แนะนำเรื่องดำน้ำ ตอนที่ 2 “จะทำอย่างไร ถ้า bcเกิดพองขึ้นมาเองโดยไม่ตั้งใจ"

[สายน้ำ]

กระทู้เดิมได้โพสต์ไว้ใน Webboard 1 เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม 2546


แนะนำเรื่องดำน้ำ ตอนที่ 2 “จะทำอย่างไร ถ้า BCเกิดพองขึ้นมาเองโดยไม่ตั้งใจ”


เช่นเคยครับ แรงบันดาลใจให้นำเรื่องนี้มาพูดคุยกัน มาจากนิตยสาร SCUBADIVING Magazine ฉบับประจำเดือน Jan / Feb 2003 ส่วนเนื้อหา คำชี้แจงและความคิดเห็นจะผสมๆกันระหว่างของหนังสือและความรู้/ประสบการณ์ส่วนตัวของผมเอง ลองอ่านดูนะครับ

ปัญหาในเรื่อง BC Inflator เกิดอาการ flow ขึ้นมา ชนิดที่ควบคุมไม่ได้ อาจจะมีลมออกมาบ้างเล็กน้อย หรือ อาจจะถึงขนาดลมอกกมาปู้ดๆเลยก็มีครับ ถ้าแค่มีอาการรั่วเป็นฟองออกมาบริเวณข้อต่อของสาย Low Pressure กับ BC Inflator เท่านั้น ก็นับว่าโชคดีไป อย่างมากก็เปลืองอากาศเพิ่มขึ้น ไม่ถึงกับมีอันตรายร้ายแรง แต่ถ้าถึงขนาดลมออกมาไม่ยอมหยุด แถมยังเป่าเข้า BC ด้วยละก็ อันตรายทีเดียวครับ และนี่คือเรื่องที่จะนำเสนอให้เพื่อนสมาชิกได้ทราบกันในวันนี้ ติดตามอ่านต่อไปครับ

[สายน้ำ]

เริ่มต้นจากต้นเหตุของปัญหาที่เราจะพูดถึงกันก่อนนะครับ การที่ปุ่มนำลมเข้า BC หรือ BC Inflator เกิดค้าง มักจะเกิดจากเม็ดทรายเข้าไปติดหรือเกลือจับกันเป็นผลึกอยู่ที่กลไกส่วนใดส่วนหนึ่งของปุ่ม Inflator ทำให้วาล์วเปิดค้างปล่อยลมจากถังมาเข้า BC ตลอดเวลา


ผลหรือครับ ก็คือ ตัว BC จะพองขึ้นๆเรื่อยๆ ถ้าเกิดอาการนี้ก่อนจะลงน้ำก็โชคดีมหาศาลเลยครับเพราะเรายังแก้ไขทัน ถ้ามีเวลาก็อาจจะถอดออกมาเคาะหรือล้างเสีย หากเวลาไม่พอจะลงน้ำเดี๋ยวนี้แล้ว ก็คงจะต้องเปลี่ยนทั้งชุดคือเอาของชาวบ้านเค้าไปใช้ก่อน ขึ้นจากน้ำมาแล้วค่อยว่ากันอีกที

[สายน้ำ]

แต่ถ้าลงน้ำไปแล้ว ปุ่ม BC Inflator มันเกิดอยากค้างขึ้นมา เป่าปู้ดๆไม่หยุดโดยเราไม่ได้สั่ง ลมจะเข้า BC ตลอดเวลา ตัว BC จะพองไม่หยุด จะเร็วหรือช้าก็ขึ้นอยู่กับว่าลมที่เข้าไปแรงมากหรือน้อย

ผลร้ายก็คือจะทำให้ตัวเราลอยขึ้นสู่ผิวน้ำชนิดที่ควบคุมไม่ได้เลยทีเดียว และจำที่เรียนทฤษฎีกันมาแล้วได้ใช่ไหมครับว่า ยิ่งลอยสูงขึ้นๆ อากาศจะขยายตัวเพิ่มขึ้น BC จะพองเร็วขึ้น แล้วก็ !!!!!!!!!

..... ละไว้ในฐานที่เข้าใจ

แต่หากนึกไม่ออก ก็จะบอกให้ว่า ตัวเราคงพุ่งขึ้นสู่ผิวน้ำเหมือนติดเทอร์โบ ยิ่งถ้า BC ของเราไม่มี Dump Valve เพื่อระบายอากาศส่วนเกินออกแล้วละก็ ตัว BC ก็คงจะแตกดังโพล๊ะ ส่วนตัวเราก็จะเสี่ยงกับการเป็น Bends เพราะไม่ได้พักน้ำหรือ หากกลั้นหายใจหรือระบายอากาศออกจากปอดไม่ทัน ปอดอาจจะฉีกขาดได้เหมือนกัน

อู๊ว! น่ากลั๊วน่ากลัว ฟังดูแล้วน่ากลัวจริงๆครับถ้าเราแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าแบบนี้ไม่ได้ แต่ที่เอาเรื่องนี้มาเล่าให้ฟัง เพราะทางแก้ไขมันมีน่ะซีครับ ตามลงมาอ่านข้างล่างครับ

[สายน้ำ]

ไม่มีปัญหาอะไรที่แก้ไขไม่ได้ครับ เรื่องนี้ก็เช่นกัน เมื่อเราพบว่าขณะที่ดำน้ำอย่างเพลิดเพลินเจริญใจ อยู่ดีๆตัวเราก็เริ่มลอยสูงขึ้นเองอย่างควบคุมไม่ได้ สิ่งสำคัญคืออย่าตกใจจนเกินเหตุ ตั้งสติให้มั่นไว้ อย่าเสียสติหรือสติแตก อันตรายจะเกิดขึ้นก็เพราะเราขาดสตินี่แหล่ะครับ

ระหว่างนั้นต้องควบคุมการหายใจให้เป็นปกติ แหงนหน้าขึ้นเพื่อเปิด Airway และมองที่ผิวน้ำ เพื่อหลีกเลี่ยงการกระแทก พยายามหาสาเหตุไปด้วย เมื่อพบว่าเป็นเพราะ BC Inflator เกิด flow ไม่หยุด ให้แก้ไขตามขั้นตอนต่อไปนี้

1) พยายามรักษาการลอยตัวให้เป็นกลางไว้ (Neutral Buoyancy) ด้วยการปล่อยลมออกจาก BC ให้เร็วที่สุด โดยการดึงสาย Dump Valve ที่มักจะอยู่บน BC บริเวณไหล่ หรือด้านหลังช่วงล่างๆ

[สายน้ำ]

และปล่อยลมออกทางปลายสาย Inflator จำที่ครูสอนในสระได้ไหมครับ ว่านิ้วโป้งใช้กดเอาลมเข้า นิ้วชี้ใช้กดเอาลมออก

กรณีนี้ก็จับสาย Inflator ชูขึ้นแล้วใช้นิ้วชี้กดปุ่มปล่อยลมออก กดค้างไว้เลยครับ เป็นธรรมชาติของ BC ส่วนมากอยู่แล้วที่สามารถปล่อยลมออกได้เร็วกว่าเอาลมเข้า

ทำอย่างนี้ได้ก็จะทำให้ตัวเราไม่ลอยขึ้นสู่ผิวน้ำ

[สายน้ำ]

2) หลังจากนั้น จับ Inflator มาเขย่าๆ เคาะๆ ตบๆ กดย้ำที่ปุ่มสัก 2 – 3 ที อาจจะทำให้เม็ดทรายหรือ ขี้เกลือที่ติดอยู่หลุดออกไปได้

[สายน้ำ]

3) หากไม่ได้ผล ลมยังไหลเข้า BC ไม่หยุด ให้ปลดล็อคสาย Low Pressure ออกมาจากตัว Inflator เลยครับ ไม่มีอันตรายอะไร อย่างมากก็ดังป๊อกเดียว ว่างๆลองทำดูบนบกก่อนก็ได้ครับ

ถ้าปลดออกได้ เรายังสามารถดำน้ำต่อไปได้ ไม่ต้องขึ้นผิวน้ำ เพียงแต่เมื่อต้องการเอาลมเข้า BC เพื่อปรับการลอยตัวใต้น้ำ หรือเพื่อลอยตัวรอเรือมารับตอนขึ้นสู่ผิวน้ำแล้ว ต้องเป่า BC ด้วยปากเท่านั้นเองครับ

ถ้าใครไม่เคยได้ฝึกวิธีเป่า BC ด้วยปากตอนเรียนในสระ ผมแนะนำให้ไปฝึกทำเสียตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไปเลยครับ หรือจะให้ผมบอกวิธีให้ทราบไว้ก่อนในคอลัมน์ “แนะนำเรื่องดำน้ำ” ในตอนต่อๆไปก็ได้ครับ ขอให้บอกมาก็แล้วกัน

[สายน้ำ]

4) ถ้าลอยขึ้นไปอยู่ใกล้ผิวน้ำหรือไม่สามารถควบคุมการลอยตัวให้เป็นกลางได้เลย เคยเห็นพวกกระโดดร่มแบบดิ่งพสุธาใช่มั๊ยครับ นั่นแหล่ะ ฝรั่งเค้าว่าใช้ท่ากางแขนกางขานี้จะมีแรงต้านช่วยลดความเร็วในการลอยขึ้นได้ตั้งครึ่งนึงแน่ะ

ผมเองไม่เคยลองทำตอนขาขึ้นนะครับ แต่ก็น่าจะจริง เพราะตอนลงดำน้ำ ผมจะลงโดยใช้เท้านำลงไปสัก 10 – 20 ฟุตแล้วจึงเปลี่ยนเป็นท่าแบบดิ่งพสุธา ค่อยๆลงพร้อมกับปรับการลอยตัวเพื่อไม่ลงให้เร็วเกินไป จนถึงความลึกที่ต้องการ แล้วปรับการลอยตัวอีกครั้ง ซึ่งก็ทำให้ลงช้าลง และค่อนข้างสะดวกสบายสำหรับการเคลียร์หูด้วยครับ

[สายน้ำ]

ทางที่จะป้องกันไม่ต้องให้เราได้พบกับปัญหานี้คือ การล้างเครื่องมือดำน้ำของเราอย่างสะอาดถูกวิธีทุกครั้งหลังดำน้ำ เพื่อไม่ให้มีเม็ดทรายหรือคราบเกลือติดค้างอยู่กับเครื่องมือของเรา

บริเวณ Inflator Valve อาจจะยังมีขึ้เกลือจับอยู่ นานๆทีก็เอามาแช่น้ำผสมน้ำส้มสายชูในสัดส่วนเท่าๆกันสักพักก็จะขาววับสะอาดขึ้นมา หรือหากวันไหนว่างๆ ลองถอดออกมาเป่า เช็ด ถู ดูบ้างก็ได้ครับ ไม่ยากเย็นอะไร เพียงแต่อย่าให้ชิ้นไหนกระเด็นตกท้องร่องหายไปเท่านั้น

แต่ถ้ามีสตางค์แยะและไม่อยากเสี่ยงกับการประกอบกลับเข้าอย่างเดิมให้ครบถ้วนได้ ผมว่าไปจ้างร้านบริการดำน้ำเค้าทำให้ดีกว่าครับ

[สายน้ำ]

นี่แหล่ะครับ วิธีแก้ปัญหาเฉพาะหน้าในกรณีที่ปุ่ม Inflator ค้างและลมเข้า BC ไม่หยุดระหว่างที่เราอยู่ใต้น้ำ และวิธีป้องกันไม่ให้มีปัญหานี้ขึ้น ซึ่งจริงๆที่กล่าวไว้ข้างต้นก็ apply มาจากหลักการแก้ปัญหาในตำราดำน้ำที่พวกเราต้องร่ำเรียนกันมาแล้วนั่นเอง คือ

1) Stop เมื่อพบปัญหาไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น อย่างแรกที่ต้องปฏิบัติคือ หยุด ตั้งสติ ไม่ตื่นตกใจจนเกินเหตุหรือ Panic ซึ่งมีแต่จะทำให้ปัญหาเหล่านั้นเลวร้ายหนักขึ้นไปอีก

2) Think เมื่อตั้งสติได้แล้ว พยายามคิด ค้นหาว่าสิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้นนั้น เกิดขึ้นที่ตรงไหนอุปกรณ์ชิ้นไหน และเกิดขึ้นเพราะอะไร จะแก้ไขได้อย่างไร และเมื่อทราบแล้วก็

3) Action จัดการแก้ไขปัญหานั้นทันที ด้วยวิธีที่ถูกต้องตามที่ได้ร่ำเรียนหรือได้รับการฝึกมา


ลองจดจำเอาไว้และหมั่นทบทวนนะครับ สักวันหนึ่งคุณอาจจะต้องพลิกตำรานี้มาใช้ หรือ ถ้าไม่ได้ใช้กับตัวเอง ก็อาจจะใช้แนะนำให้เป็นประโยชน์กับคนอื่นได้ แล้วพบกันใหม่เร็วๆนี้ครับ

[สายน้ำ]

ขอเพิ่มอีกนิดนะครับ ตรงที่บอกให้หยุด คิด และ ทำ ขอให้ควบคุมการหายใจให้สม่ำเสมอด้วยครับ

หายใจลึกๆยาวๆ (Deep & Slow) จะช่วยให้เราสงบ ลดความเกร็ง...ตื่นเต้น...ตกใจลงได้ครับ

ถ้าไม่แน่ใจว่าทำอย่างไร.... ลองใช้ทางพระเข้าช่วยดูครับ นึกถึงคำว่า "พุทททททททท......." พร้อมหายใจเข้าลึกๆ.....จนรู้สึกอากาศเต็มปอด แล้วก็ต่อด้วยคำว่า "โธธธธธธธธธธธธธ......." พร้อมหายใจออกยาวๆจนรู้สึกเหมือนว่าจะหมดลมในปอดแล้ว ทำอย่างนี้เรื่อยๆและสมำเสมอ จะรู้สึกสบายและผ่อนคลายเหมือนเข้าสมาธิเลยล่ะครับ

ขอความสุขสวัสดีจงมีแด่สาธุชนทุกท่านครับ....สวัสดี

[Jono_A1]

เคยมีประสบการณ์ครับดึงสายออกเลยครับ

[สายชล]

การดึงสาย Low Pressure Inflator Hose ออกนั้น เป็นการแก้ไขที่ถูกต้องแล้วค่ะ คุณ Jono_A1...แต่ขณะที่พยายามจะดึงสาย Inflator ออก อย่าลืมกดปล่อยลมออกจาก BCD ไปด้วยพร้อมกันด้วยนะคะ...:)

[Noom sena]

ขอบคุณสำหรับความรู้ดีดีนะค่ะ

[ลูกปูกะตอย]

ตั้งสติ สำคัญสุดๆ
ถ้าบัดดี้อยู่ข้างกายยิ่งอุ่นใจ

[ลูกปูกะตอย]

อยากขอความรู้ตรง พุทโธคะ
เวลาหายใจเข้า จะรู้สึกพุทธ ยาวนาน
แต่ตอนหายใจออก โธ พยายามให้ยาวแล้ว
แต่มันจะสั้นกว่าตอนหายใจเข้า
มันควรจะเท่าๆ กันหรือไม่คะ

[Udomlert]

ตอนสาย low inflator แตก ที่ 20 เมตร ก็รอดมาได้ด้วยพุทโธนี่แหละครับ ยาวแค่ไหนก็แค่นั้น

[koy]

โพสต์ตั้งแต่ปี 2009 แต่ยังเป็นสิ่งที่ควรรู้กันไว้จริงๆ มีประโยชน์มากเลยครับ ขอบคุณมากๆครับพี่สองสาย

[สายชล]

ขอบคุณที่ดันกระทู้ขึ้นมาให้อ่านกันใหม่อีกครั้งค่ะ...น้องปู น้องจิ๋ว น้องก้อย

การหายใจออกลึกๆยาวๆและช้าๆนั้น..ไม่จำเป็นที่ลมหายใจเข้าจะต้องเท่าๆกับลมหายใจออกเสมอไปค่ะน้องปู เพราะการหายใจเข้าลมจะเข้าได้ง่ายหรือสดวกกว่าออก และให้ออกยาวแค่ไหนก็ยังจะมีอากาศคฃค้างอยู่ในปอดราว 1 ใน ส่วนตัว