แนะนำเรื่องดำน้ำ ตอนที่ 3 “เอาละซี บัดดี้หายไปไหน"

[สายน้ำ]

กระทู้เดิมได้โพสต์ไว้ใน Webboard 1 เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม 2546


แนะนำเรื่องดำน้ำ ตอนที่ 3 “เอาละซี บัดดี้หายไปไหน"

ใกล้จะถึงวันหยุดยาวช่วงสงกรานต์แล้ว สมาชิกหลายๆท่านคงจะเตรียมตัวออกทริปไปดำน้ำ และพอดีคุณโป๋นำเรื่องในกระทู้ 172 มาลง ปัญหาเดียวกันเป๊ะ ผมจึงอยากนำเรื่องนี้มาเสนอให้รับทราบก่อนที่จะออกทริปกัน

จับความมาจากนิตยสาร SCUBADIVING Magazine ฉบับประจำเดือน Jan / Feb 2003 ลองอ่านดูนะครับ

[สายน้ำ]

พูดถึงคำว่า “บัดดี้” (Buddy) นักดำน้ำทุกคนจะเริ่มได้ยินคำนี้ในครั้งแรกที่ลงสระน้ำ และครูผู้สอนก็จะแนะนำและมอบหมายให้เพื่อนที่เรียนดำน้ำในกลุ่มเดียวกันคนหนึ่งมาเป็นบัดดี้ของเรา และจะย้ำว่าบัดดี้จะต้องช่วยดูแลกันและกันทั้งบนบกและในน้ำ

แต่ไม่ได้หมายความว่าให้เอากลับบ้านไปด้วยนะครับ บัดดี้แบบเก็บกลับบ้านได้นั้นเค้าเรียกว่า บัดดี้ส่วนตัวคือ มีบัดดี้เป็นของตัวเอง หรือจะเป็นบัดดี้ถาวรหรือบัดดี้ตลอดกาลอย่างของผมก็ได้

[สายน้ำ]

บัดดี้จะมีความสำคัญสำหรับการดำน้ำมาก แต่ต้องนับว่าเป็นอันดับสองรองจากทักษะความสามารถของตัวเอง ต่อให้บัดดี้เก่งแค่ไหน ถ้าเราช่วยเหลือตัวเองไม่ได้เอาเลย หวังแต่จะพึ่งบัดดี้ท่าเดียว อันตรายก็ยังอาจจะเกิดขึ้นได้

บัดดี้จะต้องคอยดูแลความปลอดภัยให้กัน คอยช่วยเหลือกันตลอด ตั้งแต่แต่งตัว ตรวจเช็คเครื่องมือก่อนลงน้ำ ลงดำน้ำพร้อมกัน ดำน้ำคู่กัน และต้องขึ้นพร้อมกัน ดังนั้น ตามหลักของการดำน้ำแล้ว บัดดี้จะต้องอยู่ด้วยกันตลอดเวลา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเวลาดำน้ำ

ส่วนการจะใช้คำว่าบัดดี้หาย (lose) จะรู้สึกไม่ค่อยดี เหมือนจะไม่เจอกันอีก น่าจะใช้คำว่าหลง (miss) จะรู้สึกดีกว่าครับ โดยเฉพาะตัวผม เป็นนักพลัดหลงกับบัดดี้แบบมืออาชีพเลย (Professional Buddy Missing Diver) มีประสบการณ์พลัดหลงนับครั้งไม่ถ้วน

[สายน้ำ]

สาเหตุของการพลัดหลงกับบัดดี้มีมากมายหลายอย่าง เช่น

+ น้ำขุ่น Visibility ต่ำมาก

+ บัดดี้ตีฟินเร็วแบบติดเทอร์โบ ตามจนหอบแล้วก็ยังตามไม่ทัน

+ แสงสว่างน้อย อย่างตอนดำ Night Dive มองไปก็เห็นแต่แสงไฟฉาย ไม่รู้ใครเป็นใคร หลงดีกว่า

+ มองเป้าหมายคนละอย่าง บัดดี้ชอบดูอะไรที่เล็กๆอย่างพวกหนูดี แต่เราชอบมองหาแต่ฉลามวาฬ กับ Manta Ray มันก็ไปกันคนละทางน่ะซีครับ

+ ถือกล้องคนละตัวต่างคนต่างถ่าย พอเงยหน้าขึ้นมา ไหงมีแต่เราอยู่คนเดียว

+ คนนึงมีกล้องแต่บัดดี้ไม่มีเลยขี้เกียจรอ ว่ายนำไปก่อนคิดว่าเราจะตาม แต่เราดันไม่ตามเสียนี่

และสาเหตุอื่นๆอีกบานพะเรอครับ ไม่ต้องไปสนใจ เอาเป็นว่า ถ้าหลงกันแล้ว ทั้งเราและบัดดี้ ควรจะปฏิบัติตัวอย่างไร

อยากรู้ก็ตามมาเลยครับ หรือไม่อยากรู้แต่อยากลองเช็คดูซิว่าเรียนมาเหมือนกันหรือเปล่า ก็ตามมาอ่านได้ครับ

[สายน้ำ]

ตอนแรกก็ว่ายตามกันมาอยู่ดีๆ หันมาอีกที ไหงมีแต่เราอยู่เพียงคนเดียว วิเวกวิเหวโหว๋ชอบกล เอาไงดีหนอ อ้อ..นึกขึ้นมาได้แล้ว เราต้องไม่ตกใจ Stop, Think แล้วก็ Action ตามที่ครูสอนไง แล้วเริ่มทำตามขั้นตอนที่เรียนมา คือ


ขั้นตอนที่ 1 ..... หยุดอยู่กับที่ มองไปรอบๆตัว พร้อมกับพยายามฟังเสียงไปด้วย สักประมาณ 1 นาที เผื่อบัดดี้จะว่ายกลับมาตามหาเรา แต่ถ้ามีไฟฉาย ให้ถือส่องออกไปด้านหน้า พร้อมกับหมุนตัวมองไปรอบๆ เราอาจจะมองเห็นแสงไฟฉายของบัดดี้ หรือบัดดี้อาจจะมองเห็นแสงไฟของเราก็ได้

แต่ถ้าเป็นนักดำน้ำที่มีประสบการณ์พอสมควรแล้ว หลังจากรออยู่ 1 นาที อาจจะเคลื่อนที่ว่ายกลับไปยังจุดที่เราเห็นบัดดี้เป็นครั้งสุดท้ายก่อนที่จะพลัดหลงกัน แต่ไม่แนะนำให้พวกมือใหม่ไร้ประสบการณ์ทำแบบนี้นะครับ


ขั้นตอนที่ 2 ..... ยังไม่สำเร็จ รอมา 1 นาทีแล้วยังมองไม่เห็นใครเลยหรือลองวนกลับไปก็แล้ว ไม่พบบัดดี้เช่นเดียวกัน ก็ค่อยๆลอยตัวขึ้นสูงจากพื้นสัก 2-3 ฟุต พร้อมกับตาดู หูฟังไปรอบๆตัวสักรอบหรือสองรอบ ยังไม่เห็นใครอีก และค่อยๆลอยขึ้นอีก 2-3 ฟุตพร้อมหมุนไปรอบๆอีกครั้ง คราวนี้ถ้ายังไม่เห็นใครอีก ก็ไปสู่ขั้นตอนที่ 3 เลยครับ


ขั้นตอนที่ 3 ..... เริ่มขึ้นสู่ผิวน้ำตามตำราได้เลยครับ คือ

+ แหงนหน้ามองขึ้นด้านบน

+ มือซ้ายจับ BC Inflator ชูขึ้นเพื่อปล่อยลมออกจาก BC เป็นระยะๆ

+ ชูมือขวาขึ้นเหนือศีรษะพร้อมกับหมุนตัวช้าๆไปรอบๆ

+ หายใจเข้า-ออกให้สม่ำเสมอ ลึกๆยาวๆ ห้ามกลั้นหายใจเด็ดขาด

+ เมื่อถึงผิวน้ำให้กดปุ่ม Inflator เพื่อให้ลมเข้า BC โดยเร็วและมองไปรอบๆตัวอีกครั้งเพื่อหาบัดดี้

+ หากยังไม่เจอกันอีก ก็ต้องแจ้งคนบนเรือทราบทันที และว่ายกลับเข้าหาเรือ

[สายน้ำ]

เห็นมั๊ยครับ ก็ไม่ยากอีกเหมือนเดิม ไม่ว่าจะเผชิญกับสถานการณ์ใด ตั้งสติให้ดีไว้ก่อน อย่าตื่นตกใจเท่านั้นเอง ถึงแม้จะหลงอยู่คนเดียวก็ไม่เห็นจะมีอะไรน่ากลัวเลย ปัญหาทุกอย่างแก้ไขได้ครับถ้าเราไม่ขาดสติ

ยัง...ยังไม่จบครับ ตามมาอ่านต่อ ถึงตอนสนุกตื่นเต้นแล้วครับ


ทีนี้ลองมาอ่านกันต่อไปนะครับ เหมือนตอนเรียนหนังสือเลย ผมมี Case Study ที่ถ่ายทอดมาจากนิตยสารเล่มเดียวกัน ซึ่งเล่าโดยนาย Michael Ange ในคอลัมน์ Lesson For Life ความว่า


ระบบบัดดี้ หรือ Buddy System นั้น จะมีประสิทธิภาพที่จะใช้รับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉินได้เป็นอย่างดีที่สุดก็ต่อเมื่อเราใช้มันอย่างถูกต้อง ไม่ใช่ใช้บัดดี้เพื่อความอุ่นใจให้เป็นที่พึ่ง เพื่อพาเราลงดำน้ำในจุดดำน้ำที่ต้องใช้นักดำน้ำที่มีประสบการณ์การดำน้ำมากพอสมควร ทั้งๆที่รู้ว่าตัวเรา ความสามารถและประสบการณ์ยังไม่ถึง ซึ่งถ้าเป็นแบบนี้ มักจะจบลงด้วยเรื่องร้ายๆเสมอ อย่าง
เรื่องของ Kim ที่จะเล่าต่อไปครับ

[สายน้ำ]

Kim เป็นนักดำน้ำที่เพิ่งผ่านการเรียนในระดับ Openwater และ Advanced Openwater โดยผ่านการดำน้ำมาเพียง 12 ไดฟ์ และได้เข้าร่วมทริปดำน้ำลึกประเภทดำเรือจมที่บริเวณนอกชายฝั่งของ North Carolina

เธอจะรู้สึกไม่ค่อยสบายใจนักที่ได้รับทราบเกี่ยวกับสภาพของจุดดำน้ำที่ค่อนข้างจะลำบากเอาเรื่อง และยังเรื่องของการพบฉลามเสือในบริเวณนั้นด้วย แต่เพื่อความสบายใจของเธอ Divemaster ได้จัดให้เธอลงน้ำคู่กับบัดดี้ที่มีประสบการณ์มากกว่าเธอและผ่านการฝึกระดับ Rescue Diver มาแล้ว นอกจากนี้เขายังรับปากว่าจะดูแลเธอเป็นอย่างดีอีกด้วย

จุดที่จะลงดำน้ำเป็นซากเรือที่จมอยู่ในน้ำลึกประมาณ 80 ฟุต ซึ่งเป็นที่นิยมของนักดำน้ำบริเวณนี้ สภาพของทะเลมีคลื่นประมาณ 2 – 3 ฟุต มีกระแสน้ำไหลพอประมาณและระยะการมองเห็น (Visibility) ราวๆ 50 ฟุต

เมื่อเรือเกี่ยวสมอเข้ากับซากเรือเรียบร้อยก็เริ่มปล่อยนักดำน้ำทะยอยลงน้ำเวลาประมาณ 9.00 น. แต่เมื่อลงไปอยู่ใต้ผิวน้ำ visibility ก็ลดต่ำลงเรื่อยๆ จนเมื่อใกล้พื้นทรายจะมองเห็นได้ในระยะเพียง 15 ฟุตเท่านั้น แต่ Kim กับบัดดี้ก็เริ่มเคลื่อนตัวเข้าไปหาซากเรือ

[สายน้ำ]

ระหว่างที่กำลังดำอยู่ใกล้ๆพื้น ที่น้ำขุ่นค่อนข้างมากนั้น ฉลามขนาดใหญ่ 2 ตัวก็ปรากฎกายขึ้น Kim ตกตะลึงเมื่อหันไปเห็นเข้า ขณะที่บัดดี้ของเธอยังคงว่ายต่อไปตามแนวยาวของซากเรือ เมื่อหายตกตะลึง เธอพบว่าตัวเองอยู่เพียงลำพังคนเดียวที่ความลึก 80 ฟุตกับฉลามตัวใหญ่ๆ 2 ตัว ในน้ำที่ขุ่นจัด

จากสถานการณ์ที่น่าตกใจหลายๆอย่างที่โถมเข้ามาหา Kim ในเวลาเดียวกัน ทำให้เธอเกิดอาการ panic ขึ้นทันที รู้สึกเครียดมากขึ้น เธอเริ่มหายใจเร็วขึ้นๆเรื่อยๆ

ในห้วงของความคิดของเธอแว่บหนึ่ง เธอนึกขึ้นได้ว่าเธอต้องพยายามควบคุมสติและควบคุมการหายใจให้ช้าลง แต่ความตื่นเต้น ความกลัว บวกความเครียดทำให้เธอไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ เธอพุ่งขึ้นสู่ผิวน้ำในทันที ท่ามกลางคลื่นและกระแสน้ำที่ยังไหลอยู่ และยังห่างจากเรือถึง 100 ฟุต

ลูกเรือมองเห็น Kim ทะลึ่งขึ้นสู่ผิวน้ำ และกำลังไหลไปตามกระแสน้ำ เธอกระชากหน้ากากและ Reg. ออกจากปากและเริ่มตะโกนขอตวามช่วยเหลือ แต่เธอเริ่มสำลักน้ำจากคลื่นที่ซัดเข้าใส่หน้า มันยิ่งทำให้สภาพของเธอเลวร้ายลงไปอีก เรียกได้ว่าตอนนี้เธออยู่ในอาการ panic แบบสุดขั้วเลยทีเดียว

[สายน้ำ]

ลูกเรือก็ไวปานกามนิตหนุ่ม เขาผูกทุ่นเข้ากับสายสมอ เพื่อเอาไว้ให้นักดำน้ำคนอื่นๆที่จะขึ้นมาเกาะ และตัดเชือกสมอทิ้งเพื่อปล่อยเรือให้ลอยออกไปทันที กัปตันเร่งความเร็วให้เรือวิ่งไปตามกระแสน้ำไปยังจุดที่ Kim ลอยตัวอยู่

เมื่อใกล้ตัว Kim แล้ว ... Divemaster พุ่งลงน้ำว่ายเข้าไปคว้าและพยุงเธอจากทางด้านหลัง กัปตันจับเชือกบนเรือโยนเข้าไปให้ Divemaster จับไว้ และช่วยกันฉุดลากเข้ามาหาเรือและนำตัว Kim ขึ้นมาบนเรือในที่สุด

Kim อยู่ในสภาพที่มีอาการตระหนกตกใจอย่างมาก และมีอาการหน้ามืด ตาลาย วิงเวียนศีรษะอย่างรุนแรง

กัปตันเกรงว่าอาการของเธอที่เป็นอยู่ในขณะนี้อาจจะมาจากการพุ่งขึ้นจากน้ำด้วยความเร็วเกินกำหนดถึงขีดอันตรายและเป็นไปได้ว่าปอดอาจจะฉีก หรือมาจากการสำลักน้ำทะเลอย่างแรง หรือจากการ panic ก็ได้

เขาตัดสินใจจับเธอนอนราบลงกับพื้นเรือและให้อ๊อกซิเจนแก่เธอทันที สักพักเธอเริ่มหายใจช้าลงจนอยู่ในระดับปกติ อาการแปลกๆที่เธอเป็นอยู่ค่อยๆหายไป ต้องนับว่าเธอโชคดีมากที่ไม่ได้รับอันตรายหรือรับบาดเจ็บใดๆจากการขึ้นสู่ผิวน้ำอย่างรวดเร็ว

[สายน้ำ]

เราลองมาฟังผู้เขียนเค้าวิเคราะห์เรื่องที่เกิดขึ้นดูนะครับ :


Kim ดูเหมือนจะมีบัดดี้ไว้เพื่อเป็นเพียงเครื่องมือเสริมในการดำน้ำเท่านั้น

และก่อนออกดำน้ำ เธอมีความกังวลใจในเรื่องของสภาพของทะเลและเรื่องฉลามอยู่แล้ว โดยได้เล่าในภายหลังว่า ที่จริงแล้วเธอเปลี่ยนใจที่จะไม่ออกไปดำน้ำด้วยตั้งแต่ก่อนเรือจะออกจากท่าแล้ว แต่ตัดสินใจไปด้วยเพราะได้รับคำรับรองว่าจะจัดให้เธอได้ดำกับบัดดี้ที่มีประสบการณ์มากกว่าเพื่อคอยดูแลเธอ

ซึ่งผลที่ออกมาคือ เธอผิดที่คิดเช่นนั้น

เมื่อหลงกับบัดดี้ Kim ลืมที่จะออกตามหา หรืออยู่รอบัดดี้เป็นเวลา 1 นาทีตามที่ได้รับการฝึกไว้ ซึ่งถ้า Kim ปฏิบัติตามกฎ บัดดี้ของเธอจะต้องหาเธอพบแน่ๆเมื่อเขาวนกลับมายังจุดเดิมที่ได้พบฉลาม 2 ตัว ซึ่งใช้เวลาเพียงไม่กี่วินาทีหลังจากที่เขารู้ว่า Kim ได้หายไป

และความผิดพลาดอย่างสุดท้ายของ Kim ก็คือ การถอดทั้งหน้ากากและ เอา Reg. ออกจากปาก หลังจากขึ้นสู่ผิวน้ำแล้ว

[สายน้ำ]

สิ่งที่ควรรับรู้และจดจำ :


1) การฝึกสอนที่ดี จะต้องสอนทักษะที่จำเป็น เพื่อสร้างความมั่นใจให้เรา ให้สามารถนำทักษะเหล่านั้นมาช่วยเหลือตัวเองได้ในภาวะฉุกเฉิน ซึ่งแน่นอนว่า ทักษะเหล่านั้นมีความสำคัญมากกว่าสิ่งที่บัดดี้จะทำให้เราเสียอีก

2) ในการดำน้ำทุกๆครั้ง เราควรจะเตรียมตัวเตรียมใจไว้ให้พร้อมรับกับสถานการณ์ฉุกเฉิน อย่างเช่นการพลัดหลงกับบัดดี้ ไว้ด้วย

3) หากการดำน้ำในครั้งไหน ที่เรารู้สึกไม่พร้อมทั้งกายและใจ ให้เว้นเสีย อย่าฝืนลงเด็ดขาด

4) ตอนอยู่บนผิวน้ำ ควรปรับการลอยตัวให้เป็นบวก และต้องมี Reg. หรือ Snorkel อยู่ในปาก และหน้ากากสวมอยู่บนใบหน้าตลอดเวลา เพื่อป้องกันไม่ให้สำลักน้ำ และอย่าลืมนะครับ ได้เคยย้ำไว้ในตอนที่ 1 แล้วว่าหน้ากากต้องให้อยู่ติดหน้าตลอดเวลา จนกว่าจะขึ้นไปอยู่บนเรือเรียบร้อยแล้ว

[สายน้ำ]

ตอนนี้ยาวพอสมควร แต่มีประโยชน์มากนะครับ ถ้าอ่านแล้วจดจำไว้ใช้ในยามจำเป็นได้ นักดำน้ำบางคนอาจจะต้องใช้บ่อยๆกว่าคนอื่น เพราะหลงกับบัดดี้จนเป็นเรื่องธรรมชาติ อย่างเช่นผมเป็นต้น

ส่วนรูปที่ลงเกือบทั้งหมดเป็นรูปที่ถ่ายเองจากทริปต่างๆด้วยกล้อง 35 mm. Sea & Sea MMII-EX ที่ปลดเกษียณไปแล้ว ชัดบ้างไม่ชัดบ้างให้เข้ากับบรรยากาศของเรื่อง ซึ่งจริงๆก็ไม่เกี่ยวกับเรื่องที่เล่าเลย แต่เพื่อลดความเครียดจากการอ่านแต่เนื้อหาอย่างเดียว จึงต้องลงรูปไปด้วย

ส่วนเป็นรูปใคร สมาชิกคนไหน จากทริปไหน ขอให้เดากันเอาเองนะครับ แล้วผมจะพยายามจัดเวลาหาเรื่องที่อ่านง่ายๆ สนุกและตื่นเต้นแบบนี้มานำเสนออีก คอยติดตามอ่านก็แล้วกันครับ