[สายน้ำ]

ขอบคุณข่าวจาก GREENPEACE


สรุปสถานการณ์สภาพภูมิอากาศ "เรากำลังมาถึงจุดวิกฤต"

น้ำท่วมรุนแรง คลื่นความร้อน พายุไซโคลน ไฟป่า และปรากฎการณ์ Polar Vortex ในครึ่งปีแรกของปี 2564 นอกจากสถานการณ์โรคระบาดที่ย่ำแย่ สภาพอากาศที่รุนแรงสุดขั้วซึ่งเป็นผลจากวิกฤตสภาพภูมิอากาศก็ทวีความรุนแรงยิ่งกว่าปีก่อนๆที่ผ่านมา สภาพอากาศที่รุนแรงแบบนี้เกิดคำถามว่าแล้วเรากำลังเดินไปสู่จุดไหนของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ตอนนี้สภาพภูมิอากาศวิกฤตแค่ไหน?

ครึ่งปีที่ผ่านมาเราเผชิญกับภัยธรรมชาติจากวิกฤตสภาพภูมิอากาศแบบไหนบ้าง?


โพลาร์ วอร์เท็กซ์ (Polar Vortex)

ในปีนี้ภูมิภาคเอเชียตะวันออกต้องเผชิญกับโพลาร์ วอร์เท็กซ์ทำให้อากาศหนาวทุบสถิติ อุณหภูมิในกรุงโซลประเทศเกาหลีใต้ลดลงต่ำที่สุดในรอบ 35 ปี โดยสภาพอากาศตลอดทั้งคืนอยู่ที่ -18.6องศาเซลเซียส เป็นตัวเลขต่ำที่สุดนับตั้งแต่วันที่ 5 มกราคม พ.ศ.2529 ในขณะที่จีนก็ต้องเผชิญกับอากาศหนาวเย็นเช่นกัน ซึ่งอุณหภูมิในกรุงปักกิ่งลดลงแตะ -19 องศาเซลเซียส เป็นอุณหภูมิที่ต่ำที่สุดในรอบ 50 ปี นอกจากนี้ที่ญี่ปุ่นได้บันทึกสถิติความหนาของชั้นหิมะใหม่ หิมะที่ตกหนักนี้ทำให้มีผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตอย่างน้อย 13 ราย และมียานพาหนะกว่า 1,200 คัน ถูกฝังอยู่ใต้หิมะ สิ่งที่เกิดขึ้น นักวิทยาศาสตร์ได้ระบุว่าอุณหภูมิที่สูงขึ้นในขั้วโลกเหนือเป็นสาเหตุให้เกิดความหนาวจัดในภูมิภาคเอเชียตะวันออก ส่วนหนึ่งเกิดจากปรากฎการณ์ Polar Vortex เคลื่อนตัวมาทางใต้


อุณหภูมิในกรุงโซลประเทศเกาหลีใต้ลดลงต่ำที่สุดในรอบ 35 ปี โดยสภาพอากาศตลอดทั้งคืนอยู่ที่ -18.6องศาเซลเซียส เป็นตัวเลขต่ำที่สุดนับตั้งแต่วันที่ 5 มกราคม พ.ศ.2529

นอกจากคลื่นความหนาวที่ภูมิภาคเอเชียตะวันออก อย่างเกาหลีใต้ จีน และญี่ปุ่นกำลังเผชิญอยู่ สเปนก็เป็นอีกประเทศที่ต้องเจอกับอากาศหนาวที่สุดรวมทั้งหิมะตกหนักเป็นสถิติใหม่ เมื่อวันที่ 8 มกราคมที่ผ่านมา สเปนได้รับผลกระทบจากพายุหิมะ Filomena เกิดคลื่นความหนาวและหิมะตกหนัก ทั้งนี้คลื่นความหนาวส่งผลกระทบกับเมืองอีกหลายเมืองในสเปนโดยเฉพาะกรุงมาดริดที่อุณหภูมิลดต่ำลงเหลือ -12 องศาเซลเซียส เป็นปรากฎการณ์ที่ไม่เคยเกิดขึ้นตั้งแต่ปี ค.ศ.1907


คลื่นความร้อนในรัสเซีย

แม้ว่าจะเป็นประเทศที่ขึ้นชื่อว่า "หนาวมาก" ประเทศหนึ่งของโลก แต่เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา (2564)รัสเซียกลับต้องเจอคลื่นความร้อน โดยกรุงมอสโกมีอุณหภูมิสูงถึง 31.9 องศาเซลเซียส และพุ่งแตะ 33.6 องศาเซลเซียสในช่วงบ่าย ครั้งล่าสุดที่อุณหภูมิรัสเซียสูงขนาดนี้ต้องย้อนไปปีพ.ศ. 2460 หรือเกือบร้อยปีที่แล้ว ส่วนอุณหภูมิในเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กวันที่ 21 มิถุนายน พุ่งแตะ 34.3 องศาเซลเซียส แซงหน้าเมืองทางใต้อย่างเอเธนส์ โรม มาดริด สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นเครื่องยืนยันข้อสรุปของรายงาน Roshydromet Assesment (ในปี 2559) ที่ว่าอุณหภูมิของรัสเซียจะสูงขึ้นอย่างรุนแรง นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าในศตวรรษที่ 21 รัสเซียจะอยู่ในเขตที่อุณหภูมิจะสูงกว่าอุณหภูมิเฉลี่ยของโลก


เหตุการณ์ฝนตกหนัก น้ำท่วมรุนแรง

ครึ่งปีที่ผ่านมา หลายภูมิภาคเจอกับภัยพิบัติฝนตกหนักและน้ำท่วมรุนแรง ตั้งแต่เหตุน้ำท่วมในออสเตรเลีย เบลเยียม เยอรมนี ลักแซมเบิร์ก อินเดีย จีน และในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งอินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ เป็นเรื่องน่าเศร้าเพราะในเหตุการณ์แต่ละครั้งเราต่างสูญเสียผู้คนไปหลายชีวิต หรือแม้กระทั่งในไทยที่จังหวัดชุมพร ก็ได้รับผลกระทบจากเหตุฝนตกหนักน้ำท่วมเช่นกัน ผลกระทบจากพายุโซนร้อน เจิมปากา พัดถล่มตำบลพะโต๊ะ จังหวัดชุมพร ฝนที่ตกหนักและน้ำป่าไหลหลาก ชุมชนต้องอพยพหนีออกจากพื้นที่ สร้างความเสียหายต่อบ้านเรือน ทรัพย์สินและสวนผลไม้ของชุมชน


เหตุการณ์น้ำท่วมหนักในทางตอนใต้ของกาลิมันตัน ? Putra / Greenpeace


เราอยู่ในจุดวิกฤต นี่คือภาวะฉุกเฉินสภาพภูมิอากาศ

จากข้อมูลขององค์กรพิทักษ์สิ่งแวดล้อมแห่งสพหรัฐอเมริกา (US EPA) ระบุถึงผลการวิจัยด้านวิทยาศาสตร์ รายงานว่าเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วเช่น คลื่นความร้อน หรือพายุลูกใหญ่ มีโอกาสที่จะเกิดขึ้นบ่อยและรุนแรงกว่าเดิม เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เกิดจากกิจกรรมของมนุษย์ และสภาพภูมิอากาศที่แปรปรวนในระยะยาวจะส่งผลกระทบทั้งทางตรงและทางอ้อม กลายเป็นภัยต่อชุมชนเช่นอาจทำให้มนุษย์มีโอกาสป่วยและเสียชีวิตมากขึ้น หรือทำให้ผลผลิตทางการเกษตรเสียหายจำนวนมาก

ในรายงานจากกรีนพีซ เอเชียตะวันออก ได้วิเคราะห์ถึงความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศที่เกิดจากระดับอุณหภูมิที่สูงขึ้นสุดขั้วและปรากฎการณ์ฝนตกหนักในเขตปริมณฑลรอบกรุงปักกิ่ง ได้แก่ เซี่ยงไฮ้ และกวางโจว-เซินเจิ้น พบว่าเมืองที่มีความหนาแน่นสูงจะมีความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศสูงขึ้นตาม ขณะที่เขตชานเมืองที่มีชุมชนคนเมืองอาศัยอยู่จะมีระดับความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว รายงานระบุว่ากรุงปักกิ่งกำลังประสบภาวะอุณหภูมิเฉลี่ยสูงขึ้นเฉียบพลัน โดยเพิ่มขึ้นเฉลี่ยที่ระดับ 0.32 องศาเซลเซียสทุกๆ 10 ปี ส่วนเซี่ยงไฮ้เผชิญกับคลื่นความร้อนบ่อยครั้ง ผลลัพธ์จากรายงานแสดงให้เห็นว่าเมืองกวางโจว-เซินเจิ้น เผชิญกับคลื่นความร้อนตั้งแต่ปี 2504 ทั้งหมด 98 ครั้ง โดยตั้งแต่ปี 2541 จนถึงปัจจุบันเกิดขึ้น 73 ครั้ง


ภาพประชาชนพักผ่อนอยู่ใกล้กับจตุรัสเทียนอันเหมิน ในปี 2548 จีนเผชิญกับคลื่นความร้อนทำให้อุณหภูมิสูงถึง 42 องศาเซลเซียส ? Greenpeace / Natalie Behring


รู้จัก 'คำประกาศภาวะฉุกเฉินสภาพภูมิอากาศ'

คำประกาศภาวะฉุกเฉินสภาพภูมิอากาศ ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Bio Science และลงนามโดยนักวิทยาศาสตร์ 11,258 คน จาก 153 ประเทศ คือเสียงเตือนที่ต้องรับฟัง แนวร่วมนักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกประกาศพร้อมที่จะทำงานข้างเคียงกับผู้กำหนดนโยบายของรัฐบาลต่างๆ ในการเปลี่ยนผ่านที่เป็นธรรม (just transition)ไปสู่อนาคตที่ยั่งยืนและเคารพความแตกต่างหลากหลาย คำประกาศภาวะฉุกเฉินสภาพภูมิอากาศนี่เองที่เป็นเหมือนเข็มทิศนำทางให้ภาครัฐ เอกชนและภาคสาธารณะเข้าใจสถานการณ์ความร้ายแรงของวิกฤตและให้ความสำคัญในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ

ปัจจุบัน หลายประเทศได้ประกาศให้คำมั่นสัญญาที่จะลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เพื่อชะลอไม่ให้สภาพภูมิอากาศที่วิกฤตอยู่แล้ว เลวร้ายยิ่งกว่าเดิม อย่างไรก็ดีเรายังไม่เห็นถึงความจริงจังต่อประเด็นนี้มากพอ ไม่ต้องมองไปถึงประเทศที่อยู่ไกลออกไปเพราะเพียงแค่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้แล้วเราก็ยังไม่เห็นความเคลื่อนไหวหรือแรงผลักดันในการแก้ไขปัญหานี้อย่างเป็นรูปธรรมเลย


การรณรงค์เพื่อสภาพภูมิอากาศของกลุ่มเยาวชนและกลุ่มคนทั่วไปในไทย เกิดขึ้นเมื่อปี 2562 เพื่อเรียกร้องให้รัฐลงมือแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ? Biel Calderon / Greenpeace

ก่อนหน้านี้โลกของเราร้อนขึ้น 1 องศาเซลเซียสเมื่อเทียบกับระดับก่อนยุคอุตสาหกรรม ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและปัจจุบันโลกของเราก็เผชิญกับเหตุการณ์สภาพภูมิอากาศสุดขั้ว ที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ และทุกอย่างอาจวิกฤตไปกว่านี้หากเราไม่สามารถรักษาอุณหภูมิโลกไว้ไม่ให้เกิน 1.5 องศาเซลเซียส

พายุหมุนเขตร้อนที่มีกำลังแรงมากขึ้นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นสัญญาณเตือนที่เด่นชัดถึงวิกฤตสภาพภูมิอากาศที่เรากำลังเผชิญ สิ่งที่น่ากังวลคือเรากำลังจะเจอปัญหาเรื่อง "ความเป็นธรรมด้านสภาพภูมิอากาศ" มากขึ้น เราจะเห็นว่ากลุ่มคนที่ได้รับผลกระทบจากสภาพอากาศที่แปรปรวนอย่างรุนแรงนี้คือกลุ่มผู้มีรายได้น้อย กลุ่มชายขอบ ซึ่งเป็นกลุ่มที่เข้าถึงทรัพยากรในการเอาตัวรอดจากวิกฤตดังกล่าวได้น้อยกว่ากลุ่มผู้มีรายได้สูงที่เข้าถึงทรัพยากรได้มากกว่า

ทั่วโลกกำลังตื่นตัว คนธรรมดาทั่วไปลุกขึ้นมาเรียกร้องให้รัฐบาลแก้ไขปัญหานี้อย่างจริงจัง เราย้ำเตือนผู้นำประเทศเกี่ยวกับระยะเวลาในการกู้วิกฤตสภาพภูมิอากาศของโลก ซึ่งเราเหลือเวลาเพียงแค่ 10 ปีเท่านั้น

"ภาวะฉุกเฉินสภาพภูมิอากาศ" ไม่ใช่การสร้างความแตกตื่น แต่ทำให้คน "ตื่นรู้" ถึง "วิกฤตทางนิเวศวิทยา" ที่ผู้คนทั้งสังคมต้องเผชิญและหาทางออกร่วมกัน "ภาวะฉุกเฉินด้านสภาพภูมิอากาศ" ไม่เพียงเป็นยุทธศาสตร์ที่พิจารณาแนวโน้มอนาคตในระยะยาวและนโยบายแบบทางการ แต่รวมถึง "การลงมือทำเดี๋ยวนี้" ก่อนที่จะสายเกินไป เพื่อหลีกเลี่ยงหายนะภัยจากการล่มสลายของระบบสภาพภูมิอากาศ


https://www.greenpeace.org/thailand/...mid-year-2021/