุ่นจากทางตะวันออกของมหาสมุทรไปสะสมอยู่ทางตะวันตก

ทำให้มีการก่อตัวของเมฆและฝน บริเวณด้านตะวันตกของแปซิฟิกเขตร้อน

บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออก หรือชายฝังประเทศเอกวาดอร์...เปรู มีการไหลขึ้นของน้ำเย็นระดับล่าง ขึ้นไปยังผิวน้ำ จะทำให้บริเวณดังกล่าวแห้งแล้ง

สถานการณ์เช่นนี้ เป็นลักษณะปกติ เราจึงเรียกว่าสภาวะปกติ หรือสภาวะที่ไม่ใช่เอลนีโญ แต่มีบ่อยครั้งที่ถูกมองว่า เป็นได้ทั้งสภาวะปกติ และลานีญา

ความเป็นจริง...ลานีญาต่างจากสภาวะปกติ

ลมค้าตะวันออกเฉียงใต้ที่พัดปกคลุมเหนือมหาสมุทรแปซิฟิกเขตร้อนมีกำลังแรงมากกว่าปกติ...พัดพาผิวน้ำทะเลที่อุ่นจากตะวันออกไปสะสมอยู่ทางตะวันตกมากยิ่งขึ้น

ทำให้บริเวณแปซิฟิกตะวันตก รวมถึงบริเวณตะวันออก...ตะวันออกเฉียงใต้ ของเอเชีย ซึ่งเดิมมีอุณหภูมิผิวน้ำทะเลสูงกว่าทางตะวันออกอยู่แล้ว ยิ่งมีอุณหภูมิสูงขึ้นไปอีก

อุณหภูมิผิวน้ำทะเลที่สูงขึ้น ส่งผลให้อากาศเหนือบริเวณดังกล่าว มีการลอยตัวขึ้น...กลั่นตัวเป็นเมฆและฝน

ส่วนแปซิฟิกตะวันออกนอกฝังประเทศเปรู...เอกวาดอร์ ขบวนการไหลขึ้นของน้ำเย็นระดับล่างไปสู่ผิวน้ำจะเป็นไปอย่างต่อเนื่องและรุนแรง

อุณหภูมิที่ผิวน้ำทะเล จึงลดลงต่ำกว่าปกติ เช่น กรณีลานีญาที่เกิดขึ้นในปี 2531-2532 อุณหภูมิผิวน้ำทะเลต่ำกว่าปกติ 4 องศาเซลเซียส

(http://www.thairath.co.th/2552/hotnews02/Jan/library/31/scoop2.jpg)

ในระยะ 50 ปีที่ผ่านมา ช่วงปี 2494-2543 มีสถิติการเกิดลานีญา 9 ครั้ง

ครั้งแรก ปี 2497-2499 เกิดลานีญารุนแรง...
ครั้งที่สอง ปี 2507-2508 ปานกลาง...
ครั้งที่สาม ปี 2513-2514 เกิดปานกลาง...
ครั้งที่สี่ ปี 2516- 2519 เกิดรุนแรง...
ครั้งที่ห้า ปี 2526-2527 เกิดอ่อน

ครั้งที่หก ปี 2527-2528 เกิดอ่อน ครั้งที่เจ็ด ปี 2531-2532 เกิดรุนแรง ครั้งที่แปด ปี 2538-2539 เกิดลานีญาอ่อน ครั้งที่เก้า ปี 2541 เกิดรุนแรงถึง 2543 ปานกลาง พ.ศ. 2543-2544

จากข้อมูลการเฝ้าระวัง ปรากฏการณ์ลานีญา มีโอกาสเกิดขึ้น ได้ทุก 2-3 ปี...ปกติจะเกิดนาน 9-12 เดือน แต่บางครั้งอาจปรากฏอยู่ได้นานถึง 2 ปี

“ลานีญา” มีชื่อเรียกหลายชื่อ ไม่ว่า...น้องของเอลนีโญ สภาวะตรงข้ามเอลนีโญ สภาวะที่ไม่ใช่เอลนีโญ หรือฤดูกาลที่อุณหภูมิผิว น้ำทะเลเย็น

ไม่ว่าจะเรียกชื่อใดก็ตาม ลานีญา ก็คือ...ลานีญา

ช่วงปรากฏการณ์ลานีญา ผลจากการที่อากาศลอยขึ้น...กลั่นตัวเป็นเมฆ และฝนโดยตรง ทำให้ประเทศออสเตรเลีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ มีแนวโน้มมีฝนมาก มีน้ำท่วม

ขณะที่บริเวณแปซิฟิกเขตร้อนตะวันออกมีฝนน้อย...แห้งแล้ง

นอกจากพื้นที่ในเขตร้อนได้รับผลกระทบแล้ว ลานีญายังแผ่ อิทธิพลไปถึงแอฟริกาใต้ ทำให้ฝนมากกว่าปกติ มีความเสี่ยงต่ออุทกภัยมากขึ้นด้วย

ขณะที่บริเวณตะวันออกของแอฟริกาและตอนใต้ของอเมริกาใต้ มีฝนน้อยและเสี่ยงต่อการเกิดความแห้งแล้ง

ต่อเนื่องไปถึงสหรัฐอเมริกา ช่วงที่เกิดลานีญาจะแห้งแล้งกว่าปกติทางตะวันตกเฉียงใต้ในช่วงปลายฤดูร้อนต่อเนื่องถึงฤดูหนาว...บริเวณที่ราบตอนกลาง ของประเทศในช่วงฤดูใบไม้ร่วง และทางตะวันออกเฉียงใต้ในช่วงฤดูหนาว แต่บางพื้นที่ทางตอนเหนือและตะวันออกกลับมีฝนมากกว่าปกติ ในช่วงฤดูหนาว

ผลกระทบต่ออุณหภูมิ ช่วงลานีญาอุณหภูมิเขตร้อนโดยเฉลี่ยจะลดลง และมีแนวโน้มต่ำกว่าปกติ ส่วนในช่วงฤดูหนาวของซีกโลกเหนือทางตะวันตกเฉียงเหนือของมหาสมุทรแปซิฟิกบริเวณประเทศญี่ปุ่น เกาหลีจะมีอุณหภูมิต่ำกว่าปกติ

ขณะที่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของมหาสมุทร รวมถึงพื้นที่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของออสเตรเลียมีอุณหภูมิสูงกว่าปกติ

ส่วนทางตอนเหนือของสหรัฐอเมริกา ต่อเนื่องถึงตอนใต้ของแคนาดา จะมีอากาศหนาวเย็นกว่าปกติ

“ลานีญา มีผลกระทบต่อพายุหมุนเขตร้อน”

ดร.วิลเลียม เกรย์ มหาวิทยาลัยรัฐโคโลราโด บอก

“พายุเฮอริเคนในมหาสมุทรแอตแลนติก...อ่าวเม็กซิโก จะมีจำนวนเพิ่มขึ้น...

สหรัฐอเมริกา หมู่เกาะแคริบเบียนมีโอกาสเจอพายุเฮอริเคนมากขึ้นด้วย”

ผลกระทบของลานีญาต่อประเทศไทย จากการเก็บข้อมูลเปรียบ เทียบ 50 ปี ช่วงปี 2494-2543 พบว่า ในปีที่เกิดปรากฏการณ์ลานีญา ปริมาณฝนของประเทศไทยส่วนใหญ่สูงกว่าปกติ

โดยเฉพาะช่วงฤดูร้อน...ต้นฤดูฝน เป็นระยะที่ลานีญามีผลกระทบต่อสภาวะฝนชัดเจน

สำหรับอุณหภูมิ ลานีญามีผลกระทบชัดเจนมากกว่า พบว่า ทุกภาคของประเทศไทยมีอุณหภูมิต่ำกว่าปกติทุกฤดู

ลานีญาที่มีขนาดปานกลางถึงรุนแรง จะส่งผลให้ปริมาณฝนของประเทศไทยสูงกว่าปกติมากขึ้น ขณะที่อุณหภูมิต่ำกว่าปกติมากขึ้นด้วย

ผู้รู้ท่านหนึ่งให้ทรรศนะว่า ตอนนี้ปรากฏการณ์ลานีญาถือว่ามีกำลังแรง อุณหภูมิน้ำในระดับผิวน้ำทะเลลดลงต่ำกว่า 2-3 ปีก่อนมาก มีผลช่วยให้ ปรากฏการณ์ลานีญาแผ่ปกคลุมทั่วมหาสมุทรแปซิฟิก

ผลก็คือ....ทำให้บริเวณดังกล่าวมีน้ำทะเลอุณหภูมิเปลี่ยน ทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้เห็นฝนตก และอากาศที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน

“เข้าใจง่ายๆ...อุณหภูมิของทวีปเอเชียสับสน เดือนกุมภาพันธ์ อุณหภูมิ ต่ำกว่าปกติเป็นอย่างมาก อาจจะมีลุ้นหนาวยาวไปถึงต้นเดือนมีนาคม...ถ้าเป็นฤดูร้อน จะร้อนช่วงสั้นๆ ประเทศไทยจะเจอฝนฟ้าคะนองถี่ขึ้น”

สภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงจากปรากฏการณ์ลานีญา เป็นสัญญาณ ของโลกที่สื่อให้มนุษย์ต้องรู้สึกตระหนักมากขึ้น.

จาก : ไทยรัฐ วันที่ 31 มกราคม 2551

วิกฤติภัยธรรมชาติทำทั่วโลกป่วน

ไฟป่าครั้งเลวร้ายที่สุดในรอบกว่าศตวรรษของออสเตรเลียยังไม่มีทีท่าจะยุติลง ล่าสุดคาดว่ายอดผู้เสียชีวิตน่าจะพุ่งเกิน 200 ราย ส่วนที่อังกฤษกำลังเผชิญกับพายุโหมกระหน่ำ

ทำให้หลายพื้นที่ทางตอนใต้เสี่ยงจะเกิดอุทกภัยครั้งร้ายแรง เช่นเดียวกับฝรั่งเศสที่ต้องประกาศปิดสนามบินหลังถูกพายุพัดถล่ม ขณะเดียวกันที่ฟิลิปปินส์เกิดเหตุไม่คาดฝัน ปลาโลมากว่า 200 ตัวเกยตื้นที่อ่าวมะนิลา บรรดาชาวประมงต้องพยายามต้อนพวกมันกลับสู่ท้องทะเล

เมื่อวันอังคาร ตำรวจแดนจิงโจ้ออกตามล่าตัวมือวางเพลิงก่อไฟป่าครั้งเลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยนางคริสทีน นิกสัน ผู้บัญชาการตำรวจรัฐวิกตอเรีย เรียกปฏิบัติการสอบสวนเหตุเพลิงไหม้ครั้งใหญ่ที่สุดของประเทศครั้งนี้ว่า "ออเปอเรชั่นฟีนิกซ์" พร้อมประกาศตามล่าตัวผู้ก่อเหตุมาให้ได้

ไฟป่าเริ่มลุกลามไปทั่วรัฐวิกตอเรียตั้งแต่เมื่อคืนวันเสาร์ ตำรวจสงสัยว่าน่าจะเกิดขึ้นจากน้ำมือมนุษย์ เพราะก่อนหน้านี้ไม่มีเหตุการณ์ทางธรรมชาติ เช่น ฟ้าผ่า ที่อาจเป็นต้นเหตุของไฟป่าเกิดขึ้นแต่อย่างใด จอห์น บรูมบี ผู้ว่าการรัฐ ระบุว่าผู้กระทำผิดจะต้องโทษข้อหาฆาตกรรมหรือฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา

ล่าสุดยอดผู้เสียชีวิตที่ได้รับการยืนยันแล้วอยู่ที่ 173 รายเป็นอย่างน้อย แต่ทางการเกรงว่าตัวเลขอาจปรับเพิ่มทะลุ 200 ราย เนื่องจากขณะนี้ยังมีไฟป่าที่ยังควบคุมไม่ได้อีกถึง 25 จุด

เหตุไฟป่าครั้งนี้เพิ่มแรงกดดันให้นายกรัฐมนตรีเควิน รัดด์ ของออสเตรเลีย ต้องแสดงจุดยืนที่หนักแน่นในการแก้วิกฤติการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ เนื่องจากออสเตรเลียถือเป็นประเทศผู้ส่งออกถ่านหินรายใหญ่ แถมกระแสไฟฟ้าส่วนใหญ่ที่ใช้ในประเทศยังผลิตมาจากถ่านหิน

ก่อนหน้านี้ นายกรัฐมนตรีรัดด์ตั้งเป้าไว้ว่าออสเตรเลียจะลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้ได้เพียง 5% ภายในปี 2563

ส่วนที่อังกฤษ หลายพื้นที่ทางภาคใต้ของประเทศกำลังเสี่ยงจะเผชิญน้ำท่วมหนักจากอิทธิพลของพายุ ขณะที่บ้านเรือนราว 3,000 หลังในเขตมิดแลนด์ส ภาคใต้ของเวลส์ และมณฑลกลอสเตอร์เชียร์ ยังคงไม่มีไฟฟ้าใช้หลังหิมะตกหนักสุดในรอบ 18 ปีมานานนับสัปดาห์

ที่ฝรั่งเศสก็เช่นกัน พายุที่ก่อตัวขึ้นในแอตแลนติกพัดโหมกระหน่ำหลายเมืองทางตะวันตกเฉียงเหนือ จนทำให้ทางการต้องประกาศปิดสนามบินนานาชาติในกรุงปารีส และระงับการบริการเรือข้ามฟาก ด้านกรมอุตุนิยมวิทยาเตือนว่าพายุอาจเพิ่มกำลังแรงขึ้นจาก 100 กิโลเมตร/ชั่วโมง เป็น 160 กิโลเมตร/ชั่วโมง

อีกด้านที่ฟิลิปปินส์ ชาวประมงและอาสาสมัครจำนวนมากต้องช่วยกันต้อนปลาโลมากว่า 200 ตัวกลับสู่ท้องทะเลลึกหลังพวกมันว่ายมาเกยตื้นที่อ่าวมะนิลา แต่โลมา 3 ตัวโชคร้ายตายก่อนที่จะได้รับการช่วยเหลือ

มัลคอล์ม ซาร์เมียนโต ผู้อำนวยการหน่วยงานประมงและทรัพยากรทางทะเล กล่าวว่า การเกยตื้นของโลมาฝูงใหญ่ขนาดนี้เป็นปรากฏการณ์ที่ผิดปกติ คาดว่าพวกมันอาจถูกรบกวนจากคลื่นความร้อนใต้ทะเลหรือแผ่นดินไหวใต้น้ำ "ปลาโลมาเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีประสาทหูสามารถตอบสนองต่อความเปลี่ยนแปลงใต้ทะเลได้อย่างรวดเร็ว" เขาอธิบายต่อ

อัลแบร์โต เวนตูรินา สัตวแพทย์ท้องถิ่น เปิดเผยว่า ได้มีการนำตัวอย่างซากปลาโลมา 2 ตัวที่ตายไปตรวจสอบ พบว่าทั้งสองตัวเป็นเพศเมียน้ำหนักราว 250-300 กิโลกรัม และตายจากการจมน้ำ โลมาหนึ่งตัวในจำนวนนี้กำลังตั้งท้องและพบว่าที่หางของมันมีแหจับปลาพันอยู่ แต่อย่างไรก็ดีขณะนี้ยังไม่สามารถสรุปได้ว่าโลมาทั้งหมดว่ายขึ้นมาเกยตื้นเพราะสาเหตุใด

"พวกมันน่าจะเดินทางมาจากทางเหนือและกำลังมุ่งหน้าไปยังทะเลจีนใต้ ผมว่าเป็นไปได้ว่าพวกมันอาจหลงทาง" สัตวแพทย์คนเดียวกันระบุ.

จาก : ไทยโพสต์ วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2552

"วิกฤติภูมิอากาศ" นักวิทยาศาสตร์จะหาทางรับมือ หรือยอมจำนน?

(http://pics.manager.co.th/Images/552000003226101.JPEG)
เด็กๆชาวปาปัวนิวกินีผจญกับเหตุการณ์น้ำท่วมทางตะวันออกของปาปัวนิวกินีเมื่อช่วงต้นเดือน มี.ค. ที่ผ่านมา ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิตไปจำนวน 7 ราย จากเหตุพายุฝนกระหน่ำจนแผ่นดินถล่ม (เอเอฟพี)

ในอีกราว 50 ปีข้างหน้า โลกของเราจะเป็นดังที่นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ไว้หรือไม่ เราคงต้องติดตามกันต่อไป แต่ที่แน่ๆ ณ ตอนนี้ นักวิทยาศาสตร์มีหลักฐานเพิ่มขึ้นมากมายว่า สิ่งมีชีวิตบนโลกกำลังเผชิญหน้ากับมหันตภัยใหญ่หลวง เกินกว่าจะจินตนาการได้ แต่เราจะมีวีธีหลีกเลี่ยงไม่ให้เวลานั้นมาถึงได้หรือไม่ ลองไปฟังความเห็นของนักวิทยาศาสตร์จากนานาชาติกัน

"ยูเรกา!" ("eureka!") คำอุทานที่นักวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่มักเปล่งออกมาเมื่อยามตื่นเต้นดีใจที่เขาค้นพบอะไรใหม่ๆ แต่คำนี้คงใช้ไม่ได้กับนักวิทยาศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับ "ภาวะโลกร้อน" หรือ "การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ" ในเวลานี้เป็นแน่ ดีไม่ดีอาจจะต้องตื่นตระหนกถึงอนาคตของโลกจากสิ่งที่พวกเขาค้นพบในวันนี้ก็เป็นได้

"วิทยาศาสตร์มักทำให้ตื่นเต้นได้เสมอ เมื่ออคุณค้นพบบางสิ่ง แต่ถ้าคุณหยุดและพิจารณาที่ความหมายโดยนัยของสิ่งที่ที่กำลังจะมาถึงมนุษยชาติ จะพบความน่าสะพรึงกลัวยิ่งกว่า ผมมีนักศึกษาในทีมที่วิทยาลัย พวกเขาจะต้องตั้งตารอคอยอะไรในอีก 50 ปีข้างหน้าหรือ?" คอนราด สเตฟเฟน (Konrad Steffen) หัวหน้าสถาบันความร่วมมือเพื่อการวิจัยวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม (Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences: CIRES) ในเมืองโบลเดอร์ มลรัฐโคโลราโด สหรัฐอเมริกา แสดงความเห็นเป็นเชิงตั้งคำถาม ในระหว่างการประชุมวิชาการระดับนานาชาติด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่จัดขึ้นในกรุงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก เมื่อสัปดาห์ก่อน

ในรายงานพิเศษของสำนักข่าวเอเอฟพีระบุไว้ว่า นั่นอาจจะยังไม่ใช่เรื่องเลวร้ายที่สุด แต่ที่เลวร้ายยิ่งกว่าก็คือ ข่าวร้ายเรื่องหนึ่งในจำนวนหลายๆ เรื่องที่มีการพูดถึงกันในที่ประชุมว่าในศตวรรษหน้าระดับน้ำทะเลจะสูงขึ้น และเร็วขึ้นกว่าที่คาดการณ์ไว้อย่างน้อย 2 เท่า และประชากรโลกหลายร้อยล้านคนเสี่ยงต่อผลกระทบจากภาวะดังกล่าวด้วย

สิ่งที่สร้างความกังวลใจให้นักวิทยาศาสตร์มากที่สุด ส่วนใหญ่มักพูดกันว่าคือ ความรู้สึกที่ว่าพวกเขาไม่สามารถสื่อสารออกไปสู่สาธารณชนให้เข้าใจกันในวงกว้างได้ว่า โลกขยับเข้าใกล้ภัยพิบัติใหญ่หลวง ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอาอากาศอย่างไร ซึ่งมันเหมือนราวกับว่า นักวิทยาศาสตร์รู้ดีว่าระเบิดลูกใหญ่กำลังทำงานและจะระเบิดขึ้นในไม่ช้านี้แล้ว แต่เขาไม่สามารถหาถ้อยคำที่ถูกต้อง ออกมาร้องเตือนประชาชนได้ ทั้งที่พวกเขาอาจจะสามารถปลดชนวนระเบิดออกได้

(http://pics.manager.co.th/Images/552000003226102.JPEG)
พายุหิมะถล่มทางตะวันออกของสหรัฐฯ เมื่อช่วงต้นเดือน มี.ค. ที่ผ่านมา ส่งผลให้ต้องปิดโรงเรียนชั่วคราว และการจราจรทั้งทางบกและทางอากาศต้องหยุดชั่วคราว ในภาพเป็นบริเวณด้านหน้าทำเนียบขาว กรุงวอชิงตันดีซี (เอเอฟพี)

ด้านคลอดี ลอเรียส (Claude Lorius) นักวิทยาศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญด้านธารน้ำแข็งจากฝรั่งเศสก็เป็นอีกคนหนึ่ง ที่รู้สึกหมดหวังกับการสื่อสารข้อมูลถึงสาธารณชน ซึ่งเขาเป็นหนึ่งในนักวิทยาศาสตร์คนแรกๆที่พบหลักฐานของการเกิดภาวะโลกร้อนว่าเป็นเรื่องจริง โดยตีพิมพ์เป็นผลงานวิจัยในปี 2530

"ในตอนแรกผมคิดว่า เราอาจจะโน้มน้าวผู้คนได้ แต่มันเกิดความเชื่องช้าอย่างน่ากลัว ผมกลัวว่าหากสังคมไม่กระตือรือล้นที่จะต่อกรกับภาวะวิกฤติดังกล่าว ผมในฐานะมนุษย์คนหนึ่งคงอยู่อย่างหมดอาลัยตายอยาก" ลอเรียส กล่าวกับผู้สื่อข่าวของเอเอฟพี

ขณะที่จอห์น เชิร์ช (John Church) ผู้เชี่ยวชาญด้านระดับน้ำทะเลของศูนย์วิจัยความร่วมมือด้านระบบนิเวศน์และสภาพอากาศแอนตาร์กติก (Antarctic Climate and Ecosystem Cooperative Research Centre) เมืองโฮบาร์ต รัฐทัสมาเนีย ประเทศออสเตรเลีย ก็รู้สึกหม่นหมองในเรื่องประสิทธิภาพโดยรวมเกี่ยวกับการแก้ปัญหาดังกล่าว

"บางทีสังคมอาจตระหนักได้ถึงความรุนแรงของปัญหา แต่มั่นใจได้เลยว่ายังไม่ได้สำนึกว่ามันเป็นเรื่องเร่งด่วนสักแค่ไหน และถ้าหากว่าคุณกำลังมองโลกในแง่ร้าย ซึ่งอาจรวมทั้งตัวผมด้วย มันก็ไม่ได้ช่วยอะไรขึ้นมาได้ คุณกำลังจะทำอะไรต่อไปล่ะ? ตัดมือของคุณออกแล้วก็ยอมจำนนอย่างนั้นรึ? นั่นมันไม่ใช่วิธีแก้ปัญหาเลย" เชิร์ช แสดงความเห็นอย่างออกรสชาติ

"พวกเราจะต้องลดปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในชั้นบรรยากาศ ถ้าหากว่าเรายังต้องการรักษาสเถียรภาพของสภาพภูมิอากาศ และหลีกเลี่ยงผลกระทบรุนแรงที่ไม่พึงปารถนา และมันก็ยังพอเป็นไปได้ที่เราจะทำแบบนั้น" ความเห็นของ เจมส์ แฮนเซน (James Hansen) ผู้อำนวยการสถาบันกอดดาร์ดเพื่อการศึกษาอวกาศ (Goddard Institute for Space Studies) องค์การบริหารการบินอวกาศสหรัฐฯ (นาซา)

(http://pics.manager.co.th/Images/552000003226103.JPEG)
ประชาชนในเขตทางตอนใต้ของซูดานต้องสูบน้ำจากใต้ดินมาใช้อย่างยากลำบาก ท่ามกลางแดดร้อนจัดและแห้งแล้ง (เอเอฟพี)

ผลกระทบที่ไม่พึงปารถนาตามความหมายของแฮนเซนคือ ภัยพิบัติทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นภัยแล้งอย่างหนักหนาสาหัส พายุเฮอริเคนที่รุนแรงยิ่งกว่า รวมถึงโรคระบาด และผู้ลี้ภัยทางสภาพอากาศอีกนับหลายสิบล้านคน และฉากที่น่าเศร้ายิ่งกว่าคือการที่แผนที่โลกเปลี่ยนไปอันเป็นผลมาจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นหลายสิบเมตร และในปี 2593 ดาวเคราะห์โลกดวงนี้จะสามารถรักษาชีวิตมนุษย์ไว้ได้เพียงส่วนน้อยนิดจากทั้งหมดกว่า 9,000 ล้านคน

วิลเลียม โฮเวิร์ด (William Howard) นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยทัสมาเนีย (University of Tasmania) ออสเตรเลีย กล่าวว่าเขากังวลว่า ผู้คนจะไม่สามารถปฏิบัติกันได้ เมื่อวิเคราะห์ในทางจิตวิทยา เพราะความร้ายกาจของปัญหาที่จะเกิดขึ้น และดีไม่ดีอาจทำให้พวกเขากลับสู่สภาพเดิม คือการไม่ทำอะไรเลยสักอย่าง

"ในฐานะที่เป็นนักวิทยาศาสตร์ ผมได้ติดตามการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศบนมาตรของเวลาหลายร้อยในจำนวนหลายพันปี ซึ่งผมทุ่มเทเวลาอย่างหนักเพื่อการนี้ ผมพบว่าสัตว์ทะเลขนาดเล็กๆ ที่เรียกว่าฟอแรม (foram) มันกำลังค่อยๆสูญเสียความสามารถในการดูดซับคาร์บอนที่มีอยู่มหาศาลในบรรยากาศ ซึ่งได้เขียนรายงานเรื่องนี้ไปเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว" โฮเวิร์ด กล่าว

ส่วนโจฮัน ร็อคสตรอม (Johan Rockstrom) ผู้อำนวยการสถาบันสิ่งแวดล้อมสตอกโฮล์ม (Stockholm Environment Institute) ประเทศสวีเดน กล่าวว่าความเสี่ยงอยู่ตรงที่วิทยาศาสตร์ค่อยๆ ทยอยเผยให้เห็นหลักฐานชัดเจนมากขึ้นๆ ถึงการที่พวกเรากำลังเผชิญหน้ากับมหันตภัยที่อยู่ปลายสุด มันจะไปกระตุ้นให้ภาวะการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศไม่สามารถย้อนกลับได้ เหมือนกับว่าคุณมุดหัวลงไปในทราย และเปลี่ยนปฏิกิริยาจากที่เคยปฏิเสธกลายเป็นความสิ้นหวัง

(http://pics.manager.co.th/Images/552000003226104.JPEG)
กลุ่มเมฆหมอกและควันไฟจากเหตุการณ์ไฟไหม้ป่าในประเทศออสเตรเลียเมื่อเดือน ก.พ. 52 ซึ่งมีผู้เสียชีวิตหลายร้อยหลาย (เอเอฟพี)

อย่างไรก็ดี เจมส์ เลิฟล็อค (James Lovelock) นักวิทยาศาสตร์ชาวอังกฤษวัย 90 ปี กล่าวว่าท่ามกลางการประชุมที่กำลังดำเนินไป ราวกับถูกปกคลุมด้วยเมฆหมอกที่มองไม่เห็นของการเปิดเผยการพยากรณ์สิ่งผิดปรกติทางด้านวิทยาศาสตร์โลก ซึ่งเลิฟล็อคถือเป็นผู้ทำลายภาพพจน์ในเรื่องภาวะโลกร้อนตัวจริง โดยเขาบอกให้คำนึงว่าโลกประพฤติตัวเองโดยลำพัง มีระบบควบคุมตัวเองที่ประกอบไปด้วยองค์ประกอบทางกายภาพ เคมี และชีวภาพ ซึ่งเขาอ้างว่าเป็น "กฏแห่งเกอา" (Gaia principle)

ทั้งนี้ ในหนังสือเรื่อง "เดอะ แวนิชชิง เฟซ ออฟ เกอา" (The Vanishing Face of Gaia) ของเลิฟล็อค ที่เพิ่งวางแผงเมื่อไม่นานมานี้ เขากล่าวไว้ว่า "พวกเราผ่านจุดที่ไม่มีทางหวนกลับมาแล้ว และตอนนี้มันก็ไม่มีทางเป็นไปได้ที่เราจะรักษาดาวดวงนี้ไว้ได้เหมือนอย่างที่เราๆรู้กันอยู่" และ "ความพยายามที่จะรักษาระดับคาร์บอนไดออกไซด์และอุณหภูมิไม่ให้สูงไปกว่านี้ ไม่ได้ดีไปกว่าการรักษาโลกด้วยการแพทย์ทางเลือก"

บางทีนักวิทยาศาสตร์กว่าหลายคนที่ให้สัมภาษณ์มานั้นอาจพูดเป็นเสียงเดียวกันว่าพวกเขาหวังเป็นอย่างยิ่งว่าสิ่งที่เลิฟล็อคพูดนั้นผิด และไม่ต้องพูดเลยก็ได้ว่า พวกเขารู้อยู่แล้วว่าเลิฟล็อคผิด บนฐานของวิทยาศาสตร์

จาก : ผู้จัดการออนไลน์ วันที่ 17 มีนาคม 2552

กระดานข่าว Save Our Sea.net

หมวดหมู่ทั่วไป => ห้องรับแขก => ข้อความที่เริ่มโดย: สายน้ำ ที่ สิงหาคม 29, 2007, 05:40:59 AM