เกี่ยวกับ .... แผ่นดินไหว

[สายน้ำ]

เตรียมพร้อม...แผ่นดินไหว



ถ้าเกิดเหตุแผ่นดินไหวจะทำอย่างไร แม้เรื่องนี้จะมีการนำเสนอมากมายในช่วงนี้ แต่รู้ไว้ย่อมดีกับชีวิต

แผ่นดินไหวในประเทศไทยส่วนใหญ่อยู่ใกล้บริเวณแนวมหาสมุทรอินเดีย สุมาตรา และ ประเทศเมียนมาร์ และมีการรวบรวมสถิติข้อมูลในอดีตจากหลายแหล่งข้อมูลพบว่า ราวๆ ปี พ.ศ. 2443 เป็นต้นมา เริ่มมีข้อมูลแผ่นดินไหวที่ได้จากการตรวจวัดด้วยเครื่องมือของเครือข่ายสถานีตรวจแผ่นดินไหวต่างประเทศ

ส่วนใหญ่แผ่นดินไหวจากตรงบริเวณแนวรอยเลื่อนของภาคตะวันตกและภาคเหนือ และจากแหล่งกำเนิดรอยเลื่อนบริเวณตอนใต้ของประเทศจีน ประเทศพม่า สาธารณรัฐประชาชนจีน ทะเลอันดามัน และบริเวณเกาะสุมาตรา โดยเฉลี่ยแล้วเกิดแผ่นดินไหวรู้สึกได้ประมาณปีละ 5-6 ครั้ง

เห็นได้ว่า ประเทศใดที่มีการเตรียมพร้อมรับมือกับภัยแผ่นดินไหวได้ดี ก่อนที่จะเกิดภัยย่อมสามารถลดหรือบรรเทาภัยแผ่นดินไหวที่จะเกิดขึ้นได้ เนื่องจากมีมาตรการและระบบจัดการที่เหมาะสมในอนาคตสำหรับเผชิญภัยแผ่นดินไหว เช่น ออกกฎหมายควบคุมอาคารให้ต้านรับแผ่นดินไหวตามความเหมาะสมกับความเสี่ยง การจัดผังเมือง กำหนดย่านชุมชนให้ห่างจากบริเวณที่มีความเสี่ยงภัยแผ่นดินไหวสูง ฯลฯ

เพื่อให้มั่นใจว่าขณะเกิดแผ่นดินไหว อาคารสิ่งก่อสร้าง ที่อยู่อาศัย และสิ่งก่อสร้างที่มีความสำคัญต่อสาธารณูปโภค มีสมรรถนะในการต้านแผ่นดินไหวเพียงพอ และประชาชนมีความเชื่อมั่นต่อความแข็งแรงโครงสร้างของอาคารที่พักอาศัย สถานที่ทำงาน และมีความเข้าใจในการปฏิบัติตนเมื่อเกิดแผ่นดินไหว

ประเทศญี่ปุ่นเป็นตัวอย่างของการเตรียมพร้อมในภาวะฉุกเฉินเมื่อเกิดแผ่นดินไหว ทุกๆปีคนญี่ปุ่น ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ต้องฝึกฝนเพื่อรับมือกับแผ่นดินไหวและอัคคีภัย เพราะอาคารส่วนใหญ่ในญี่ปุ่นเป็นเรือนไม้ เด็กๆจะถูกฝึกให้สวมหมวกกันสะเทือน ซึ่งทนไฟและหนักมาก ฝึกให้รู้จักการวิ่งหนีอย่างชาญฉลาด หลบหลีกท่อแก๊สและท่อน้ำ มุ่งไปหาที่โล่งแจ้ง

บัณฑิต ประดิษฐานุวงษ์ ล่ามและผู้ประสานงานสำนักข่าวเอ็นเอชเคในเมืองไทย เล่าถึงสถานการณ์ตอนเกิดแผ่นดินไหวครั้งล่าสุดในญี่ปุ่นว่า เป็นแผ่นดินไหวครั้งรุนแรงที่สุดตั้งแต่มีการจดสถิติการเกิดแผ่นดินไหวในสมัยเมจิ

"วันที่เกิดแผ่นดินไหว เป็นช่วงที่ผมเดินทางไปประชุมที่ญี่ปุ่น ตอนอยู่ในห้องประชุม โคมไฟสั่นไหว ตอนนั้นไม่รู้ว่าเหตุการณ์รุนแรงขนาดนี้ ทางโรงแรมเตรียมพร้อมให้ทุกคนออกนอกอาคาร ทั้งๆที่คนทำงานในโรงแรมไม่รู้ระดับความรุนแรง แต่มีลักษณะเตรียมพร้อม"

แม้บัณฑิตจะเคยอยู่ญี่ปุ่น 12 ปี เจอเหตุการณ์แผ่นดินไหวมาหลายครั้ง แต่ไม่เหมือนครั้งนี้ เขาบอกว่า เมื่อมีเหตุการณ์แผ่นดินไหว คนญี่ปุ่นจะให้ออกจากตัวอาคารทันที

"พนักงานพาพวกเราไปอยู่ในบริเวณสนามเทนนิส เจ้าหน้าที่จะรู้หน้าที่เป็นอย่างดี ประกาศให้ทราบเหตุการณ์ พร้อมทั้งแจกผ้าห่ม พวกเขาซ้อมรับมือกับภาวะฉุกเฉินแผ่นดินไหวทุกปี ผมเองตอนอยู่ที่ญี่ปุ่น ก็เคยซ้อมในภาวะฉุกเฉินเหมือนกัน โดยมีหลักการว่า ถ้าเกิดภัยพิบัติ เราต้องหลบอยู่ใต้โต๊ะ พยายามปิดไฟ เปิดหน้าต่างและประตู แล้วออกมาอยู่ด้านนอกอาคาร "

ครั้งล่าสุดที่เกิดแผ่นดินไหวในญี่ปุ่น บัณฑิตซึ่งไม่เคยเจอเหตุการณ์แผ่นดินไหวในเมืองไทย เล่าว่า ตอนนั้นรู้สึกว่าคนญี่ปุ่นตื่นตระหนกกับเหตุการณ์เรื่องนี้มากไป มีการแจกผ้าห่มใหม่จากซอง หน้าซองผ้าห่มเขียนว่าสำหรับภาวะฉุกเฉิน

"เมื่อมีการรวมพล คนส่วนใหญ่มีหมวกนิรภัย และมีการประกาศข่าวให้ทราบเป็นระยะ โรงแรมจะเอาทีวีมาตั้งให้ดูข่าวสาร ไม่ให้ใช้ลิฟต์ ไม่ว่าพักอยู่ชั้นไหน ต้องเดินขึ้นลงบันได"


การปฏิบัติตัวในภาวะฉุกเฉิน

จะเตรียมพร้อมสำหรับเหตุการณ์แผ่นดินไหวอย่างไร เรื่องนี้ทางกรมอุตุนิยมวิทยามีคำแนะนำ ถ้าเป็นเหตุการณ์ก่อนเกิดแผ่นดินไหว

- ควรมีไฟฉายพร้อมถ่านไฟฉาย และกระเป๋ายาเตรียมไว้ในบ้าน และให้ทุกคนทราบว่าอยู่ที่ไหน
- ควรมีเครื่องมือดับเพลิงไว้ในบ้าน เช่น เครื่องดับเพลิง ถุงทราย เป็นต้น
- ศึกษาตำแหน่งของวาล์วปิดน้ำ วาล์วปิดก๊าซ สะพานไฟฟ้า สำหรับตัดกระแสไฟฟ้า
- ถ้าเป็นไปได้ ควรผูกเครื่องใช้หนักๆ ให้แน่นกับพื้นผนังบ้าน และสิ่งสำคัญคือ ควรสร้างอาคารบ้านเรือนให้เป็นไปตามกฎเกณฑ์ที่กำหนด สำหรับพื้นที่เสี่ยงภัยแผ่นดินไหว


ถ้าอยู่ระหว่างเหตุการณ์แผ่นดินไหว มีข้อแนะนำว่า

- ให้มีสติ ถ้าอยู่ในบ้านก็อยู่ในบ้าน ถ้าอยู่นอกบ้าน ก็ให้อยู่นอกบ้าน ส่วนใหญ่ที่บาดเจ็บเพราะวิ่งเข้าวิ่งออกจากบ้าน
- ถ้าอยู่ในบ้านให้ยืนหรือหมอบอยู่ในส่วนของบ้านที่มีโครงสร้างแข็งแรง ที่สามารถรับน้ำหนักได้มากและให้อยู่ห่างจากประตู ระเบียง และ หน้าต่าง
- หากอยู่ในอาคารสูงรีบออกจากอาคารโดยเร็ว หนีให้ห่างจากสิ่งที่จะล้มทับได้
- ถ้าอยู่ในที่โล่งแจ้ง ให้อยู่ห่างจากเสาไฟฟ้า และสิ่งห้อยแขวนต่างๆ ที่ปลอดภัยภายนอกคือที่โล่งแจ้ง
- อย่าใช้ เทียน ไม้ขีดไฟ หรือสิ่งที่ทำให้เกิดเปลวหรือประกายไฟ เพราะอาจมีแก๊สรั่วอยู่บริเวณนั้น
- ถ้ากำลังขับรถให้หยุดรถและอยู่ภายในรถ จนกระทั่งการสั่นสะเทือนจะหยุด
- ห้ามใช้ลิฟต์โดยเด็ดขาดขณะเกิดแผ่นดินไหว
- หากอยู่ชายหาดให้อยู่ห่างจากชายฝั่ง เพราะอาจเกิดคลื่นขนาดใหญ่ซัดเข้าหาฝั่ง


ส่วนเหตุการณ์ หลังจากเกิดแผ่นดินไหว มีคำแนะนำว่า ควรตรวจสอบว่า ตัวเองและคนรอบข้างได้รับบาดเจ็บหรือไม่ ให้เรียนรู้การปฐมพยาบาลขั้นต้น จากนั้นควรออกจากอาคารที่เสียหายทันที หากเกิดแผ่นดินไหวตามมาอาคารอาจพังทลายได้

ข้อสำคัญอย่าลืมใส่รองเท้าหุ้มส้น เพราะอาจมีเศษแก้ว หรือวัสดุแหลมคมอื่นๆ สิ่งหักพังแทง และออกจากบริเวณที่สายไฟขาด และวัสดุสายไฟพาดถึง อย่าลืมเปิดวิทยุฟังคำแนะนำฉุกเฉิน อย่าใช้โทรศัพท์ นอกจากจำเป็นจริงๆ




จาก ...................... กรุงเทพธุรกิจ วันที่ 30 มีนาคม 2554