ศรีเทพ.....เมืองโบราณอันรุ่งเรืองแห่งลุ่มน้ำลพบุรี - ป่าสัก

[admin]

สวยมากครับผม

[สายชล]

ขอบคุณคร้าบบบบ......

น้องโป๋ก็หล่อมากขึ้นเยอะแยะเลยจ้ะ.....

[สายชล]

  ปรางค์สองพี่น้อง

ถัดจากสระปรางค์ไปทางใต้เล็กน้อยมีปรางค์สององค์ตั้งอยู่ จึงเรียกขานกันว่า  ปรางค์สองพี่น้อง        

[สายชล]

ลักษณะของปรางค์ 2 องค์นี้ ตั้งอยู่บนฐานศิลาแลงขนาดใหญ่ หันหน้าไปทางทิศตะวันตก มีประตูทางเข้าทางเดียว เดิมคงมีปรางค์อยู่เพียงองค์เดียว  แต่ได้มีการสร้างปรางค์องค์เล็กเพิ่มขึ้นในภายหลัง โดยพบร่องรอยการสร้างปรางค์เล็กทับกำแพงแก้วที่ล้อมรอบปรางค์องค์ใหญ่  และยังมีการก่อปิดทางขึ้นโดยเสริมทางด้านหน้าให้ยื่นออกมา

นอกจากนี้ยังมีการก่อสร้างอาคารขนาดเล็กทางทิศเหนือเพิ่มขึ้นอีกด้วย

[สายชล]

ปรางค์หรือประสาททั้งสององค์นี้เชื่อว่าเป็นศาสนสถานกลางเมืองขนาดใหญ่ในศาสนาฮินดู สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 16 - 17  รูปทรงมีลักษณะสถาปัตยกรรมแบบเขมร ก่ออิฐไม่สอปูน มีร่องรอยปูนฉาบอยู่เพียงภายนอก

ประตูทางเข้าปราสาทองค์ใหญ่ มองเห็นลักษณะการก่ออิฐไม่สอปูนได้อย่างชัดเจน ด้านหน้าประตูมีอัฒจรรย์ศิลารูปดอกบัวครึ่งวงกลมสมัยทวารวดีซึ่งมีอายุแก่กว่าองค์ปราสาทมาก คือมีอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 13   

[สายชล]

ประสาทองค์เล็กที่ฐานเป็นศิลาแลง ตัวก่อด้วยอิฐ หลังคาปราสาทเสียหายหมดเช่นเดียวกับปราสาทองค์ใหญ่ แต่ยังคงเห็นร่องรอยความงามในอดีตได้.....

[สายชล]

มีการค้นพบทับหลังที่มีจำหลักเป็นรูปพระอิศวรอุ้มนางปารพตี ประทับนั่งอยู่เหนือโคอศุภราช ซึ่งลักษณะของทับหลังและเสาประดับกรอบประตูเป็นสิ่งกำหนดอายุของปรางค์ ซึ่งอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 16-17 เป็นศิลปะขอมแบบบาปวนต่อนครวัด

นอกจากนี้ระหว่างองค์ปรางค์ทั้งสองแห่งคือปรางค์สองพี่น้อง และปรางค์ศรีเทพ มีกำแพงล้อมรอบ และมีอาคารปะรำพิธีขนาดเล็กกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป แสดงให้เห็นถึงลักษณะการวางผัง ในรูปของศาสนสถานศิลปะเขมรแบบเดียวกับที่พบในภาคอีสานของประเทศไทย

[สายชล]

อัฒจรรย์ศิลารูปดอกบัวครึ่งวงกลมสมัยทวารวดีซึ่งมีอายุแก่กว่าองค์ปราสาทมาก คือมีอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 13 พบวางอยู่ที่บริเวณทางเดินรูปกากบาทด้านหน้าโบราณสถานแห่งนี้

[สายชล]

ด้านหลังปราสาทองค์ใหญ่มองผ่านเถาวัลย์ป่ากอใหญ่ ลดความแข็งกระด้างของอิฐไปได้มาก....

[สายชล]

ปรางค์ศรีเทพ

ในแนวเดียวกันด้านหลังของปรางค์สองพี่น้อง  เป็นที่ตั้งของปรางค์หรือปราสาทอีกองค์หนึ่ง ที่เรียกว่า ปรางค์ศรีเทพ โดยระหว่างองค์ปรางค์ทั้งสองแห่งคือปรางค์สองพี่น้อง และปรางค์ศรีเทพจะมีกำแพงล้อมรอบ และมีอาคารปะรำพิธีขนาดเล็กกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป แสดงให้เห็นถึงลักษณะการวางผัง ในรูปของศาสนสถานศิลปะเขมรแบบเดียวกับที่พบในภาคอีสานของประเทศไทย 

ปราสาทแห่งนี้เป็นสถาปัตยกรรมแบบศิลปะเขมร ที่หันหน้าไปทางทิศตะวันตก ลักษณะของปรางค์สร้างด้วยอิฐและศิลาแลง ฐานล่างก่อด้วยศิลาแลงเป็นฐานบัวลูกฟัก แบบเดียวกับสถาปัตยกรรมเขมรทั่วๆ ไป เรือนธาตุก่อด้วยอิฐ ในการขุดค้นบริเวณนี้พบชิ้นส่วนทับหลังรูปลายสลักราวพุทธศตวรรษที่ 16-17  ต่อมาประมาณพุทธศตวรรษที่ 18 มีการพยายามจะปรับปรุงเปลี่ยนแปลงใหม่แต่ไม่สำเร็จ โดยได้พบชิ้นส่วนทิ้งกระจัดกระจายไว้

[สายชล]

ชิ้นส่วนของปรางค์ศรีเทพที่ถูกรวบรวมมาไว้ด้วยกันเป็นหมวดหมู่

[สายชล]

ชิ้นส่วนที่พบอยู่ในบริเวณรอบปรางค์ศรีเทพอีกส่วนหนึ่งที่ถูกเก็บรวบรวมไว้

[สายชล]

หลุมขุดค้นด้านหน้าปรางค์ศรีเทพ

[สายชล]

โบราณสถานเขาคลังใน

ทางด้านใต้ของปรางค์สองพี่น้องและปรางค์ศรีเทพ มีศาสนสถานสำคัญประจำเมือง เรียกกันว่า  โบราณสถานเขาคลังใน ซึ่งเป็นศาสนสถานในพุทธศาสนา ตั้งแต่สมัยแรกตั้งเมืองในราวพุทธศาสนาที่ 12

ครั้งแรกที่สองสายได้เห็นเขาคลังในเมื่อเกือบสามสิบปีก่อนนั้น เรามีความรู้สึกว่าที่นี่เป็นเพียงเนินเขาเตี้ยๆลูกหนึ่ง แต่เมื่อเห็นในครั้งที่สองและครั้งที่สาม ศาสนสถานแห่งนี้ก็ถูกบูรณะซ่อมแซมจนมีสภาพที่ดีขึ้นๆอย่างเหลือเชื่อ

สถาปัตยกรรมประธานของโบราณสถานเขาคลังใน คือสถูปที่ปัจจุบันเหลือแต่ส่วนฐานซึ่งเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขนาด 28 x 44 เมตร  สูงราว 12 เมตร ก่อด้วยศิลาแลงเป็นหลัก หันหน้าไปทางตะวันออก ซึ่งตรงกันข้ามกับปรางค์สองพี่น้องและปรางค์ศรีเทพ ที่ทางขึ้นอยู่ทางตะวันตก

[สายชล]

สำหรับชื่อที่แท้จริงของศาสนสถานแห่งนี้ไม่พบหลักฐาน  แต่ชาวบ้านเชื่อกันว่าเป็นที่เก็บอาวุธและทรัพย์สมบัติต่างๆ จึงเรียกว่า "เขาคลัง"

ส่วนคำว่า "ใน" นั้น หมายถึง "ภายในเมือง" เป็นการบ่งชี้ว่ามีที่ต้งอยู่ในเมือง ในขณะที่โบราณสถานในลักษณะเดียวกันนี้อยู่ด้านนอกเมืองออกไปทางด้านทิศตะวันตก ซึ่งเรียกว่า "เขาคลังนอก"

จุดเด่นของเขาคลังในคือ ที่ฐานมีรูปปูนปั้นบุคคล และสัตว์ประดับเป็นศิลปะแบบทวารวดีมีลักษณะศิลปะแบบเดียวกับที่พบที่โบราณสถานวัดโขลงสุวรรณคีรี เมืองคูบัว จังหวัดราชบุรี โบราณสถานบ้านโคกไม้เด่น จังหวัดนครสวรรค์ และวัดนครโกษา จังหวัดลพบุรี  เป็นต้น

 ปัจจุบัน....ด้านหลังและด้านขวาของเขาคลังใน มีการสร้างหลังคามุงกระเบื้องคลุมกันแดดกันฝนไว้ ซึ่งแม้จะไม่ค่อยจะน่าดูนัก แต่ก็ช่วยยืดอายุของรูปปั้นที่อยู่บริเวณนั้นให้ยืนยาวต่อไปได้