สรุปข่าวทะเลและสิ่งแวดล้อม : วันอาทิตย์ที่ 25 กรกฎาคม 2564

[สายน้ำ]

ขอบคุณข่าวจาก BBCThai


ซีแลนเดีย : ทวีปที่ 8 ของโลกที่ใช้เวลา 375 ปี กว่าจะหาจนเจอ ..... ต่อ


ภาพถ่ายทางอวกาศของนิวซีแลนด์ ถ่ายโดยนักบินอวกาศทิม พีค

หากนิวซีแลนด์สามารถพิสูจน์ได้ว่าประเทศเป็นส่วนหนึ่งของทวีปที่ใหญ่กว่า พวกเขาก็อาจสามารถขยายอาณาเขตตัวเองออกไปได้ถึง 6 เท่าตัว

และเมื่อมีเทคโนโลยีภาพถ่ายดาวเทียม ก็สามารถมองเห็นได้ว่าซีแลนเดียเป็นผืนแผ่นดินรูปร่างแปลกที่ขนาดใหญ่เกือบเท่าออสเตรเลีย

"ลองคิดดูแล้วมันเจ๋งดีนะ" มอร์ติเมอร์ กล่าว "ทุกทวีปมีประเทศต่าง ๆ ตั้งอยู่แล้ว แต่บนซีแลนเดียมีแค่ดินแดน 3 แห่งเท่านั้น"

นอกจากนิวซีแลนแล้ว ซีแลนด์เดียยังครอบคลุมเกาะนิวแคลิโดเนียของฝรั่งเศส และเกาะลอร์ด ฮาว ไอส์แลนด์และเกาะบอลส์พีระมิด ของออสเตรเลีย ด้วย

ในอดีต ซีแลนเดีย เป็นส่วนหนึ่งของผืนแผ่นดินใหญ่หรือมหาทวีป (supercontinent) โบราณที่ชื่อ กอนด์วานา (Gondwana) ซึ่งก่อตัวเมื่อราว 550 ล้านปีที่แล้ว และรวมแผ่นดินผืนต่าง ๆ ในซีกโลกใต้เข้าไว้ด้วยกัน

จากนั้นเมื่อ 105 ล้านปีที่แล้ว ทัลลอคบอกว่า "ด้วยกระบวนการที่ตอนนี้เราก็ยังไม่เข้าใจทั้งหมด ซีแลนเดียก็เริ่มถูกดึงแยกอกไป"

โดยทั่วไป เปลือกภาคพื้นทวีปจะหนาราว 40 กิโลเมตร ส่วนเปลือกพื้นมหาสมุทรจะหนาราว 10 กิโลเมตร ส่วนซีแลนเดียถูกดึงและยืดจนเปลือกของภาคพื้นทวีปตอนนี้หนาแค่ 20 กิโลเมตร เมื่อเวลาผ่านไป ในที่สุดทวีปที่บางแห่งนี้ก็จมหายลงไปในมหาสมุทร แต่ก็ไม่ได้ลึกลงไปเท่าระดับของเปลือกพื้นมหาสมุทร

แม้จะบางและจมอยู่ใต้น้ำ นักธรณีวิทยารู้ว่าซีแลนเดียถือเป็นทวีปเพราะหินชนิดต่าง ๆ ที่พบ เปลือกภาคพื้นทวีปมักจะประกอบไปด้วยหินอย่างแกรไนต์ หินชีสต์ และหินปูน ส่วนพื้นมหาสมุทรจะเป็นหินอัคนีอย่างหินบะซอลต์

แต่ก็ยังมีอีกหลายอย่างที่ยังคงลึกลับสำหรับนักธรณีวิทยา ยกตัวอย่างเช่นว่า ทำไมซีแลนเดียถึงยังเกาะตัวเป็นผืนเดียวกันได้ ไม่แตกตัวกลายเป็นทวีปเล็ก ๆ แยกย่อย ทั้ง ๆ ที่พื้นทวีปบางมาก อีกปริศนาหนึ่งก็คือเหตุใดมันถึงจมไปอยู่ใต้น้ำ

ทัลลอคบอกว่า ผู้เชี่ยวชาญแบ่งความคิดเห็นเป็นฝักฝ่าย บ้างมองว่ามันจมน้ำมาตลอดยกเว้นเกาะบางแห่ง บ้างมองว่ากาลครั้งหนึ่ง มันเคยเป็นแผ่นดินที่อยู่พ้นน้ำทั้งผืน

นี่นำไปสู่คำถามต่อไปว่า มีสิ่งมีชีวิตประเภทใดเคยอาศัยอยู่บนทวีปแห่งนี้

มหาทวีปกอนด์วานาซึ่งกว้าง 101 ตร.กม. เคยเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์และพืชหลากชนิด ไม่ว่าจะเป็นสัตว์บกสี่ขาและในเวลาต่อมาของไดโนเสาร์ไททันโนซอรัสด้วย

เพราะฉะนั้น เป็นไปได้ไหมว่าซีแลนเดียจะมีซากของไดโนเสาร์ฝังอยู่


ข้อถกเถียงเรื่องไดโนเสาร์


นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่านกกีวี มีต้นสายพันธุ์เดียวกันกับนกช้างยักษ์ซึ่งเคยอาศัยอยู่บนเกาะมาดากัสการ์จนกระทั่ง 800 ปีที่แล้ว ... ที่มาของภาพ,GETTY IMAGES

ซากฟอสซิลของสัตว์บกหาได้ยากในซีกโลกใต้ แต่ก็มีการพบซากดังกล่าวของสัตว์หลายชนิดในนิวซีแลนด์เมื่อช่วงทศวรรษ 1990 ได้แก่ กระดูกซี่โครงของไดโนเสาร์ซอโรพอด ซึ่งมีหางและคอยาว ไดโนเสาร์ฮิปซิโลโฟดอนซึ่งปากเป็นจะงอยและกินพืชเป็นอาหาร รวมถึงไดโนเสาร์แองคีโลซอรัส

จากนั้นในปี 2006 ก็มีการพบกระดูกเท้าของสัตว์กินเนื้อขนาดใหญ่ที่น่าจะเป็นไดโนเสาร์อัลโลซอรัส ที่หมู่เกาะแชทัม ซึ่งอยู่ห่างจากเกาะใต้ของนิวซีแลนด์ประมาณ 800 กิโลเมตร

สิ่งที่น่าสังเกตคือ ซากฟอสซิลต่าง ๆ ที่ค้นพบล้วนมาจากยุคที่ซีแลนเดียแยกตัวออกจากกอนด์วานาแล้ว

การค้นพบข้อหนึ่งที่ชี้ว่าซีแลนเดียอาจจะเคยอยู่พ้นน้ำมาตลอดคือ นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่านกกีวี สัตว์มีขนที่บินไม่ได้ซึ่งเป็นที่รักของชาวนิวซีแลนด์ มีต้นสายพันธุ์เดียวกันกับนกช้างยักษ์ซึ่งเคยอาศัยอยู่บนเกาะมาดากัสการ์จนกระทั่ง 800 ปีที่แล้ว และก็ทำให้เชื่อว่าสัตว์ทั้งสองชนิดมีต้นสายพันธุ์จากสัตว์ชนิดเดียวกันที่เคยอาศัยอยู่บนมหาทวีปกอนด์วานา

มหาทวีปดังกล่าวใช้เวลา 130 ปี กว่าจะแยกและกระจัดกระจายไปทั่วโลก กลายเป็นทวีปอเมริกาใต้ แอฟริกา มาดากัสการ์ แอนตาร์กติกา ออสเตรเลีย คาบสมุทรอาหรับ อนุทวีปอินเดีย และก็ซีแลนเดีย

นี่จึงชี้ว่าอย่างน้อยที่สุด ก็ต้องมีบางส่วนของซีแลนเดียที่จมอยู่ใต้น้ำตอนนี้เคยอยู่พ้นน้ำมาโดยตลอด

แต่ราว 25 ล้านปีที่แล้ว เชื่อกันว่าทั้งทวีปนี้ รวมถึงนิวซีแลนด์ด้วย จมอยู่ใต้น้ำทั้งหมด รูเพิร์ต ซัธเทอร์แลนด์ ศาสตราจารย์ด้านธรณีฟิสิกส์และการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค จากมหาวิทยาลัยวิคตอเรียแห่งเวลลิงตัน บอกว่า เชื่อกันว่าสัตว์และพืชชนิดต่าง ๆ ก็ค่อย ๆ เข้ามาอยู่อาศัยหลังจากนั้น

เมื่อปี 2017 ทีมผู้เชี่ยวชาญทำการสำรวจแบบครอบคลุมที่สุดเท่าที่เคยทำมา โดยเจาะลงไป 1,250 เมตร ใต้ก้นทะเลลึกของทวีปซีแลนเดีย โดยสำรวจไป 6 บริเวณด้วยกัน แล้วก็พบทั้งเกสรของพืชบนบก แล้วก็สปอร์และเปลือกของสิ่งมีชีวิตประเภทที่อาศัยอยู่ในทะเลน้ำอุ่นและตื้น

ซัธเทอร์แลนด์ บอกว่าเกสรหรือสปอร์ ชี้ให้เห็นว่าเป็นไปได้ว่าซีแลนเดียอาจจะไม่ได้จมอยู่ใต้น้ำมาตลอดอย่างที่คิด

ซัธเทอร์แลนด์ บอกอีกว่า คงต้องใช้เวลาอีกนานกว่าจะรู้ถึงความลับทั้งหมดเกี่ยวกับทวีปนี้

"มันยากที่จะค้นพบอะไรเมื่อทุกอย่างอยู่ลึกถึง 2 กิโลเมตรใต้น้ำ และชั้นที่ต้องเก็บตัวอย่างก็อยู่ลึกจากก้นทะเลไปอีก 500 เมตร" ศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัยวิคตอเรียแห่งเวลลิงตันผู้นี้กล่าว โดยบอกว่าเป็นเรื่องท้าทายที่ต้องใช้ทั้งเวลา เงิน และความพยายาม

เกือบ 400 ปีผ่านไป หลังความพยายามของทาสแมน นักเดินเรือชาวดัตช์ ทวีปที่ 8 ของโลกนี้ก็ยังลึกลับอยู่แทบไม่เปลี่ยนแปลง


https://www.bbc.com/thai/international-57948356