ความทรงจำอันมีค่ากับ...ฉลามวาฬ ยักษ์ใหญ่ใจดีแห่งท้องทะเล (ภาค 2)

[สายชล]

                               
                 ความทรงจำอันมีค่ากับ...ฉลามวาฬ...ยักษ์ใหญ่ใจดีแห่งท้องทะเล   (ภาค 2 )

                          


ยี่สิบกว่าปีที่ได้ลงไปดำน้ำสัมผัสโลกใต้ทะเล....สายชลได้เห็นสรรพชีวิตมากมายหลายชนิด แต่ไม่มีสัตว์ใดที่ทำให้ตื่นเต้น....ดีใจ....และมีความสุขได้เท่า  ฉลามวาฬ....ยักษ์ใหญ่ใจดีแห่งท้องทะเล

ฉลามวาฬจัดเป็นปลาที่ใหญ่ที่สุดในโลก  เขาว่า...ฉลามวาฬอาจตัวยาวได้ถึง 12 เมตร แต่ฉลามวาฬกลับเป็นสัตว์ที่กินแพลงก์ตอน....ลูกปลาและสัตว์น้ำตัวเล็กจิ๋วเป็นอาหาร ไม่มีพิษภัยกับใคร ไม่ว่าจะเป็นสัตว์น้ำด้วยกัน หรือแม้แต่มนุษย์

แต่ฉลามวาฬกลับถูกมนุษย์คุกคามในขั้นรุนแรง เพียงเพื่อต้องการครีบมาทำเป็นซุปหูฉลาม และนำหนังมาทำกระเป๋า...ฉลามวาฬในโลกนี้จึงมีจำนวนลดน้อยลงมาก จนถูกจัดเป็นสัตว์ที่ใกล้จะสูญพันธุ์และต้องได้รับการคุ้มครองจากนานาชาติ

การที่ฉลามวาฬมีจำนวนน้อยลงมาก  จึงส่งผลให้การได้พบเห็นฉลามวาฬแหวกว่ายอยู่ในทะเลตามธรรมชาตินั้น เป็นเรื่องที่ยากเย็นเต็มที จนมักจะมีผู้กล่าวว่า ใครได้เห็นฉลามวาฬ (ซึ่งชาวทะเลไทยถือเป็นปลาแห่งเทพเจ้าแล้ว) ก็นับได้ว่าเป็นผู้โชคดียิ่งนัก.... 

                          


ถึงแม้สายชลดำน้ำกว่าพันไดฟ์ในเวลากว่ายี่สิบปี สายชลได้มีโอกาสพบเห็นฉลามวาฬที่แหวกว่ายอยู่กลางทะเลในน่านน้ำของไทยทั้งบนผิวน้ำและใต้น้ำ  รวมแล้วเพียง  28  ครั้ง   และในต่างประเทศอีก 1 ครั้ง ถ้าจะนับเป็นตัวก็ได้ 26 ตัว  (หลักฐานไม่ครบถ้วน จึงไม่สามารถยืนยันว่าเป็นตัวเดียวกันบ้างหรือไม่)   ซึ่งทุกครั้งที่ได้พบเห็นเขา  เขานำมาซึ่งความสุขใจ  สบายใจ และความประทับใจ  ซึ่งสายชลและผู้พบเห็นร่วมกันกับสายชลสามารถรู้สึกได้เสมอมา

แต่น่าเศร้า....ที่มีอยู่ครั้งหนึ่งที่สายชลได้พบฉลามวาฬที่นอนตายอยู่อย่างน่าสมเพชเวทนาบนชายน้ำ ท่ามกลางกองขยะที่สกปรกรกรุงรัง ด้วยสาเหตุแห่งความมักง่ายของมนุษย์บางคน  ซึ่งได้นำมาซึ่งความเศร้าเสียใจสู่สายชลและผู้พบเห็นโดยทั่วไป.....


                              


การได้พบเห็นฉลามวาฬรวม  23  ครั้ง   จำนวนรวม 21 ตัว  นั้น  สายชลได้เล่าให้ทุกท่านได้อ่านแล้วที่

http://www.saveoursea.net/boardsmf/index.php?topic=131.0

ส่วนการพบเห็นฉลามวาฬทั้งที่มีชีวิตอยู่และตายไปแล้วที่เหลืออีก 9  ครั้ง จำนวน 9 ตัวนั้น สายชลกำลังจะเล่าให้ทุกท่านได้รับทราบกัน

เชิญตามสายชลมาสิคะ......

                                 
 

[Sri_Nuan.Ray]

มาตีตั๋ว แถวหน้า รอดูนะคะ...

[สายชล]

ฉลามวาฬตัวที่  22....เศร้า
   

วันที่............................18 ตุลาคม  2548 
เวลา...........................8:30 น.
สถานที่.......................ชายคลอง หน้าวัดเจริญฯ ต. คลองด่าน อ. บางบ่อ จ.สมุทรปราการ
สภาพทั่วไป................ท้องฟ้าแจ่มใส 
ลักษณะการพบ...........ซากฉลามวาฬถูกลากจากทะเลมาทิ้งไว้ที่ริมคลอง
เพศ..............................เมีย

กลางดึกของคืนวันที่ 17 ตุลาคม 2548....สายชลได้รับโทรศัพท์จากน้อง สมชาย มั่นอนันต์ทรัพย์ หัวหน้านักวิชาการศูนย์วิจัยกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยฝั่งตะวันออก  หรือน้อง Mannaisomchai ซึ่งสองสายเพิ่งได้พบที่ระยองระหว่างไปรอดูฉลามวาฬที่มาขึ้นที่หาดแหลมเจริญ ปากน้ำ เมืองระยอง

น้อง Mannaisomchai ได้แจ้งมาว่า มีผู้พบเห็นฉลามวาฬตายติดอยู่ที่โป๊ะริมทะเลเขตตำบลคลองด่าน อ. บางบ่อ จ.สมุทรปราการ และได้ลากมาไว้ที่ริมคลอง หน้าวัดเจริญฯ ต. คลองด่าน อ. บางบ่อ จ.สมุทรปราการ

สิ่งที่ได้ยินนั้น ทำให้เราตกใจและเศร้าใจไปตามๆกัน ในใจนั้นนึกหวั่นใจว่า ฉลามวาฬตัวนั้นจะเป็นตัวเดียวกับที่เราไปเฝ้าดูที่ระยองหรือไม่หนอ...ถ้าใช่ ทำไมเขาถึงว่ายว่าไกลได้ขนาดนี้....แล้วทำไมฉลามวาฬถึงตาย.....?

วันรุ่งขึ้น....สองสายได้เดินทางไปยังคลองด่านตามที่นัดหมายไว้กับน้องMannaisomchai โดยจอดรถที่หน้าอุโบสถวัดเจริญฯ และเดินข้ามไปยังบ้านของชาวบ้านที่ทำอาชีพประมงที่ตั้งอยู่ริมน้ำคลองด่าน

เมื่อทะลุออกไปหลังบ้าน ด้านที่เป็นท่าน้ำ ต้องสลดกับภาพของฉลามวาฬขนาดประมาณ 5 เมตรครึ่ง ที่ถูกลากขึ้นมาบนชายฝั่ง นอนจมเลนอยู่....ช่างน่าสงสารแท้ๆ 
 

[สายชล]

จากคำบอกเล่าของเจ้าของบ้านที่ทำอาชีพประมง ทำให้ทราบว่า....เมื่อบ่ายวานนี้ (17 ต.ค. 48) ได้ออกไปตกปลาดุกทะเลที่ทะเลนอกบ้านคลองด่าน ตรงจุดที่เรียกว่า "โป๊ะ 5 วา"  เขาพบฉลามวาฬตัวหนึ่งในลักษณะจมอยู่ในโป๊ะ  จึงโดดน้ำดำลงไปดู พบว่า ฉลามวาฬตัวนี้เสียชีวิตแล้ว โดยมีเชือกผูกติดอยู่ที่หางเส้นหนึ่ง

พวกเขาจึงนำเชือกมาผูกติดกับด้านท้ายเรือ  ลากกลับเข้ามาในคลอง และลากขึ้นไปบนลานเลนริมท่าน้ำ และแจ้งให้ทางเจ้าหน้าที่ประมงคลองด่านทราบ และประสานกันต่อๆมา

[สายชล]

นอกจากทีม น้องสมชาย และเจ้าหน้าที่จากกรมทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม แล้ว  ยังมีทีมสัตว์แพทย์อีก 5 - 6 ท่าน ภายใต้การนำของ "หมอหนิ่ง" หรือ ดร.นันทริกา ชันซื่อ NAUI Instructor หญิง อันดับต้นๆของเมืองไทย มาช่วยกันชันสูตร หรือ พูดง่ายๆคือ ช่วยกันผ่าเอาตับไตใส้พุงออกมาวิเคราะห์หาสาเหตุการตาย

จากการตรวจเบื้องต้น ฉลามวาฬตัวนี้เป็นเพศเมีย ขนาดความยาวประมาณ 5 เมตรครึ่ง ซึ่งใกล้เคียงกับตัวที่พบไล่กินปลาอยู่ริมหาดแสงจันทร์ และแหลมเจริญ จ.ระยอง ที่พบเห็นกันในช่วงวันที่ 11 - 15 ต.ค. 48 และหายไป โดยไม่มีรายงานการพบเห็นอีกเลยในวันที่ 16 - 17 ต.ค. 48 ที่ผ่านมา

ตัวนี้  ลายเริ่มไม่ชัดแล้ว สันนิษฐานว่า น่าจะตายมาแล้วประมาณ 2 วัน

[สายชล]

แต่ก่อนจะลงมือทำงาน  ต้องเอาข้อมูลทั้งหมดที่มีในมือ มาแลกเปลี่ยนและปรึกษาหารือกันก่อน จึงค่อยลงมือทำงานกันจริง

และแล้ว มีดหมอ ซึ่งต้องใช้มีดผ่าตัดที่มีความคม กรีดทะลุหนังของฉลามวาฬลงไป เพื่อนำเครื่องในออกมาตรวจพิสูจน์กันอย่างละเอียด

[สายชล]

เมื่อผ่ากระเพาะอาหารออกมา  พบปลากะตักและวัตถุแปลกปลอม "หลอดพลาสติค" อยู่ภายใน  โดยหลอดที่มีปลายแหลมได้ทิ่มแทงกระเพาะจนเกิดแผลมีเลือดไหลซึมจนถึงผนังชั้นนอก  ซึ่งอาจจะทำให้ร่างกายอ่อนแอ แต่ขณะนั้นยังไม่สามารถระบุสาเหตุการตายที่แน่ชัดได้

[สายชล]

ในภายหลัง....น้องสมชายได้ยืนยันมาว่า ฉลามวาฬที่ตายที่คลองด่านไม่ใช่ตัวเดียวกับที่ระยองอย่างแน่นอน

ส่วนสาเหตุที่ทำให้ตายนั้น.....จนบัดนี้ยังไม่มีการยืนยันว่าเกิดจากอะไร แต่สำหรับสองสายแล้ว ปักใจเชื่อเสียแล้วว่าน่าจะเป็นเจ้าหลอดพลาสติกเล็กๆ ที่มนุษย์มักง่ายทิ้งลงไปในทะเลชิ้นนี้.....

มันเป็นเรื่องเศร้าใจ ที่คิดถึงทีไร....สายชลพาลน้ำไหลออกตาได้ทุกครั้ง....

[สายชล]

ฉลามวาฬตัวที่  23....หิวโหย
   

วันที่............................18 มกราคม  2549 
เวลา...........................9:30 น.
สถานที่.......................ชายทะเลหน้าหาดข้างโรงงานบริษัท IRCP อ.เมือง จ. ระยอง
สภาพทั่วไป................ท้องฟ้าแจ่มใส  มีลมพัดมาเอื่อยๆ 
ลักษณะการพบ...........ขณะอยู่บนชายฝั่ง บนเรือดิ๊งกี้ และดำน้ำทั้งแบบ Snorkel และ SCUBA
เพศ.............................เมีย

เมื่อวันที่ 15 มกราคม  2549 น้อง สมชาย มั่นอนันต์ทรัพย์ หัวหน้านักวิชาการศูนย์วิจัยกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยฝั่งตะวันออก  หรือน้อง Mannaisomchai หนึ่งในสมาชิก SOS ได้แจ้งการพบเห็นฉลามวาฬขนาด 4 เมตร เพศเมีย มาว่ายหาอาหารประเภทแพลงก์ตอนและลูกปลากิน อยู่ที่บริเวณท่าเรือของโรงงานบริษัท  IRCP (TPI เดิม)  จังหวัดระยอง ที่มีเรือขนาดใหญ่แล่นเข้าออกอยู่ตลอดเวลา

สองสายได้ยินข่าวแล้วก็อยากจะโลดแล่นไปดูเธอ และอยากจะหาทางให้เธอได้ออกไปหาอาหารกินในน่านน้ำที่ปลอดภัยในทันทีทันใด แต่กิจธุระที่มีอยู่ ทำให้การเดินทางไปหาฉลามวาฬตัวนี้ เนิ่นนานออกไปในอีก 4 วันต่อมา

เมื่อไปถึงท่าเรือ IRCP....เราทราบจากยามว่า ฉลามวาฬสาวตัวนั้นว่ายออกไปหากินอยู่แถวชายหาดข้างๆโรงงานแล้ว เราจึงแล่นรถไปจอดริมทะเล แล้ววิ่งไปหาฉลามวาฬที่ว่ายน้ำอยู่เกือบชิดติดชายหาด

[สายชล]

โธ่เอ๊ย....ความหิวและความไร้เดียงสา ทำให้แม่หนูฉลามวาฬตัวนี้ แหวกว่ายไปมาหาอาหารกินอยู่อย่างไม่เกรงกลัวทั้งเรือเดินสมุทรและเรือประมงที่แล่นไปมาอยู่แม้แต่น้อย....

[สายชล]

โชคดี....ที่เจ้าหน้าที่จากหน่วยงานของน้องสมชาย และสำนักอนุรักษ์ทะเลและสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม ได้มาเฝ้าดูแลรักษาความปลอดภัยให้ฉลามวาฬตัวนี้อยู่ตลอดวันตลอดคืน

[สายชล]

เขาอ้าปากกว้าง แล้วว่ายกลับไปกลับมาตลอดความยาวกว่าหนึ่งกิโลเมตรของชายหาดแห่งนั้นที่ลึกเพียง 2-3 เมตร

[สายชล]

ด้วยเรือของสำนักอนุรักษ์ และอุปกรณ์ดำน้ำของเรา ทำให้เราได้เห็นภาพที่ผิวน้ำของฉลามวาฬตัวน้ำชัดเจนขึ้น

แต่สภาพน้ำที่ขุ่นมัว ทำให้การถ่ายภาพใต้น้ำ เป็นไปได้ยากยิ่ง....

[สายชล]

สองสายเฝ้าติดตามชื่นชมความงามน่ารักของฉลามวาฬตัวนี้อยู่เกือบสามชั่วโมง....ถ้าเราไม่หิวเสียก่อน เราก็จะเฝ้าดูเธอต่อไปเรื่อยๆ...

[สายชล]

ก่อนเราจะจากไป... มีชาวบ้านที่ทราบข่าว ต่างมาเฝ้าดูฉลามวาฬด้วยความตื่นเต้น

และจากวันนั้น....ฉลามวาฬตัวน้อยไม่กลับมาให้เห็นอีกเลย

สายชลได้แต่หวังว่า....เธอคงจะอิ่มหนำสำราญ และแข็งแรงพอที่จะว่ายออกไปหากินในทะเลลึกที่ปลอดภัยมากกว่าที่ชายหาดที่พลุกพล่านไปด้วยเรือใหญ่น้อยแห่งนี้