เลี้ยงหอยเป๋าฮื้อครบวงจรช่วยเศรษฐกิจ 3 จว.ชายแดนใต้

[สายน้ำ]

ที่มา : ไทยรัฐ  6 กุมภาพันธ์ 49

เลี้ยงหอยเป๋าฮื้อครบวงจรช่วยเศรษฐกิจ 3 จว.ชายแดนใต้

หอยเป๋าฮื้อ...เป็นอาหารทะเล ที่มีมูลค่าสูง เป็นที่ต้องการของตลาด อย่างมาก และ ได้รับความนิยมในการบริโภค ค่อนข้างสูงในหลายประเทศ

จากการประมาณการผลผลิตในปี พ.ศ. 2547 พบว่า ตัวเลขการผลิตหอยเป๋าฮื้อสู่ตลาดโลก มีปริมาณน้อยกว่าความต้องการ ของตลาดถึง 5,000 ตัน...โดยจีนและไต้หวันซึ่งเป็น ผู้ส่งออกรายใหญ่ของโลก

สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและ ขนาดย่อม (สสว.) กับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เชื่อว่าไทยเราก็มีศักยภาพในการผลิตหอยเป๋าฮื้อไม่แพ้ผู้ผลิตรายอื่นๆ จึงได้ร่วมมือกันทำการวิจัยและทดลองเลี้ยงหอยเป๋าฮื้อขึ้น...

...เพื่อนำข้อมูลและความรู้ไปส่งเสริม ให้เกษตรกรใน 3 จังหวัดชายแดนภาค ใต้...เป็นการฟื้นฟูเศรษฐกิจสู่ท้องถิ่น

นางจิตราภรณ์ เตชาชาญ ผู้อำนวยการ สสว. เปิดเผยว่า...เบื้องต้นนักวิชาการและทีมงานวิจัยได้ตั้งฟาร์มกึ่งปิดที่จังหวัดปัตตานี เป็นการสร้างความมั่นใจให้ผู้ประกอบการวิสาหกิจฯในพื้นที่เป้าหมาย

ซึ่งนอกจากการเลี้ยงแล้ว ยังได้เน้นการแปรรูป ผลิตภัณฑ์จากทุกส่วน ของหอยเป๋าฮื้อ อาทิ หอยเป๋าฮื้อในน้ำเกลือ ซุปหอยเป๋าฮื้อ หอยเป๋าฮื้ออบแห้ง หรือแม้แต่เศษเนื้อกับไส้ในที่เหลือจาก การตัดตกแต่งก็นำมา ผลิตเป็นซอสหอยเป๋าฮื้อ สำหรับปรุงอาหาร อันเป็นปัจจัยในการดึงดูดให้ยอมรับ ไปประกอบการเป็นงานอาชีพ

รศ.ดร.เผดิมศักดิ์ จารยะพันธุ์ ผู้ประสานงานสำนักประสานงานวิจัยและ พัฒนาอุตสาหกรรมเกษตรพืชและสัตว์น้ำ สกว. ได้เสริมในโครงการนี้ว่า...

“จากการที่ สกว.ได้ดำเนินการพัฒนา เทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงหอยเป๋าฮื้อมากว่า 10 ปี ขณะนี้ทีมวิจัยสามารถพัฒนา “ฟาร์ม เลี้ยงหอยเป๋าฮื้อบนบกในระบบหมุน เวียนกึ่งปิด” ซึ่งเป็นระบบการเพาะเลี้ยงหอยเป๋าฮื้อไทยที่มีความเป็นไปได้ในเชิงพาณิชย์ เป็นระบบที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มีการจัดการระบบน้ำที่ดี สามารถบำบัดและนำกลับมาใช้ในการเพาะเลี้ยงได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่มีการใช้สารเคมีและยาปฏิชีวนะในระบบ จึงเป็นระบบการเลี้ยงที่ถูกสุขลักษณะและปลอดภัย ทั้งต่อผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อม...ทำให้ได้สินค้าคุณภาพ สด สะอาด...!!!

...และสามารถผลิตหอยเป๋าฮื้อให้ได้ขนาดค็อกเทลในระยะเวลาเพียง 12 เดือน จากเดิมใช้ระยะเวลา 15 เดือน พ่อแม่พันธุ์ที่ได้ล้วนมาจากการเพาะเลี้ยง ไม่ต้องพึ่งพิงพ่อแม่พันธุ์ในธรรมชาติ ทำให้เกิดความมั่นคงในการผลิต...และไม่ประสบ ภาวะพ่อแม่พันธุ์ขาดแคลนในอนาคต

สำหรับอาหารทีมวิจัยสามารถพัฒนา สูตรอาหารที่มีอัตราส่วน ของโปรตีนและ พลังงานที่เหมาะสมต่อความต้องการ ของหอยเป๋าฮื้อได้สำเร็จ ทำให้ต้นทุนการผลิตต่ำ

ขณะนี้ทาง โครงการต้นแบบระบบการเลี้ยง ทำฟาร์มเลี้ยงหอยเป๋าฮื้อ เชิงพาณิชย์ (Cu AbC) จะทำการศึกษาวิจัยและพัฒนา ระบบการเพาะเลี้ยงอย่างต่อเนื่อง พร้อมกับ ถ่ายทอดองค์ความรู้ที่เกี่ยวกับระบบ การทำธุรกิจหอยเป๋าฮื้อที่เป็นรูปธรรม...

...เป็นการสร้างโอกาสทางการตลาดให้กับหอยเป๋าฮื้อพันธุ์ไทยและ ผลิตภัณฑ์แปรรูปที่เกี่ยวเนื่องในการผลิต... เพื่อเป็นสินค้าส่งออกสู่ตลาดโลกได้ในคาบเวลาของอนาคตอันใกล้...!!!

[แม่หอย]

 ....

[Sri_Nuan.Ray]

แปลว่า อย่างไร เจ้าค่ะ แม่หอย
ทำหน้าตา แบบเนี่ย  น้องงง เจ้าค่ะ

[แม่หอย]

..แหะๆ..ครือออ..ว่า.. ไม่แน่ใจว่าเลี้ยงหอยเป๋าฮื้อครบวงจรช่วยเศรษฐกิจ 3 จว.ชายแดนใต้ได้จริงหรือ..
อะไรๆ มันอาจซับซ้อนกว่าที่เห็น.. ปัจจัยประกอบมันเยอะ คนโง่ๆ อย่างแม่หอยเลยได้แต่ทำหน้างงๆ..
ขออภัยที่ทำให้คุณ Sri_Nuan.Ray งงตาม ฮิๆ..
เอาเป็นว่า มาสนใจเรื่องหอยเป๋าฮื้อที่เป็น "สรรพชีวิตแห่งท้องทะเล" ของจริงสักนิดดีกว่า .. แก้งง....
 

[แม่หอย]

หอยเป๋าฮื้อเป็นหอยทะเลฝาเดียว ในทะเลไทยมีอยู่ประมาณ 4-5 ชนิด แต่ที่นักวิชาการพบและรายงานไว้ ที่มีจำนวนพอหาเจอได้พอสมควรอยู่ 3 ชนิด ได้แก่ Haliotis asinina, H. ovina และ H. varia  ชนิดที่มีการเก็บมาใช้ประโยชน์ใช้เป็นอาหารคือ 2 ชนิดแรก ส่วนชนิดที่ 3 นั้นมีขนาดตัวค่อนข้างเล็ก จึงไม่ได้รับความสนใจ
ประเทศไทยเพาะขยายพันธุ์หอยเป๋าฮื้อได้เป็นล่ำเป็นสันมานานกว่าสิบปีแล้ว โดยกองประมงทะเล กรมประมง เพาะปล่อยเสริมแหล่งพันธุ์ในธรรมชาติ และกองเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่ง กรมประมงเช่นกัน ทำการศึกษาวิจัยการเพาะเลี้ยง (ปัจจุบันเป็นสำนักวิจัยและพัฒนาประมงทะเล และสำนักฯ ประมงชายฝั่ง-- ยกระดับเป็นสำนักไปหมดแล้ว)
ในบรรดาหอยเป๋าฮื้อที่พบได้ในทะเลไทย หอยเป๋าฮื้อชนิด H. asinina มีขนาดใหญ่ที่สุด และยังนับเป็นหอยเป๋าฮื้อที่มีอัตราการเติบโตเร็วที่สุดในโลก และคงหน้าตาประหลาดที่สุดในโลกด้วย กล่าวคือเป็นหอยเป๋าฮื้อชนิดเดียวในบรรดาหอยเป๋าฮื้อที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจทั้งหลาย ที่มีเปลือกหุ้มเนื้อไม่มิด เนื้อล้นเปลือกมา หน้าตาน่าชังอย่างที่เห็นในภาพแหละค่ะ

[แม่หอย]

ที่เห็นตัวเบ้งๆ อย่างในภาพน่ะ เป็นหอยที่จับได้จากแหล่งธรรมชาตินะคะจากท้องทะเลอันอุดมสมบูรณ์ในอ่าวไทยฝั่งตะวันออก.. หอยเป๋าฮื้อชนิดนี้พบทั้งฝั่งอ่าวไทยและอันดามันค่ะ หลายแหล่งมีการจับอย่างเป็นล่ำเป็นสันเพื่อส่งขายภัตตาคารอยู่แล้ว และยิ่งเมื่อมีความต้องการนำมาเพาะเลี้ยงก็ยิ่งมีการระดมจับเอาให้มากที่สุด จนภาครัฐต้องรณรงค์ให้มีการจับแบบสร้างสรรค์ ไม่มุ่งทำลายทรัพยากร รวมทั้งกรมประมงได้ทำโครงการนำลูกพันธุ์หอยไปมอบแก่ชาวประมงให้นำไปปล่อยและช่วยกันดูแลรักษาแหล่งหอยเป๋าฮื้อเพื่อให้เขาได้เก็บใช้ประโยชน์ได้อย่างยั่งยืนต่อไป

หอยที่ได้จากการเพาะเลี้ยง โตได้ไม่เท่าที่อยู่ในธรรมชาติหรอกค่ะ เพราะแม้จะได้รับอาหารที่มนุษย์จัดให้อย่างเต็มที่ แต่ความสมบูรณ์พูนสุข คงไม่มีที่ใดจะเทียบบ้านของพวกเขาในธรรมชาติได้..

[สายชล]

ความรู้ดีๆมีมาอีกแล้วจ้า....ขอบคุณน้องแม่หอยมากๆนะคะ

อ่านจากที่น้องแม่หอยเล่ามา....การส่งเสริมให้ชาวบ้านนำไปเลี้ยงในธรรมชาตินั้น เป็นการปล่อยในธรรมชาติจริงๆและให้ชาวบ้านช่วยกันดูแลรักษาแหล่งหอยเป๋าฮื้อที่นำไปปล่อย ซึ่งดูๆแล้วหากไม่ได้นั่งเฝ้านอนเฝ้าตลอดเวลา ก็ดูว่าน่าจะเสี่ยงกับการถูกโขมยนะคะ 

ถ้าเป็นการเลี้ยงหอยเป๋าฮื้อในกระชังซึ่งอยู่ในทะเลจะทำได้ไหมคะน้องแม่หอย  

[แม่หอย]

เลี้ยงน่ะพอได้ค่ะ แต่จะยุ่งยากเรื่องการจัดหาอาหาร ซึ่งก็ต้องไปดูแลให้อาหาร กำจัดเศษอาหาร ทำความสะอาดกระชัง รวมทั้งต้องรับมือกับปัญหาอื่นๆ เช่น รูปแบบ เทคนิคการเลี้ยง พายุคลื่นลม ฯลฯ รวมทั้งน้ำมันแพง แหะๆ..
ถ้าเลี้ยงหอยเป๋าฮื้อในกระชังในทะเล เอามาเลี้ยงในบ่อบนบกดูจะง่ายกว่าค่ะ..

ที่ให้ชาวบ้านไปปล่อยในธรรมชาติ แค่จัดกลุ่มชาวบ้าน ร่วมกันเป็นหูเป็นตา ดูแลการจับให้ได้ขนาดโตพอ และไม่ทำลายทรัพยากรให้หมดสิ้นไปในคราวเดียว เท่าที่ผ่านมาก็ดูว่าได้ผลดีระดับหนึ่งค่ะ การทำแบบนี้ที่ประเทศญี่ปุ่นเขาถือปฏิบัติและได้ผลดีมาก ..

[แม่หอย]

หอยเป๋าฮื้ออีกชนิดหนึ่งของไทย คือพันธุ์ Haliotis ovina มีหน้าตาพื้นๆ ชอบอาศัยเกาะติดตามโขดหินในบริเวณที่มีกระแสน้ำหรือมีคลื่นซัด
ขณะที่เจ้า H. asinina มีเนื้อล้นเปลือก เสี่ยงต่อการล่อตาล่อใจให้ศัตรูเห็นแล้วอยากหม่ำ เลยต้องมีวิธีเอาตัวรอดโดยการเคลื่อนที่ได้อย่างรวดเร็วเพื่อหลบหนีศัตรู  แต่เจ้า H. ovina เคลื่อนที่ค่อนข้างช้า ถ้าถูกรบกวนจะใช้วิธีหดเนื้อเข้าอยู่ในเปลือก เกาะติดกับหินแน่นสนิท

[แม่หอย]

ส่วนพันธุ์ H. varia เป็นชนิดที่มีขนาดเล็ก รูปร่างใกล้เคียงกับ H. ovina คือเปลือกหุ้มเนื้อได้มิดเช่นกัน พบไม่มากนัก  แม่หอยไม่มีภาพ และไม่เคยเห็นตัวเป็นๆ ในทะเล
ลักษณะสำคัญของหอยเป๋าฮื้อก็คือบนเปลือกมีรูเรียงกันเป็นแถวจากก้นหอยไปถึงขอบเปลือก หอยเป๋าฮื้อจึงมีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "หอยร้อยรู" ซึ่งเมื่อโตขึ้นรูเก่าๆ จากก้นหอยจะถูกปิดไปเรื่อยๆ เหลือเป็นรูเปิดอยู่ประมาณ 4 - 8 รู  ซึ่งเป็นเสมือนช่องหายใจของหอยและเป็นช่องทางที่ไข่หรือน้ำเชื้อถูกปล่อยออกไปผสมกันในน้ำทะเล

โดยปกติหอยเป๋าฮื้อเป็นสัตว์หากินในเวลากลางคืน ตอนกลางวันจึงมักอาศัยหลบแสงอยู่ตามซอกหินใต้น้ำ.. ใครดำน้ำแล้วลองสังเกตตามหลืบหินอาจได้พบหอยเป๋าฮื้อ ถ่ายภาพมาแบ่งปันกันชมบ้างก็ดีนะคะ..