ฟื้นฟู 'ปะการังฟอกขาว' แก้ปัญหาทรัพยากรทะเลไทย

[สายน้ำ]

ฟื้นฟู 'ปะการังฟอกขาว' แก้ปัญหาทรัพยากรทะเลไทย



ความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ หรือภาวะโลกร้อน เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดความแปรปรวนของอุณหภูมิน้ำทะเล รวมทั้งระบบนิเวศวิทยาทางทะเลและระบบนิเวศที่อยู่ตามชายฝั่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งปรากฏ       การณ์ฟอกขาวของปะการัง ซึ่งปรากฏการณ์ดังกล่าวเกิดจากสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงทั้งเรื่องของอุณหภูมิน้ำทะเลที่สูงผิดปกติ น้ำจืดไหลลงแนวปะการังมากเกินไป ตลอดจนแสงแดดที่จัดเกินไป ทำให้สาหร่าย zooxanthellae ที่อาศัยอยู่ร่วมกับปะการังถูกปล่อยออกไปจากเนื้อเยื่อปะการัง โดยในปีที่อุณหภูมิของน้ำทะเลสูงผิดปกติมาก ๆ หลายพื้นที่อาจเกิดปรากฏการณ์ฟอกขาวของปะการังเป็นพื้นที่กว้างและรุนแรง ซึ่งเป็นต้นเหตุของปัญหาความหลากหลายของปะการังที่ลดลงตามมา
 
ทั้งนี้ ที่ผ่านมา สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลชายฝั่งทะเลและป่าเลน กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ได้ศึกษาวิจัยเกี่ยวกับ ปะการังฟอกขาว ภายใต้โครงการติดตามตรวจสอบสถานภาพแนวปะการังมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี  2534 เพื่อดูความรุนแรง การกระจายตัว สาเหตุและปัจจัยสิ่งแวดล้อมใดที่มีส่วนกระตุ้นให้เกิดปะการังฟอกขาวในแต่ละครั้ง ตลอดจนผลที่เกิดขึ้นกับปะการังแต่ละชนิด และความทนทานของปะการังแต่ละชนิดต่อการเกิดปะการังฟอกขาว รวมทั้งแนวปะการังในพื้นที่ต่าง ๆ มีการปรับตัวอย่างไรกับความเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมที่เกิดขึ้น   นอกจากนี้ยังได้ร่วมกับนักวิจัยจากต่างประเทศศึกษาทางพันธุกรรมของสาหร่าย zooxanthellae ที่อยู่ในปะการังที่ทนต่อการเกิดฟอกขาว อิทธิพลของคลื่นใต้น้ำที่นำมวลน้ำเย็นมากระทบแนว  ปะการังและปัจจัยอื่น ๆ ที่คาดว่าจะเกี่ยวข้อง เพื่อนำข้อมูลทั้งหมดมาวิเคราะห์แนวทางป้องกัน  และมาตรการรับมือกับสถานการณ์ปะการังฟอกขาวต่อไป


 
นายนิพนธ์ พงศ์สุวรรณ นักวิชาการประมง สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลชายฝั่งทะเลและป่าเลน กล่าวว่า จากการศึกษาปัจจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเกิดปะการังฟอกขาวอย่างต่อเนื่อง ทำให้ทราบว่ากลุ่มของปะการังร่องหนาม ปะการังดอกจอก ปะการังลายดอกไม้ เคลวัส และปะการังช่องเล็กแบบก้อน เป็นปะการังกลุ่มต้น ๆ ที่จะเกิดการฟอกขาวได้มาก ขณะที่ปะการังที่จะไม่พบการฟอกขาวเลยได้แก่ ปะการังลายดอกไม้ดีคัสซาต้า ปะการังดาวใหญ่ และ ปะการังสีน้ำเงิน 
 
ส่วนปัจจัยเสริมที่ให้เกิดการฟอกขาวของปะการังในช่วงที่อุณหภูมิของน้ำทะเลขึ้นสูง  คือ ลักษณะของการเคลื่อนที่ของมวลน้ำ โดยมีผล การวิจัยหลายแห่งยืนยันว่า การฟอกขาวมีโอกาสเกิดได้มากบริเวณที่มีการไหลเวียนของกระแสน้ำน้อยโดยเฉพาะบริเวณน้ำตื้น เพราะกระแสน้ำที่ไม่หมุนเวียนจะทำให้อุณหภูมิยังคงสูงอยู่เป็นเวลานาน
 
“ปะการังแต่ละชนิดมีความอ่อนไหวที่จะเกิดการฟอกขาวแตกต่างกัน โดยมีแนวโน้มว่า ปะการังที่เจริญเติบโตเร็วและมีอัตราการเผาผลาญพลังงานสูงจะเป็นพวกที่ไวต่อการเกิดฟอกขาว นอกจากนี้ความต้านทานต่อการเกิดการฟอกขาว ยังขึ้นกับว่าปะการังนั้น ๆ ได้ผ่านการกระตุ้นจากปัจจัยบางอย่างมาก่อนหรือไม่ด้วย เช่น ตามปกติปะการังบริเวณน้ำตื้นมีโอกาสที่จะเกิดการฟอกขาวค่อนข้างสูง แต่หากได้รับแสงแดดมากในระยะแรกมาก่อน ต่อมาเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นอย่างผิดปกติก็ไม่เกิดการฟอกขาวแต่อย่างใด นอกจากนี้การเกิดการฟอกขาวแต่ละครั้งยังมีผลทำให้ปะการังมีการปรับตัว ทำให้ผลกระทบที่เกิดจากการฟอกขาวแต่ละครั้งไม่เหมือนเดิม” นายนิพนธ์กล่าว


 
นายนิพนธ์ กล่าวเพิ่มเติมว่า ปัจจุบันแนวปะการังในสถานที่ต่าง ๆ ซึ่งเคยได้รับผลกระทบจากการฟอกขาวมีการเปลี่ยนแปลงและฟื้นฟูที่แตกต่างกัน โดยผลการวิจัยพบว่า แนวปะการังบริเวณที่มีคุณภาพน้ำที่ดีพอสามารถฟื้นฟูตัวได้ ส่วนบริเวณที่มีตะกอนหรือมลพิษจากน้ำเสียที่มากอัตราการฟื้นฟูตัวของปะการังจะเกิดขึ้นช้ามาก   
 
ดังนั้นสิ่งที่ดำเนินการเป็นอันดับแรกสำหรับพื้นที่ที่เกิดการฟอกขาวของปะการังคือ  การจัดการคุณภาพน้ำ ควบคู่ไปกับการเพิ่มความระมัดระวังในการใช้ประโยชน์จากแนวปะการังอย่างเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เพื่อช่วยการฟื้นฟูตัวของปะการังกลับคืนมาโดยเร็ว ซึ่งในเบื้องต้นทางสถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเล ชายฝั่งทะเลและป่าเลนได้เผยแพร่ความรู้ดังกล่าวกับทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนร่วมกับผู้ประกอบการธุรกิจดำน้ำและนักดำน้ำที่สนใจการอนุรักษ์ปะการัง จัดทำเครือข่ายการมีส่วนร่วมในการแจ้งเตือนและรายงานสถานการณ์ปะการังฟอกขาวในทุกพื้นที่แล้ว คาดว่าจะทำให้การแก้ไขปัญหาปะการังฟอกขาวมีประสิทธิภาพมากขึ้น.



จาก                            :                           เดลินิวส์   วันที่ 10 มิถุนายน 2551