โครงการปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำ และปลูกไม้ชายเลน ที่ แหลมผักเบี้ย

[สายชล]

ของดีที่แหลมผักเบี้ย...."นกทะเล"


ลองอ่านดูนะคะ


มติชน


นกแหลมผักเบี้ย :

คอลัมน์ ประสานักดูนก โดย น.สพ.ไชยยันต์ เกษรดอกบัว




"ทั่วฟ้าเมืองไทย จังหวัดเพชรบุรีมีนกในธรรมชาติมากชนิดที่สุด เรียกได้ว่าเป็นจังหวัดที่ดีที่สุดในการดูนก"

ไม่ เฉพาะจำนวนชนิดเท่านั้น ความหลากหลายของกลุ่มนกก็หาจังหวัดอื่นเทียบไม่ได้ เนื่องจากสภาพพื้นที่มีความแตกต่างอย่างมาก ตั้งแต่ทุ่งนา พื้นที่กสิกรรม ชายทะเล หาดทรายและหาดเลน ตลอดจนป่าดิบชื้นตามแนวเทือกเขาฝั่งตะวันตก นับเป็นสวรรค์ของนักดูนก

ไม่ว่าจะเป็นมือใหม่หัดส่อง อาจเริ่มศึกษานกน้ำ นกทุ่งตัวง่ายๆ ตามท้องทุ่งนาหรือพื้นที่กสิกร นกป่าหลากสี ตัวดึงดูดและตัวช่วยย้ำรอยประทับใจให้กับนักดูนก สนุกกับการส่องนกมากยิ่งขึ้น ในป่าแก่งกระจานอันเป็นผืนป่ารอยเชื่อมต่อระหว่าง "ป่าเหนือ" จากเทือกเขาหิมาลัย และ "ป่าใต้" จากคาบสมุทรมาเลเซีย

ตลอดจนนกอีก สองกลุ่มที่จัดว่า "หิน" หรือยากในการจำแนก และมักถูกละเลยจากนักดูนกจำนวนมาก กระทั่งเมื่อตะลอนดูนกทั่วไทยจำนวนมาก จนรายชื่อนกชนิดอื่นที่ไม่เคยเห็นเหลือน้อยเต็มทีนั่นแหละ ถึงจะเบือนหน้าหันกล้องมาส่องดูนกกลุ่มนี้ ได้แก่ นกชายเลนและนกล่าเหยื่อ

ซึ่ง ก็ไม่ใช่ที่อื่นใด จังหวัดเพชรบุรีอีกน่ะแหละที่ "ณ วันนี้ เป็นแหล่งดูนกนกชายเลนและนกล่าเหยื่อ โดยเฉพาะประดาขาใหญ่ เช่น นกอินทรีอพยพ ที่ดีที่สุดในเมืองไทยก็ว่าได้"

ยิ่งไปกว่านั้นจากสภาพ ภูมิประเทศของจังหวัดเพชรบุรี เฉกเช่น "ป่าแก่งกระจาน เป็นจุดเชื่อมรอยต่อระหว่างภาคเหนือ ตะวันตก อีสานและภาคกลาง กับภาคใต้ จึงเป็นทางผ่านของบรรดากองทัพนกอพยพหนีหนาวจากประเทศรัสเซียและจีน เพื่ออพยพผ่านไปยังภาคใต้ ประเทศมาเลเซียและอินโดนีเซีย เรียกว่าตลอดปี มีนกให้ดูทุกเดือนที่เพชรบุรี"

ณ ป่าชายเลนฝั่งอ่าวไทย ตอนใน ของอำเภอบ้านแหลม เป็นที่ตั้งของ "โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราช ดำริ"

พื้นที่โครงการ ประกอบด้วยบ่อบำบัดน้ำเสีย ป่าชายเลน หาดทรายยื่นสู่ทะเลอ่าวไทย ชื่อว่า ""แหลมผักเบี้ย"" กลายเป็นแหล่งพักพิงชั่วคราวของนกอพยพนานาชนิด ที่ใช้ชายทะเลฟากนี้เป็นทางผ่านไปยังบ้านในฤดูหนาว

"แหลมผักเบี้ย กลายเป็นแหล่งดูนกคุ้นหูในวงการดูนก เนื่องจากเป็นแหล่งดูนกชั้นยอดที่ไม่ไกลจากกรุงเทพ" และเป็นแหล่งสำรวจนกตั้งแต่ พ.ศ.2536

โดย "ผู้ช่วยศาสตราจารย์ฟิลลิป เดวิด ราวด์" นักปักษีวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยมหิดล จากงานดักจับนกเพื่อติดเครื่องหมายด้วยการใส่ห่วงขาแล้วปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ กลายมาเป็นแหล่งเรียนรู้ของนักดูนกและประชาชนทั่วไป ได้สัมผัสและรับประสบการณ์ตรงจากนกหลายชนิด ระดับ in-hand ได้จับตัว คลี่ปีก นับขนเป็นเส้นๆ เพื่อเรียนรู้เกี่ยวโครงสร้างของนกมากขึ้น จนผลิดอกออกผลออกมาเป็นหนังสือคู่มือดูนกสำหรับแหล่งดูนก ซึ่งเป็นหนังสืออีกแนวที่ยังมีน้อยนักในวงการดูนกไทย

"นกแหลมผัก เบี้ยเป็นหนังสือคู่มือดูนกที่รวบรวมชนิดนกภายในโครงการแหลมผักเบี้ยและ พื้นที่ใกล้เคียง" พบนก 243 ชนิด ส่วนใหญ่เป็นนกชายเลน และนกน้ำ กึ่งหนึ่งเป็นนกอพยพที่เข้ามาอาศัยพื้นที่เป็นแหล่งอาศัยในฤดูหนาว หรืออพยพผ่านไปภาคใต้ เช่น นกจับแมลง หรือนกกระจิ๊ด จากความร่วมมือของนักดูนกชั้นยอดของเมืองไทย อย่างผู้ช่วยศาสตราจารย์ฟิลลิป และกองบรรณาธิการ

กอปรด้วยคุณ วิเชียร คงทอง คุณพินิจ แสงแก้ว คุณสมชาย นิ่มนวล และอาจารย์นฤชิต ดำปิน กับนักถ่ายภาพนกอันดับต้นๆ ของเมืองไทย คือคุณวิชา นรังศรี และคุณสมิทธิ์ สุติบุตร์ ช่วยเพิ่มแง่มุมของความงามจากท่วงท่าและอิริยาบถของนกในธรรมชาติให้กับ หนังสือเล่มนี้ที่พิมพ์สี่สีด้วยภาพนกในธรรมชาติ และภาพนกในมือจากการใส่ห่วงขา ประกอบเนื้อหาอันแน่นและเนียนด้วยข้อมูลของนกในพื้นที่แหลมผักเบี้ยจากฝีมือ การเรียบเรียงของคณะผู้เขียน ที่รวบรวมตลอด 15 ปี อีกทั้งยังเป็นหนังสือสองภาษา มีทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษให้เลือกอ่าน

หนังสือ หนา 288 หน้า ภาพสีกว่า 500 ภาพ ด้วยราคาหน้าปก 450 บาท มีจำหน่ายแล้วที่ร้านนายอินทร์ และสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย (www.bcst.or.th)

"...........หากสงสัยใคร่รู้เรื่องราวความเป็นมาของหนังสือเล่มนี้จากวาจาของคณะผู้จัดทำ ก็พบกันได้ที่สยามพารากอน วันเสาร์ที่ 12 กันยายนนี้ จะมีการเปิดตัวหนังสืออย่างเป็นทางการ โดยมูลนิธิชัยพัฒนา"




เห็นทีจะต้องไปหาหนังสือเล่มนี้มาอ่าน....เตรียมตัวไปดูนกที่แหลมผักเบี้ยกันนะคะ....

[สายชล]

มีเรื่องโครงกการพระราชดำริที่แหลมผักเบี้ย มาเล่าให้ฟังค่ะ

ข้อมูลที่ได้นำมาจาก http://www.chaipat.or.th/chaipat/ind...d=48&Itemid=71


แหลมผักเบี้ย


เรียบเรียงโดย ศุลีพร บุญบงการ



เป็น ที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า ทฤษฎีการพัฒนาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว นั้น เน้นความเรียบง่าย ไม่ยุ่งยาก ไม่ซับซ้อน เข้าใจง่าย และใช้ธรรมชาติบำบัด


โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในจังหวัดเพชรบุรี เป็น ตัวอย่างหนึ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงความเรียบง่าย และการใช้ธรรมชาติบำบัดอย่างเห็นได้ชัด โครงการนี้เรียกสั้นๆ ว่า โครงการแหลมผักเบี้ย ซึ่งแปลเป็นภาษาอังกฤษได้ว่า The Laem Phak Bia Environmental Study and Development Project ดูแลในเรื่องของการบำบัดน้ำเสีย และกำจัดขยะ โดยยึดตามพระราชกระแสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ว่า “...ให้ใช้ธรรมชาติช่วยธรรมชาติ เป็นเทคโนโลยีอย่างง่าย ใครๆ ก็สามารถทำได้ และมีวัสดุหาได้ในท้องที่...”



เทคโนโลยีการบำบัดน้ำเสียที่เรียบง่ายและใช้ธรรมชาตินี้ แบ่งออกเป็น 4 ระบบ

ระบบแรก คือ ระบบบ่อบำบัดน้ำเสีย หรือที่ภาษาอังกฤษใช้คำว่า Lagoon Treatment คำว่า Lagoon แปลตรงตัวจะหมายความว่าทะเลสาบ หรือจะหมายความว่า ทะเลสาบเล็กๆ บึง บ่อน้ำ ซึ่งคำว่า lagoon ก็แปลว่าทะเสสาบขนาดเล็ก หรือบ่อน้ำได้ด้วยนั่นเอง ส่วนคำว่าบำบัดภาษาอังกฤษใช้คำว่า treatment ซึ่งคำว่า treat แปล ได้หลายความหมายแต่อีกความหมายหนึ่งก็คือ รักษา หรือบำบัดก็ได้ ระบบนี้ใช้วิธีการพึ่งพาธรรมชาติ ให้สาหร่ายสังเคราะห์แสง เพื่อเติมออกซิเจนให้จุลินทรีย์หายใจและย่อยสลายสาร อินทรีย์ (organic matter) ในน้ำเสีย ซึ่งบ่อบำบัดมีทั้งหมด 5 บ่อ ประกอบไปด้วย บ่อตกตะกอน 1 บ่อ บ่อผึ่ง 3 บ่อ และบ่อปรับสภาพ 1 บ่อ

ระบบที่สอง คือ ระบบพืชและหญ้ากรองน้ำเสีย หรือ Plant and Grass Filtration ซึ่งคำว่า plant และ grass แปลว่าพืชและหญ้า การบัดบัดน้ำเสียแบบนี้ใช้พืชและหญ้าเป็นตัวกรองน้ำเสีย คำว่า filtrate แปลว่ากรอง ดังนั้น คำว่า filtration จึง แปลว่าการกรอง ซึ่งแปลงหรือบ่อจะเก็บกักน้ำเสีย และปลูกธูปฤาษี กกกลม และหญ้าแฝกอินโดนีเซีย หรือปลูกหญ้าอาหารสัตว์ พืชเหล่านี้มีคุณสมบัติกรองและดูดซับของเสียที่อยู่ในน้ำ


สองระบบสุดท้าย เป็นระบบที่อาศัยธรรมชาติในการบำบัด หรือใช้พืชในการบำบัดทั้งสิ้น

ระบบที่สาม มีชื่อว่า ระบบพื้นที่ชุ่มน้ำเทียม หรือ Constructed Wetland ระบบบำบัดแบบนี้เป็นการจำลองพื้นที่ทางธรรมชาติ จึงใช้คำว่าเทียม ซึ่งสามารถแปลได้แบบไม่ตรงความหมายนักว่า สร้างขึ้นมา คำว่า construct แปล ว่าสร้าง ดังนั้นสิ่งที่สร้างขึ้นมาจึงเป็นสิ่งที่ทำจำลองขึ้น ไม่ใช่ของจริง หรือเป็นของเทียมนั่นเอง ส่วนคำว่า พื้นที่ชุ่มน้ำ นั้น ใช้คำว่า wetland คำว่า wet แปลว่าเปียก หรือชุ่ม ส่วนคำว่า land นั้นแปลได้หลายความหมาย ไม่ว่าจะเป็น อสังหาริมทรัพย์ อาณาจักร หรือพื้นดิน แต่ในที่นี้แปลว่าพื้นที่ ดังนั้น คำว่า wetland จึง เป็นว่าพื้นที่ที่เปียกชุ่ม หรือพื้นที่ที่มีน้ำขัง การบำบัดน้ำเสียแบบนี้ใช้วิธีการปล่อยน้ำเสียผ่านบ่อดินตื้นๆ ที่ภายในปลูกพืชประเภทกก รากของพืชเหล่านี้จะช่วยดูดซับสารพิษ (toxin) และอินทรีย์สารให้ลดน้อยลง และย่อยสลายให้หมดไปในที่สุด


ระบบสุดท้าย คือ ระบบแปลงพืชป่าชายเลน หรือ Mangrove Forest Filtration คำว่า mangrove แปลว่า ต้นไม้จำพวกโกงกาง แต่เมื่อเติมคำว่า forest แปล ว่าป่าชายเลน แต่หลายคนเรียกป่าชายเลนว่าป่าโกงกางด้วยเช่นกัน ระบบนี้ใช้หลักการบำบัดจากการเจือจางระหว่างน้ำทะเลกับน้ำเสีย สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้กับชุมชนหรือกิจการเพาะเลี้ยงกุ้งที่มีพื้นที่ติด กับป่าชายเลนได้ โดยไม่จำเป็นต้องมีการสร้างแปลงพืชป่าชายเลน


โครงการ แหลมผักเบี้ยนี้นับว่าเป็นแบบอย่างแก่ชุมชนทั่วประเทศในการแก้ไขปัญหาน้ำ เสียได้เป็นอย่างดี เพราะนอกจากจะเป็นแบบที่เรียบง่าย แล้วยังเข้าใจง่าย จึงสามารถนำไปใช้ปฏิบัติตามได้ง่าย มีค่าใช้จ่ายที่ไม่แพง และใช้เทคโนโลยีที่ไม่สูงนัก ซึ่งความเรียบง่ายนี้เองที่จะนำชุมชนไปสู่ความยั่งยืนได้ในที่สุด

[สายชล]

Update จากข้อมูลที่ห้องนั่งเล่นค่ะ

1. สายน้ำ...............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
2. สายชล...............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
3. Pern ..............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
4. hs4opb (ตี๋)......ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
5. Joy................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
6. topping
7. แม่หอย ณ SOS
8. SeaMan .........ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
9. zoopod..........ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
10. แมลง.............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
11.แบงค์..............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
12. นุ๊ก...............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
13. เพื่อนนุ๊ก.........ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
14.
15.

[-Oo-]

Updateต่อ จากข้อมูลที่ห้องนั่งเล่นค่ะ

1. สายน้ำ......................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
2. สายชล.....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
3. Pern .....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
4. hs4opb (ตี๋).............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
5. Joy........................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
6. topping
7. แม่หอย ณ SOS
8. SeaMan ................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
9. zoopod..................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
10. แมลงปอ.................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
11.Poseidon..............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
12. Nuk....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
13. เพื่อน Nuk..............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
14. เบย์ .....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
15.

[Nuk]

ขอลงชื่อไป 3 คนค่ะ Nuk+เพื่อน+Posedon ไปเช้ากลับเย็นค่ะ ไม่แน่ใจว่าลงชื่อเข้าร่วมถูกหรือเปล่านะคะ เพิ่งใช้ครั้งแรกค่ะ

[สายชล]

ลงชื่อให้น้องนุ้กและเพื่อนแล้วเรียบร้อย....ส่วนน้องแบงค์ก็ลงชื่อเองแล้วเช่นกันค่ะ....

[เด็กน้อย]

มาขอไปด้วยครับ นับต่อเลยนะครับ
1. สายน้ำ......................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
2. สายชล.....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
3. Pern .....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
4. hs4opb (ตี๋).............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
5. Joy........................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
6. topping
7. แม่หอย ณ SOS
8. SeaMan ................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
9. zoopod..................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
10. แมลงปอ.................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
11.Poseidon..............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
12. Nuk....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
13. เพื่อน Nuk..............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
14. เบย์ .....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
15. เด็กน้อย ................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.

[สายชล]

ดีใจจริงๆ....ครบ 15 คนตามเป้าหมายแล้วค่ะ

แต่เนื่องจากเราจะมีเรือมาเพิ่มอีก (เห็นบอกว่ามีเรือประมงในชุมชน 30 ลำ คอยรับเราอยู่) จึงขอเปิดสมัครรับสมาชิกไปทำงานเพิ่มอีกนะคะ เรียกว่างานนี้มาเท่าไรรับไม่อั้นค่ะ


ว่าแล้วก็มีเพื่อนน้องจอยที่เคยไปทำงานปล่อยปลา ทัศนศึกษาที่กระบี่กับเรา ขอไปร่วมงานอีกครบทีมค่ะ


Update ค่ะ

1. สายน้ำ......................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
2. สายชล......................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
3. Pern ......................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
4. hs4opb (ตี๋)..............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
5. Joy.........................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
6. topping
7. แม่หอย ณ SOS
8. SeaMan .................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
9. zoopod...................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
10. แมลงปอ..................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
11.Poseidon...............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
12. Nuk.....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
13. เพื่อน Nuk...............ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
14. เบย์ ......................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
15. เด็กน้อย ..................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
16. David...................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
17. Nuch....................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.
18. Ti........................ไปเช้า-กลับเย็น 18 กย.

[แม่หอย]

ดีใจที่ซู้ดดดด.. ที่จะได้เจอน้องเต้ของป้า
และน้องๆ หลานๆ น่ารักๆ อีกจำนวนมาก

ปล. น้องเด็กน้อยถ้าขืนทำตัวห่างหายไม่ได้เจอกันนานกว่านี้ ป้าจะเปลี่ยนใจไปทุ่มเทให้น้องดอกปีบ(ที่ดูๆ ไปแล้วก็เหมือนเป็นฝาแผดน้องเด็กน้อย)นะ ฮึ..
น้องวาฬเผือกไม่ต้องมาทำตาเขียวน่า .. ขอยืมอ้างอิงหน่อย อิอิ..

[-Oo-]

ข้อความดั้งเดิมโดยคุณ แม่หอย

ปล. น้องเด็กน้อยถ้าขืนทำตัวห่างหายไม่ได้เจอกันนานกว่านี้ ป้าจะเปลี่ยนใจไปทุ่มเทให้น้องดอกปีบ(ที่ดูๆ ไปแล้วก็เหมือนเป็นฝาแผดน้องเด็กน้อย)นะ ฮึ..

แม่หอย ไม่สนใจ อวบๆ แบบ Poseidon - น้องแบงค์ ของนุก บ้างเหรอคะ อิอิ