เข้าระบบ

View Full Version : Sos Saveoursea - Save Our Losin ถิ่นฉลามวาฬ ..... โดย Wachara Au


สายน้ำ
23-06-2021, 05:53
สรุปผลการปฏิบัติการเก็บกู้อวนล้อม ณ เกาะโลซิน

https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/20210620_182823.jpg?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/37592765-bcae-4dd1-b431-7c85fe51e58d)


16 มิ.ย. 64 ...

สายเรียกเข้าจากพี่จ่อมเข้ามาตั้งแต่ 8 โมงเช้า "น้องอู สะดวกไปเก็บอวนโลซินไหม วันที่ 18-22 มิย. " ..... ได้ครับ" .....ตอบไปแบบไม่ทันคิด ไม่ว่าจะเรื่องวันลา และโควิด และยังไม่รุ้เรื่องว่าไปโลซินทำไม เพราะเพิ่งออกมาจากป่า

โดยทาง SOS ส่งสมาชิกจำนวน 5 คน ประกอบด้วยผม ดร.พร ครูก้อย ครูใต้ และครูติ๊ก ซึ่งในบ่ายวันเดียวกัน ได้มีการเรียกประชุมออนไลน์ร่วมกับคณะทำงานเฉพาะกิจที่มีทั้งภาครัฐทั้งนักวิจัย ดร.หลายคน ทช ทร. และภาคีเครือข่ายนักดำน้ำ เข้าร่วมการประชุมเพื่อสรุปข้อมูลและภารกิจที่จะต้องไปทำในวันที่ 18 - 22 มิย.


17 มิ.ย. 64 ...

ได้รับแจ้งจากครูติ๊ก ไม่สามารถเข้าร่วมปฏิบัติการได้แล้วเนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะได้รับเชื้อโควิด เนื่องจากลูกน้องติดเชื้อ


18 มิ.ย. 64 ....

เครื่องบินที่สนามบินหาดใหญ่ช่วงบ่าย โดยมาสมทบกับพี่อัญและ ดร.พร โดยทีมวิจัยสงขลามารับไป รพ. เพื่อทำการสวอบเชื้อกลุ่มที่มาร่วมกิจกรรมในครั้งนี้เพื่อคัดกรองคนที่จะเข้าร่วมการปฏิบัติงานร่วมกันบนเรืออิสระตลอดเวลา 3 วัน โดยมีพิธีปล่อยขบวนเรือซึ่งประกอบด้วยเรือรบ 2 ลำ เรืออิสระ และเรือประมง 1 ลำ เมื่อพิธีการเสร็จ แยกย้ายขึ้นเรือตามรายชื่อ สิ่งที่คิดไว้ก็เกิดขึ้น เมื่อจำนวนคนขึ้นเรืออิสระมากกว่ารายชื่อที่ส่งมาตอนแรก บางคนเบื่องบนส่งมา บ้างก็ว่าต้องทำงานเป็นทีม เสียเวลาไปเป็น ชม. กว่าจะเคลียร์กันลงตัวเพื่อให้เรือออกเดินทางได้ ซึ่งในคืนนั้นก็ได้มีการบรีฟวิธี และแผนการทำงาน หน้าที่รับผิดชอบของแต่ละกลุ่ม โดยนักดำน้ำอาสาจำนวน 4 ทีม และมีทีมทหารเรือสนับสนุนอีก 12 นาย หมุนเวียนกันครั้งละ 6 นาย


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/20210618_201555.jpg?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/89bc8eb8-1cb4-4086-ac36-4c2a730709c7)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/20210618_203155.jpg?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/13e51755-bc25-451f-9873-454ce4cac149)

สายน้ำ
23-06-2021, 05:56
19 มิ.ย. 64....

https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/20210619_182114.jpg?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/1893e020-77ec-4a9b-9cad-f7413ecb0b61)

เรือถึงจุดหมายประมาณ 8 โมง โดยภารกิจแรกคือ การลงสำรวจพื้นที่เสียหายและพื้นที่โดยรอบโลซิน กลุ่ม SOS ทำงานร่วมกลุ่มกับทีมวิจัย ทช โดยเป็นกลุ่มที่ 1 และ 2 ซึ่งได้รับหน้าที่ในการสำรวจพื้นที่ปกคลุมของอวนตามภารกิจหลัก
ส่วนกลุ่ม 3 สำรวจพื้นที่ด้านทิศเหนือไปตะวันออก และกลุ่มที่ 4 รับไปสำรวจกองลึก

สายน้ำ
23-06-2021, 05:59
จากการลงดำสำรวจพื้นที่อวนปกคลุมพบว่ามีระยะทางเกือบ 300 ม. และช่วงปกคลุมกว้างสุดเกือบ 50 ม. ถือว่างานใหญ่เอาเรือง

จากนั้นได้มีการประชุมแบ่งงานและหน้าที่ความรับผิดชอบ โดยทำการแบ่งพื้นที่อวนตามระดับความลึกตลอดระยะทาง 300 ม. ออกเป็น 6 พื้นที่ โดยกลุ่ม 1 SOS และ กลุ่มที่ 2 (นักวิจัย) รับผิดชอบ 2 พื้นที่ระดับความลึก 18-14 ม.
กลุ่ม 3 รับผิดขอบ 2 พื้นที่ ระดับ 18-22 และ 10-14 ม.
ส่วนกลุ่ม 4 รับ 2 พื้นที่ ระดับ 26-22 และ 8-10 ม.


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_3.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/1b957784-dfa0-4a61-98d8-e9365f9696c3)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_4.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/17628d06-daa3-4d2d-98de-01b0e1656231)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_5.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/8800a672-7e55-48f6-8320-8ba09ec5043e)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_6.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/116ea3fb-2778-4bcc-8413-5998ba392c6d)

สายน้ำ
23-06-2021, 06:01
.
https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_8.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/304b075d-afd7-47a4-b632-9234df3d3ad0)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_14.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/30078b89-a3d5-4697-86be-cf91c9aea18b)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_18.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/9f528472-b654-43d8-a30a-c21faba89f44)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_23.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/40ef7a19-462a-49fe-802e-c1464530291d)

สายน้ำ
23-06-2021, 06:04
.
https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_29.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/e1fae100-41ff-4f26-9c21-5845afa3f8d8)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_31.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/4b9861be-e182-47a9-840f-07d488d6072d)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_49.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/5144c4cd-bd8c-4645-8470-891551f85f93)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_51.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/1a07b589-9dfd-45a2-aba7-75ee22f5883f)

สายน้ำ
23-06-2021, 06:07
จากนั้นก็เริ่มปฏิบัติงานกัน ซึ่งในวันแรกสามารถเก็บกู้อวนได้เพียง 1 ไดฟ ได้งานประมาณ 30% เนื่องจากการประสานงาน จำนวนไดฟเวอร์เพิ่มมา (จากไหนไม่รู้) ทำให้เวลาเลทมากจนเย็นมากไม่สามารถทำงานต่อได้


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_54.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/85245280-0f48-4e8a-a1b7-02db8ec5e0f6)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_55.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/1b517c6d-8176-4227-99b7-dbb93f06fc79)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_56.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/7bf6193c-ebbb-43c7-bf73-3a4df83b4963)



และในระหว่างไดฟเจ้าจุดน้อยขนาดประมาณ 3.5 ม. ก็มาเวียนว่ายอยู่บนหัวพวกเรา (ผมไม่มีหลักฐานใต้น้ำเพราะกล้องไม่ได้เอาลงและเมามันกับการกู้อวน) ซึ่งในเย็นวันเดียวกันน้องก็กลับมาหา วนเล่นอยู่ร่วมๆ 20 นาที เป็นของขวัญให้กับทุกท่านทีอาสามารักษาท้องทะเล ทำให้โลซินยังคงสมกับฉายา "ถิ่นฉลามวาฬ"


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/20210619_181648.jpg?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/33b643e6-e620-43e3-baf5-2ac8b9dd976c)

สายน้ำ
23-06-2021, 06:12
20 มิ.ย. 64 ....

การปฏิบัติการวันนี้ เริ่มแต่เช้า โดยที่ยังคงเป็นการทำงานในพื้นที่ตัวเอง
แต่เนื่องจากกลุ่ม 1 และ 2 เคลียร์อวนในพื้นที่ขอตัวเองได้เรียบร้อยในไดฟ์แรก จึงได้ให้ทีมนักวิจัย เริ่มทำการเก็บข้อมูลเพราะปริมาณงานในส่วนของทีมที่ 3 นั้นเหลือไม่มาก


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_60.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/0d104712-79e3-4a85-89fd-0e89369178c4)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_62.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/1a0f2d17-a05d-4be3-84e7-ff58a9349d9d)


ในไดฟที่ 2 ทีม SOS จึงเข้าไปร่วมเก็บกู้อวนที่เหลือในพื้นที่ของกลุ่มที่ 3 และ 4 ตั้งแต่ระดับความลึก 8-22 ม. จนหมดเกลี้ยง โดยอวนขนาดยักษ์ที่ถูกรวบรวมไม่มีการแบ่งชิ้นที่ความลึก 8-10 ม. จึงต้องนำออกมานอกแนวโดยใช้ลิฟท์แบคขนาด 200 กก. แต่ปรากฏว่าสายที่พันเอาไว้มันดันไปดึงเอาสายปล่อยอากาศมาด้วย มันทำให้แรงยกลดลงเรื่อยๆ ในระหว่างการนำออกมาจากนอกแนวพื้นที่ปะการังสุดท้ายไม่สามารถรั้งเอาไว้ได้ แม้จะใช้เชือกเรือยางผูกไว้ มันจึงกลับลงไปนอนที่พื้นที่ระดับความลึกมากกว่าเดิมที่ 22 ม.
ประกอบกับอวนชุดล่างในพื้นที่ความลึก 22-26 ม. ไม่มีความคืบหน้าของงาน มีเพียงการยิงลิฟแบคกอปแก๊ป ทิ้งไว้เพียงเท่านั้น


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_102.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/33f926d3-73c8-45f6-9f40-c2cce05d0c92)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_103.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/33c6ce52-4d7f-469d-9ad5-f349c0e6e51b)

สายน้ำ
23-06-2021, 06:15
ภาระกิจในไดฟที่ 3 จึงมี 3 อย่าง

1. งานกู้อวนก้อนที่ความลึก 22 ม. จุดนี้ผมรับอาสาไปปฏิบัติงานร่วมกับทหาร จากการที่บรีฟกันอย่างดีจะมี จนท. 3 นาย สุดท้ายกลายเป็นฉายเดี่ยว พี่ทหารท่านเดียวที่มีอยู่กับผมได้ประมาณสิบกว่านาที ปาดคอขอขึ้นซะแล้ว...สุดท้ายลิฟท์แบค 100 กก. ไม่ขยับเลย ต้องรับสภาพถอนตัวโดยทำหมายให้ทหารรับภาระกิจนี้ไปดำเนินการเก็บกู้ต่อด้วยการใช้ลิฟท์แบคขนาด 200 กก. ไปยกแลใช้เรือยางลากออกไปทิ้งให้เป็นบ้านปลานอกแนวปะการัง เนื่องจากมีเศษปะการังตายในนั้นทำให้มีน้ำหนักมาก ที่ระดับความลึก 42 ม. (เห็นว่าเรือยางเกือบล่มเพราะลิฟท์แบคดันแตก)

2. งานเก็บอวนแปลงสุดท้ายที่ความลึก 22-26 ม. โดยให้สมาชิกกลุ่ม 1-3-4 ไปรุมเก็บกู้ และเป็นไปตามคาด 20 นาที อวนฝืนสุดท้ายก็ถูกนำขึ้นมาจากแนวปะการังเป็นที่เรียบร้อย

3. งานฟื้นฟูคืนสภาพปะการังที่หัก?กลุ่มนักวิจัยแยกไปทำการยึดเศษปะการังเข้ากับแนวปะการังเดิมให้มากที่สุดจำนวเท่าไหร่คงต้องติดตามจากผลการดำเนินการอย่างเป็นทางการอีกครั้ง


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_99.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/4c20953e-4533-4190-a306-366c4e37ffff)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_100.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/48cda29d-4d6d-45ce-afb7-8e12c2853385)

https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_104.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/e21fe784-6ec9-4de2-928c-8b0aa9ba2b6d)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_106.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/4118e60c-0acf-44d2-aa8e-096a61a5633d)

สายน้ำ
23-06-2021, 06:19
สุดท้าย?ภารกิจเก็บกู้อวน ประมาณ 800 กก. ณ เกาะโลซิน ก็สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี ด้วยความร่วมมือร่วมใจของทุกฝ่าย ถึงแม้ความเสียหายที่เกิดขึ้นจะมีประมาณ 10% (จากข้อสังเกตส่วนตัว) ซึ่งถ้าหากการเก็บกู้อวนเกิดขึ้นช้ากว่านี้ประมาณ 1-4 อาทิตย์ งานนี้จะเพิ่มความยากอีกเท่าตัวทันที เพราะจากการเก็บกู้ พบว่าอวนถูกปะการังเคลือบแล้วประมาณ 1-3 ซม. ซึ่งคาดว่าอวนฝืนนี้น่าจะปกคลุมปะการังมาแล้วร่วมๆ 45 วัน ซึ่งมีสมมติฐานและหลักฐานที่ค่อนข้างสอดคล้องกัน ทั้งนี้ข้อมูลที่ทราบจากหน้างาน น่าจะเป็นเรือประมงท้องถิ่นขนาดกลางจากนราธิวาส มาล้อมหาปลาโฉมงามโดยเฉพาะ


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_119.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/2ec7c854-7fe7-489b-ba24-c6f7e4169e6f)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_111.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/566c5c0c-10b7-4408-bcf3-0aaf7fa6f9fb)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_115.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/4e3e1dde-47d1-4c9d-90c2-f13d57e39ab0)


https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_121.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/0c85504d-cc8c-4b03-b6b2-320a72d34b1b)

สายน้ำ
23-06-2021, 06:21
https://hosting.photobucket.com/images/aa455/saveoursea/5D_124.JPG?width=960&height=720&fit=bounds (https://app.photobucket.com/u/saveoursea/a/7cfdf44c-66a0-4a8a-bc71-d0f8debf0682/p/c9053dd9-0bcb-4e6d-8e0d-b0408f27b662)



ขอขอบคุณ

Save Our Sea สำหรับโอกาสและประสบการณ์งานด้านการอนุรักษ์ ทั้งพี่น้อย Nangnoy Yossundara และพี่จ่อม Jom Yossundara

ฐานทัพเรือสงขลา ทัพเรือภาคที่๒

กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

PTTEP

Issara Liveaboard

ที่ให้โอกาสได้มาเป็นส่วนเล็กๆที่ทำให้ธรรมชาติกลับมาคงความงามดังเดิมและเล็งเห็นความสำคัญของวิกฤตของโลซินในครั้งนี้

จากบทเรียนจากวิกฤตในครั้งนี้ น่าจะเป็นตัวอย่างการทำงานร่วมกันของหลายภาคส่วน ด้วยความรวดเร็ว จะสามารถลดความรุนแรง ความเสียหายของทรัพยากรได้เป็นอย่างดี รวมถึงการที่มีนักท่องเที่ยวช่วยสอดส่องดูแลทรัพยากรจะเป็นหนทางที่ช่วยให้ทรัพยากรเรายังคงปลอดภัยจากภัยคุกคามได้ ลำพังกำลัง จนท. ภาครัฐ คงไม่เพียงพอที่จะดูแลทรัพยากรทั้งหมด ซึ่งงานนี้ถ้าสามารถนำผู้กระทำผิดมาลงโทษเพื่อเป็นแบบอย่างของการกระทำความผิดได้ด้วยแล้ว น่าจะช่วยลดจำนวนผู้ที่คิดจะกระทำผิดลงได้บ้างไม่มากก็น้อย

สุดท้าย ข้อสั่งการของท่าน รมต. ขอให้อาสาที่เข้าร่วมกิจกรรมเป็นระดับ Dive master / Instructor นั้น ไม่ได้แปรผันตรงกับความปลอดภัย ความสามารถ และประสิทธิภาพในการทำงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง จิตสำนึกในการอนุรักษ์อย่างแท้จริง

เสียดายโอกาสแทนสมาชิก SOS หลายคน ที่อยากจะมาช่วยใจจะขาด รวมถึงกลุ่มดำน้ำสมิหลาหรือจิตอาสาอีกหลายๆ ท่าน ที่ถูกตัดสิทธิ์เพียงเพราะติดเงื่อนไขคำว่า ครูและDM เพราะจากประสบการณ์ที่ผมพบเจอมา คนถือบัตร ADV. Open water Diver บางคนมีประสบการณ์ ทักษะ และจิตสาธารณะของการอนุรักษ์ มากกว่าบางคนที่เรียกตัวเองว่า ครู หรือ DM เสียอีก

โอกาสที่จะได้ไปปฏิบัติภารกิจแบบนี้ไม่ได้มีหยิบยื่นให้กับทุกคน อย่าเสียใจไปครับ เพราะทุกคนสามารถหยิบยื่นโอกาสการอนุรักษ์ให้กับตัวเองได้ หากพบขยะ อวน หรือการกระทำผิดกฏหมาย ก็สามารถช่วยเหลือทรัพยากรได้ด้วยการบอกกล่าว ประกาศ หรือลงมือตัด เก็บด้วยตัวท่านเองก็เป็นอีกหนทางหนึ่ง เพียเท่านี้คุณก็มีโอกาสช่วยรักษาทรัพยากรเอาไว้ได้แล้ว แต่ถ้ายังไม่รู้ว่าเค้าทำกันยังไง ลองมาร่วมกิจกรรมกับ @saveoursea ดูสักครั้งครับ